[[Zawgyi/Unicode]]
မန္တလေးတိုင်း အိုးဘိုထောင်အတွင်း သေဒဏ်အမိန့် ချမှတ်ခံထားရသူ နှစ်ဒါဇင်လောက်ကို ထောင်အာဏာပိုင်တွေက ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးတာတွေ လုပ်နေတဲ့အတွက် ထပ်ပြီးကွပ်မျက်မှာကို နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား စောင့်ကြည့်သူတွေ စိုးရိမ်နေပါတယ်။ သေဒဏ်အမိန့် ချမှတ်ခံထားရသူတွေကို ဥပဒေအတိုင်း ဆက်လုပ်ဆောင်ရွက်မယ်လို့ စစ်ကောင်စီဘက်က ပြောဆိုထားတာကြောင့်ရော၊ မကြာသေးခင်က နိုင်ငံရေးအရ ထင်ရှားသူတွေကို ကွပ်မျက်ခဲ့တာကြောင့်ပါ အခု ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးခံရတဲ့ သေဒဏ်ကျအကျဉ်းသားတွေအတွက် စိုးရိမ်စရာဖြစ်လာတာပါ။ ရန်ကုန်က ပေးပို့တဲ့ သတင်းကို မအင်ကြင်းနိုင်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
၈၈ မျိုးဆက် ခေါင်းဆောင် ကိုဂျင်မီ၊ NLD လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ကိုဖြိုးဇေယျာသော်နဲ့အတူ အရပ်သားတွေဖြစ်ကြတဲ့ ကိုလှမျိုးအောင်၊ ကိုအောင်သူရဇော်တို့ ၄ ဦးကို ကွပ်မျက်ခဲ့တာနဲ့ ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက ဝေဖန်ပြစ်တင်နေချိန်မှာပဲ အိုးဘိုထောင်ထဲက သေဒဏ်အမိန့် ချမှတ်ခံထားရသူ အကျဉ်းသားတွေကို ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးတဲ့ သတင်းထွက်လာတာပါ။ အိုးဘိုထောင်တွင်း သတင်းရပ်ကွက်နဲ့ နီးစပ်တဲ့ အမည်မဖေါ်လိုသူတဦးက VOA ကို အခုလို ပြောပါတယ်။
“ကြိုးပေးမယ့် ၂၄ ယောက်၊ အဲဒီ ကြိုးပေးမယ့် ၂၄ ယောက်ကို အတိုင်းတွေ ဘာတွေ တိုင်းပြီး ကျန်းမာရေး လာစစ်တယ်ဆိုတဲ့ သတင်းရထားတယ်။”
ဒါနဲ့ပတ်သက်လို့ အိုးဘိုထောင်အာဏာပိုင်တွေကို ဆက်သွယ်ပေမယ့် တစုံတရာ တုံ့ပြန်ပြောဆိုတာ မရှိပါဘူး။ အမည်မဖေါ်လိုသူ အကျဉ်းဦးစီးဌာနရဲ့ တာဝန်ရှိသူတဦးကတော့ ကြိုးမိန့်ပေး စီရင်မှုတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ ပုံမှန်လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအတိုင်း ဆောင်ရွက်နေတာလို့ ပြောပါတယ်။
“ခုကြားတဲ့တိုင်းတော့ မဟုတ်ဘူးခင်ဗျ။ ပုံမှန်လုပ်ရတဲ့လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတိုင်း လုပ်နေပါတယ်။ ကျနော်တို့က ဥပဒေ အမိန့် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတိုင်းလုပ်ရတာပါ။လုပ်ငန်းစဉ်တွေအတိုင်း ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။ လုပ်ငန်းစဉ်တွေပြီးသွားရင် ပြီးသွားတဲ့အတိုင်းဆောင်ရွက်ပါမယ်။”
အကျဉ်းထောင်တွေရဲ့သဘောသဘာဝအရ သေဒဏ်ကျခံရသူတွေကို ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုတွေ လစဉ်ဆောင်ရွက်ပေးတာမျိုး လုပ်လေ့လုပ်ထရှိတယ်လို့ အကျဉ်းသားစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့က ပြောပါတယ်။ အခုဆေးစစ်တာက ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ စစ်ဆေးလဲဆိုတာကိုတော့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမသိရပါဘူး။
စစ်ကောင်စီဘက်က ကိုဗစ်စည်းကမ်းချက်ကို အကြောင်းပြပြီး ပြစ်ဒဏ်ကျခံရသူတွေကို မိသားစုနဲ့တွေ့ဆုံခွင့်မပေးတာတွေကြောင့် ထောင်တွင်းအခြေအနေတွေကို
တိတိကျကျ သိဖို့ခက်ခဲလျက်ရှိပါတယ်။
နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေကို ကူညီဆောင်ရွက်ပေးနေသူ ဦးထွန်းကြည်ကတော့
စစ်ကောင်စီရဲ့လုပ်ရပ်ဟာ ဥပဒေမဲ့လုပ်ရပ်တခုဖြစ်နေတာမို့ အကျဉ်းကျခံနေရတဲ့နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေရဲ့အသက်လုံခြုံရေး အထူးစိုးရိမ်စရာဖြစ်နေတယ်လို့ဝေဖန်ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
“သေဒဏ်ပေးကတည်းကိုက အကျဉ်းရုံး စစ်ခုရုံးကနေ စစ်တာလေ။ ဘယ်ရှေ့နေမှ လိုက်ခွင့်မရဘူး။ တည်ဆဲဥပဒေကော၊ အကျဉ်းထောင်ဥပဒေကော၊
အကျဉ်းထောင်လက်စွဲဥပဒေကော၊ နိုင်ငံတကာဥပဒေတွေကော ဘာတခုမှကိုက်ညီတာ မရှိခဲ့ဘူး။ သေဒဏ်ပေးခံထားရတဲ့နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေရဲ့ အသက် အန္တရာယ်ကိုအလွန်စိုးရိမ်တယ်။ လူမသိသူမသိ အညတရ လူတွေကို ဘယ်လိုများလုပ်နေမလဲဆိုတာ မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်နေတယ်။”
နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း AAPP ရဲ့ စာရင်းတွေအရ မြန်မာနိုငံအကျဉ်းထောင်တွေထဲမှာ အခုအချိန်မှာ သေဒဏ်အမိန့် ချမှတ်ခံထားရသူ ၇၀ ကျော် ရှိနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ ကိုဂျင်မီနဲ့ ကိုဖြိုးဇေယျာသော်တို့ အပါအဝင် ၄ ဦးကို ကြိုးမိန့်ပေးကွပ်မျက်ခဲ့တာဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ နှစ်ပေါင်း ၃၀ လောက်အတွင်း ပထမဆုံး ဖြစ်တယ်လို့ ဥပဒေပညာရှင်တွေက ပြောပါတယ်။ ၁၉၈၉ ခုနှစ် မတ်လ နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ကြိုးပေးကွပ်မျက်တာဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေးအတိုက် အခံတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ၁၉၇၆ ခုနှစ်တုန်းက ကျောင်းသားခေါင်းဆောင်ဆလိုင်းတင်မောင်ဦးနဲ့ ၁၉၇၇ ခုနှစ်မှာ ဗိုလ်ကြီးအုန်းကျော်မြင့်တို့ကို ကြိုးပေး ကွပ်မျက်ခဲ့ဖူးပါတယ်။
==========
[[Unicode]]
အိုးဘိုထောငျအတှငျး သဒေဏျအမိန့ျခမြှတျခံထားရသူတှေ ကနြျးမာရေးစဈဆေး
မန်တလေးတိုငျး အိုးဘိုထောငျအတှငျး သဒေဏျအမိန့ျ ခမြှတျခံထားရသူ နှဈဒါဇငျလောကျကို ထောငျအာဏာပိုငျတှကေ ကနြျးမာရေး စဈဆေးတာတှေ လုပျနတေဲ့အတှကျ ထပျပွီးကှပျမကြျမှာကို နိုငျငံရေးအကဉြျးသား စောင့ျကွည့ျသူတှေ စိုးရိမျနပေါတယျ။ သဒေဏျအမိန့ျ ခမြှတျခံထားရသူတှကေို ဥပဒအေတိုငျး ဆကျလုပျဆောငျရှကျမယျလို့ စဈကောငျစီဘကျက ပွောဆိုထားတာကွောင့ျရော၊ မကွာသေးခငျက နိုငျငံရေးအရ ထငျရှားသူတှကေို ကှပျမကြျခဲ့တာကွောင့ျပါ အခု ကနြျးမာရေးစဈဆေးခံရတဲ့ သဒေဏျကအြကဉြျးသားတှအေတှကျ စိုးရိမျစရာဖွဈလာတာပါ။ ရနျကုနျက ပေးပို့တဲ့ သတငျးကို မအငျကွငျးနိုငျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
၈၈ မြိုးဆကျ ခေါငျးဆောငျ ကိုဂငြျမီ၊ NLD လှှတျတောျကိုယျစားလှယျဟောငျး ကိုဖွိုးဇယြောသောျနဲ့အတူ အရပျသားတှဖွေဈကွတဲ့ ကိုလှမြိုးအောငျ၊ ကိုအောငျသူရဇောျတို့ ၄ ဦးကို ကှပျမကြျခဲ့တာနဲ့ ပတျသကျလို့ နိုငျငံတကာအသိုငျးအဝိုငျးက ဝဖေနျပွဈတငျနခြေိနျမှာပဲ အိုးဘိုထောငျထဲက သဒေဏျအမိန့ျ ခမြှတျခံထားရသူ အကဉြျးသားတှကေို ကနြျးမာရေးစဈဆေးတဲ့ သတငျးထှကျလာတာပါ။ အိုးဘိုထောငျတှငျး သတငျးရပျကှကျနဲ့ နီးစပျတဲ့ အမညျမဖေါျလိုသူတဦးက VOA ကို အခုလို ပွောပါတယျ။
“ကွိုးပေးမယ့ျ ၂၄ ယောကျ၊ အဲဒီ ကွိုးပေးမယ့ျ ၂၄ ယောကျကို အတိုငျးတှေ ဘာတှေ တိုငျးပွီး ကနြျးမာရေး လာစဈတယျဆိုတဲ့ သတငျးရထားတယျ။”
ဒါနဲ့ပတျသကျလို့ အိုးဘိုထောငျအာဏာပိုငျတှကေို ဆကျသှယျပမေယ့ျ တစုံတရာ တုံ့ပွနျပွောဆိုတာ မရှိပါဘူး။ အမညျမဖေါျလိုသူ အကဉြျးဦးစီးဌာနရဲ့ တာဝနျရှိသူတဦးကတော့ ကွိုးမိန့ျပေး စီရငျမှုတှနေဲ့ပတျသကျလို့ ပုံမှနျလုပျထုံးလုပျနညျးအတိုငျး ဆောငျရှကျနတောလို့ ပွောပါတယျ။
“ခုကွားတဲ့တိုငျးတော့ မဟုတျဘူးခငျဗြ။ ပုံမှနျလုပျရတဲ့လုပျထုံးလုပျနညျးတိုငျး လုပျနပေါတယျ။ ကနြောျတို့က ဥပဒေ အမိန့ျ လုပျထုံးလုပျနညျးတိုငျးလုပျရတာပါ။လုပျငနျးစဉျတှအေတိုငျး ဆောငျရှကျနပေါတယျ။ လုပျငနျးစဉျတှပွေီးသှားရငျ ပွီးသှားတဲ့အတိုငျးဆောငျရှကျပါမယျ။”
အကဉြျးထောငျတှရေဲ့သဘောသဘာဝအရ သဒေဏျကခြံရသူတှကေို ကနြျးမာရေးစဈဆေးမှုတှေ လစဉျဆောငျရှကျပေးတာမြိုး လုပျလေ့လုပျထရှိတယျလို့ အကဉြျးသားစောင့ျရှောကျရေးအဖှဲ့က ပွောပါတယျ။ အခုဆေးစဈတာက ဘယျလိုပုံစံနဲ့ စဈဆေးလဲဆိုတာကိုတော့ ရှငျးရှငျးလငျးလငျးမသိရပါဘူး။
စဈကောငျစီဘကျက ကိုဗဈစညျးကမျးခကြျကို အကွောငျးပွပွီး ပွဈဒဏျကခြံရသူတှကေို မိသားစုနဲ့တှေ့ဆုံခှင့ျမပေးတာတှကွေောင့ျ ထောငျတှငျးအခွအေနတှေကေို
တိတိကကြြ သိဖို့ခကျခဲလကြျရှိပါတယျ။
နိုငျငံရေးအကဉြျးသားတှကေို ကူညီဆောငျရှကျပေးနသေူ ဦးထှနျးကွညျကတော့
စဈကောငျစီရဲ့လုပျရပျဟာ ဥပဒမေဲ့လုပျရပျတခုဖွဈနတောမို့ အကဉြျးကခြံနရေတဲ့နိုငျငံရေးအကဉြျးသားတှရေဲ့အသကျလုံခွုံရေး အထူးစိုးရိမျစရာဖွဈနတေယျလို့ဝဖေနျပွောဆိုလိုကျပါတယျ။
“သဒေဏျပေးကတညျးကိုက အကဉြျးရုံး စဈခုရုံးကနေ စဈတာလေ။ ဘယျရှေ့နမှေ လိုကျခှင့ျမရဘူး။ တညျဆဲဥပဒကေော၊ အကဉြျးထောငျဥပဒကေော၊
အကဉြျးထောငျလကျစှဲဥပဒကေော၊ နိုငျငံတကာဥပဒတှေကေော ဘာတခုမှကိုကျညီတာ မရှိခဲ့ဘူး။ သဒေဏျပေးခံထားရတဲ့နိုငျငံရေးအကဉြျးသားတှရေဲ့ အသကျ အန်တရာယျကိုအလှနျစိုးရိမျတယျ။ လူမသိသူမသိ အညတရ လူတှကေို ဘယျလိုမြားလုပျနမေလဲဆိုတာ မေးခှနျးထုတျစရာဖွဈနတေယျ။”
နိုငျငံရေးအကဉြျးသားမြား ကူညီစောင့ျရှောကျရေးအသငျး AAPP ရဲ့ စာရငျးတှအေရ မွနျမာနိုငံအကဉြျးထောငျတှထေဲမှာ အခုအခြိနျမှာ သဒေဏျအမိန့ျ ခမြှတျခံထားရသူ ၇၀ ကြောျ ရှိနဆေဲဖွဈပါတယျ။ ကိုဂငြျမီနဲ့ ကိုဖွိုးဇယြောသောျတို့ အပါအဝငျ ၄ ဦးကို ကွိုးမိန့ျပေးကှပျမကြျခဲ့တာဟာ မွနျမာနိုငျငံမှာ နှဈပေါငျး ၃၀ လောကျအတှငျး ပထမဆုံး ဖွဈတယျလို့ ဥပဒပေညာရှငျတှကေ ပွောပါတယျ။ ၁၉၈၉ ခုနှဈ မတျလ နောကျပိုငျး ပထမဆုံးအကွိမျ ကွိုးပေးကှပျမကြျတာဖွဈပွီး နိုငျငံရေးအတိုကျ အခံတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ ၁၉၇၆ ခုနှဈတုနျးက ကြောငျးသားခေါငျးဆောငျဆလိုငျးတငျမောငျဦးနဲ့ ၁၉၇၇ ခုနှဈမှာ ဗိုလျကွီးအုနျးကြောျမွင့ျတို့ကို ကွိုးပေး ကှပျမကြျခဲ့ဖူးပါတယျ။
