[[Zawgyi/Unicode]]
ထိုင်းမြန်မာနယ်စပ်ကရင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ ကရင်တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေ၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့တွေကြား တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေတာကြောင့်ကော၊ ကော့ကရိတ်လမ်းကတံတားတခု မိုင်းထိပြီး ကျိုးကျနေတာကြောင့်ပါ ထိုင်း-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုတွေ ရပ်သလောက် ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒီအတွက် ထိုင်းဘက်က တနေ့ကို ဘတ်သန်းရာချီဆုံးရှုံးနေပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ဗွီအိုအေသတင်းထောက် မအေးအေးမာက သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
မဲဆောက်-မြဝတီ ချစ်ကြည်ရေးတံတား (၂) ဟာ ထိုင်းဘက်ကရော မြန်မာဘက်ကပါအသုံးပြုတဲ့ တရားဝင် ကုန်စည်လမ်းကြောင်းဖြစ်ပါတယ်။ အခုအခါမှာတော့ ကရင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ ကရင်တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့၊ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့တွေကြား တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေတာကြောင့်ကော ကော့ကရိတ်လမ်းကတံတားတစင်းမိုင်းထိပြီးကျိုးကျနေတာကြောင့်ပါ ထိုင်းမြန်မာနှစ်နိုင်ငံ ကုန်စည်စီးဆင်းမှုတွေကြန်ကြာနေပြီး ရပ်နားထားရသလောက်ဖြစ်နေတဲ့အတွက် ထိုင်းဘက်မှာစီးပွါးရေးအရ နစ်နာနေတယ်လို့ ထိုင်းသတင်းတွေမှာလည်း ရေးသားဖော်ပြကြပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံကနေ မြန်မာနိုင်ငံကိုပို့ဆောင်မယ့် ကုန်စည်ကားတန်းတွေဟာ နယ်စပ် မှာပိတ်မိနေသလို မြန်မာဘက်က ပို့ဆောင်မယ့်ကုန်စည်တွေလည်း ပိတ်မိနေတဲ့အကြောင်း နိုင်ငံတကာကုန်ပစည်းပို့ဆောင်နေတဲ့ DHL ကုမ္ပဏီတာဝန်ခံတဦးကပြောပြပါတယ်။
“ကျနော်တို့ပစ္စည်းပုံးတွေ အတော်များများ ပါဆယ်ပုံးတွေ မလာကြဘူး။ မလာတာတော့ ၃ ရက် ၄ ရက်ရှိပြီ။ လမ်းအခြေအနေကြောင့် အတော်များများ မလာဘူး။ တံတားကျိုးနေတော့ အဲဒီလမ်းကိုမဖြတ်ရဲဘူး။တခြားလမ်းတွေက ကွေ့လာတော့လည်း တခြားလမ်းကြောင်းကိုလည်း ကားတွေကမဖြတ်ရဲကြဘူး။ မြန်မာဘက် က ပစည်းတွေလည်းမလာဘူး။ ထိုင်းဘက်ကလည်း ပို့လို့မရဘူး။ မြဝတီထဲထိရောက်ပေမယ့် မြဝတီထဲမှာဝင်နေပြီး အောက်ကိုသွားမရတော့ စောင့်နေရတာပေါ့။ သွားမရဘူး။ မြဝတီဘက်မှာပစ္စည်းတွေပို့ရင်လည်း ပစ္စည်းတွေကိုလည်း ဖွင့်ပြရတယ်။ တချို့ပစ္စည်းပို့တဲ့ကားတွေကလည်း လှည့်ပြန်နေရတယ်။ ပစ္စည်းတွေလည်းမရောက်လာတော့ဘူး။”
အခုလို လမ်းပမ်းဆက်သွယ်ရေးခက်ခဲပြီး လုံခြုံမှုမရှိတဲ့အခြေအနေကြောင့် မြန်မာဘက်ကို ပုံမှန်ပို့နေတဲ့အိမ်ဆောက်ပစ္စည်းတွေ၊ သံထည်ပစ္စည်းတွေနဲ့စားသောက်ကုန်စတဲ့ နေ့စဉ်ကုန်စည်စီးဆင်းနေတာတွေ ရပ်နားထားရပြီး ဘတ်ငွေ သန်းရာချီပြီး နစ်နာတယ်လို့လည်း ထိုင်းဝါရင့်သတင်းထောက်တဦးကပြောပြပါတယ်။
“ မြန်မာဘက်က သွားလာလို့မရလို့သွားမရဘူး။ တနှစ်မှာဆိုရင် ကုန်သွယ်တာ သန်း ၇ သောင်း၊ ၈ သောင်းလောက်ရှိတယ်။ တနှစ်မှာပေါ့ ။မီလီလျှံပေါ့။ တနေ့ မှာတော့ သန်း ၂၀၀ လောက်ရှိတယ် နစ်နာတာ 1 Day (တနေ့)မှာပဲ။”
အခုလာမယ့် ၂၀၂၃ နှစ်စမှာ ထိုင်း-မြန်မာ ချစ်ကြည်ရေးတံတားပြန်ဖွင့်မယ်လို့ အစောပိုင်းက သတင်းထွက်နေပေမယ့် မြန်မာဘက်က ကရင်လက်နက်ကိုင်တွေနဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေတဲ့အတွက် ဖွင့်ဖို့ရက်လည်း ဆိုင်းငံ့ထားတာတွေဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့လည်းထိုင်းကုန်သည်အသိုင်းအဝိုင်းကဆိုပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာစစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက နယ်စပ်မှာတိုက်ပွဲတွေဆက်တိုက်ဖြစ်နေပြီး မြဝတီခရိုင်မှာ နယ်မြေတည်ငြိမ်မှုပျက်ပြားနေပြီး ကျေးလက်ဒေသနေ ကရင်ပြည်သူတွေမှာလည်း စစ်ဘေးရှောင်နေရတာ တနှစ်ကျော်လာပြီဖြစ်ပါတယ်။ အခုလတ်တလော ဒီဇင်ဘာလ ၁၆ ရက်နေ့ကစပြီး နှစ်ဘက်တိုက်ပွဲတွေပြင်းထန်နေပြီး စစ်ကောင်စီဘက်က လေကြောင်းကနေလည်း ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်နေပါတယ်ရှင်။
================
[[Unicode]]
ထိုငျး-မွနျမာနယျစပျ ကုနျစညျစီးဆငျးမှုတှေ ရပျဆိုငျးသလောကျဖွဈနေ
ထိုငျးမွနျမာနယျစပျကရငျပွညျနယျအတှငျးမှာ စဈကောငျစီတပျတှနေဲ့ ကရငျတိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့တှေ၊ ပွညျသူ့ကာကှယျရေးပူးပေါငျးတပျဖှဲ့တှကွေား တိုကျပှဲတှဖွေဈနတောကွောင့ျကော၊ ကော့ကရိတျလမျးကတံတားတခု မိုငျးထိပွီး ကြိုးကနြတောကွောင့ျပါ ထိုငျး-မွနျမာ နှဈနိုငျငံ ကုနျစညျစီးဆငျးမှုတှေ ရပျသလောကျ ဖွဈနပေါတယျ။ ဒီအတှကျ ထိုငျးဘကျက တနေ့ကို ဘတျသနျးရာခြီဆုံးရှုံးနပေါတယျ။ ဒီအကွောငျး ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ မအေးအေးမာက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
မဲဆောကျ-မွဝတီ ခစြျကွညျရေးတံတား (၂) ဟာ ထိုငျးဘကျကရော မွနျမာဘကျကပါအသုံးပွုတဲ့ တရားဝငျ ကုနျစညျလမျးကွောငျးဖွဈပါတယျ။ အခုအခါမှာတော့ ကရငျပွညျနယျအတှငျးမှာ စဈကောငျစီတပျတှနေဲ့ ကရငျတိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျအဖှဲ့၊ ပွညျသူ့ကာကှယျရေး ပူးပေါငျးတပျဖှဲ့တှကွေား တိုကျပှဲတှဖွေဈနတောကွောင့ျကော ကော့ကရိတျလမျးကတံတားတစငျးမိုငျးထိပွီးကြိုးကနြတောကွောင့ျပါ ထိုငျးမွနျမာနှဈနိုငျငံ ကုနျစညျစီးဆငျးမှုတှကွေနျကွာနပွေီး ရပျနားထားရသလောကျဖွဈနတေဲ့အတှကျ ထိုငျးဘကျမှာစီးပှါးရေးအရ နဈနာနတေယျလို့ ထိုငျးသတငျးတှမှောလညျး ရေးသားဖောျပွကွပါတယျ။
ထိုငျးနိုငျငံကနေ မွနျမာနိုငျငံကိုပို့ဆောငျမယ့ျ ကုနျစညျကားတနျးတှဟော နယျစပျ မှာပိတျမိနသေလို မွနျမာဘကျက ပို့ဆောငျမယ့ျကုနျစညျတှလေညျး ပိတျမိနတေဲ့အကွောငျး နိုငျငံတကာကုနျပစညျးပို့ဆောငျနတေဲ့ DHL ကုမ်ပဏီတာဝနျခံတဦးကပွောပွပါတယျ။
“ကနြောျတို့ပစ်စညျးပုံးတှေ အတောျမြားမြား ပါဆယျပုံးတှေ မလာကွဘူး။ မလာတာတော့ ၃ ရကျ ၄ ရကျရှိပွီ။ လမျးအခွအေနကွေောင့ျ အတောျမြားမြား မလာဘူး။ တံတားကြိုးနတေော့ အဲဒီလမျးကိုမဖွတျရဲဘူး။တခွားလမျးတှကေ ကှေ့လာတော့လညျး တခွားလမျးကွောငျးကိုလညျး ကားတှကေမဖွတျရဲကွဘူး။ မွနျမာဘကျ က ပစညျးတှလေညျးမလာဘူး။ ထိုငျးဘကျကလညျး ပို့လို့မရဘူး။ မွဝတီထဲထိရောကျပမေယ့ျ မွဝတီထဲမှာဝငျနပွေီး အောကျကိုသှားမရတော့ စောင့ျနရေတာပေါ့။ သှားမရဘူး။ မွဝတီဘကျမှာပစ်စညျးတှပေို့ရငျလညျး ပစ်စညျးတှကေိုလညျး ဖှင့ျပွရတယျ။ တခြို့ပစ်စညျးပို့တဲ့ကားတှကေလညျး လှည့ျပွနျနရေတယျ။ ပစ်စညျးတှလေညျးမရောကျလာတော့ဘူး။”
အခုလို လမျးပမျးဆကျသှယျရေးခကျခဲပွီး လုံခွုံမှုမရှိတဲ့အခွအေနကွေောင့ျ မွနျမာဘကျကို ပုံမှနျပို့နတေဲ့အိမျဆောကျပစ်စညျးတှေ၊ သံထညျပစ်စညျးတှနေဲ့စားသောကျကုနျစတဲ့ နေ့စဉျကုနျစညျစီးဆငျးနတောတှေ ရပျနားထားရပွီး ဘတျငှေ သနျးရာခြီပွီး နဈနာတယျလို့လညျး ထိုငျးဝါရင့ျသတငျးထောကျတဦးကပွောပွပါတယျ။
“မွနျမာဘကျက သှားလာလို့မရလို့သှားမရဘူး။ တနှဈမှာဆိုရငျ ကုနျသှယျတာ သနျး ၇ သောငျး၊ ၈ သောငျးလောကျရှိတယျ။ တနှဈမှာပေါ့ ။မီလီလြှံပေါ့။ တနေ့ မှာတော့ သနျး ၂၀၀ လောကျရှိတယျ နဈနာတာ 1 Day (တနေ့)မှာပဲ။”
အခုလာမယ့ျ ၂၀၂၃ နှဈစမှာ ထိုငျး-မွနျမာ ခစြျကွညျရေးတံတားပွနျဖှင့ျမယျလို့ အစောပိုငျးက သတငျးထှကျနပေမေယ့ျ မွနျမာဘကျက ကရငျလကျနကျကိုငျတှနေဲ့ စဈကောငျစီတပျတှေ တိုကျပှဲတှဖွေဈနတေဲ့အတှကျ ဖှင့ျဖို့ရကျလညျး ဆိုငျးငံ့ထားတာတှဖွေဈလာနိုငျတယျလို့လညျးထိုငျးကုနျသညျအသိုငျးအဝိုငျးကဆိုပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာစဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးကတညျးက နယျစပျမှာတိုကျပှဲတှဆေကျတိုကျဖွဈနပွေီး မွဝတီခရိုငျမှာ နယျမွတေညျငွိမျမှုပကြျပွားနပွေီး ကြေးလကျဒသေနေ ကရငျပွညျသူတှမှောလညျး စဈဘေးရှောငျနရေတာ တနှဈကြောျလာပွီဖွဈပါတယျ။ အခုလတျတလော ဒီဇငျဘာလ ၁၆ ရကျနေ့ကစပွီး နှဈဘကျတိုကျပှဲတှပွေငျးထနျနပွေီး စဈကောငျစီဘကျက လကွေောငျးကနလေညျး ဗုံးကွဲတိုကျခိုကျနပေါတယျရှငျ။
