[[Zawgyi/Unicode]]
ကရင်ပြည်နယ် ကော့ကရိတ်မြို့မှာ ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့်ပိတ်ထားတဲ့ မြဝတီ-ကော့ကရိတ်လမ်း ပြန်ပွင့်သွားပြီဆိုပေမယ့်လည်း ကုန် ကားတွေ၊ ခရီးသည်ယာဉ်တွေကို လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တချို့က ပစ်ခတ်၊ တိုက်ခိုက်တာတွေရှိနေပြီး အရပ်သားတချို့ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့ပါတယ်။ လုံခြုံရေး အခြေအနေ စိုးရိမ်နေရဆဲမို့ မွန်နဲ့ ကရင်ပြည်နယ်ဘက်ကို ခရီးသွားလာမယ့်သူတွေ ဂရုတစိုက် သွားလာကြဖို့ ဒေသခံတွေ လူမှုကူညီရေးအဖွဲ့တွေက သတိပေးနေကြပါတယ်။ မွန်နဲ့ ကရင်ပြည်နယ်အတွင်း လုံခြုံရေးအခြေအနေ သတင်းပေးပို့ချက်ကို ကိုဝင်းခန့်မောင်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံအရှေ့ပိုင်း မွန်ပြည်နယ်နဲ့ကရင်ပြည်နယ်ဘက်မှာ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းတွေအတွင်း တိုက်ပွဲတွေ ခပ်စိပ်စိပ်ပြန်ဖြစ်လာပြီး လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးပြတ်တောက်ပြီး လုံခြုံရေးပိုင်းမှာလည်း ရာနှုန်းပြည့်စိတ်ချရတဲ့အခြေအနေ မရှိသေးကြောင်း ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်က လုပ်ငန်းရှင်တဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
"မနေ့က သူတို့ကုန်ကားနှစ်စီး မီးလောင်သွားတယ်။ တက်လာတဲ့ မြဝတီဘက်ကလေ။ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် သူတို့ပစ်ခတ်တဲ့... ဖြစ်သွားတဲ့ ကားတွေဆိုတာကလည်း အဲဒီမှာ သူတို့နဲ့ပတ်သက်နဲ့အရည်တွေ ပါနေလို့ ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်လိမ့်မယ်ဗျ။ ကျနော့အမြင်ပေါ့နော်။ အခြေအနေကတော့ ဒီ ၄၀: ၆၀ ပေါ့နော် စိုးရိမ်ရတဲ့ဘက်က ၄၀မှာရှိတာပေါ့။ ကောင်းတဲ့ဘက်မှာတော့ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းပေါ့နော်။"
ပြီးခဲ့တဲ့ရက်ပိုင်းက မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ KNLA နဲ့ ပူပေါင်းတပ်ဖွဲ့တွေကြား တိုက်ပွဲ ပြင်းထန်ခဲ့တာကြောင့် ဒီအာရှလမ်းမကြီးပေါ်မှာ ကုန်တင်ယာဉ်နဲ့ ခရီးသည်တင်ကားတွေ အများအပြား ပိတ်မိနေခဲ့ကြပါတယ်။ အလားတူပဲ မွန်ပြည်နယ်၊ သထုံမြို့ ဒီလမ်းပိုင်းပေါ်မှာလည်း မနေ့ကညက ခရီးသည်တင်ယာဉ်တစီး ပစ်ခတ်ခံရပြီး လူတဦးထိမှန်ခဲ့ပါတယ်။ လက်တလောမှာ အရေးကြီးအခြေအနေကလွဲလို့ မွန်နဲ့ ကရင်ဒေသတွေကို ခရီးသွားတာ ရှောင်သင့်တယ်လို့ သထုံလူမှုကူညီရေးအသင်း တာဝန်ရှိသူက ဗွီအိုအေကို ပြောပြပါတယ်။
“ပစ်ခတ်မှုက ညဘက်ကြီးဆိုတော့ လူအသွားအလာ သိပ်မရှိတဲ့အချိန်ဆိုတော့လေ ဘယ်သူပစ်လို့ပစ်မှန်းကို အတိအကျမသိရဘူး အခုက။ ပစ်တာကတော့ အသေးနဲ့ပဲ။ သေနတ်လေးနဲ့ ပစ်သွားတယ်လို့ပြောတယ်။ ကားကတော့ သုံးလေးချက်လောက်ထိတယ်။ ဒါပေမယ့် ခရီးသည်တယောက်ပဲ ခြေထောက်မှန်သွားတယ်။ အခုက နိုင်ငံရေးအခြေအနေအရ သိတဲ့အတိုင်းပဲ ဆိုတော့ ညဘက်တွေကျရင်တော့ မသွားလာတာတော့ အကောင်းဆုံးလို့ ထင်တယ်။ ည ၇ နာရီကျော် ၈ နာရီဆိုရင်တော့ ရေးနဲ့သထုံကြားကို မလာစေချင်တော့ဘူး ကားတွေ။"
အရပ်သားတွေ ထိခိုက်မှုတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့တွေအကြား အပြန်အလှန် အပြစ်ဖို့တာတွေ ရှိနေပါတယ်။ ဒေသခံ ပရဟိတ္တအဖွဲ့တခု ဖြစ်တဲ့ ပုလဲဖြူလူမှုကူညီရေးအသင်း တာဝန်ရှိသူကတော့ လတ်တလောမှာ အရပ်သားတွေ ထိခိုက်နေရတာနဲ့ပတ်သက်လို့ ဘယ်အဖွဲ့က လုပ်ဆောင်တယ်ဆိုတာ ပြောရခက်ကြောင်း VOA ကို ပြောပါတယ်။
" နှစ်ဘက်ပစ်တယ်ဆိုတော့ ဘယ်သူ့ ဘယ်သူမှပြောလို့မရဘူးလေ။ ဘယ်သူမှ ကျည်ဆံမှာ နာမည်ရေးထားတာ မရှိဘူးလေ။ လက်ရှိအခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ မသွားနိုင်လည်း လူထုကငတ်မှာ။ အဲဒါကြောင့် မိသားစုအရေး၊ စားဝတ်နေရေး ကြည့်ပြီးတော့ပဲ သွားလာနေကြတယ်လို့ ကျနော်မြင်တယ်။"
အောက်တိုဘာ ၁၉ နဲ့ ၂၀ ရက်ကဖြစ်ခဲ့တဲ့ မြဝတီနဲ့ ကော့ကရိတ်ကြားက တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဒေသခံတချို့ သေဆုံးခဲ့သလို လက်နက်ကြီးကြောင့် လူနေအိမ် ပျက်စီးဆုံးရှုံးရတာလည်း ရှိပါတယ်။ လူပေါင်း ၁,၀၀၀ ကျော်လည်း အာရှလမ်းမကြီးရဲ့ မြဝတီ- ကော့ကရိတ်အပိုင်းမှာ ပိတ်မိခဲ့ကြပါတယ်။ ကော့ကရိတ်နဲ့ မြဝတီ လမ်းမဟာ ထိုင်း-မြန်မာ ကုန်စည်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးအတွက် အဓိကကျပြီး ကုန်နဲ့ ခရီးသည်ယာဉ် အများအပြား နေ့စဉ် ဖြတ်သန်းသွားလာနေတဲ့ လမ်းမကြီးတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
==============
[[Unicode]]
မွဝတီ ကော့ကရိတျလမျး လုံခွုံရေး စိတျမခရြသေး
ကရငျပွညျနယျ ကော့ကရိတျမွို့မှာ ပွီးခဲ့တဲ့ရကျပိုငျးက ဖွဈပှားခဲ့တဲ့ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျပိတျထားတဲ့ မွဝတီ-ကော့ကရိတျလမျး ပွနျပှင့ျသှားပွီဆိုပမေယ့ျလညျး ကုနျ ကားတှေ၊ ခရီးသညျယာဉျတှကေို လကျနကျကိုငျအဖှဲ့တခြို့က ပဈခတျ၊ တိုကျခိုကျတာတှရှေိနပွေီး အရပျသားတခြို့ ထိခိုကျဒဏျရာရခဲ့ပါတယျ။ လုံခွုံရေး အခွအေနေ စိုးရိမျနရေဆဲမို့ မှနျနဲ့ ကရငျပွညျနယျဘကျကို ခရီးသှားလာမယ့ျသူတှေ ဂရုတစိုကျ သှားလာကွဖို့ ဒသေခံတှေ လူမှုကူညီရေးအဖှဲ့တှကေ သတိပေးနကွေပါတယျ။ မှနျနဲ့ ကရငျပွညျနယျအတှငျး လုံခွုံရေးအခွအေနေ သတငျးပေးပို့ခကြျကို ကိုဝငျးခန့ျမောငျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံအရှေ့ပိုငျး မှနျပွညျနယျနဲ့ကရငျပွညျနယျဘကျမှာ ပွီးခဲ့တဲ့ ရကျပိုငျးတှအေတှငျး တိုကျပှဲတှေ ခပျစိပျစိပျပွနျဖွဈလာပွီး လမျးပနျးဆကျသှယျရေးပွတျတောကျပွီး လုံခွုံရေးပိုငျးမှာလညျး ရာနှုနျးပွည့ျစိတျခရြတဲ့အခွအေနေ မရှိသေးကွောငျး ထိုငျး-မွနျမာနယျစပျက လုပျငနျးရှငျတဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
"မနေ့က သူတို့ကုနျကားနှဈစီး မီးလောငျသှားတယျ။ တကျလာတဲ့ မွဝတီဘကျကလေ။ အကွောငျးအမြိုးမြိုးကွောင့ျ သူတို့ပဈခတျတဲ့... ဖွဈသှားတဲ့ ကားတှဆေိုတာကလညျး အဲဒီမှာ သူတို့နဲ့ပတျသကျနဲ့အရညျတှေ ပါနလေို့ ဖွဈကောငျး ဖွဈလိမ့ျမယျဗြ။ ကနြော့အမွငျပေါ့နောျ။ အခွအေနကေတော့ ဒီ ၄၀: ၆၀ ပေါ့နောျ စိုးရိမျရတဲ့ဘကျက ၄၀မှာရှိတာပေါ့။ ကောငျးတဲ့ဘကျမှာတော့ ၆၀ ရာခိုငျနှုနျးပေါ့နောျ။"
ပွီးခဲ့တဲ့ရကျပိုငျးက မွနျမာစဈတပျနဲ့ KNLA နဲ့ ပူပေါငျးတပျဖှဲ့တှကွေား တိုကျပှဲ ပွငျးထနျခဲ့တာကွောင့ျ ဒီအာရှလမျးမကွီးပေါျမှာ ကုနျတငျယာဉျနဲ့ ခရီးသညျတငျကားတှေ အမြားအပွား ပိတျမိနခေဲ့ကွပါတယျ။ အလားတူပဲ မှနျပွညျနယျ၊ သထုံမွို့ ဒီလမျးပိုငျးပေါျမှာလညျး မနေ့ကညက ခရီးသညျတငျယာဉျတစီး ပဈခတျခံရပွီး လူတဦးထိမှနျခဲ့ပါတယျ။ လကျတလောမှာ အရေးကွီးအခွအေနကေလှဲလို့ မှနျနဲ့ ကရငျဒသေတှကေို ခရီးသှားတာ ရှောငျသင့ျတယျလို့ သထုံလူမှုကူညီရေးအသငျး တာဝနျရှိသူက ဗှီအိုအကေို ပွောပွပါတယျ။
“ပဈခတျမှုက ညဘကျကွီးဆိုတော့ လူအသှားအလာ သိပျမရှိတဲ့အခြိနျဆိုတော့လေ ဘယျသူပဈလို့ပဈမှနျးကို အတိအကမြသိရဘူး အခုက။ ပဈတာကတော့ အသေးနဲ့ပဲ။ သနေတျလေးနဲ့ ပဈသှားတယျလို့ပွောတယျ။ ကားကတော့ သုံးလေးခကြျလောကျထိတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ခရီးသညျတယောကျပဲ ခွထေောကျမှနျသှားတယျ။ အခုက နိုငျငံရေးအခွအေနအေရ သိတဲ့အတိုငျးပဲ ဆိုတော့ ညဘကျတှကေရြငျတော့ မသှားလာတာတော့ အကောငျးဆုံးလို့ ထငျတယျ။ ည ၇ နာရီကြောျ ၈ နာရီဆိုရငျတော့ ရေးနဲ့သထုံကွားကို မလာစခေငြျတော့ဘူး ကားတှေ။"
အရပျသားတှေ ထိခိုကျမှုတှနေဲ့ပတျသကျပွီး မွနျမာစဈတပျနဲ့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျ အဖှဲ့တှအေကွား အပွနျအလှနျ အပွဈဖို့တာတှေ ရှိနပေါတယျ။ ဒသေခံ ပရဟိတ်တအဖှဲ့တခု ဖွဈတဲ့ ပုလဲဖွူလူမှုကူညီရေးအသငျး တာဝနျရှိသူကတော့ လတျတလောမှာ အရပျသားတှေ ထိခိုကျနရေတာနဲ့ပတျသကျလို့ ဘယျအဖှဲ့က လုပျဆောငျတယျဆိုတာ ပွောရခကျကွောငျး VOA ကို ပွောပါတယျ။
" နှဈဘကျပဈတယျဆိုတော့ ဘယျသူ့ ဘယျသူမှပွောလို့မရဘူးလေ။ ဘယျသူမှ ကညြျဆံမှာ နာမညျရေးထားတာ မရှိဘူးလေ။ လကျရှိအခွအေနနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ မသှားနိုငျလညျး လူထုကငတျမှာ။ အဲဒါကွောင့ျ မိသားစုအရေး၊ စားဝတျနရေေး ကွည့ျပွီးတော့ပဲ သှားလာနကွေတယျလို့ ကနြောျမွငျတယျ။"
အောကျတိုဘာ ၁၉ နဲ့ ၂၀ ရကျကဖွဈခဲ့တဲ့ မွဝတီနဲ့ ကော့ကရိတျကွားက တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ဒသေခံတခြို့ သဆေုံးခဲ့သလို လကျနကျကွီးကွောင့ျ လူနအေိမျ ပကြျစီးဆုံးရှုံးရတာလညျး ရှိပါတယျ။ လူပေါငျး ၁,၀၀၀ ကြောျလညျး အာရှလမျးမကွီးရဲ့ မွဝတီ- ကော့ကရိတျအပိုငျးမှာ ပိတျမိခဲ့ကွပါတယျ။ ကော့ကရိတျနဲ့ မွဝတီ လမျးမဟာ ထိုငျး-မွနျမာ ကုနျစညျကူးသနျးရောငျးဝယျရေးအတှကျ အဓိကကပြွီး ကုနျနဲ့ ခရီးသညျယာဉျ အမြားအပွား နေ့စဉျ ဖွတျသနျးသှားလာနတေဲ့ လမျးမကွီးတှေ ဖွဈပါတယျ။
