အမေရိကန်-မြန်မာ ဆက်ဆံရေး မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအတွက် မျှော်လင့်ချက်ကောင်းလား?

မြန်မာအရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ ဆက်ဆံမယ်ဆိုပြီးတော့ စစ်အစိုးရကို သမ္မတအိုဘားမား အစိုးရက ကမ်းလှမ်းတာဟာ မျှော်လင့်ချက်အမှားပေးတာ (Burma Engagement Offers False Hope) လို့ Australia နိုင်ငံ Sydney Morning Herald သတင်းစာမှာ အကြီးတန်းအယ်ဒီတာ ဂရေဟမ် ရယ်လေ (Graham Reilly) ဒီကနေ့ပဲ ဆောင်းပါး ရေးသား ထားပါတယ်။ သမ္မတ အိုဘားမား အစိုးရဟာ ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲဟာ ဗမာပြည်က ဒီမိုကရေစီ အပြောင်းအလဲ ဖြစ်ပေါ် အောင် လုပ်ငန်းစဉ်အစလို့ ရှုမြင်နေတယ်လို့ Graham Reilly သုံးသပ်ပြီးတော့ မြန်မာစစ်အစိုးရကျတော့ ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုတာ နှစ်ပေါင်း ၅၀ နီးပါးလောက် သူတို့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်နဲ့ အုပ်ချုပ်တာတောင် ဆက်ပြီး တရားဝင် ဖြစ်အောင် လုပ်မယ့် အောင်ပွဲအဖြစ် ရှုမြင်တယ်လို့ အယ်ဒီတာ Reilly က သုံးသပ်ထောက်ပြထားပါတယ်။

ဒီ သတင်းအယ်ဒီတာရဲ့ သုံးသပ်ချက်နဲ့ လက်ရှိ အမေရိကန်နဲ့ မြန်မာ ဆက်ဆံရေး၊ မြန်မာနိုင်ငံရေးအခြေအနေများကို ပိုမိုသိရှိနိုင်ဖို့ နှစ်ရှည်နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားဟောင်းတဦးဖြစ်သူ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ဗဟိုအလုပ်မှုဆောင် အဖွဲ့ဝင် သတင်းစာဆရာကြီး ဦးဝင်းတင် ကို ဦးရော်နီညိမ်း က ဆက်သွယ်မေးမြန်း သုံးသပ်ဆွေးနွေး တင်ပြထားပါတယ်။

ဦးရော်နီညိမ်း ။ ။ ဒီနေရာမှာ သမ္မတအိုဘားမား အစိုးရက သူတို့ရှုမြင်ပုံက ၂၀၀၈ ခုနှစ်အခြေခံ ဥပဒေကို ကျော် ကျော် ပြီးတော့ ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲ က အခွင့်အလမ်းတခုပဲလို့ ပြောနေတာက ဆရာတို့အနေနဲ့လည်း မကြာသေးခင်က လာရောက်သွားတဲ့ လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မစ္စတာ ကာ့တ်ကမ်ဘဲလ် (Kurt Campbell) နဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့တာဆိုတော့ သူတို့ကိုရော ဆရာတို့အနေနဲ့ ထောက်မပြခဲ့ဘူးလား။

ဦးဝင်းတင် ။ ။ ပြောပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒါဟာ အမေရိကန်လို ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများစုက ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတွေ ဖြစ်နေတော့ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံများရဲ့ စိတ်ကူးစိတ်သန်း (သို့မဟုတ်)၊ ရည်မှန်းချက် (သို့မဟုတ်)၊ ကြံရွယ်ချက်၊ လုပ်ဆောင် ချက် ပုံစံအရတော့ ရွေးကောက်ပွဲကို တိုက်တွန်းမှာပေါ့။ ဒါအတွက် ကျနော်တို့ ဘာမှမပြောဘူး။ ဒါပေမဲ့ လက်ရှိ ဗမာပြည်ရဲ့ အနေအထားအရဆိုရင် ရွေးကောက်ပွဲကို တိုက်တွန်းခြင်းဟာ ဒီ ခင်များပြောတဲ့ Sydney က လူ ရေးတဲ့အတိုင်းပဲ မှားယွင်း သော မျှော်လင့်ချက်ကို ပေးတာ။ အဲဒါကြောင့် မစ္စတာ ကမ်ဘဲလ် တို့ လာတဲ့အခါမှာ ကျနော်တို့ ပြောလိုက်ပါတယ်။ ကျနော် ကိုယ်တိုင် ပြောတဲ့စကား။ ဘာလဲဆိုရင် မစ္စတာကမ်ဘလ် ခင်များတို့ဟာ ခင်များတို့ လွှတ်တော်နှစ်ရပ်လုံးစလုံးမှာ အထက် လွှတ်တော် နဲ့ အောက်လွှတ်တော်မှာ hearing တွေလုပ်တဲ့အခါမှာ ခင်များတို့တွေရဲ့ စကားတွေထဲမှာ ဒီ ၂၀၀၈ အခြေခံ ဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးနဲ့ ပတ်သက်လို့ တလုံးတပါဒမှ မဟခဲ့ဘူး။ ဒါဟာ အလွန်ကို မှားယွင်းပါတယ်။ အလွန်ကို ကျနော်တို့ ဘက်က အလွန်ကို စိတ်ပျက်တယ်လို ကျနော် စကားလုံးကို သုံးပါတယ် တစ်အချက် ။ နှစ်အချက် ကျနော်တိုက်တွန်းတာက ကောင်းပြီ ခင်များတို့အနေနဲ့ ဒီအခြေခံဥပဒေကို ပြင်ဆင်ရေးအတွက် ပြောလို့မဖြစ်ဘူး diplomacy အရပဲပြောပြော၊ တခြား အကြောင်းတွေအရပဲပြောပြော စစ်အစိုးရကို မတိုက်တွန်းနိုင်ဘူး ဆိုလို့ရှိရင်တောင်မှ အနည်းဆုံး အားလုံးတောင်းဆိုနေတဲ့ အခြေခံဥပဒေပြင်ဆင်ရေးကိစ္စကို စစ်အစိုးရအနေနဲ့ ပြန်လည်သုံးသပ်သင့်တယ် ဆိုတာလောက်တော့ ပြောဖို့ကောင်းတယ် လို့ ပြောလိုက်ပါတယ်။

ဦးရော်နီညိမ်း ။ ။ ဟုတ်ကဲ့ပါ ဆရာ။ သူတို့ကို ပြန်ကြည့်တဲ့အခါကြတော့ အမေရိကန်အစိုးရအဖွဲ့အနေနဲ့က ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေကို ဘာမှမပြောဘူး။ Kurt Campbell အရင်လာသွားတဲ့ ဆီနိတ်တာ Jim Webb ကြတော့ ၂၀၀၈ အခြေခံ ဥပဒေဟာ အပြစ်အနာဆာတွေရှိနေတယ် ဆိုတာကိုတော့ သူသိရှိနားလည်းပါတယ်လို့ ပြောသွားတယ်။ အဲဒီအခါကျတော့ အပြစ်အနာအဆာရှိပေမဲ့လည်း ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲကို သွားလိုက်ပါဆိုတဲ့ သူတို့ရဲ့အမြင် ဘာကြောင့် ဒီလိုဖြစ်ရတယ် ဆိုတာကို ဆရာ ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲ။

ဦးဝင်းတင် ။ ။ ကျနော်တို့အထင်ကတော့ မစ္စတာဂျင်ဝဘ် အနေနဲ့ sanction တို့ ဘာတို့ ရုပ်သိမ်းရေးကိစ္စပဲ ဦးတည်တယ်။ ဒါကို သွားချင်တယ်၊ ဖြစ်စေချင်တယ်။ နောက်တခါ အမေရိကန်အစိုးရက မစ္စတာကမ်ဘလ် တို့ လာတဲ့အခါကျတော့လည်း ပြောင်းလဲရေးဆိုတဲ့ ပုံသဏ္ဍာန်ပေါ့။ ဒီ ရွေးကောက်ပွဲတွေ လုပ်ပြီးသွားလို့ရှိရင် တစုံတရာသော ခရီးကိုရောက်လိမ့်မယ်၊ ပေါက်လိမ့်မယ်လို့ သူတို့က ထင်နေတယ်။ အဲဒီအပေါ်မှာ တည်ပြီးတော့ သူတို့က ဒီအခြေခံဥပဒေမှာ အပြစ်အနာအဆာ ရှိတယ်လို့စကားမျိုး ပြောကောင်းပြောမယ်။ သို့မဟုတ် ဒီအခြေခံဥပဒေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး လုံး၀ ရေငုံနှုတ်ပိတ် တုံနိဘော လုပ်နေရင် လုပ်နေမယ်။ သို့သော် နောက်ဆုံးပိတ်ကျတော့ နှစ်ယောက်စလုံးက တိုက်တွန်းတာ ရွေးကောက်ပွဲပဲ။ ကျနော် တို့ လိုချင်နေတာက ကျနော်တို့ တိုင်းသူပြည်သားများ တောင့်တနေတာက လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ ကြုံတွေ့နေရ တာ၊ နောက်တခါ ဒီမိုကရေစီ ရိုက်ချိုးမှုတွေ လွတ်လပ်စွာ ပြောဆိုခွင့်၊ ရေးသားခွင့်၊ စည်းရုံးခွင့်၊ လှုပ်ရှားခွင့်မရှိ၊ အသက် မွေးဝမ်းကြောင်း မရှိ၊ လွတ်လပ်စွာ ကိုးကွယ်ခွင့်မရှိသလို ဖြစ်နေပြီ။ ဆိုပါတော့ ကျနော်တို့ ဘုန်းကြီးတပါး ဆွမ်းကျွေးချင် တယ် အန်အယ်လ်ဒီ ခေါင်းဆောင်တွေအနေနဲ့ ဆွမ်းကျွေးလို့ မရဘူး။ ကျနော် ဘုန်းကြီးကျောင်းကို သွားဖို့ မလွယ်ဘူး။ အဲဒီလို ဖြစ်နေတဲ့ အနေအထားမျိုးတွေကို ကျနော်တို့က ပြောင်းချင်တာ။ သံခင်းတမန်ခင်း ပြောင်းတာတို့၊ နှစ်နိုင်ငံ ဆက်ဆံရေး ပြောင်းတာလောက် ကျနော်တို့က မှန်းတာမဟုတ်ဘူး။

ဦးရော်နီညိမ်း ။ ။ အမေရိကန်တွေကို ပြန်ကြည့်တဲ့အခါ သူတို့က ဘာမဆို အပေးနဲ့အယူနဲ့ အမြဲတမ်း ဖြေရှင်းလေ့ ရှိတဲ့ အခါ မှာ စစ်အစိုးရကို ကမ်းလှမ်းတဲ့နေရာမှာ (၁) ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေအားလုံး လွှတ်ပေးဖို့ (၂) ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲက လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတဖို့ အဲဒီလိုမျိုး အဆင့်နှစ်ဆင့် လုပ်ထားပါတယ်။ အဲဒီ နှစ်ဆင့်နဲ့မှ ဒီ စစ် အစိုးရဘက်က လိုက်လျောလာတယ်ဆိုရင် သူတို့ဘက်ကလည်း အရေးယူပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်တာတွေကို ရုပ်သိမ်းပေးမယ် ဆိုတဲ့ သူရဲ့ အပေးအယူဟာ တကယ်တမ်းမှာ ဘယ်လောက်ထိ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတယ်။ စစ်အစိုးရဘက် ကလည်း သူတို့ဘက်က ဘယ်လောက်လိုက်လျောနိုင်တယ်၊ မလိုက်လျောနိုင်တယ်ဆိုတာ မပြသေးဘဲ သူတို့စိတ်ဝင်စားတယ်ဆိုတာ ပြနေတယ် သဘောမှာတွေ့ရတယ်။ အဲဒီအပေါ် ဆရာ ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲ။

ဦးဝင်းတင် ။ ။ ဒါကို စစ်အစိုးရကတော့ သူတို့အဖို့ ရိုးနေပြီ။ ကျနော်တို့ စောစောကပြောသလို ဒီ စစ်အစိုးရက လက်မခံနိုင် တော့ဘူး။ (၁) အုပ်ချုပ်ရေးကို လက်မခံနိုင်တော့ဘူး။ ကျနော် လူတွေကို ပြောတာမဟုတ်ဘူး။ ကျနော် လေးစားပါတယ် ဥပမာ ဗိုလ်သန်းရွှေတို့ ခေါင်းဆောင်ကြီးတွေ ဦးမောင်အေး ဘာညာပုဂ္ဂိုလ်ကြီးတွေ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးတို့ ဒါတွေကို ကျနော်တို့ ပြောနေတာ မဟုတ်ဘူး။ တိုင်းပြည်မှာ စစ်အာဏာယန္တရားကြီးက ဖိစီးကြိတ်ဝါးနေပါတယ်။ အဲဒီ စစ်အာဏာယန္တရားကြီး ကြိတ်ဝါးရေးကို ခင်များတို့ ပိတ်စဲဖို့ကို ကြိုးစားပါ။ ကျနော်တို့ လိုချင်တာ အဲဒါပဲ။ ဆိုပါတော့ လူ့အခွင့်အရေးကိစ္စ ပြောတဲ့ အခါမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် နဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား ၂၀၀၀ ကျော်ရှိနေတယ်။ ဦးတင်ဦးနဲ့ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသား ၂၀၀၀ ကျော် ရှိနေတယ်၊ ခွန်းထွန်းဦး နဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား ၂၀၀၀ ကျော် ရှိနေတယ်။ မင်းကိုနိုင်နဲ့ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသား ၂၀၀၀ ကျော် ရှိနေတယ်ဆိုတဲ့ကိစ္စကို အလေးထားပြောလည်း ကျနော်တို့ ပြောနေတာ ဒီ နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသား လောက် ကျနော်တို့ပြောနေတာ မဟုတ်ဘူး။ တိုင်းပြည်ကြီးဟာ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေက ဘယ်မှာ ကြည့်ကြည့် ဘယ်နေရာကြည့်ကြည့် ကျောင်းသားလူငယ်တွေကြည့်မလား၊ ကလေးတွေကြည့်မလား၊ ဈေးရောင်းသူတွေ ကြည့်မလား၊ လယ်သမားကြည့်မလား၊ အလုပ်သမားကြည့်မလား၊ နယ်စပ်ကတိုင်းရင်းသားတွေ ကြည့်မလား ဒီ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေက အတော်ကို ပြင်းထန်နေပါတယ်။ အဲဒီတော့ အဲဒါတွေကိုလည်း ကြည့်ပါ။

ဦးရော်နီညိမ်း ။ ။ နောက်တခုက ဒီ အမေရိကန်အစိုးရဘက်က ပြန်ကြည့်ရင် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီ ပြုပြင် ပြောင်းလဲ ရေး ပေါ်ပေါက်လာဖို့က ဦးစားပေး မဟုတ်ဘဲနဲ့ တရုတ်ရဲ့ သြဇာ အရှေ့တောင်အာရှ လွှမ်းမိုးမှုမှာ မြန်မာနိုင်ငံ ပါမသွားရ အောင် သူတို့အနေနဲ့ ဘယ်လိုဘဲပြောပြော စစ်ရေးကာလတုန်းကလိုပဲ ဘယ်လောက်ဆိုးတဲ့အစိုးရနဲ့ဘဲဖြစ်ဖြစ် ချိတ်ထား တယ်။ ဒီသဘောမျိုးရော ရှိနေတယ်လို့ ကျနော်တို့ မြင်ကြည့်လို့ ရပါသလား။

ဦးဝင်းတင် ။ ။ ရတယ်ဗျ။ ဒါက ရှင်းရှင်းပြောရရင် ဒီ တရုတ်ကိစ္စက ကျနော်တို့ ဗမာပြည်က တရုတ်နဲ့ကပ်နေတယ်။ မရဘူး ဗျ သက်ရောက်မှု ရှိမှာဲ။ ဘယ်လိုဖြစ်ဖြစ် သဘာဝဘဲ။ ကျနော်တို့ ဗမာပြည်ကို Hawaii ကို သွားပို့လို့လည်း မရတော့ဘူး။ ဒေါ်စု ပြောတဲ့စကားရှိပါတယ် အိမ်နီးနားချင်းဆိုတာ ကျနော်တို့ ရွေးလို့ရတဲ့ ကိစ္စမဟုတ်ဘူး။ သို့သော် ကျနော်တို့ဟာ ဘယ်တုန်းကမှ တရုတ်တပည်လည်း မဖြစ်ဘူး။ တရုတ်ကျွန်းလည်း မဖြစ်ခဲ့ဘူး။ တရုတ်ရဲ့ သြဇာခံလည်း မဖြစ်ခဲ့ဘူး။ သူ့ဘာသာ သြဇာရှိရင် ရှိမှာပဲ၊ အရှိန်အဝါလည်း ရှိရင်ရှိမယ်။ အရေးကြီးတာက တရုတ်အောက်ကို ကျနော်တို့ ဘယ်လောက် ရောက်လဲ၊ ကျနော်တို့ တရုတ်နဲ့ ဘယ်လောက်ပေါင်းပြီး ဒီမိုကရေစီရေးတွေ သို့မဟုတ် ကမ္ဘာ့အရေးတွေမှာ သို့မဟုတ် ဒေသအရေးတွေမှာ ကျနော်တို့ တရုတ်နဲ့ပေါင်းပြီးတော့ ဘယ်လောက်ထိ ဖျက်ဆီးသလဲပေါ်မှာပဲ ကြည့်ရမယ်။ ဗမာပြည် တရုတ်ဘက် မရောက်ဖို့ဆိုပြီး စစ်အစိုးရနဲ့ အပေးအယူတွေ မလုပ်ပါနဲ့။ အဲဒီလို အပေးအယူ လုပ်ခြင်းဟာ မှားလိမ့်မယ်။ တရုတ်အောက် ရောက်ခြင်းမရောက်ခြင်းဆိုတာ ဗမာဘက် တဘက်တည်း ကြည့်ရုံနဲ့ မပြီးပါဘူး။ တရုတ်ဘက်ကိုလည်း ကြည့်ဖို့လိုပါတယ်။ ဒါ ညှိနှိုင်းရင် ရပါတယ်။ နိုင်ငံကြီးချင်း ဆက်ဆံရေးကိစ္စနဲ့လုပ်လို့ ရပါတယ် ပြောချင်ပါတယ်။

ဦးရော်နီညိမ်း ။ ။ ဟုတ်ကဲ့ ဆရာအမြင်အနေနဲ့ မြန်မာစစ်အစိုးရကိုယ်တိုင်က တရုတ်ရဲ့ သြဇာခံမျိုးလား၊ သူတို့ကိုယ်တိုင် လိုလိုလားလား ဖြစ်ချင်တဲ့ သဘောရှိလား။

ဦးဝင်းတင် ။ ။ မရှိပါဘူး။ ကျနော်ထင်တယ် သူတို့လည်း ဘာဘဲပြောပြော ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးသန်းရွှေ ဦးဆောင်တဲ့ ဒီ စစ် အာဏာရှင်ယန္တယားကို မောင်းတင်နေတဲ့ လူများဆိုတာ ဘယ်တုန်းကမှ တရုတ်သြဇာခံ မလုပ်ခဲ့ဘူးဗျ။ ကုလားသြဇာခံ လည်း မလုပ်ဘူး။ ကျနော်ပြောချင်တာက တရုတ်တပည့်တော့ မခံပါဘူး စိတ်ချပါ။ အမေရိကန် နားမလည်လို့။ အလားတူပဲ ဗမာက အမေရိကန် တပည့်လည်း မခံဘူး။ ဒါ ရှင်းပါတယ်။ စဉ်းစားဖို့က ခင်များတို့ဘာသာ တရုတ်ကိစ္စကို သေချာ စဉ်းစား ပါ။ အဲဒါအတွက်တော့ မလုပ်နဲ့။ ဗမာပြည်မှာ ပြဿနာဖြစ်နေတဲ့ စစ်အစိုးရ ဖယ်ရှားရေးကို လုပ်ပါ။ ဗမာပြည်မှာ ဒီမိုကရေစီ နိုင်ငံဖြစ်ရင် ဗမာပြည်ဟာ ရပ်တည်နိုင်ပါတယ်။ တရုတ်တပည့် ဘယ်တုန်းကမှလည်း မဖြစ်ဘူး အဲဒီလိုပဲ သဘောထား ပါတယ်။ တပ်မတော်ကို ပြောတဲ့အခါမှာ ဒီ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေဟာ တရုတ်တပည့် မဖြစ်ပါဘူး။ စိတ်ချပါ မဖြစ်ပါဘူး။ မဖြစ်ချင်လို့လည်း ရှင်းရှင်းပြောရရင် အမေရိကန်က လက်ကမ်းတာနဲ့ တပြိုင်တည်း လက်လှမ်းဆွဲတာပေါ့ဗျာ။

ဦးရော်နီညိမ်း ။ ။ ဒီကိစ္စတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ဆက်နွယ်နေတာက နောက်ဆုံးမြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံရေးအခြေအနေမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးသန်းရွှေ ကို တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့ မေတ္တာရပ်ခံတဲ့ကိစ္စကိုလည်း ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီး လိုက်လျောကောင်းလိုက်လျောမယ်လို့ မျှော်လင့်နေသူလည်း ရှိနေပါတယ်။ တဘက်မှာလည်း ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးဟာ အခုဆိုရင် သူတို့အတွင်းစည်းရဲ့ အစည်းအဝေးက ဒီနေ့ဆို စပါပြီ။ သူတို့ရဲ့ လေးလပတ်ဆိုတာ စစ်တိုင်းမှုးတွေ၊ တပ်မမှုးတွေ နောက်ပြီးတော့ စစ်ရုံးက စစ်ခေါင်းဆောင်တွေ အကုန်လုံးပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးသန်းရွှေ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် မေတ္တာရပ်ခံထားတာကို သူကိုယ်တိုင် ချပြရင်ချပြလိမ့်မယ်။ သူကိုင်တိုင် ဘယ်လိုတုံ့ပြန်မယ်ဆိုတာကို။ ဆိုတော့ ဆရာအနေနဲ့ ဘယ်လိုယူဆပါလဲ။

ဦးဝင်းတင် ။ ။ ဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကျနော်ကို ဝေဖန်တဲ့ လူတယောက်က ပြောဖူးတယ်။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးဟာ ဒီနေ့ ဗမာရဲ့ နိုင်ငံရေးအတွက် ထွက်ပေါက်ပဲ။ ဒီ ထွက်ပေါက်ကို တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲကို လုပ်တဲ့နေရာမှာ ကျနော်တို့ ရွှေဂုံတိုင် ကြေညာစာတမ်းမှာလည်း သုံးထားတဲ့စကားလုံး ရှိပါတယ်။ အဆုံးအဖြတ်ပေးနိုင်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်များဘဲ တွေ့ရမယ်။ ဒီဘက်က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ ဟိုဘက်က ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးသန်းရွှေ ဒါပဲ။ အဲဒီတော့ ဒီအနေအထားမှာရှိနေပေမဲ့ ကျနော် ခဏ ခဏ ပြောတယ် စိတ်စေတနာပေါ်မှာ မူတည်တယ်။ စေတနာ မရှိဘူးဆိုရင်တော့ အများကြီး ခက်ခဲလိမ့်မယ်။ အဲဒီဟာ စေတနာမရှိခြင်းကလည်း စေတနာမထားခြင်းကလည်း စေတနာကို ဖော်ထုတ်ခြင်းမပြုခြင်းကလည်း ဒါ အခက်အခဲ တခုဖြစ်တယ်။ ကျနော်က ဒီ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲက ဖြစ်ဖို့ လမ်းသိပ်မရှိလှဘူးလို့ တွက်တယ်။ သူတို့ဘက်က constitution အမျိုးသားညီလာခံကို ခေါ်တယ်၊ ပြီးတော့ စိတ်ကြိုက် constitution ဆွဲတယ်၊ အခု ရွေးကောက်ပွဲကို သွားဖို့ လုပ်နေတယ်။ အဲဒီအထဲမှာ သူတို့က ထပ်ပြီးတော့ အဟန့်အတားတခု ထပ်ဖြစ်နေတာ ဘာလဲဆိုတော့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးသန်းရွှေက လွန်ခဲ့တဲ့ (၂) နှစ်လောက်က ပြောခဲ့တဲ့စကား ရှိတယ်။ ဒေါ်စုအနေနဲ့ (၁) ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ရေးကို အကုန်လုံး စွန့်လွှတ်ရမယ်၊ (၂) အလုံးစုံ ပျက်သုန်းရေးဆိုတဲ့ ခြိမ်းခြောက်မှု အယူအဆကို စွန့်လွှတ်ရမယ်။ နောက်တခုက sanction တွေကိစ္စပေါ့။ တချို့ ကတော့ လေးချက်လို့ ပြောတယ် သာမန်အားဖြင့်တော့ သုံးချက်ပါ။ ဒေါ်စုက ဘာလုပ်လည်း သဘောထားကြီးကြီးနဲ့ ပြည်သူ ရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို မျှော်လင့်ပြီးတော့ ကျမတို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ပါမယ်ဆိုပြီး ကမ်းလှမ်းတာ။ သူတို့ ဒီနေ့အထိ ဘာစကားပြန်လဲ။ ဘာစကားမှ မတင်ပြဘူး။ ဒီနေ့ အစည်းအဝေးမှာ ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီးက ချပြရင်တော့ မသိဘူး။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးက ငါလွန်ခဲ့တဲ့ (၂) နှစ်က ပြောခဲ့တဲ့ စကားအတိုင်းပဲ၊ ငါတို့ တောင်းဆိုထားတဲ့ အချက် (၃) ချက် (၄) ချက်ကို သဘောတူရင် ငါ စကားပြောမယ်လို့ ပြောတဲ့အတိုင်းဘဲ ဒီအတိုင်းပဲ ထားတယ်၊ ဒီ သဘောထား မပြင်ဘူးဆိုတဲ့ ပုံစံနဲ့ပဲ ပြောမှာပဲ။ ကျနော်က အဲဒီအတိုင်းပဲ ယူဆတယ်။ အဲဒါကို ကျနော်ကို ပြောတဲ့လူတွေက ခင်များတို့ မထင်ရင် ဘာဖြစ်လို့ ဒါကို တောင်းဆိုနေသလဲ။ ဒီ တောင်းဆိုခြင်းနဲ့ ထင်မြင်ခြင်းက တခြားပဲ။ မှန်တဲ့ဟာကို တောင်းရမယ်၊ မှန်တဲ့သဘောထား ကို လုပ်မယ်။ ခင်များ မနက်ဖြန် နိဗ္ဗာန်ရောက်မလားလို့ ထင်သလားလို့ မေးရင် မထင်ဘူးပေါ့၊ သို့သော် နိဗ္ဗာန်ကိုတော့ မရည်မှန်းဘူးလား၊ ဆုမတောင်းဘူးလား ဒါ လုပ်မှာပဲ။ နိဗ္ဗာန်ကို ဆုတောင်းမယ်၊ နိဗ္ဗာန်ကို မနက်ဖြန်ရောက်မယ်၊ သဘက်ခါ ရောက်မယ်၊ ဒီဘဝရောက်မယ်၊ နောက်ဘ၀ ရောက်မယ်ဆိုတာ မထင်ဘူးဆိုသလိုပါဘဲ။

ဦးရော်နီညိမ်း ။ ။ စစ်အစိုးရမှာက သဘာဝဓါတ်ငွေ့ရောင်းတဲ့ ဝင်ငွေက အရင်နဲ့မတူ အများကြီးရနေတဲ့အခါကြောင့် sanction ကို ရ ဂရုမစိုက်ဘဲနေမယ်ဆိုလည်း လောလောဆယ်မှာ ရေရှည်တော့မရဘူးပေါ့ နေနိင်တဲ့အနေအထားမှာ ရှိနေတယ်။ အဲဒီအတွက် အခုနလို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး မေတ္တာရပ်ခံတာကိုလည်း လက်မခံဘူး ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေကိုလည်း တပြားမှ မလျှော့ဘူးဆိုတာ ကြုံတဲ့မိန့်ခွန်းတိုင်းမှာ ဗိုလ်ချုပ်မှုးကြီး သန်းရွှေ ပြောတယ် အဲဒီလိုမျိုးဖြစ်နေတဲ့အခါမှာ ဒီအမေရိကန်ဘက်က တိုက်ရိုက်ပဲ ထိတွေ့ဆက်ဆံမယ်ဆိုတဲ့ လမ်းစဉ်ကို ပြလိုက်လို့သာ အခု အနည်းငယ် ပြေလျှော့လာတယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားအပေါ် ရောက်လာပေမဲ့ တကယ်တမ်းက ဘာမှ မပြေလည်ဘူး။ အဲဒီတော့ ပြေလည်ဖို့အတွက် ဘယ်လိုရှိမလဲလို့ မြင်ပါသလဲ။

ဦးဝင်းတင် ။ ။ ကျနော်မြင်တဲ့ဟာ ပြောရမယ်ဆိုရင် အခုနောက်ဆုံးပိတ် Mrs. Clinton ပြောလိုက်တဲ့ဟာ Mr. Campbell နဲ့ တွေ့တုန်းကလည်း ကျနော်တို့ ပြောလိုက်တဲ့စကား၊ အန်အယ်လ်ဒီက ပြောလိုက်တဲ့စကား အကောင်းဆုံးက ဘာလဲဆိုတော့ ဒီ ရွေးကောက်ပွဲကို အသိအမှတ် မပြုဘူးဆိုတဲ့ဟာကို ကမ္ဘာ့အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ နိုင်ငံတွေက ခိုင်ခိုင်မာမာ ရပ်တည်ပါ။ EU လို ဟာမျိုးက ခိုင်ခိုင်မာမာ ရပ်တည်ပါ။ အမေရိကန်တို့လို နိုင်ငံမျိုးက ခိုင်ခိုင်မာမာ ရပ်တည်ပါ။ အခြားသော India လို နိုင်ငံမျိုး က ခိုင်ခိုင်မာမာ ရပ်တည်ပါ။ ကျနော် ကုန်ကုန်ပြောရရင် တရုတ်လည်း အဲဒီလို ရပ်တည်ပါလို့ ပြောချင်တယ်။ ဘာဖြစ်လို့ ပြောချင်လဲဆိုတော့ တရုတ်လည်း all inclusive ကို လက်ခံထားတာကို ဖြစ်နေတယ်။ အဲဒီကနေ တဆင့်ကျော်သွားရင် ဟိုဘက်ကို ရောက်သွားတဲ့ လွှတ်တော်တို့ အစိုးရအဖွဲ့တို့ ပေါ်လာရင်လည်း အဲဒါတွေကို အသိအမှတ် မပြုဘူးဆိုတာနဲ့ ခိုင်ခိုင်မာမာ ပြတ်ပြတ်သားသား ပြောပါ။ ဒီနည်းနဲ့သာ ဒီစစ်အစိုးရရဲ့ အခုသူတို့ ရပ်တည်နေမယ့် အားကိုကြည့်ပြီးတော့ သူတို့ ဇွတ်သွားနေတဲ့လမ်းကို ပိတ်လို့ရမယ်၊ ပြင်လို့ရမယ်၊ ပြောင်းလို့ရမယ်လည်း ပြောချင်ပါတယ်။