အီဗရာဟင် ဂမ်ဘာရီဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ယဉ်ပါးအောင် လုပ်ရအခက်ဆုံးဖြစ်တဲ့ မြန်မာစစ်အစိုးရကို ကိုင်တွယ်ဖို့ ကုလသမဂ္ဂက တာဝန်ပေးခံရသူ တဦးဖြစ်ပါတယ်။ ဒီတာဝန်ကို ပေးအပ်ခံရ ပြီးကတည်းက သူဟာ မြန်မာနိုင်ငံကို အကြိမ်ကြိမ် သွားရောက်ခဲ့ပြီး စစ်အစိုးရကို လူ့အခွင့်အရေး တွေ လေးစားလိုက်နာဖို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်တဲ့ အတိုက်အခံကို အသိအမှတ်ပြုဖို့ တိုက်တွန်းနေခဲ့ပါတယ်။ နောက်ဆုံးနှစ်ကြိမ်မြောက် ခရီးစဉ်ကတော့ လောင်စာဆီဈေးတက်ပြီး သံဃာတော်တွေရဲ့ ငြိမ်းချမ်းသော ဆန္ဒပြမှုတွေကို စက်တင်ဘာလမှာ ရက်ရက်စက်စက် ဖြိုခွင်းခဲ့ပြီး ချိန် သွားရောက်ခဲ့တာပါ။ လူကြားသူကြားထွက်ခဲလှတဲ့ စစ်အစိုးရ ထိပ်သီး ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး သန်းရွှေ ကို တွေ့ဆုံခွင့်ရတဲ့ ရှားရှားပါးပါးနိုင်ငံခြားတွေထဲမှာလည်း မစ္စတာ ဂမ်ဘာရီ တစ်ယောက်ဟာ အပါအဝင်ဖြစ်ပါတယ်။ မစ္စတာ ဂမ်ဘာရီက အခုတပတ်ထုတ်ဝေတဲ့ Newsweek မဂ္ဂဇင်းက သတင်းထောက် Patrick Falbyကို သတင်းအင်တာဗျူး ပေးထားပါတယ်။ ဦးကျော်ဇံသာက ပြန်ဆို ဖောက်သည်ချပေး ပါလိမ့်မယ်ရှင်။
မစ္စတာ ဂမ်ဘာရီ ခင်ဗျား ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီမှာ မြန်မာနိုင်ငံအရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မစ္စတာ ဂမ်ဘာရီက အစီရင်ခံစာ တင်သွင်းပြီးတဲ့နောက် လုံခြုံရေးကောင်စီက မြန်မာစစ်အစိုးရကို အပေါ် ပထမဦးဆုံး ဆုချလိုက်ပါတယ်။ အဲဒီနောက်မှာ မစ္စတာဂမ်ဘာရီဟာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး သန်းရွှေနဲ့ သွားတွေ့တယ်။ အဲဒီတွေ့ဆုံမှုအခြေအနေ ဘယ်လို ရှိပါသလဲခင်ဗျ။
“အဟမ်း…ကျွန်တော်ကို လက်ခံတွေ့ဆုံပါတယ်။ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးချုပ် မစ္စတာ ဘန်ကီမွန်းက အတော့်ကို တင်းမာတဲ့ သဝဏ်လွှာ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးဆီ ပါးလိုက်ပါတယ်။ သူတို့စနစ်က သိပ်ပြီး အဆင့်ဆင့်တွေ များနေလေတော့ ဒီသဝဏ်လွှာကလည်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး ကိုယ်တိုင် ကြားသိနိုင်ဖို့ အရေးကြီးတဲ့ ကိစ္စပါ။ သဝဏ်လွှာမှာ တောင်းဆိုထားတာတွေက သတ်ဖြတ်မှုတွေ ရပ်ဆိုင်းပါ။ Curfew ရုတ်သိမ်းပေးပါ။ ရန်ကုန်၊ မန္တလေး စတဲ့ မြို့ကြီးတွေရဲ့ လမ်းမတွေပေါ်က စစ်သားတွေ ဖယ်ရှားပေးပါ။ ဒီအရေးအခင်းကြောင့် ထိန်းသိမ်းထားသူတွေကို လွှတ်ပေးပါ။ အထူးသဖြင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အပါအဝင် နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားတွေ အားလုံး လွှတ်ပေးပါ ဆိုတာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါတွေကြားတော့ သူအတော်လေး အံ့အားသင့်သွားတယ်။ သူတို့က အတော်လေး အထီးကျန်ဖြစ်နေတော့ ကမ္ဘာက သူတို့ကို ဒီလိုပဲ ထင်နေသလားဆိုပြီးတော့ အံ့အားသင့်တာပါ။ သူတို့ အမြင်မှာက ဘုန်းကြီး အနည်းစုက အပြင်က သွေးထိုးပေးလို့ ဖြစ်ရတဲ့ ကိစ္စလို့ ထင်နေ ကြတာ။”
အဲဒီနောက်မှာ မစ္စတာ ဂမ်ဘာရီဟာ မြန်မာပြည်ကို နှစ်ကြိမ်သွားပြီးပြီဆိုတော့ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးမှု အခြေအနေရော ဘယ်လို ရှိပါသလဲခင်ဗျ။
“ကျွန်တော်တို့က နှစ်ဖက်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးစတင်ဖို့ အကြံပြုခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ ဆက်သွယ်ဖို့ အရာရှိတဦး ခန့်ဖို့လည်း ပါပါတယ်။ ဖွဲ့စည်းပုံဥပဒေကို ပြန်လည်သုံးသပ်ရေး ကော်မရှင် တရပ် ဖွဲ့ဖို့လည်း တောင်းဆိုထားပါတယ်။ နောက်အကြံပြုချက်ကတော့ ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှု သက်သာစေ ရေး ကော်မရှင်တရပ်ဖွဲ့စည်းဖို့ပါ။ ဒါမှ လူထုရဲ့ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေး မကျေနပ်မှုတွေကို ကုစားပေး နိုင်မှာပါ။ တကယ်တော့ စက်တင်ဘာ ပြဿနာဟာ လောင်စာဆီဈေးနှုန်းတိုးမြင့်လိုက်တဲ့အတွက် စပြီးတော့ ခလုတ်ပွင့်သွားတာပါ။ ဒီအကြံပြုချက်တွေနဲ့ တချို့ကိုတော့ လုပ်ပေးပါတယ်။ တချို့ ကိုတော့ မလုပ်ပေးသေးပါဘူး။”
ဒါပေမဲ့ စစ်အစိုးရက ဒီလို တဝတ်တပြတ်ပဲ လုပ်ပေးတာဟာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု မရှိဘူးဆိုတာကို ပြသခြင်းဖြစ်တယ်လို့ လူအများက တွက်နေကြပါတယ် မစ္စတာ ဂမ်ဘာရီ။
“အဲဒီလို ပြောကြတဲ့အထဲမှာတော့ ကျွန်တော်မပါ ပါဘူး။ ကျွန်တော်ကတော့ သူတို့က လုပ်ဖို့ တာဝန်ယူတဲ့ ကိစ္စတွေ ဘာတွေလုပ်တယ်ဆိုတာတွေနဲ့ ကျွန်တော်တို့ ဘာတွေ လုပ်ချင်တယ် ဆိုတာတွေ ကိုပဲ ကြည့်ပြီး မှတ်ချက်ချချင်ပါတယ်။”
ဒါပေမဲ့ မစ္စတာ ဂမ်ဘာရီ သူတို့က သူတို့ ကတိကို သူတို့ မလိုက်နာဘူးလေဗျာ။
“ဒီလိုမဟုတ်ပါဘူး။ သူတို့ မလိုက်နာသေးဘူး။ ဒါပေမဲ့ …..”
ဟာ….မစ္စတာ ဂမ်ဘာရီက အခုထိ အကောင်းမြင်နေတုန်းပဲပေါ့။
“ကျွန်တော်ဟာ အကောင်းမြင်သလား၊ အဆိုးမြင်သလားဆိုတာကို ဖြေဆိုဖို့ ငြင်းပါတယ်။ ကျွန်တော် တို့ သူတို့ကို ပြောတာက ဒါတွေဟာ ခင်ဗျားတို့ဖက်က လုပ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကျွန်တော် ပြန်လာခဲ့ ပါမယ်။ ပြီးတော့ လုပ်မလုပ် ကြည့်ပါမယ်လို့ ပြောခဲ့တာပါ။ သိပ်ပြီး ဆန်းစစ် မကြည့်ရသေးပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ Curfew ရုတ်သိမ်း သွားပါပြီ။ စစ်တပ်တွေကို လမ်းပေါ်က ရုတ်သိမ်းသွားပါပြီ။ ထိန်းသိမ်းခဲ့သူ အများအပြားကိုလည်း ပြန်လွှတ်ပေးပြီးသွားပါပြီ။ ဒါပေမဲ့ ပြန်ဖမ်းတာတွေ၊ အသစ်ထပ် ဖမ်းတာတွေ ကိုတော့ ကျွန်တော် စိတ်မကောင်းပါဘူး။ အခုထိ သူတို့ဖက်က ခြေလှမ်းတချို့လှမ်းခဲ့ပြီးပြီ။ ကျွန်တော်တို့ မျှော်လင့်သလောက်နဲ့ ကျွန်တော်တို့ ဖြစ်စေချင်တဲ့ ဘက်ပေါင်းစုံမှာ မဟုတ်ပေမယ့် သူတို့ဖက်က စပြီးတော့ လုပ်ဆောင်မှုတွေတော့ ရှိခဲ့ပါပြီ။”
ဒီလောက်ထိ နိုင်ငံတကာက ဝိုင်းပယ်ရှုံ့ချနေတဲ့ စစ်အုပ်စု တစုအပေါ်မှာ မစ္စတာ ဂမ်ဘာရီက သဘောထား နူးညံ့သလို ဖြစ်နေမှာကို မစိုးရိမ်ဘူးလားခင်ဗျ။
“မစိုးရိမ်ပါဘူး။ အစိုးရကို ပြောင်းပြစ်မှရယ်လို့ မဟုတ်ပါဘူး။ အစိုးရရဲ့ အပြုအမူကို ပြောင်းလဲမယ် ဆိုတာလဲ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ကျွန်တော့်မှာ အစိုးရကို ပြောင်းပြစ်နိုင်တဲ့ Regime Change လုပ်နိုင်တဲ့ ယန္တရားတွေ မရှိပါဘူး။ ဒီတော့ အပြုအမူကို ပြောင်းလဲအောင် ကြိုးပမ်းရမှာပါ။ ဆိုတော့ ဘာလုပ်ရ မလဲ။ ဆွေးနွေး ညှိနှိုင်းဖို့ပဲရှိပါတယ်။”
ဒါဖြင့် ဒီလို ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းဖို့အတွက်ရော အချိန်ကာလအတိအကျနဲ့ လုပ်ဆောင်နေနိုင်ပါသလား မစ္စတာ ဂမ်ဘာရီ။
“ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းသင့်တာက ကြာလှနေပါပြီ။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားတွေ လွှတ်ပေးဖို့သင့်တာလဲ ကြာမြင့်ပါပြီ။ ဒီလို လွှတ်ပေးနိုင်မယ်ဆိုရင် နိုင်ငံတကာ ဖိအားပေး ဒဏ်ခတ် မှုတွေ ပိုပြီးလာနိုင်တဲ့ အလားအလာကို ရှောင်လွှဲနိုင်မှာပါ။”
သြော် ဒါနဲ့ နိုင်ငံတနိုင်ငံမှာ ဖိအားပေးဒဏ်ခတ်မှု ဆိုတာတွေကရော တကယ်ပဲ ထိရောက်မှု ရှိပါသလား ခင်ဗျ။
“ထိရောက်တာလဲ ရှိနိုင်သလို၊ မထိရောက်တာလဲ ရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒဏ်ခတ်အရေးယူမှုတွေကို စစ်မှန်တဲ့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုတွေ၊ သင့်လျော်တဲ့ အချိန်မှာ မလုပ်ပေးမှုတွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ပေးနိုင်မယ် ဆိုရင်တော့ ထိရောက်နိုင်ပါတယ်။”
တခါ စစ်အစိုးရကတော့ လမ်းပြမြေပုံ (၇)ချက်နဲ့ ချီတက်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲဒါကို မစ္စတာ ဂမ်ဘာရီ သဘောတူ လက်ခံပါသလားခင်ဗျ။
“အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်မပါဝင်ဘဲနဲ့ ဒီမိုကရေစီ ပန်းတိုင် ချီတက်ဖို့ လမ်းပြမြေပုံဆိုတာ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ အဲဒီမှာ ပထမအဆင့်က အမျိုးသားညီလာခံ ကျင်းပရေး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါက (၁၄)နှစ်ကြာခဲ့ပါတယ်။ အခုတော့ ပြီးသွားပါပြီ။ နောက်တဆင့်က ဖွဲ့စည်းပုံ မူကြမ်းရေးဆွဲရေး ကော်မတီဖြစ်ပါတယ်။ ဖွဲ့စည်းပြီးပါပြီ။ မြန်မာပြည်သူတွေ၊ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေနဲ့ ကမ္ဘာက နောက်ထပ် နောက်တဆင့်အတွက် (၁၄)နှစ် မစောင့်နိုင်ကြတော့ဘူး။”
မြန်မာ့အရေးလှုပ်ရှားသူတွေကတော့ ဒီလောက်နဲ့ မလုံလောက်ဘူးလို့ ပြောနေကြပါတယ်ခင်ဗျ။
“ကျွန်တော်က ဒီတာဝန်ကို ပြီးခဲ့တဲ့ မေလကမှ ရွေးချယ်ပေးအပ်ခြင်းခံရသူပါ။ မေလကမှပါ။ ဒါတွေဖြစ်လာခဲ့တာက ဆယ်စုနှစ်တွေ ကြာခဲ့ပါပြီ။ ကျွန်တော် မတိုင်ခင် တာဝန်ပေးခံခဲ့ရသူက မြန်မာပြည်တွင်း နှစ်နှစ်ခွဲလောက် ဝင်ခွင့်မရခဲ့ပါဘူး။ လူ့အခွင့်ရေး အထူးကိုယ်စားလှယ်ဆိုရင် ဝင်ခွင့် မရတာ လေးနှစ်ခွဲရှိခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ ဝင်ခွင့်ရတာကို အောင်ပွဲခံ ဝင့်ကြွားနေတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ ခင်ဗျားတို့က ဒါကို မကျေနပ်ရင် နောက်ထပ် ဘာလုပ်စရာရှိပါသလဲ။ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ တာဝန်ဟာ အစိုးရကို ပြောင်းလဲပြစ်ဖို့ မဟုတ်ပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ လုပ်နိုင်တာ ကျွန်တော်တို့ တာဝန်က အစိုးရရဲ့ အပြုအမူကို ပြောင်းလဲရေးသာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ဟာ အဓိကကျသူတွေနဲ့ ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရပါတယ်။ သူတို့ကတော့ တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ အာစီယံနိုင်ငံတွေ၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဥရောပ သမဂ္ဂ၊ ဂျပန်၊ သြစတေးလျတို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။”
အဲဒီ အဓိကကျသူတွေ ဆိုတဲ့သဘောထားရော ဘယ်လိုရှိပါသလဲ မစ္စတာ ဂမ်ဘာရီ။
“သူတို့အားလုံးမှာ တခုတည်းသော တူညီမှုကတော့ ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေ အတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ လုပ်ရပ်ကို ထောက်ခံကြတာပါပဲ။ သူတို့အားလုံးက သဘောတူညီကြပါတယ်။”
တရုတ်နိုင်ငံဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အကျိုးစီးပွားအများအပြားရှိနေတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်နေတော့ သူတို့ကရော အတွင်းရေးမှူးရဲ့ လုပ်ရပ်ကို တကယ်ပဲထောက်ခံပါသလား။
“အထူးသဖြင့် တရုတ်ကတော့ အခြေအနေ ထိန်းမနိုင် သိမ်းမရ ဖြစ်သွားမှာကို မလိုလားပါဘူး။ သူတို့ဟာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ကီလိုမီတာ (၂၄၀၀)နယ်စပ်ချင်းထိနေတာပါ။ စီးပွားရေးအရလည်း ခိုင်မာလေးနက်တဲ့ဆက်စပ်မှုရှိနေပါတယ်။ တကယ်တော့ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသွားဖို့ ပြည်ဝင်ခွင့် ဗီဇာ အခက်အခဲရှိနေတိုင်း မြန်မာအာဏာပိုင်တွေကို ဖျောင်းဖျ နားချပေးတာဟာ တရုတ်ပါပဲဗျာ။”
