[[Zawgyi/]]
စစ်ရေးပဋိ့ပက္ခတွေပြင်းထန်နေတဲ့ ချင်းပြည်နယ်နဲ့စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်း စစ်ကောင်စီက ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်စာရင်းပြုစုနေချိန်မှာ အဲဒီဒေသတွေမှာ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်လာရင် လက်မခံဘူးလို့ ဒေသခံကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေက ပြောပါတယ်။ ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းသတင်းပေးပို့ချက်ကို ကိုငြိမ်းချမ်းက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
စစ်ကောင်စီက သူတို့ကျင်းပမယ့် ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်စာရင်းကောက်ခံမှုတွေ နေရာအတော်များများမှာ ရှိလာချိန်မှာပဲ ချင်းပြည်နယ် မင်းတပ်မြို့မှာလည်း လူဦးရေသန်းခေါင်စာရင်းကောက်ယူနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ မူလအားဖြင့် အခုလာမယ့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လအတွင်း ရွေးကောက်ပွဲလုပ်မယ်လို့ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေက ခန့်မှန်းပြောဆိုထားပါတယ်။ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲစာရင်းမှားယွင်းမှုတွေရှိတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်းပြချက်နဲ့ စစ်ကောင်စီက အာဏာသိမ်းယူခဲ့တာဖြစ် သလို အရပ်သားအစိုးရတာဝန်ရှိသူတွေ၊ အထူးသဖြင့် အာဏာရ NLD ပါတီခေါင်းဆောင်တွေကို ဖမ်းဆီးထောင်ချထားပါတယ်။
CDF ချင်းကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ မင်းတပ်ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တဦးကတော့ စစ်ကောင်စီအနေနဲ့ သူတို့ဒေသတွင်း ရွေးကောက်ပွဲတွေလုပ်လာမယ်ဆိုရင် လက်ခံနိုင်မှာမဟုတ်ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
“ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဧရိယာထဲမှာတော့ သူတို့လှုပ်ရှားနိုင်တာတွေမရှိပါဘူး။ မြို့ဧရိယာထဲမှာပေ့ါနော်။ မင်းတပ်မြို့ စည်ပင်သာယာရေး ဧရိယာအတွင်းထဲမှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ပတ်သက်လို့ သူတို့လုပ်ချင်တာလေးတွေ ရှိပုံရတယ်။ သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ခံတာတွေ လူဦးရေစာရင်း ကောက်ယူတာတွေပေါ့နော်။ ဒါတွေကိုလုပ်နေတယ်လို့တော့ ကျနော်တို့ သိရတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ စကစ ဘက်ကတော့ အစွမ်းကုန်ကြိုးစားမှာပဲပေါ့နော်။ ကျနော်တို့ဘက်ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲ လုံးဝ လက်ခံမှာမဟုတ်ဘူး။ တကယ်လို့ မဖြစ်ဖြစ်အောင် လုပ်လာရင်လည်း ရွေးကောက်ပွဲနေ့က အထမမြောက်နိုင်မယ့်နေ့ပဲ ဖြစ်မှာပေါ့။”
စစ်ကောင်စီနဲ့ ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားပြီး စစ်ကောင်စီဘက်က လေကြောင်းနဲ့ပါ ပစ်ခတ်တာတွေ ပြုလုပ်ရတဲ့အထိ ပြင်းထန်ခဲ့တဲ့ ပုလဲမြို့နယ်ထဲမှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲလုပ်လာမယ်ဆိုရင် ပြင်းပြင်းထန်ထန် တုံ့ပြန် သွားမယ်လို့ ပုလဲ ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က တာဝန်ရှိသူ ကိုဇော်ထက်က ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ဒေသတွင်းမှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်တာမျိုးမတွေ့ရသေးဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
“လက်ရှိအချိန်ထိပေါ့နော် ကျနော်တို့ ပုလဲနယ်အတွင်းမှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်ပြီး စစ်ကောင်စီက ပြင်ဆင်နေတဲ့အနေအထားတော့ လှုပ်ရှားမှုတော့ မတွေ့သေးဘူး။ လက်ရှိအချိန်ထိပြောတာပေါ့နော်။ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ဖို့ ကြိုးစားလာမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ဘက်က တုံ့ပြန်မှုတွေက ကြီးမားလာပါလိမ့်မယ်။ ကျနော်တို့ ပုလဲနယ် အနေအထားကတော့ စစ်ကောင်စီက ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ လှုပ်ရှားတာတော့ မရှိသေးဘူး။ ကျနော်တို့လည်းစောင့်ကြည့်နေတယ်။ ပုလဲနယ်ထဲမှာ သူတို့ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ဖို့ စီမံချက်ရေးစွဲလှုပ်ရှားလာတယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့ တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေဘက်က ဒီ့ထက်ပြင်းထန်တဲ့ အနေအထားတွေနဲ့ တုံ့ပြန်ပါလိမ့်မယ်။”
နယ်မြေရှင်းလင်းခံခဲ့ရပြီး နေအိမ်ထောင်နဲ့ချီမီးရှို့ခံခဲ့ရတဲ့ ခင်ဦးမြို့နယ်ထဲက ဒေသခံကျေးရွာသားတဦးကတော့ လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲဆိုတာကို စဉ်းစားချက်ကိုမရှိသေးဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
“အခုလောလောဆယ်မှာတော့ အိုးပျောက်အိမ်ပျောက် ပျောက်နေတဲ့အချိန်ဆိုတော့ အိမ်ရယ်ယာရယ်လို့လည်း မကပ်ရသေးဘူး။ တောထဲတောင်ထဲ ခိုကပ်နေရတုန်းဆိုတော့ အဲ့လိုဟာတွေက စဉ်းစားလို့လည်း မရသေးဘူးလေ။ ဘယ်လိုအကြပ်ကိုင်ပြီး လာမယ်ဆိုတာလည်း မသိနိုင်ဘူးပေါ့။ ရွေးကောက်ပွဲဆိုတဲ့ဟာကြီးက ရင်ထဲမှာမရှိသလို ခေါင်းထဲမှာလည်းထည့်ပြီး မစဉ်းစားချင်ပါဘူး။ စဉ်းစားလို့လည်း မရပါဘူး။ ဒီရွာတရွာလုံးက စိတ်ဝင်စားမှုလည်းမရှိသလို လုပ်ပေးမယ့်လူလည်း မရှိဘူး။”
နိုင်ငံရေးလေ့လာသူတွေကတော့ စစ်ကောင်စီအဖို့ နိုင်ငံတကာမှာတရားဝင်မှုရပြီး နိုင်ငံရေးအကျပ်အတည်းထွက်ပေါက်ရအောင် ရွေးကောက်ပွဲလုပ်တာလို့ မြင်ကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အဓိကအားဖြင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ NLD ပါတီထောက်ခံပါဝင်မှုမရဘဲနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကိုနိုင်ငံတကာက လက်ခံမှာမဟုတ်ဘူးလို့လည်း ယူဆကြပါတယ်။
အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ ယာယီသမ္မတကတော့ ဒီရွေးကောက်ပွဲဟာ နိုင်ငံရေးလှည့်ကွက်တခုဖြစ်ပြီး ပြည်သူတရပ်လုံးက ဆန့်ကျင်ဖို့လိုတယ်လို့တယ်လို့ ပြောကြားထားပါတယ်။
================
[[Unicode]]
ခငြျးပွညျနယျနဲ့ စဈကိုငျးတိုငျးမှာ ရှေးကောကျပှဲလုပျမယ့ျအစီအစဉျ ဒသေခံကာကှယျရေးအဖှဲ့တှေ လကျမခံ
စဈရေးပဋိ့ပက်ခတှပွေငျးထနျနတေဲ့ ခငြျးပွညျနယျနဲ့စဈကိုငျးတိုငျးအတှငျး စဈကောငျစီက ရှေးကောကျပှဲအတှကျ ပွငျဆငျစာရငျးပွုစုနခြေိနျမှာ အဲဒီဒသေတှမှော ရှေးကောကျပှဲလုပျလာရငျ လကျမခံဘူးလို့ ဒသေခံကာကှယျရေးအဖှဲ့တှကေ ပွောပါတယျ။ ဒါနဲ့ပတျသကျလို့ ဆကျသှယျမေးမွနျးသတငျးပေးပို့ခကြျကို ကိုငွိမျးခမြျးက တငျပွပေးထားပါတယျ။
စဈကောငျစီက သူတို့ကငြျးပမယ့ျ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ ပွငျဆငျစာရငျးကောကျခံမှုတှေ နရောအတောျမြားမြားမှာ ရှိလာခြိနျမှာပဲ ခငြျးပွညျနယျ မငျးတပျမွို့မှာလညျး လူဦးရသေနျးခေါငျစာရငျးကောကျယူနတေယျလို့ သိရပါတယျ။ မူလအားဖွင့ျ အခုလာမယ့ျ ၂၀၂၃ ခုနှဈ ဩဂုတျလအတှငျး ရှေးကောကျပှဲလုပျမယျလို့ စဈခေါငျးဆောငျတှကေ ခန့ျမှနျးပွောဆိုထားပါတယျ။ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲမှာ မဲစာရငျးမှားယှငျးမှုတှရှေိတယျဆိုတဲ့အကွောငျးပွခကြျနဲ့ စဈကောငျစီက အာဏာသိမျးယူခဲ့တာဖွဈ သလို အရပျသားအစိုးရတာဝနျရှိသူတှေ၊ အထူးသဖွင့ျ အာဏာရ NLD ပါတီခေါငျးဆောငျတှကေို ဖမျးဆီးထောငျခထြားပါတယျ။
CDF ခငြျးကာကှယျရေးတပျဖှဲ့ မငျးတပျဒသေခံကာကှယျရေးတပျဖှဲ့ဝငျတဦးကတော့ စဈကောငျစီအနနေဲ့ သူတို့ဒသေတှငျး ရှေးကောကျပှဲတှလေုပျလာမယျဆိုရငျ လကျခံနိုငျမှာမဟုတျဘူးလို့ ပွောပါတယျ။
“ထိနျးခြုပျထားတဲ့ ဧရိယာထဲမှာတော့ သူတို့လှုပျရှားနိုငျတာတှမေရှိပါဘူး။ မွို့ဧရိယာထဲမှာပေ့ါနောျ။ မငျးတပျမွို့ စညျပငျသာယာရေး ဧရိယာအတှငျးထဲမှာတော့ ရှေးကောကျပှဲနဲ့ပတျသကျလို့ သူတို့လုပျခငြျတာလေးတှေ ရှိပုံရတယျ။ သနျးခေါငျစာရငျးကောကျခံတာတှေ လူဦးရစောရငျး ကောကျယူတာတှပေေါ့နောျ။ ဒါတှကေိုလုပျနတေယျလို့တော့ ကနြောျတို့ သိရတယျ။ ရှေးကောကျပှဲကငြျးပဖို့ စကစ ဘကျကတော့ အစှမျးကုနျကွိုးစားမှာပဲပေါ့နောျ။ ကနြောျတို့ဘကျကတော့ ရှေးကောကျပှဲ လုံးဝ လကျခံမှာမဟုတျဘူး။ တကယျလို့ မဖွဈဖွဈအောငျ လုပျလာရငျလညျး ရှေးကောကျပှဲနေ့က အထမမွောကျနိုငျမယ့ျနေ့ပဲ ဖွဈမှာပေါ့။”
စဈကောငျစီနဲ့ ဒသေခံကာကှယျရေးတပျဖှဲ့တှေ တိုကျပှဲတှဖွေဈပှားပွီး စဈကောငျစီဘကျက လကွေောငျးနဲ့ပါ ပဈခတျတာတှေ ပွုလုပျရတဲ့အထိ ပွငျးထနျခဲ့တဲ့ ပုလဲမွို့နယျထဲမှာလညျး ရှေးကောကျပှဲလုပျလာမယျဆိုရငျ ပွငျးပွငျးထနျထနျ တုံ့ပွနျ သှားမယျလို့ ပုလဲ ပွညျသူ့အုပျခြုပျရေးအဖှဲ့က တာဝနျရှိသူ ကိုဇောျထကျက ပွောပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ သူတို့ဒသေတှငျးမှာတော့ ရှေးကောကျပှဲအတှကျ ပွငျဆငျဆောငျရှကျတာမြိုးမတှေ့ရသေးဘူးလို့ ပွောပါတယျ။
“လကျရှိအခြိနျထိပေါ့နောျ ကနြောျတို့ ပုလဲနယျအတှငျးမှာတော့ ရှေးကောကျပှဲနဲ့ ပတျသကျပွီး စဈကောငျစီက ပွငျဆငျနတေဲ့အနအေထားတော့ လှုပျရှားမှုတော့ မတှေ့သေးဘူး။ လကျရှိအခြိနျထိပွောတာပေါ့နောျ။ ရှေးကောကျပှဲလုပျဖို့ ကွိုးစားလာမယျဆိုရငျ ကနြောျတို့ဘကျက တုံ့ပွနျမှုတှကေ ကွီးမားလာပါလိမ့ျမယျ။ ကနြောျတို့ ပုလဲနယျ အနအေထားကတော့ စဈကောငျစီက ရှေးကောကျပှဲနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ လှုပျရှားတာတော့ မရှိသေးဘူး။ ကနြောျတို့လညျးစောင့ျကွည့ျနတေယျ။ ပုလဲနယျထဲမှာ သူတို့ရှေးကောကျပှဲလုပျဖို့ စီမံခကြျရေးစှဲလှုပျရှားလာတယျဆိုရငျ ကနြောျတို့ တောျလှနျရေးအငျအားစုတှဘေကျက ဒီ့ထကျပွငျးထနျတဲ့ အနအေထားတှနေဲ့ တုံ့ပွနျပါလိမ့ျမယျ။”
နယျမွရှေငျးလငျးခံခဲ့ရပွီး နအေိမျထောငျနဲ့ခြီမီးရှို့ခံခဲ့ရတဲ့ ခငျဦးမွို့နယျထဲက ဒသေခံကြေးရှာသားတဦးကတော့ လာမယ့ျရှေးကောကျပှဲဆိုတာကို စဉျးစားခကြျကိုမရှိသေးဘူးလို့ ပွောပါတယျ။
“အခုလောလောဆယျမှာတော့ အိုးပြောကျအိမျပြောကျ ပြောကျနတေဲ့အခြိနျဆိုတော့ အိမျရယျယာရယျလို့လညျး မကပျရသေးဘူး။ တောထဲတောငျထဲ ခိုကပျနရေတုနျးဆိုတော့ အဲ့လိုဟာတှကေ စဉျးစားလို့လညျး မရသေးဘူးလေ။ ဘယျလိုအကွပျကိုငျပွီး လာမယျဆိုတာလညျး မသိနိုငျဘူးပေါ့။ ရှေးကောကျပှဲဆိုတဲ့ဟာကွီးက ရငျထဲမှာမရှိသလို ခေါငျးထဲမှာလညျးထည့ျပွီး မစဉျးစားခငြျပါဘူး။ စဉျးစားလို့လညျး မရပါဘူး။ ဒီရှာတရှာလုံးက စိတျဝငျစားမှုလညျးမရှိသလို လုပျပေးမယ့ျလူလညျး မရှိဘူး။”
နိုငျငံရေးလေ့လာသူတှကေတော့ စဈကောငျစီအဖို့ နိုငျငံတကာမှာတရားဝငျမှုရပွီး နိုငျငံရေးအကပြျအတညျးထှကျပေါကျရအောငျ ရှေးကောကျပှဲလုပျတာလို့ မွငျကွပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး အဓိကအားဖွင့ျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျနဲ့ NLD ပါတီထောကျခံပါဝငျမှုမရဘဲနဲ့ ရှေးကောကျပှဲကိုနိုငျငံတကာက လကျခံမှာမဟုတျဘူးလို့လညျး ယူဆကွပါတယျ။
အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရ ယာယီသမ်မတကတော့ ဒီရှေးကောကျပှဲဟာ နိုငျငံရေးလှည့ျကှကျတခုဖွဈပွီး ပွညျသူတရပျလုံးက ဆန့ျကငြျဖို့လိုတယျလို့တယျလို့ ပွောကွားထားပါတယျ။
