[[Zawgyi/Unicode]]
ပြည်နယ်နဲ့တိုင်း နေရာအတော်များများမှာ မိုးများတာရဲ့နောက်ဆက်တွဲ ရေကြီးရေလျှံတာတွေ ဒီရက်ပိုင်းထဲ ဆက်တိုက်ဖြစ်နိုင် တာကြောင့် သဘာဝဘေး သတိရှိကြဖို့ မိုးလေဝသနဲ့ ဇလဗေဒဌာနက သတိပေးထားပါတယ်။ တချို့နေရာတွေမှာ မိုးများပြီး နေအိမ်တွေထဲအထိ ရေနစ်မြုပ်တာတွေရှိခဲ့လို့ ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့တွေက ဘေးလွတ်ရာဆီရွှေ့ပြောင်းပြီး စားသောက်ရေးအတွက် ကူညီတာတွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို မခင်ဖြူထွေးက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
မြန်မာပြည်နေရာ အတော်များများမှာ မိုးကြီးလေပြင်းတာရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ရေကြီးရေလျှံတာတွေလည်း ဒီရက်ပိုင်းထဲ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ကပ္ပလီပင်လယ်ပြင်နဲ့ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်တို့မှာ မုတ်သုံလေအားကောင်းနေပြီး နောက်နေ့တွေအထိ မိုးများနိုင်တဲ့အခြေအနေကို မိုးလေဝသနဲ့ ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှု ဦးစီးဌာနက ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးလှထွန်းက VOA ကို ပြောပါတယ်။
"ထူးခြားမိုးလေဝသ အခြေအနေတွေ မကြာခဏဖြစ်နေတာတွေ ရှိတယ်။ ဆိုတော့ ဒီရက်ပိုင်းကိုတော့ အထူးသတိပြုဖို့ပေါ့။ အထူးသတိပြုဖို့ ဆိုတာကတော့ အဓိကအားဖြင့် မိုးများပြီး ရေကြီးရေလျှံမှုတွေ ဖြစ်တာတို့၊ မြေပြို တောင်ပြိုတာတွေကို သတိထားကြဖို့ပေါ့။ ကြိုတင်သတိပြုရမှာကတော့ ဒီရက်ပိုင်းမှာ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်မှာလည်း လောလောဆယ်တော့ လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်း ဖြစ်နေတာရှိတယ်။ မနက်ဖြန်လောက်ဆိုရင်တော့ မုန်တိုင်းငယ်ဖြစ်မယ်။ သူ့ကြောင့် မုတ်သုံလေအားကောင်းပြီးတော့ ကမ်းရိုးတန်းဒေသတွေ မိုးများမယ့် အခြေအနေရှိတယ်။ ကမ်းရိုးတန်းဒေသဆိုတာကတော့ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ရန်ကုန်၊ ပဲခူး၊ မွန်၊ ကရင်၊ တနင်္သာရီ ပေါ့လေ။ အဲဒီနေရာတွေမှာ မိုးများမယ့်အခြေအနေရှိတော့ ဒီရက်ပိုင်းတွေမှာ သတိပြုရမယ်။"
ရန်ကုန်၊ ဧရာဝတီ၊ တနင်္သာရီနဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်၊ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်နဲ့ မွန်ပြည်နယ်တို့မှာ နောက် ၂ ရက်အထိ မိုးပိုများနိုင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
မွန်ပြည်နယ်၊ မော်လမြိုင်မြို့မှာတော့ ဩဂုတ်လ ၁၅ ရက်၊ ပြီးခဲ့တဲ့ တနင်္လာနေ့ညကစပြီး သာမန်ထက် မိုးပိုများတဲ့ အခြေအနေကြောင့် အနိမ့်ပိုင်းရပ်ကွက်တွေမှာ ရေနစ်မြုပ်တာတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီနေရာတွေဟာ မိုးများတိုင်း ရေမြုပ်နေကျနေရာတွေ ဖြစ်ပေမယ့် အခုလို မိုးဆက်တိုက်ရွာတဲ့အချိန်မှာ အတော်လေးဆိုးရွားခဲ့တယ်လို့ ကူညီကယ်ဆယ်ပေးခဲ့သူတွေက ပြောပါတယ်။ ရေနစ်မြုပ်တဲ့နေရာတွေမှာ ဩဂုတ်လ ၁၈ ရက်၊ ဒီကနေ့ကစပြီး ရေပြန်ကျနေပေမယ့် ချက်ပြုတ်စားသောက်ဖို့ ခက်ခဲနေလို့ ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းတွေကို ဆက်ပြီးဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ ကူညီပေးနေသူတဦးက VOA ကို ပြောပါတယ်။
"တချို့ဆိုရင် အိမ်တွေကမြုပ်တော့ ဘေးလွတ်ရာကို ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့တွေက ရွှေ့ပြောင်းပေးခဲ့ရတယ်။ တချို့ကျတော့လည်း နေအိမ်မှာပဲ နေပြီး မိုးကျတဲ့အချိန်ထိ စောင့်တဲ့အနေအထားတွေ ဖြစ်ခဲ့တာပေါ့နော်။ ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းရယ်လို့တော့ ဖွင့်သွားတဲ့ အနေအထား မရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် တော်တော်များများက နစ်မြုပ်တဲ့ရပ်ကွက်တွေက နေအိမ်မှာပဲနေတဲ့အခါကျတော့ ချက်ပြုတ်စားသောက်ရေးမှာ အဓိက အခက်အခဲတွေ ဖြစ်သွားတယ်။ မိုးရွာတဲ့အခါကျတော့ အပြင်ထွက်ပြီး ဆန်၊ ဆီ ဝယ်ဖို့ခက်တယ်။ တော်တော်များများလည်း မြုပ်သွားတဲ့ အနေအထားဆိုတော့ ချက်ပြုတ်စားသောက်ဖို့ အဆင်မပြေတော့ ထမင်းထုပ်တွေ ဝေငှလှူဒါန်းရတဲ့ အခြေအနေတွေ ဖြစ်ခဲ့တာပေါ့။"
မွန်ပြည်နယ်မှာ ၂၀၁၈၊ ၂၀၁၉ တုန်းကလည်း ၂ နှစ်ဆက်တိုက် မိုးကြီးရေလျှံတဲ့ အခြေအနေ ဆိုးဆိုးရွားရွား ကြုံခဲ့ရဖူးတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ အခု ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှာ အဲဒီ ဆိုးရွားခဲ့တဲ့နှစ်တွေအတိုင်း မိုးများရေကြီးတာချင်းတူပေမယ့် ကြိုတင်ပြင်ဆင်နိုင်ခဲ့လို့ ထင်သလောက် ဒုက္ခမရောက်ခဲ့ဘူးလို့ ကူညီပေးသူတွေက ပြောပါတယ်။ နောက်နှစ်တွေမှာလည်း ဒီလို သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ဆက်ပြီး ကြုံတွေ့ လာနိုင်သလားဆိုတာ သေချာမသိနိုင်ပေမယ့် ဒီအခြေအနေတွေကို နမူနာယူပြီး ပြင်ဆင်ထားနိုင်ဖို့ကို ကူညီပေးနေသူတဦးက အကြုံပြုထားပါတယ်။
"မိုးတွင်းရောက်ပြီဆိုတာနဲ့ ဒီသဘာဝဘေးက မွန်ပြည်နယ်နဲ့ ကရင်ပြည်နယ်ဘက်တွေက အမြဲတမ်းဆိုးဆိုးရွားရွား ခံစားရတဲ့အနေအထားက ဖြစ်နေတာပေါ့နော်။ အဲလိုအနေအထားတွေ ဖြစ်လာရင် အခုတွေ့ကြုံရတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို သိပြီးတော့ ပြင်ဆင်နိုင်ရင် ပိုအဆင်ပြေသွားတာပေါ့။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဒီအချိန်မှာ ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့တွေ၊ လာလှူမယ့်သူတွေကိုပဲ အများကြီးမမျှော်လင့်ကြဖို့ လိုတာပေါ့။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒီအချိန်က လူတိုင်းလူတိုင်း စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးကအစ အဘက်ဘက်မှာနိမ့်ကျပြီး ဆိုးရွားတဲ့ အနေအထားတွေ ဖြစ်နေတော့ ဒီလိုတွေပဲ နောက်ကြုံလာတဲ့အခါကျရင် ကိုယ်စီကိုယ်ငှ ပြုပြင်စရာ လုပ်စရာတွေကို ပြင်ဆင်ထားမယ်ဆိုရင်တော့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ခံစားရမှုကို နည်းနည်းလျှော့ချပြီး အဆင်ပြေနိုင်မယ်လို့ ထင်ပါတယ်။"
ရခိုင်ပြည်နယ်၊ သံတွဲမြို့နယ်၊ ဂျိတ္တောရပ်ကွက်မှာလည်း ဒီကနေ့ မနက်အစောပိုင်းတုန်းက လေပြင်းတိုက်ခတ်ပြီး နေအိမ် ၂ လုံးနဲ့ စက်လှေ ၁ စီးပျက်စီးသွားတယ်လို့ ဒေသတွင်းမီဒီယာတွေမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်းက ရေကြောင်းခရီးစဉ်တွေကိုလည်း ရာသီဥတုအခြေအနေကြောင့် ယာယီရပ်နားထားပါတယ်။
လေဖိအားနည်းရပ်ဝန်းရဲ့ အရှိန်ကြောင့် ပြည်နယ်နဲ့တိုင်း နေရာအတော်များများမှာ မိုးကြီးလေပြင်းတိုက်တာ၊ ရေကြီးတာနဲ့ မြေပြိုတာ ဒီလို သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေ ဖြစ်နိုင်လို့ သတိရှိကြဖို့ကို မိုးဇလက အသိပေးထားပါတယ်။
============
[[Unicode]]
ပွညျနယျနဲ့တိုငျး နရောအတောျမြားမြားမှာ မိုးမြား ရလြှေံနေ
ပွညျနယျနဲ့တိုငျး နရောအတောျမြားမြားမှာ မိုးမြားတာရဲ့နောကျဆကျတှဲ ရကွေီးရလြှေံတာတှေ ဒီရကျပိုငျးထဲ ဆကျတိုကျဖွဈနိုငျ တာကွောင့ျ သဘာဝဘေး သတိရှိကွဖို့ မိုးလဝေသနဲ့ ဇလဗဒေဌာနက သတိပေးထားပါတယျ။ တခြို့နရောတှမှော မိုးမြားပွီး နအေိမျတှထေဲအထိ ရနေဈမွုပျတာတှရှေိခဲ့လို့ ကယျဆယျရေးအဖှဲ့တှကေ ဘေးလှတျရာဆီရှှေ့ပွောငျးပွီး စားသောကျရေးအတှကျ ကူညီတာတှလေညျး ရှိနပေါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို မခငျဖွူထှေးက တငျပွပေးထားပါတယျ။
မွနျမာပွညျနရော အတောျမြားမြားမှာ မိုးကွီးလပွေငျးတာရဲ့ နောကျဆကျတှဲ ရကွေီးရလြှေံတာတှလေညျး ဒီရကျပိုငျးထဲ ဖွဈခဲ့ပါတယျ။ ကပ်ပလီပငျလယျပွငျနဲ့ ဘငျ်ဂလားပငျလယျအောျတို့မှာ မုတျသုံလအေားကောငျးနပွေီး နောကျနေ့တှအေထိ မိုးမြားနိုငျတဲ့အခွအေနကေို မိုးလဝေသနဲ့ ဇလဗဒေညှှနျကွားမှု ဦးစီးဌာနက ညှှနျကွားရေးမှူး ဦးလှထှနျးက VOA ကို ပွောပါတယျ။
"ထူးခွားမိုးလဝေသ အခွအေနတှေေ မကွာခဏဖွဈနတောတှေ ရှိတယျ။ ဆိုတော့ ဒီရကျပိုငျးကိုတော့ အထူးသတိပွုဖို့ပေါ့။ အထူးသတိပွုဖို့ ဆိုတာကတော့ အဓိကအားဖွင့ျ မိုးမြားပွီး ရကွေီးရလြှေံမှုတှေ ဖွဈတာတို့၊ မွပွေို တောငျပွိုတာတှကေို သတိထားကွဖို့ပေါ့။ ကွိုတငျသတိပွုရမှာကတော့ ဒီရကျပိုငျးမှာ ဘငျ်ဂလားပငျလယျအောျမှာလညျး လောလောဆယျတော့ လဖေိအားနညျးရပျဝနျး ဖွဈနတောရှိတယျ။ မနကျဖွနျလောကျဆိုရငျတော့ မုနျတိုငျးငယျဖွဈမယျ။ သူ့ကွောင့ျ မုတျသုံလအေားကောငျးပွီးတော့ ကမျးရိုးတနျးဒသေတှေ မိုးမြားမယ့ျ အခွအေနရှေိတယျ။ ကမျးရိုးတနျးဒသေဆိုတာကတော့ ရခိုငျပွညျနယျ၊ ဧရာဝတီတိုငျးဒသေကွီး၊ ရနျကုနျ၊ ပဲခူး၊ မှနျ၊ ကရငျ၊ တနငျ်သာရီ ပေါ့လေ။ အဲဒီနရောတှမှော မိုးမြားမယ့ျအခွအေနရှေိတော့ ဒီရကျပိုငျးတှမှော သတိပွုရမယျ။"
ရနျကုနျ၊ ဧရာဝတီ၊ တနငျ်သာရီနဲ့ ရှမျးပွညျနယျ၊ ရခိုငျပွညျနယျ၊ ကရငျပွညျနယျနဲ့ မှနျပွညျနယျတို့မှာ နောကျ ၂ ရကျအထိ မိုးပိုမြားနိုငျတယျလို့ ပွောပါတယျ။
မှနျပွညျနယျ၊ မောျလမွိုငျမွို့မှာတော့ ဩဂုတျလ ၁၅ ရကျ၊ ပွီးခဲ့တဲ့ တနငျ်လာနေ့ညကစပွီး သာမနျထကျ မိုးပိုမြားတဲ့ အခွအေနကွေောင့ျ အနိမ့ျပိုငျးရပျကှကျတှမှော ရနေဈမွုပျတာတှေ ဖွဈခဲ့ပါတယျ။ အဲဒီနရောတှဟော မိုးမြားတိုငျး ရမွေုပျနကေနြရောတှေ ဖွဈပမေယ့ျ အခုလို မိုးဆကျတိုကျရှာတဲ့အခြိနျမှာ အတောျလေးဆိုးရှားခဲ့တယျလို့ ကူညီကယျဆယျပေးခဲ့သူတှကေ ပွောပါတယျ။ ရနေဈမွုပျတဲ့နရောတှမှော ဩဂုတျလ ၁၈ ရကျ၊ ဒီကနေ့ကစပွီး ရပွေနျကနြပေမေယ့ျ ခကြျပွုတျစားသောကျဖို့ ခကျခဲနလေို့ ကယျဆယျရေးလုပျငနျးတှကေို ဆကျပွီးဆောငျရှကျနတေယျလို့ ကူညီပေးနသေူတဦးက VOA ကို ပွောပါတယျ။
"တခြို့ဆိုရငျ အိမျတှကေမွုပျတော့ ဘေးလှတျရာကို ကယျဆယျရေးအဖှဲ့တှကေ ရှှေ့ပွောငျးပေးခဲ့ရတယျ။ တခြို့ကတြော့လညျး နအေိမျမှာပဲ နပွေီး မိုးကတြဲ့အခြိနျထိ စောင့ျတဲ့အနအေထားတှေ ဖွဈခဲ့တာပေါ့နောျ။ ကယျဆယျရေးစခနျးရယျလို့တော့ ဖှင့ျသှားတဲ့ အနအေထား မရှိဘူး။ ဒါပမေယ့ျ တောျတောျမြားမြားက နဈမွုပျတဲ့ရပျကှကျတှကေ နအေိမျမှာပဲနတေဲ့အခါကတြော့ ခကြျပွုတျစားသောကျရေးမှာ အဓိက အခကျအခဲတှေ ဖွဈသှားတယျ။ မိုးရှာတဲ့အခါကတြော့ အပွငျထှကျပွီး ဆနျ၊ ဆီ ဝယျဖို့ခကျတယျ။ တောျတောျမြားမြားလညျး မွုပျသှားတဲ့ အနအေထားဆိုတော့ ခကြျပွုတျစားသောကျဖို့ အဆငျမပွတေော့ ထမငျးထုပျတှေ ဝငှေလှူဒါနျးရတဲ့ အခွအေနတှေေ ဖွဈခဲ့တာပေါ့။"
မှနျပွညျနယျမှာ ၂၀၁၈၊ ၂၀၁၉ တုနျးကလညျး ၂ နှဈဆကျတိုကျ မိုးကွီးရလြှေံတဲ့ အခွအေနေ ဆိုးဆိုးရှားရှား ကွုံခဲ့ရဖူးတယျလို့ ပွောပါတယျ။ အခု ၂၀၂၂ ခုနှဈမှာ အဲဒီ ဆိုးရှားခဲ့တဲ့နှဈတှအေတိုငျး မိုးမြားရကွေီးတာခငြျးတူပမေယ့ျ ကွိုတငျပွငျဆငျနိုငျခဲ့လို့ ထငျသလောကျ ဒုက်ခမရောကျခဲ့ဘူးလို့ ကူညီပေးသူတှကေ ပွောပါတယျ။ နောကျနှဈတှမှောလညျး ဒီလို သဘာဝဘေးအန်တရာယျ ဆကျပွီး ကွုံတှေ့ လာနိုငျသလားဆိုတာ သခြောမသိနိုငျပမေယ့ျ ဒီအခွအေနတှေကေို နမူနာယူပွီး ပွငျဆငျထားနိုငျဖို့ကို ကူညီပေးနသေူတဦးက အကွုံပွုထားပါတယျ။
"မိုးတှငျးရောကျပွီဆိုတာနဲ့ ဒီသဘာဝဘေးက မှနျပွညျနယျနဲ့ ကရငျပွညျနယျဘကျတှကေ အမွဲတမျးဆိုးဆိုးရှားရှား ခံစားရတဲ့အနအေထားက ဖွဈနတောပေါ့နောျ။ အဲလိုအနအေထားတှေ ဖွဈလာရငျ အခုတှေ့ကွုံရတဲ့ အတှေ့အကွုံတှကေို သိပွီးတော့ ပွငျဆငျနိုငျရငျ ပိုအဆငျပွသှေားတာပေါ့။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ ဒီအခြိနျမှာ ကယျဆယျရေးအဖှဲ့တှေ၊ လာလှူမယ့ျသူတှကေိုပဲ အမြားကွီးမမြှောျလင့ျကွဖို့ လိုတာပေါ့။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ ဒီအခြိနျက လူတိုငျးလူတိုငျး စီးပှားရေး၊ လူမှုရေးကအစ အဘကျဘကျမှာနိမ့ျကပြွီး ဆိုးရှားတဲ့ အနအေထားတှေ ဖွဈနတေော့ ဒီလိုတှပေဲ နောကျကွုံလာတဲ့အခါကရြငျ ကိုယျစီကိုယျငှ ပွုပွငျစရာ လုပျစရာတှကေို ပွငျဆငျထားမယျဆိုရငျတော့ သဘာဝဘေးအန်တရာယျ ခံစားရမှုကို နညျးနညျးလြှော့ခပြွီး အဆငျပွနေိုငျမယျလို့ ထငျပါတယျ။"
ရခိုငျပွညျနယျ၊ သံတှဲမွို့နယျ၊ ဂြိတ်တောရပျကှကျမှာလညျး ဒီကနေ့ မနကျအစောပိုငျးတုနျးက လပွေငျးတိုကျခတျပွီး နအေိမျ ၂ လုံးနဲ့ စကျလှေ ၁ စီးပကြျစီးသှားတယျလို့ ဒသေတှငျးမီဒီယာတှမှော ဖောျပွထားပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ရခိုငျပွညျနယျတှငျးက ရကွေောငျးခရီးစဉျတှကေိုလညျး ရာသီဥတုအခွအေနကွေောင့ျ ယာယီရပျနားထားပါတယျ။
လဖေိအားနညျးရပျဝနျးရဲ့ အရှိနျကွောင့ျ ပွညျနယျနဲ့တိုငျး နရောအတောျမြားမြားမှာ မိုးကွီးလပွေငျးတိုကျတာ၊ ရကွေီးတာနဲ့ မွပွေိုတာ ဒီလို သဘာဝဘေးအန်တရာယျတှေ ဖွဈနိုငျလို့ သတိရှိကွဖို့ကို မိုးဇလက အသိပေးထားပါတယျ။
