[[Zawgyi/Unicode]]
မလေးရှားနိုင်ငံအတွင်းမှာကော မလေးရှားထိုင်းနယ်စပ်တွေမှာပါ ဖမ်းမိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား ထောင်ဂဏန်းလောက်ရှိနေပြီး အဲဒီထဲက ရာဂဏန်းလောက်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံက အကြမ်းမဖက်အာဏာဖီဆန် CDM လုပ်လာသူတွေ၊ နိုင်ငံရေးမှာတက်ကြွလှုပ်ရှားတာကြောင့်တိမ်းရှောင်လာခဲ့သူတွေဖြစ်လို့ အဖမ်းခံရပြီးနေရပ်ပြန်ပို့ခံရတဲ့အခါမှာ အခက်အခဲတွေရှိနေတယ်လို့မလေးရှားအခြေစိုက်The Alliance of Chin Refugees (ACR) ကဆိုပါတယ်။ ဒီသတင်းကို ဗွီအိုအေသတင်းထောက် မအေးအေးမာက သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
မလေးရှားနိုင်ငံအတွင်းမှာကော မလေးရှားထိုင်းနယ်စပ်တွေမှာပါ ဖမ်းမိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ထောင်ဂဏန်းလောက်ရှိနေပြီး အများစုကတော့ အလုပ်အကိုင်ရှာဖွေဖို့ လာကြသူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီထဲက ရာဂဏန်းလောက်ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံက အကြမ်းမဖက်အာဏာဖီဆန် CDM လုပ်လာသူများ မြန်မာနိုင်ငံရေးအခြေအနေတွေကြောင့်ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာကြသူတွေဖြစ်လို့ အဖမ်းခံရပြီးနောက် လူဝင်မှု ကြီးကြပ်ရေးဥပဒေအရ နေရပ်ပြန်ပို့ခံရတဲ့အခါမှာအခက်အခဲတွေရှိတယ်လို့ မလေးရှားအခြေစိုက်The Alliance of Chin Refugees (ACR) အဖွဲဥက္ကဋ္ဌ ဆလိုင်းမောင်မောင်လတ်က VOA ကိုအခုလိုပြောပါတယ်။
“ထိုင်းမလေးနယ်စပ်တွေမှာ အဖမ်းခံရတဲ့လူတွေကိစ္စ ပိုပြီးစိုးရိမ်ရပါတယ်။ CDM သမားတွေလည်းပါတယ်။ နိုင်ငံရေးအခက်အခဲတွေ၊ လှုပ်ရှားမူတွေကြောင့် နေထိုင်လို့မရလို့ ဒီဘက်ကို ခိုလှုံဖို့ရောက်လာကြသူတွေလည်းပါတယ်။ ၁၀၀ မကဘူး။ နှစ်ရာ၊ သုံးရာလောက်ထိရှိတယ်။ CDM တွေဖြစ်ပြီး အဖမ်းခံရတယ်။ ပြီးတော့အချုပ်ထဲကျတယ်။ အချုပ်ကျချိန်မှာ UNHCR က ဘာမှမကူညီနိုင်ဘူး။ မလုပ်ပေးနိုင်ဘူးဆိုရင် ၃ လကြာပြီးရင် ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းကို အပို့ခံရမယ်။ ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းပို့တယ်ဆိုတာနဲ့ သူတို့ဟာမြန်မာပြည်ကိုပြန်ပို့ခံရနိုင်တယ်။”
အဖမ်းခံရသူတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ မြန်မာပြည်ပြန်ပို့ခံရမယ်ဆိုရင် သူတို့အတွက် စိုးရိမ်ရတယ်လို့လည်း ဆက်ပြောပြပါတယ်။
“ ပြန်ပို့ရင်တော့ မြန်မာပြည်မှာအတော်လေးဒုက္ခရောက်နိုင်တယ်။ ကျနော်တို့ အဖွဲ အစည်းတွေအနေနဲ့ ဘာမှလုပ်ပေးနိုင်စွမ်းမရှိဘူး။ မလေးရှားဥပဒေ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဥပဒေနဲ့ ဖြစ်တဲ့အတွက် ရဲမှုတော့မဟုတ်ဘူး UNHCR ကလည်း ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းတွေသွားပြီး ကူညီနိုင်တာ မလုပ်နိုင်တော့ဘူး။ နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုတွေမှာပါဝင်ပြီး လူသိရှင်ကြားဖြစ်နေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေလည်းပါတယ်။ တကယ်လို့ မြန်မာပြည်ပြန်ပို့မယ်ဆိုရင်သူတို့တွေရဲ့အသက်အန္တရာယ်အတွက်ကစိုးရိမ်ရတယ် ဆိုတော့ အဲဒီလူတွေအတွက် ကျနော်တို့လုပ်နိုင်တာကတော့ အတော်နည်းပါတယ်။လုပ်ဖို့ကတော့ ကျနော်တို့အဖွဲအစည်းတခုတည်းနဲ့လုပ်ဖို့မဖြစ်နိုင်ဘူး။ နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းတွေ၊ UNHCR၊ ကွန်မြူနတီအဖွဲ့အစည်းတွေရယ်၊ INGO အကြီးအကဲတွေ ဝင်ပြီးပါနိုင်မယ်ဆိုမှ ပိုပြီးအဆင်ပြေပါမယ်။”
ပြီးခဲ့တဲ့၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ အဖမ်းဆီးခံရတဲ့ ချင်းအမျိုးသားတွေအပါအဝင် မြန်မာနိုင်ငံသား ၁၀၀ ကျော်ဟာလည်း နေရပ်မပြန်ချင်ကြတဲ့အတွက် သူတို့အဖွဲ့ကို အကူညီတောင်းခံထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ လက်ရှိမှာ မလေးရှားမှာအဖမ်းအဆီးတွေပိုများလာနေပြီး နေအိမ်တွေထဲထိ လိုက်လံဖမ်းဆီးတာ၊ လူစည်းကားရာနေရာတွေကို ပိတ်ဆို့ဖမ်းဆီးတာလည်း ဆက်တိုက်လုပ်လာသလို ထိုင်းမလေးနယ်စပ်မြို့တွေမှာ ဖမ်းဆီးနေတဲ့အတွက်လည်း ထိုင်းကနေတဆင့် ဝင်လာကြတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားအများအပြား ဖမ်းဆီးခံနေရပါတယ်ရှင်။
===============
[[Unicode]]
မလေးရှားမှာအဖမျးခံရတဲ့ မွနျမာတှအေနကျ နိုငျငံရေးဒုက်ခသညျတှေ နရေပျပွနျပို့ဖို့ အခကျအခဲရှိ (The Alliance of Chin Refugees)
မလေးရှားနိုငျငံအတှငျးမှာကော မလေးရှားထိုငျးနယျစပျတှမှောပါ ဖမျးမိတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသား ထောငျဂဏနျးလောကျရှိနပွေီး အဲဒီထဲက ရာဂဏနျးလောကျဟာ မွနျမာနိုငျငံက အကွမျးမဖကျအာဏာဖီဆနျ CDM လုပျလာသူတှေ၊ နိုငျငံရေးမှာတကျကွှလှုပျရှားတာကွောင့ျတိမျးရှောငျလာခဲ့သူတှဖွေဈလို့ အဖမျးခံရပွီးနရေပျပွနျပို့ခံရတဲ့အခါမှာ အခကျအခဲတှရှေိနတေယျလို့မလေးရှားအခွစေိုကျThe Alliance of Chin Refugees (ACR) ကဆိုပါတယျ။ ဒီသတငျးကို ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ မအေးအေးမာက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
မလေးရှားနိုငျငံအတှငျးမှာကော မလေးရှားထိုငျးနယျစပျတှမှောပါ ဖမျးမိတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ ထောငျဂဏနျးလောကျရှိနပွေီး အမြားစုကတော့ အလုပျအကိုငျရှာဖှဖေို့ လာကွသူတှေ ဖွဈပါတယျ။ အဲဒီထဲက ရာဂဏနျးလောကျကတော့ မွနျမာနိုငျငံက အကွမျးမဖကျအာဏာဖီဆနျ CDM လုပျလာသူမြား မွနျမာနိုငျငံရေးအခွအေနတှေကွေောင့ျထှကျပွေးတိမျးရှောငျလာကွသူတှဖွေဈလို့ အဖမျးခံရပွီးနောကျ လူဝငျမှု ကွီးကွပျရေးဥပဒအေရ နရေပျပွနျပို့ခံရတဲ့အခါမှာအခကျအခဲတှရှေိတယျလို့ မလေးရှားအခွစေိုကျThe Alliance of Chin Refugees (ACR) အဖှဲဥက်ကဋ်ဌ ဆလိုငျးမောငျမောငျလတျက VOA ကိုအခုလိုပွောပါတယျ။
“ထိုငျးမလေးနယျစပျတှမှော အဖမျးခံရတဲ့လူတှကေိစ်စ ပိုပွီးစိုးရိမျရပါတယျ။ CDM သမားတှလေညျးပါတယျ။ နိုငျငံရေးအခကျအခဲတှေ၊ လှုပျရှားမူတှကွေောင့ျ နထေိုငျလို့မရလို့ ဒီဘကျကို ခိုလှုံဖို့ရောကျလာကွသူတှလေညျးပါတယျ။ ၁၀၀ မကဘူး။ နှဈရာ၊ သုံးရာလောကျထိရှိတယျ။ CDM တှဖွေဈပွီး အဖမျးခံရတယျ။ ပွီးတော့အခြုပျထဲကတြယျ။ အခြုပျကခြြိနျမှာ UNHCR က ဘာမှမကူညီနိုငျဘူး။ မလုပျပေးနိုငျဘူးဆိုရငျ ၃ လကွာပွီးရငျ ထိနျးသိမျးရေးစခနျးကို အပို့ခံရမယျ။ ထိနျးသိမျးရေးစခနျးပို့တယျဆိုတာနဲ့ သူတို့ဟာမွနျမာပွညျကိုပွနျပို့ခံရနိုငျတယျ။”
အဖမျးခံရသူတှနေဲ့ပတျသကျလို့ မွနျမာပွညျပွနျပို့ခံရမယျဆိုရငျ သူတို့အတှကျ စိုးရိမျရတယျလို့လညျး ဆကျပွောပွပါတယျ။
“ပွနျပို့ရငျတော့ မွနျမာပွညျမှာအတောျလေးဒုက်ခရောကျနိုငျတယျ။ ကနြောျတို့ အဖှဲ အစညျးတှအေနနေဲ့ ဘာမှလုပျပေးနိုငျစှမျးမရှိဘူး။ မလေးရှားဥပဒေ လူဝငျမှုကွီးကွပျရေးဥပဒနေဲ့ ဖွဈတဲ့အတှကျ ရဲမှုတော့မဟုတျဘူး UNHCR ကလညျး ထိနျးသိမျးရေးစခနျးတှသှေားပွီး ကူညီနိုငျတာ မလုပျနိုငျတော့ဘူး။ နိုငျငံရေးလှုပျရှားမှုတှမှောပါဝငျပွီး လူသိရှငျကွားဖွဈနတေဲ့ ပုဂ်ဂိုလျတှလေညျးပါတယျ။ တကယျလို့ မွနျမာပွညျပွနျပို့မယျဆိုရငျသူတို့တှရေဲ့အသကျအန်တရာယျအတှကျကစိုးရိမျရတယျ ဆိုတော့ အဲဒီလူတှအေတှကျ ကနြောျတို့လုပျနိုငျတာကတော့ အတောျနညျးပါတယျ။လုပျဖို့ကတော့ ကနြောျတို့အဖှဲအစညျးတခုတညျးနဲ့လုပျဖို့မဖွဈနိုငျဘူး။ နိုငျငံရေးအဖှဲ့အစညျးတှေ၊ UNHCR၊ ကှနျမွူနတီအဖှဲ့အစညျးတှရေယျ၊ INGO အကွီးအကဲတှေ ဝငျပွီးပါနိုငျမယျဆိုမှ ပိုပွီးအဆငျပွပေါမယျ။”
ပွီးခဲ့တဲ့၂၀၂၁ ခုနှဈမှာ အဖမျးဆီးခံရတဲ့ ခငြျးအမြိုးသားတှအေပါအဝငျ မွနျမာနိုငျငံသား ၁၀၀ ကြောျဟာလညျး နရေပျမပွနျခငြျကွတဲ့အတှကျ သူတို့အဖှဲ့ကို အကူညီတောငျးခံထားတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ လကျရှိမှာ မလေးရှားမှာအဖမျးအဆီးတှပေိုမြားလာနပွေီး နအေိမျတှထေဲထိ လိုကျလံဖမျးဆီးတာ၊ လူစညျးကားရာနရောတှကေို ပိတျဆို့ဖမျးဆီးတာလညျး ဆကျတိုကျလုပျလာသလို ထိုငျးမလေးနယျစပျမွို့တှမှော ဖမျးဆီးနတေဲ့အတှကျလညျး ထိုငျးကနတေဆင့ျ ဝငျလာကွတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားအမြားအပွား ဖမျးဆီးခံနရေပါတယျရှငျ။
