[[Zawgyi/Unicode]]
စစ်ကိုင်းတိုင်း ယင်းမာပင်မြို့နယ်ထဲကရွာတွေမှာ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ စစ်ရဟတ်ယာဉ်တွေ ပျံဝဲနေတဲ့အတွက် ဒေသခံ စစ်ဘေးရှောင်တွေစိုးရိမ်ထိတ်လန့်ပြီး နေရပ်မပြန်ရဲကြတဲ့အကြောင်း စစ်ဘေးရှောင်ဒုက္ခသည်တွေနဲ့ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့တွေက ပြောပါတယ်။ ကန့်ကလူမြို့နယ်တောင်ခြမ်းမှာလည်း မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းရေး စစ်ကြောင်းတွေကြောင့် ကျေးရွာ ၂၀ နီးပါးက ဒေသခံ သောင်းနဲ့ချီ ထွက်ပြေးနေကြရပြီး အခုချိန်ထိ ကျေးရွာတွေကို ပြန်မဝင်နိုင်ကြသေးဘူးလို့ ဒေသခံရွာသားတွေက ပြောပါတယ်။ စစ်ဘေးရှောင်နေကြရတာ ၁၀ ရက် လောက်ရှိလာကြပြီဖြစ်တာကြောင့် ရိက္ခာနဲ့ ဆေးဝါးတွေ လိုအပ်နေကြတယ်လို့လည်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ယင်းမာပင်မြို့နဲ့ ကန့်ဘလူမြို့နယ်က စစ်ဘေးရှောင်တွေရဲ့ အခြေအနေ သတင်းပေးပို့ချက်ကို ဝင်းခန့်မောင်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ အောက်တိုဘာ ၁၉ ရက်နေ့တုန်းက ယင်းမာပင်မြို့နယ် ရင်ပေါင်တိုင်ရွာနဲ့ ပျားအိုရွာတဝိုက် မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က စစ်ရဟတ်ယာဉ် ၆ စင်းနဲ့ တိုက်ခိုက်ခဲတဲ့ အကြောင်း ဒေသခံတွေက VOA ကို ပြောထားပါတယ်။ ကျေးရွာပတ်ပတ်လည်မှာ စစ်တပ်တွေ တပ်ဖြန့် ချထားတဲ့အကြောင်းလည်း ပြောပါတယ်။
ဒီအခြေအနေတွေကြောင့် ကျေးရွာအတော်များများက ထောင်နဲ့ချီတဲ့ ဒေသခံတွေ ပြင်ဆင်ချိန်မရဘဲ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြရပါတယ်။ စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေ အခြေအနေ ရင်ပေါင်တိုင်ရွာခံ ကိုဘိုဝင်းက ခုလို ပြောပါတယ်။
“ဒီဒေသခံအားလုံးကတော့ ပြန်လည်ရောက်ရှိတော့ဘူး မရှိသေးဘူး။ ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ ဒီနေ့လာမယ်၊ မနက်လာမယ် အဲ့လို ပြီးခဲ့တဲ့အပတ်က ရဟတ်ယာဉ် အဲ့လိုမျိုး လေကြောင်းမယ့်လာတဲ့ပုံစံမျိုးတော့ အားလုံးတချို့လည်း အိုးအိမ်ဘာညာ စွန့်ခွာပြီးတော့ တိမ်းရှောင်နေကြတာ။ အဲ့လိုအခြေအနေ၊ အားလုံးတော့ ပြန်လည်း မရောက်ရှိသေးပါဘူး။ ၃ ချိုး ၁ ချိုးတော့ ရှိပါတယ်။ ၃ ချိုး ၁ ချိုးကျော်ပေါ့ တဝက်ကတော့ ပြန်မရောက်သေးဘူး။”
ပြီးတဲ့သြဂုတ် ၁၁ ရက်တုန်းက ယင်းမာပင်မြို့နယ် ရင်ပေါင်တိုင်ကျေးရွာကို ဒေသခံ PDF အဖွဲ့တွေ ရောက်ရှိနေတယ်ဆိုတဲ့ သတင်းကြောင့် မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က လေကြောင်းက ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး PDF တပ်ဖွဲ့တွေ အပါအဝင် အရပ်သားတချို့ပါ ထိခိုက် သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက VOA ကို ပြောဆိုထားပါတယ်။ ထိခိုက်သေဆုံးခဲ့တဲ့ အရေအတွက်နဲ့ပတ်သက်လို့ သီးခြားအတည်ပြုချက် မရသလို စစ်ကောင်စီဘက်က သတင်းထုတ်ပြန်တာတော့ မရှိသေးပါဘူး။
အလားတူ ပြီးခဲ့တဲ့ အောက်တိုဘာ ၁၉ ရက်နေ့ကလည်း ကျေးရွာတွေကို စစ်ရဟတ်ယာဉ်နဲ့ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး စစ်တပ်က ကျေးရွာတွေမှာ တပ်စွဲထားခဲ့ပါတယ်။ စစ်တပ် ပြန်လည်ထွက်ခွာပြီးနောက် ရွှေလှန်ကျေးရွာမှာ ဒေသခံကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့တွေအပါအဝင် အရပ်သားတချို့ သေဆုံးခဲ့ပြီး ဒါကြောင့် စစ်ရဟတ်ယာဉ်အသံကြားတာနဲ့ ဒေသခံတွေ တုန်လှုပ်ခြောက်ခြားနေကြတယ်လို့ ကိုဘိုဝင်းက ပြောပါတယ်။
“ (ဒေသခံ)အားလုံးက ကိုယ့်အိမ်ကိုယ့်ရွာ အိမ်ပြန်ကပ်နေရမှာကို တော်တော်ကြောက်လန့်တဲ့အပိုင်းတွေအထိ တော်တော်လေးကို စိုးရိမ်နေကြတာ။ ရဟတ်ယာဉ်လို့ အသံကြားတာနဲ့ ရွာမလာရင်တောင်မှ ပြေးနေတဲ့လူတွေရှိတယ်။ အားလုံးစိုးရိမ်ထိတ်လန့်နေတာများပါတယ်။ ရဟတ်ယာဉ်အသံကြားရင် ရွာကလူတွေ အတော်လေးကြောက်လန့်နေကြတာ။”
ကန့်ဘလူမြို့နယ်မှာတော့ အောက်တိုဘာလ ၂၂ ရက်နေ့ကတည်းက ဝင်ရောက် လာတဲ့ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းရေး ထိုးစစ်ကြောင့် ဒေသခံ သောင်းနဲ့ချီ ထွက်ပြေးနေရတဲ့အကြောင်း ကန့်ဘလူဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ဒီဒေသခံတွေဟာ အခုအချိန်ထိ ကျေးရွာတွေကို ပြန်မဝင်နိုင်ကြသေးသလို စစ်ဘေးရှောင်နေကြရတာ ၁၀ ရက်လောက်ရှိလာကြပြီဖြစ်တာကြောင့် ရိက္ခာနဲ့ ဆေးဝါးတွေ လိုအပ်နေကြတယ်လို့ ဒေသခံ ရွာသားတဦးက ပြောပါတယ်။
“လူဦးရေလည်း များတယ်။ အဲ့အချိန်မှာ ကျန်းမာရေး ဖောက်လာကြတော့ ဆေးက မတတ်နိုင်တော့ဘူးဗျ။ အဲ့တော့ ကျနော်တို့က မြို့တွေကိုလည်း သွားပြီးတော့ ကုသလို့မရဘူးဗျ။ မြို့ဘက်တွေသွားရင် အကုန်ဖမ်းဆီးပြီးတော့၊ ရိုက်နှက်ပြီးတော့ အကုန်ဖမ်းဆီးထားလိုက်တော့တာပဲ။ အဲ့ဒီအတွက်ကြောင့် ကျနော်တို့ မြို့တွေဘာတွေလည်း သွားလို့မရတော့ တောမှာပဲ ကျွန်တော်တို့ ဒီတိုင်းပဲဖြစ်သလိုလေးနဲ့ ဒီတောထဲမှာ ရှာဆေးလေးနဲ့ပဲ ဒီလိုပဲ ဂရုစိုက်နေရတာပဲ။”
ကျေးရွာနေအိမ်တွေ မီးရှို့ဖျက်ဆီးခံရချိန် အဝတ်အစားတွေ၊ စောင်တွေ ပါသွားတဲ့အတွက် ဆောင်းတွင်းမှာ အအေးဒဏ်ကာကွယ်ဖို့ လုံလုံလောက်လောက်မရှိဘဲ ရာသီအကူးအပြောင်းမှာ ဖျားနာတာတွေ များလာတယ်လို့လည်း ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။
“ အေးနေပြီဗျ၊ အနွေးထည်တွေလည်း ထူထူ ဝတ်နေရပြီဗျ။ ညဆိုရင်လည်း အတော်ချမ်းပါတယ်။ လေကတိုက်၊ မိုးကကျ အဲ့လိုမျိုးတွေဆိုတော့ ကျနော်တို့ ကျန်းမာရေးအတွက်ကလည်း အတော်နဲ့ သက်သာမှုမရှိကြသေးဘူးဗျ။ (အနွေးထည်) ပါလာတဲ့သူတွေကတော့ နေကောင်းတဲ့သူတွေကတော့ မျှတပြီး ပေးကြပါတယ်ဗျ။ လောလောဆယ် ဒုက္ခရောက်တာက သက်ကြီးရွယ်အိုတွေ၊ မသွားနိုင်မလာနိုင်တဲ့သူတွေ၊ ကလေးသူငယ်တွေ ရာသီဥတု အပြောင်းအလဲကြောင့် ဖျားနာနေတာတွေပါ။”
နယ်မြေရှင်းလင်းရေး ထိုးစစ် အရှိန်မြင့်လာတာနဲ့အမျှ စစ်ကိုင်းအတွင်းမှာ အိုးအိမ် စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေကြရတဲ့ စစ်ရှောင်အရေအတွက်တွေကလည်း ပိုပြီးတိုးလာနေပါတယ်။ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ် PDF တွေဟာ ကျေးရွာတွေကို အခြေစိုက်ပြီး အကြမ်းဖက်လုပ်ငန်းတွေ လုပ်နေတယ်ဆိုပြီးတော့လည်း မြန်မာစစ်တပ်က စွပ်စွဲထားပါတယ်။ စစ်ကောင်စီဘက်ကထိုးစစ်အတွင်း အရပ်သားတွေရဲ့နေအိမ်တွေကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးတာမလုပ်ဘူးလို့ ပြောဆိုထားပါတယ်။ ကျေးရွာတွေမှာ နေအိမ်တွေ မီးလောင်တဲ့သတင်းတွေ မကြာခဏကြားနေရသလို ရာသီဥတု အကူးအပြောင်းမှာ အအေးဒဏ်ကြောင့် စစ်ဘေးရှောင်တွေ နေထိုင်ရေးအခက်အခဲတွေ တွေ့နေရပြီး ကျန်းမာရေးထိခိုက်နေတဲ့အကြောင်းလည်း ဒေသခံတွေနဲ့ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့တွေက ပြောကြပါတယ်။
=============
[[Unicode]]
စဈတပျထိုးစဈကွောင့ျ စဈကိုငျးတိုငျးတှငျး ဒသေခံတှေ နရေပျမပွနျရဲသေး
စဈကိုငျးတိုငျး ယငျးမာပငျမွို့နယျထဲကရှာတှမှော မွနျမာစဈတပျရဲ့ စဈရဟတျယာဉျတှေ ပြံဝဲနတေဲ့အတှကျ ဒသေခံ စဈဘေးရှောငျတှစေိုးရိမျထိတျလန့ျပွီး နရေပျမပွနျရဲကွတဲ့အကွောငျး စဈဘေးရှောငျဒုက်ခသညျတှနေဲ့ အကူအညီပေးရေးအဖှဲ့တှကေ ပွောပါတယျ။ ကန့ျကလူမွို့နယျတောငျခွမျးမှာလညျး မွနျမာစဈတပျရဲ့ နယျမွရှေငျးလငျးရေး စဈကွောငျးတှကွေောင့ျ ကြေးရှာ ၂၀ နီးပါးက ဒသေခံ သောငျးနဲ့ခြီ ထှကျပွေးနကွေရပွီး အခုခြိနျထိ ကြေးရှာတှကေို ပွနျမဝငျနိုငျကွသေးဘူးလို့ ဒသေခံရှာသားတှကေ ပွောပါတယျ။ စဈဘေးရှောငျနကွေရတာ ၁၀ ရကျ လောကျရှိလာကွပွီဖွဈတာကွောင့ျ ရိက်ခာနဲ့ ဆေးဝါးတှေ လိုအပျနကွေတယျလို့လညျး ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ ယငျးမာပငျမွို့နဲ့ ကန့ျဘလူမွို့နယျက စဈဘေးရှောငျတှရေဲ့ အခွအေနေ သတငျးပေးပို့ခကြျကို ဝငျးခန့ျမောငျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့ အောကျတိုဘာ ၁၉ ရကျနေ့တုနျးက ယငျးမာပငျမွို့နယျ ရငျပေါငျတိုငျရှာနဲ့ ပြားအိုရှာတဝိုကျ မွနျမာစဈတပျဘကျက စဈရဟတျယာဉျ ၆ စငျးနဲ့ တိုကျခိုကျခဲတဲ့ အကွောငျး ဒသေခံတှကေ VOA ကို ပွောထားပါတယျ။ ကြေးရှာပတျပတျလညျမှာ စဈတပျတှေ တပျဖွန့ျ ခထြားတဲ့အကွောငျးလညျး ပွောပါတယျ။
ဒီအခွအေနတှေကွေောင့ျ ကြေးရှာအတောျမြားမြားက ထောငျနဲ့ခြီတဲ့ ဒသေခံတှေ ပွငျဆငျခြိနျမရဘဲ ထှကျပွေးတိမျးရှောငျနကွေရပါတယျ။ စဈပွေးဒုက်ခသညျတှေ အခွအေနေ ရငျပေါငျတိုငျရှာခံ ကိုဘိုဝငျးက ခုလို ပွောပါတယျ။
“ဒီဒသေခံအားလုံးကတော့ ပွနျလညျရောကျရှိတော့ဘူး မရှိသေးဘူး။ ဘာလို့လဲ ဆိုတော့ ဒီနေ့လာမယျ၊ မနကျလာမယျ အဲ့လို ပွီးခဲ့တဲ့အပတျက ရဟတျယာဉျ အဲ့လိုမြိုး လကွေောငျးမယ့ျလာတဲ့ပုံစံမြိုးတော့ အားလုံးတခြို့လညျး အိုးအိမျဘာညာ စှန့ျခှာပွီးတော့ တိမျးရှောငျနကွေတာ။ အဲ့လိုအခွအေနေ၊ အားလုံးတော့ ပွနျလညျး မရောကျရှိသေးပါဘူး။ ၃ ခြိုး ၁ ခြိုးတော့ ရှိပါတယျ။ ၃ ခြိုး ၁ ခြိုးကြောျပေါ့ တဝကျကတော့ ပွနျမရောကျသေးဘူး။”
ပွီးတဲ့သွဂုတျ ၁၁ ရကျတုနျးက ယငျးမာပငျမွို့နယျ ရငျပေါငျတိုငျကြေးရှာကို ဒသေခံ PDF အဖှဲ့တှေ ရောကျရှိနတေယျဆိုတဲ့ သတငျးကွောင့ျ မွနျမာစဈတပျဘကျက လကွေောငျးက ပဈခတျတိုကျခိုကျခဲ့ပွီး PDF တပျဖှဲ့တှေ အပါအဝငျ အရပျသားတခြို့ပါ ထိခိုကျ သဆေုံးခဲ့တယျလို့ ဒသေခံတှကေ VOA ကို ပွောဆိုထားပါတယျ။ ထိခိုကျသဆေုံးခဲ့တဲ့ အရအေတှကျနဲ့ပတျသကျလို့ သီးခွားအတညျပွုခကြျ မရသလို စဈကောငျစီဘကျက သတငျးထုတျပွနျတာတော့ မရှိသေးပါဘူး။
အလားတူ ပွီးခဲ့တဲ့ အောကျတိုဘာ ၁၉ ရကျနေ့ကလညျး ကြေးရှာတှကေို စဈရဟတျယာဉျနဲ့ ဗုံးကွဲတိုကျခိုကျခဲ့ပွီး စဈတပျက ကြေးရှာတှမှော တပျစှဲထားခဲ့ပါတယျ။ စဈတပျ ပွနျလညျထှကျခှာပွီးနောကျ ရှှလှေနျကြေးရှာမှာ ဒသေခံကာကှယျရေး တပျဖှဲ့တှအေပါအဝငျ အရပျသားတခြို့ သဆေုံးခဲ့ပွီး ဒါကွောင့ျ စဈရဟတျယာဉျအသံကွားတာနဲ့ ဒသေခံတှေ တုနျလှုပျခွောကျခွားနကွေတယျလို့ ကိုဘိုဝငျးက ပွောပါတယျ။
“ (ဒသေခံ)အားလုံးက ကိုယ့ျအိမျကိုယ့ျရှာ အိမျပွနျကပျနရေမှာကို တောျတောျကွောကျလန့ျတဲ့အပိုငျးတှအေထိ တောျတောျလေးကို စိုးရိမျနကွေတာ။ ရဟတျယာဉျလို့ အသံကွားတာနဲ့ ရှာမလာရငျတောငျမှ ပွေးနတေဲ့လူတှရှေိတယျ။ အားလုံးစိုးရိမျထိတျလန့ျနတောမြားပါတယျ။ ရဟတျယာဉျအသံကွားရငျ ရှာကလူတှေ အတောျလေးကွောကျလန့ျနကွေတာ။”
ကန့ျဘလူမွို့နယျမှာတော့ အောကျတိုဘာလ ၂၂ ရကျနေ့ကတညျးက ဝငျရောကျ လာတဲ့ မွနျမာစဈတပျရဲ့ နယျမွရှေငျးလငျးရေး ထိုးစဈကွောင့ျ ဒသေခံ သောငျးနဲ့ခြီ ထှကျပွေးနရေတဲ့အကွောငျး ကန့ျဘလူဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒီဒသေခံတှဟော အခုအခြိနျထိ ကြေးရှာတှကေို ပွနျမဝငျနိုငျကွသေးသလို စဈဘေးရှောငျနကွေရတာ ၁၀ ရကျလောကျရှိလာကွပွီဖွဈတာကွောင့ျ ရိက်ခာနဲ့ ဆေးဝါးတှေ လိုအပျနကွေတယျလို့ ဒသေခံ ရှာသားတဦးက ပွောပါတယျ။
“လူဦးရလေညျး မြားတယျ။ အဲ့အခြိနျမှာ ကနြျးမာရေး ဖောကျလာကွတော့ ဆေးက မတတျနိုငျတော့ဘူးဗြ။ အဲ့တော့ ကနြောျတို့က မွို့တှကေိုလညျး သှားပွီးတော့ ကုသလို့မရဘူးဗြ။ မွို့ဘကျတှသှေားရငျ အကုနျဖမျးဆီးပွီးတော့၊ ရိုကျနှကျပွီးတော့ အကုနျဖမျးဆီးထားလိုကျတော့တာပဲ။ အဲ့ဒီအတှကျကွောင့ျ ကနြောျတို့ မွို့တှဘောတှလေညျး သှားလို့မရတော့ တောမှာပဲ ကြှနျတောျတို့ ဒီတိုငျးပဲဖွဈသလိုလေးနဲ့ ဒီတောထဲမှာ ရှာဆေးလေးနဲ့ပဲ ဒီလိုပဲ ဂရုစိုကျနရေတာပဲ။”
ကြေးရှာနအေိမျတှေ မီးရှို့ဖကြျဆီးခံရခြိနျ အဝတျအစားတှေ၊ စောငျတှေ ပါသှားတဲ့အတှကျ ဆောငျးတှငျးမှာ အအေးဒဏျကာကှယျဖို့ လုံလုံလောကျလောကျမရှိဘဲ ရာသီအကူးအပွောငျးမှာ ဖြားနာတာတှေ မြားလာတယျလို့လညျး ဒသေခံတဦးက ပွောပါတယျ။
“အေးနပွေီဗြ၊ အနှေးထညျတှလေညျး ထူထူ ဝတျနရေပွီဗြ။ ညဆိုရငျလညျး အတောျခမြျးပါတယျ။ လကေတိုကျ၊ မိုးကကြ အဲ့လိုမြိုးတှဆေိုတော့ ကနြောျတို့ ကနြျးမာရေးအတှကျကလညျး အတောျနဲ့ သကျသာမှုမရှိကွသေးဘူးဗြ။ (အနှေးထညျ) ပါလာတဲ့သူတှကေတော့ နကေောငျးတဲ့သူတှကေတော့ မြှတပွီး ပေးကွပါတယျဗြ။ လောလောဆယျ ဒုက်ခရောကျတာက သကျကွီးရှယျအိုတှေ၊ မသှားနိုငျမလာနိုငျတဲ့သူတှေ၊ ကလေးသူငယျတှေ ရာသီဥတု အပွောငျးအလဲကွောင့ျ ဖြားနာနတောတှပေါ။”
နယျမွရှေငျးလငျးရေး ထိုးစဈ အရှိနျမွင့ျလာတာနဲ့အမြှ စဈကိုငျးအတှငျးမှာ အိုးအိမျ စှန့ျခှာ ထှကျပွေးနကွေရတဲ့ စဈရှောငျအရအေတှကျတှကေလညျး ပိုပွီးတိုးလာနပေါတယျ။ ပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျ PDF တှဟော ကြေးရှာတှကေို အခွစေိုကျပွီး အကွမျးဖကျလုပျငနျးတှေ လုပျနတေယျဆိုပွီးတော့လညျး မွနျမာစဈတပျက စှပျစှဲထားပါတယျ။ စဈကောငျစီဘကျကထိုးစဈအတှငျး အရပျသားတှရေဲ့နအေိမျတှကေို မီးရှို့ဖကြျဆီးတာမလုပျဘူးလို့ ပွောဆိုထားပါတယျ။ ကြေးရှာတှမှော နအေိမျတှေ မီးလောငျတဲ့သတငျးတှေ မကွာခဏကွားနရေသလို ရာသီဥတု အကူးအပွောငျးမှာ အအေးဒဏျကွောင့ျ စဈဘေးရှောငျတှေ နထေိုငျရေးအခကျအခဲတှေ တှေ့နရေပွီး ကနြျးမာရေးထိခိုကျနတေဲ့အကွောငျးလညျး ဒသေခံတှနေဲ့ အကူအညီပေးရေးအဖှဲ့တှကေ ပွောကွပါတယျ။
