ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သိန္းနဲ႔ခ်ီရွိတဲ့ နာဂစ္ မုန္တုိင္းသင့္ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ အေရးေပၚလိုအပ္ေနတဲ့ အေထာက္အကူ ပစၥည္းေတြ ရရွိဖို႔ ကုလသမဂၢ အေထာက္အကူေပးေရး အရာရွိေတြက ဂ်နီဗာၿမိဳ႕မွာ လႈံ႔ေဆာ္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္က ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ တုိက္ခတ္ခဲ့တဲ့ နာဂစ္ မုန္တုိင္းေဘးသင့္ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ေဒၚလာ သန္း ၅၀၀ ထည့္ၾကဖို႔ အဖြဲ႕၀င္ ႏုိင္ငံေတြက ကတိေပးခဲ့ၾကေပမဲ့ ေပးထားတဲ့ ကတိအတုိင္း အလႉေငြေတြ မထည့္ၾကဘူးလို႔ ကုလသမဂၢ တာ၀န္ခံေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဗြီအိုေအ သတင္းေထာက္ လီဆာ ရွလုိင္း (Lisa Schlein) ဂ်နီဗာၿမိဳ႕ကေန သတင္းေပးပို႔ထားတာကုိ ေဒၚလွလွသန္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
မုန္တုိင္းအဆင့္ ၄ ရွိတဲ့ နာဂစ္မုန္တုိင္းဒဏ္ေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ခု၊ ေမလက ရန္ကုန္၊ ဧရာ၀တီ၊ ပဲခူးတုိင္းအျပင္ မြန္နဲ႔ ကရင္ျပည္နယ္ေတြမွာ လူ ၁၄၀,၀၀၀ ေက်ာ္ ေသဆုံး ဒဏ္ရာရခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ၃,၀၀၀,၀၀၀ ေလာက္ အုိးအိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ မုန္တုိင္းတုိက္ခတ္ခဲ့တာ ၂ ႏွစ္ေက်ာ္ခဲ့ပါၿပီ။ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးမွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ ရွိခဲ့ေပမဲ့လည္း မလုံေလာက္ဘူးလို႔ ကုလသမဂၢက ဆုိပါတယ္။
ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္းဆုိင္ရာ အကူအညီေပးေရး ညိႇႏႈိင္းေရးမႉး ဘစ္႐ႈိး ပါရာဂ်ဴလီ (Bishow Parajuli) က အိမ္ေထာင္စုေပါင္း ၁၀၀,၀၀၀ လူေပါင္း ၅၀၀,၀၀၀ ေလာက္ဟာ အတည္တက် ေနထုိင္စရာ မရၾကေသးဘူးလို႔ သတင္းေထာက္ေတြကုိ အဂၤါေန႔က ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ဒီဒုကၡသည္ေတြဟာ မုန္တိုင္းဒဏ္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးခဲ့ရတဲ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ေနအိမ္ေတြမွာ က်န္ေနတဲ့ အပ်က္အစီးေတြကို လုိက္လံ စုေဆာင္းၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြက ေပးတဲ့ အေထာက္အကူေတြ အျပင္ ရြက္ဖ်င္တဲေတြ သုံးၿပီး သူတို႔ ေနထုိင္ေရးအတြက္ အဆင္ေျပသလုိ ေနေနၾကရပါတယ္။ မုိးခံရြက္ဖ်င္၊ သစ္၊ ၀ါး၊ ဓနိေတြကုိ သုံးၿပီးေတာ့ ယာယီ ျဖစ္သလို ေဆာက္ထားတာပါ။”
မုန္တုိင္းဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးမွာ ေနအိမ္ တည္ေဆာက္ေပးဖုိ႔က အေရးအႀကီးဆုံး လုိအပ္ခ်က္ ျဖစ္ေပမဲ့လည္း ဒီက႑မွာ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ အေထာက္အကူဟာ အားအနည္းဆုံးျဖစ္တာ ေတြ႕ရတယ္လို႔လည္း မစၥတာ ပါရာဂ်ဴလီက ေျပာပါတယ္။
၂၀၀၉ ခု ေဖေဖာ္၀ါရီလက ကုလသမဂၢက အလႉေငြ ေဒၚလာ ၆၉၀ သန္း ေကာက္ခံဖုိ႔ ရည္ရြယ္ၿပီး ၃ ႏွစ္ၾကာ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး စီမံကိန္းအတြက္ အသုံးျပဳဖို႔ ရည္ရြယ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ယေန႔အထိ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အစီအစဥ္ေတြအတြက္ ေကာက္ခံရရွိတဲ့ေငြဟာ ေဒၚလာ ၁၀၈ သန္းသာ ရွိတဲ့အတြက္လည္း မွန္းထားတာထက္ ေဒၚလာ သန္း ၅၀၀ ေလာက္ ေလ်ာ့နည္းေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
WFP ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာ အဖြဲ႕ႀကီးနဲ႔ FAO အစားအစာနဲ႔ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရး အဖြဲ႕တုိ႔က ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကုန္က ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စားနပ္ရိကၡာ အေျခအေနကုိ သြားေရာက္ ေလ့လာခဲ့ၾကပါတယ္။ WFP အဆုိအရေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ သဘာ၀ အေနအထားအရ လယ္ယာစုိက္ပ်ဳိးေရး ေပါႂကြယ္၀တဲ့ႏုိင္ငံ ျဖစ္ေပမဲ့လည္း လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ၊ အထူးသျဖင့္ ေ၀းလံတဲ့ ေဒသေတြမွာ စားနပ္ရိကၡာ အခက္အခဲဟာ အဓိက ျပႆနာ ျဖစ္ေနတယ္လို႔လည္း မစၥတာ ပါရာဂ်ဴလီက ေျပာပါတယ္။
“သဘာ၀ ေဘးဒုကၡေတြအျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လက္ရွိ ထပ္တလဲလဲ ျပန္ျဖစ္ေနတဲ့ လူသားခ်င္း စာနာမႈ ဖြံ႕ၿဖဳိးေရးဆုိင္ရာ ျပႆနာေတြ၊ အစားအစာ မလုံေလာက္မႈ၊ အာဟာရဓာတ္ ခ်ဳိ႕တဲ့မႈ၊ အားနည္းတဲ့ က်န္းမာေရး ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈ အေျခခံ ယႏၲရား၊ လူ႔အခြင့္အေရး စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္မႈေတြအျပင္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံရဲ႕ ေနရာအခ်ဳိ႕မွာ ပဋိပကၡေတြ တုိးၿပီး ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။”
WFP ရဲ႕ ရန္ကုန္ရွိ ဌာေနကုိယ္စားလွယ္ ခရစ္စ္ ေကး (Chris Kaye) ကေတာ့ စစ္တမ္းေကာက္ယူရာမွာ လူဦးေရ စုစုေပါင္းရဲ႕ ၁၀% ဟာ စားနပ္ရိကၡာ ခ်ဳိ႕တဲ့တဲ့ မရွိဆင္းရဲ အဆင့္ေအာက္မွာ ေရာက္ေနတယ္လို႔ ေတြ႕ရွိရေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာတႏုိင္ငံလုံးမွာ ကေလးေတြရဲ႕ ကုိယ္ကာယ ဖြံ႕ၿဖဳိးမႈႏႈန္း ေႏွးေကြးတာ ၃၂% ရွိပါတယ္။ အရြယ္အလုိက္ ရွိသင့္တဲ့ အေလးခ်ိန္ ေပါင္မျပည့္တဲ့ ကေလးက ၃၄% ရွိၿပီးေတာ့ အာဟာရဓာတ္ ခ်ဳိ႕တဲ့တာက ၉% ပ်မ္းမွ် ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ သိပ္ကုိ စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္ေနရတဲ့ အခ်က္က ေက်းလက္ေဒသေတြမွာ အာဟာရဓာတ္ ခ်ဳိ႕တဲ့မႈဟာ ပ်မ္းမွ် ရွိသင့္တာထက္ ပုိမ်ားေနတဲ့ အခ်က္ပါ။”
အထူးသျဖင့္ အေျခအေနဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္း မြတ္ဆလင္ အမ်ားစု ေနထုိင္ရာ ေဒသမွာ ပိုၿပီး ဆုိးတယ္လို႔လည္း မစၥတာ ေကးက ေျပာပါတယ္။ အဲဒီေဒသမွာ အာဟာရ ခ်ဳိ႕တဲ့မႈႏႈန္းဟ ၁၈% ေက်ာ္တယ္လို႔လည္း သူက ေျပာၿပီး အဲဒီႏႈန္းဟာ ဆုိမားလီးယားထက္ေတာင္ မ်ားေနတယ္လို႔လည္း သူက ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
