ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် သမ္မတလောင်း ဖြစ်ခွင့်မရတဲ့ အခြေခံဥပဒေ အပြောင်းအလဲဟာ ရယ်စရာမကောင်းလှတဲ့ ပြက်လုံးတစ်ခုဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ဗြိတိန်ပါလီမန် အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌက ပြောလိုက်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစု တွေနဲ့ နိုင်ငံရေးအရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးဖို့နဲ့ စစ်မှန်တဲ့ နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ် တစ်ရပ် ကို ဖော်ဆောင်ဖို့လည်း အစိုးရ ကို တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။ စစ်ပွဲတွေ၊ သတ်ဖြတ်မှုတွေ၊ နှိပ်စက်မှုတွေ၊ မုဒိန်းမှုတွေကို ရပ်ကြပါလို့လည်း သမ္မတ၊ အစိုးရနဲ့ တပ်မတော်တို့ကို ပြောခဲ့ပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို ရန်ကုန်မြို့ကနေ ကိုကျော်ကျော်သိန်းက သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ သီတင်းတစ်ပတ်ကြာ ခရီးစဉ်တစ်ခုနဲ့ ရောက်နေတဲ့ ဗြိတိန်ပါလီမန် အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဂျွန် ဘားကိုး (Jorn Bercow) ဟာ ကြာသပတေးနေ့က ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၊ စိန်ရတုခန်းမမှာ မိန့်ခွန်းတစ်ခု ပြောခဲ့ချိန်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံက ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ ပြောဆိုခဲ့တာပါ။ အပြောင်းအလဲတွေကို အသိအမှတ်ပြု ကြိုဆိုတာနဲ့ တစ်ချိန်ထဲမှာပဲ လုပ်ဆောင်ဖို့ ကျန်သေးတာတွေကို လုပ်ဖို့ တိုက်တွန်း ပြောဆို ခဲ့တာလည်းဖြစ်ပါတယ်။
နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေကို လွှတ်ပေးပြီး ဖိနှိပ်ရာရောက်တဲ့ ဥပဒေပြဌာန်းချက်တွေကို ရုပ်သိမ်းလိုက်ပြီ ဆိုဦးတောင်မှ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ကိုယ်နှိုက်က ဒီမိုကရေစီကို တားဆီးနှောင့်ယှက်နေမယ်ဆိုရင် အနှစ်သာရရှိတဲ့ အသွင်ကူးပြောင်းရေးဟာလည်းပဲ အတားဆီး အနှောင့်ယှက်ခံရမှာပဲလို့ ဗြိတိန် အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌက ပြောပါတယ်။
"ဒါကြောင့်လည်း ပြုပြင် ပြောင်းလဲရေးလုပ်ငန်းစဉ်ဟာ အမှန်တကယ် ဘယ်သူ့ကိုမှ ချန်မထားခဲ့ဘဲ အားလုံးပါစေချင်ရိုးမှန်မယ်၊ တရားလည်းဝင် သဘာဝလည်းကျရိုးမှန်မယ်ဆိုရင် သမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ်ခံနိုင်ဖို့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေရဲ့ အရည်အချင်းနဲ့ဆက်စပ်တဲ့ ပြဌာန်းချက် တွေ၊ လူမျိုးစုပြည်နယ်တွေအတွက် အုပ်ချုပ်ပုံစနစ်နဲ့ စပ်လျဉ်းတဲ့ ပြဌာန်းချက်တွေ အပါအဝင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို အစော တလျင် ပြင်ဆင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ နောက်သမ္မတသစ်အဖြစ် ဘယ်သူ့ကိုရွေးမလည်း ဆိုတာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လွှတ်တော်ကသာ ရွေးကောက် တင်မြှောက်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် သမ္မတလောင်းအဖြစ် ရွေးချယ်ခံခွင့်မရတဲ့ ဘယ်လို အခြေခံဥပဒေအပြောင်းအလဲကိုမဆို ကျနော့်နိုင်ငံမှာရော နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းကပါ ရယ်စရာမကောင်းလှတဲ့ ပြက်လုံးတစ်ခုအဖြစ် ယူဆကြမှာ မလွဲပါဘူး။" လို့ မစ္စတာဘားကိုးက ပြောပါတယ်။
လူမျိုးစုတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေနဲ့ ဆွေးနွေးတာ၊ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ အများအပြားနဲ့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး သဘော တူညီခဲ့တာတွေကို သူကကြိုဆိုပါတယ်။ တဆက်ထဲမှာပဲ ရေရှည်ခိုင်မြဲတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးရအောင် လုပ်ဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
"ဒါပေမဲ့လည်း ကျနော်ကိုယ်တိုင် မျက်မြင်တွေ့ခဲ့ရပြီး ဖော်ပြပြောဆို ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေဟာ ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေးရဲ့ တကယ့် ကနဦးအစသာ ဖြစ်နေသလိုပါပဲ၊ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးတွေဟာ စစ်မှန်တဲ့ငြိမ်းချမ်းရေး ပေါ်ပေါက်လာဖို့ ရည်ရွယ်ရိုးမှန်ရင် ယိုင်နဲ့နဲ့ ကနဦး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးတွေကနေ ပိုပြီး အနှစ်သာရရှိတဲ့ တစ်ခုခုဆီ ဦးတည်ရ ပါလိမ့်မယ်။ ၆၆ နှစ်ကျော်ကြာ ပြည်တွင်းစစ်ကို အဆုံးသတ်ဖို့အတွက် ကရင်လှုပ်ရှားသူတစ်ယောက်က ကျနော့်ကို ပြောခဲ့ဖူး သလိုပါပဲ။ အပစ် အခတ်ရပ်စဲရေးဆိုတာ ဆိုင်းငံ့ခလုတ်ကို နှိပ်လိုက်ရုံ သက်သက်ပါ၊ ရပ်တံ့ ခလုတ်ကို ကျနော်တို့ နှိပ်ဖို့လိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် အခုထက် ပိုလုပ်ဆောင်ပြီး လူမျိုးစု တိုင်းရင်းသားတွေ နဲ့ နိုင်ငံရေးအရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှု တစ်ရပ်ပါဝင်တဲ့ စစ်မှန်တဲ့ နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ရပ်ကို ဆောင်ရွက်ဖို့" သူက အစိုးရကို အားပေး တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
နိုင်ငံရေးအဖြေတစ်ခုမပါဘဲနဲ့တော့ ပဋိပက္ခရဲ့ အရင်းခံ အကြောင်းတွေကို ဖြေရှင်းနိုင်မှာ မဟုတ်သလို ငြိမ်းချမ်းရေးလည်း ရမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ သူက ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်နှစ်အတွင်း သူကြားခဲ့ရတဲ့ ကချင်ပြည်နယ်ဘက်က အိုးအိမ်စွန့်ထွက်ပြေးရတာတွေ၊ ကျေးရွာတွေ ဖျက်ဆီးခံရတာ တွေ၊ မုဒိန်းကျင့်၊ အတင်းအဓမ္မ အလုပ်ခိုင်း၊ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သတ်ဖြတ်တာတွေကို ဖော်ပြပြီး အဲဒါတွေ အားလုံးကို ရပ်ကြဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
"ဒီနိုင်ငံနဲ့ ဒီကလူထုရဲ့ မိတ်ဆွေတစ်ဦးအနေနဲ့ သမ္မတ၊ အစိုးရအဖွဲ့နဲ့ စစ်တပ်ကို ကျနော် ရှင်းလင်းစွာ နဲ့ ပြတ်သားစွာ ပြောလိုက်ပါတယ်၊ သတ်ဖြတ်တာတွေကို ရပ်ပစ်ပါ၊ နှိပ်စက်တာတွေကို ရပ်ပစ်ပါ၊ မုဒိန်းမှုတွေကို ရပ်ပစ်ပါ၊ အဓမ္မ ခိုင်းစေတာတွေကို ရပ်ပစ်ပါ။ အဲဒီတော့မှသာ လှပပေမဲ့လည်း ကချင်ပြည်နယ်မှာပဲဖြစ်ဖြစ် နိုင်ငံရဲ့ တခြားနေရာတွေမှာပဲဖြစ်ဖြစ် အမှောင်ဖုံးပြီး အသိဉာဏ်နုံနဲ့နေရတဲ့ တိုင်းပြည်နဲ့လူထုဟာ ပြန်လည်သင့်မြတ်ဖို့၊ အားလုံးအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ အနာဂတ် တစ်ခုကို တည်ဆောက်ဖို့ သူတို့ရဲ့ဘဝတွေကို ရုပ်ပိုင်းအရသာမကဘဲ စိတ်နှလုံးပိုင်း အရပါ ပြန်ပြီးတည်ဆောက်မှုတွေ စလုပ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။" လို့ မစ္စတာဘားကိုးက ပြောခဲ့ပါတယ်။
၁၉၈၂ ခုနှစ် နိုင်ငံသားဖြစ်မှုဆိုင်ရာဥပဒေကို နိုင်ငံတကာလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ စံနှုန်းတွေနဲ့ လိုက်လျောညီထွေစွာ ပြန်လည် သုံးသပ်ပြီး ပြင်ဆင်ဖို့လည်း အစိုးရကိုရော လွှတ်တော်ကိုပါ သူက တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နားလည်မှုလွဲနေတာတွေကို ပြင်ဆင်နိုင်ဖို့၊ သတင်းအမှားတွေကို တန်ပြန်နိုင်ဖို့နဲ့ ခွဲခြားဆက်ဆံတာတွေကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ရာ မြန်မာနိုင်ငံက သူ့ အခေါ် အားဖြင့် ရိုဟင်ဂျာလူထုရဲ့ သမိုင်းကြောင်းကို စစ်မှန်ပြီး သီးခြားလွတ်လပ်တဲ့ သရုပ်ခွဲလေ့လာမှုတစ်ရပ် လုပ်ဖို့ကိုလည်း မစ္စတာ ဂျွန် ဘားကိုး က တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
တနင်္လာနေ့က စတင်တဲ့ ခရီးစဉ်မှာ မစ္စတာဘားကိုးနဲ့အတူ ဗြိတိသျှ နိုင်ငံရေးပါတီစုံက ကိုယ်စားလှယ်တွေ ပါလာတာပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်တွေတုန်းက နေပြည်တော်မှာ သမ္မတဦးသိန်းစိန်၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ သူရဦးရွှေမန်း၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊
ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီး ဦးစိုးသိန်းတို့အပြင် လွှတ်တော်ရေးရာကော်မတီတွေက ဥက္ကဋ္ဌ တွေနဲ့လည်း သီးခြားစီ တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။ သူနဲ့ တခြား ဗြိတိသျှလွှတ်တော်အမတ်တွေဟာ ဗြိတိသျှပါလီမန်မှာ ဘယ်လို လုပ်ငန်း လုပ်ဆောင် လည်ပတ်တယ် ဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း သူတို့ရဲ့အတွေ့အကြုံတွေကို မျှဝေတဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခု လုပ်ခဲ့ပါ သေးတယ်။
ကြာသပတေးနေ့က ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၊ စိန်ရတုခန်းမမှာပြောတဲ့ သူ့ရဲ့မိန့်ခွန်းကို တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားတွေ အပါအဝင် မြန်မာ့ ပညာရေး အသိုင်းအဝန်းက တာဝန်ရှိသူတွေ၊ နိုင်ငံရေးပါတီတွေက တာဝန်ရှိသူတွေ၊ လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူတွေ၊ ဘာသာရေး ခေါင်းဆောင်တွေ၊ နိုင်ငံတကာ အစိုးရမဟုတ်တဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေက ကိုယ်စားလှယ်တွေ တက်ရောက် နားထောင်ခဲ့ကြပါတယ်။
မနက်ဖြန် သောကြာနေ့မှာတော့ မစ္စတာ ဂျွန် ဘားကိုးဟာ မွန်ပြည်နယ်ဆီသွားရောက်ပြီး ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူတွေ၊ မွန် နိုင်ငံရေးပါတီတွေ၊ အရပ်ဖက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ တွေ့ဆုံမှာဖြစ်သလို ဗြိတိန် ပြည်ပဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဌာနက ရန်ပုံငွေ ထောက်ပံ့ ထားတဲ့ စီမံကိန်းတွေကို လှည့်လည်ကြည့်ရှုမယ်လို့ ရန်ကုန်မြို့၊ ဗြိတိန်သံရုံးတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါ တယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ သီတင်းတစ်ပတ်ကြာ ခရီးစဉ်တစ်ခုနဲ့ ရောက်နေတဲ့ ဗြိတိန်ပါလီမန် အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ ဂျွန် ဘားကိုး (Jorn Bercow) ဟာ ကြာသပတေးနေ့က ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၊ စိန်ရတုခန်းမမှာ မိန့်ခွန်းတစ်ခု ပြောခဲ့ချိန်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံက ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ ပြောဆိုခဲ့တာပါ။ အပြောင်းအလဲတွေကို အသိအမှတ်ပြု ကြိုဆိုတာနဲ့ တစ်ချိန်ထဲမှာပဲ လုပ်ဆောင်ဖို့ ကျန်သေးတာတွေကို လုပ်ဖို့ တိုက်တွန်း ပြောဆို ခဲ့တာလည်းဖြစ်ပါတယ်။
နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေကို လွှတ်ပေးပြီး ဖိနှိပ်ရာရောက်တဲ့ ဥပဒေပြဌာန်းချက်တွေကို ရုပ်သိမ်းလိုက်ပြီ ဆိုဦးတောင်မှ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ကိုယ်နှိုက်က ဒီမိုကရေစီကို တားဆီးနှောင့်ယှက်နေမယ်ဆိုရင် အနှစ်သာရရှိတဲ့ အသွင်ကူးပြောင်းရေးဟာလည်းပဲ အတားဆီး အနှောင့်ယှက်ခံရမှာပဲလို့ ဗြိတိန် အောက်လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌက ပြောပါတယ်။
"ဒါကြောင့်လည်း ပြုပြင် ပြောင်းလဲရေးလုပ်ငန်းစဉ်ဟာ အမှန်တကယ် ဘယ်သူ့ကိုမှ ချန်မထားခဲ့ဘဲ အားလုံးပါစေချင်ရိုးမှန်မယ်၊ တရားလည်းဝင် သဘာဝလည်းကျရိုးမှန်မယ်ဆိုရင် သမ္မတအဖြစ် ရွေးချယ်ခံနိုင်ဖို့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေရဲ့ အရည်အချင်းနဲ့ဆက်စပ်တဲ့ ပြဌာန်းချက် တွေ၊ လူမျိုးစုပြည်နယ်တွေအတွက် အုပ်ချုပ်ပုံစနစ်နဲ့ စပ်လျဉ်းတဲ့ ပြဌာန်းချက်တွေ အပါအဝင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို အစော တလျင် ပြင်ဆင်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ နောက်သမ္မတသစ်အဖြစ် ဘယ်သူ့ကိုရွေးမလည်း ဆိုတာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လွှတ်တော်ကသာ ရွေးကောက် တင်မြှောက်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် သမ္မတလောင်းအဖြစ် ရွေးချယ်ခံခွင့်မရတဲ့ ဘယ်လို အခြေခံဥပဒေအပြောင်းအလဲကိုမဆို ကျနော့်နိုင်ငံမှာရော နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းကပါ ရယ်စရာမကောင်းလှတဲ့ ပြက်လုံးတစ်ခုအဖြစ် ယူဆကြမှာ မလွဲပါဘူး။" လို့ မစ္စတာဘားကိုးက ပြောပါတယ်။
လူမျိုးစုတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေနဲ့ ဆွေးနွေးတာ၊ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ အများအပြားနဲ့ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး သဘော တူညီခဲ့တာတွေကို သူကကြိုဆိုပါတယ်။ တဆက်ထဲမှာပဲ ရေရှည်ခိုင်မြဲတဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးရအောင် လုပ်ဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
"ဒါပေမဲ့လည်း ကျနော်ကိုယ်တိုင် မျက်မြင်တွေ့ခဲ့ရပြီး ဖော်ပြပြောဆို ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေဟာ ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းရေးရဲ့ တကယ့် ကနဦးအစသာ ဖြစ်နေသလိုပါပဲ၊ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးတွေဟာ စစ်မှန်တဲ့ငြိမ်းချမ်းရေး ပေါ်ပေါက်လာဖို့ ရည်ရွယ်ရိုးမှန်ရင် ယိုင်နဲ့နဲ့ ကနဦး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးတွေကနေ ပိုပြီး အနှစ်သာရရှိတဲ့ တစ်ခုခုဆီ ဦးတည်ရ ပါလိမ့်မယ်။ ၆၆ နှစ်ကျော်ကြာ ပြည်တွင်းစစ်ကို အဆုံးသတ်ဖို့အတွက် ကရင်လှုပ်ရှားသူတစ်ယောက်က ကျနော့်ကို ပြောခဲ့ဖူး သလိုပါပဲ။ အပစ် အခတ်ရပ်စဲရေးဆိုတာ ဆိုင်းငံ့ခလုတ်ကို နှိပ်လိုက်ရုံ သက်သက်ပါ၊ ရပ်တံ့ ခလုတ်ကို ကျနော်တို့ နှိပ်ဖို့လိုပါတယ်။ ဒါကြောင့် အခုထက် ပိုလုပ်ဆောင်ပြီး လူမျိုးစု တိုင်းရင်းသားတွေ နဲ့ နိုင်ငံရေးအရ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှု တစ်ရပ်ပါဝင်တဲ့ စစ်မှန်တဲ့ နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ရပ်ကို ဆောင်ရွက်ဖို့" သူက အစိုးရကို အားပေး တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
နိုင်ငံရေးအဖြေတစ်ခုမပါဘဲနဲ့တော့ ပဋိပက္ခရဲ့ အရင်းခံ အကြောင်းတွေကို ဖြေရှင်းနိုင်မှာ မဟုတ်သလို ငြိမ်းချမ်းရေးလည်း ရမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ သူက ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်နှစ်အတွင်း သူကြားခဲ့ရတဲ့ ကချင်ပြည်နယ်ဘက်က အိုးအိမ်စွန့်ထွက်ပြေးရတာတွေ၊ ကျေးရွာတွေ ဖျက်ဆီးခံရတာ တွေ၊ မုဒိန်းကျင့်၊ အတင်းအဓမ္မ အလုပ်ခိုင်း၊ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်သတ်ဖြတ်တာတွေကို ဖော်ပြပြီး အဲဒါတွေ အားလုံးကို ရပ်ကြဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
"ဒီနိုင်ငံနဲ့ ဒီကလူထုရဲ့ မိတ်ဆွေတစ်ဦးအနေနဲ့ သမ္မတ၊ အစိုးရအဖွဲ့နဲ့ စစ်တပ်ကို ကျနော် ရှင်းလင်းစွာ နဲ့ ပြတ်သားစွာ ပြောလိုက်ပါတယ်၊ သတ်ဖြတ်တာတွေကို ရပ်ပစ်ပါ၊ နှိပ်စက်တာတွေကို ရပ်ပစ်ပါ၊ မုဒိန်းမှုတွေကို ရပ်ပစ်ပါ၊ အဓမ္မ ခိုင်းစေတာတွေကို ရပ်ပစ်ပါ။ အဲဒီတော့မှသာ လှပပေမဲ့လည်း ကချင်ပြည်နယ်မှာပဲဖြစ်ဖြစ် နိုင်ငံရဲ့ တခြားနေရာတွေမှာပဲဖြစ်ဖြစ် အမှောင်ဖုံးပြီး အသိဉာဏ်နုံနဲ့နေရတဲ့ တိုင်းပြည်နဲ့လူထုဟာ ပြန်လည်သင့်မြတ်ဖို့၊ အားလုံးအတွက် ပိုမိုကောင်းမွန်တဲ့ အနာဂတ် တစ်ခုကို တည်ဆောက်ဖို့ သူတို့ရဲ့ဘဝတွေကို ရုပ်ပိုင်းအရသာမကဘဲ စိတ်နှလုံးပိုင်း အရပါ ပြန်ပြီးတည်ဆောက်မှုတွေ စလုပ်နိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။" လို့ မစ္စတာဘားကိုးက ပြောခဲ့ပါတယ်။
၁၉၈၂ ခုနှစ် နိုင်ငံသားဖြစ်မှုဆိုင်ရာဥပဒေကို နိုင်ငံတကာလူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ စံနှုန်းတွေနဲ့ လိုက်လျောညီထွေစွာ ပြန်လည် သုံးသပ်ပြီး ပြင်ဆင်ဖို့လည်း အစိုးရကိုရော လွှတ်တော်ကိုပါ သူက တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နားလည်မှုလွဲနေတာတွေကို ပြင်ဆင်နိုင်ဖို့၊ သတင်းအမှားတွေကို တန်ပြန်နိုင်ဖို့နဲ့ ခွဲခြားဆက်ဆံတာတွေကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ရာ မြန်မာနိုင်ငံက သူ့ အခေါ် အားဖြင့် ရိုဟင်ဂျာလူထုရဲ့ သမိုင်းကြောင်းကို စစ်မှန်ပြီး သီးခြားလွတ်လပ်တဲ့ သရုပ်ခွဲလေ့လာမှုတစ်ရပ် လုပ်ဖို့ကိုလည်း မစ္စတာ ဂျွန် ဘားကိုး က တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။
တနင်္လာနေ့က စတင်တဲ့ ခရီးစဉ်မှာ မစ္စတာဘားကိုးနဲ့အတူ ဗြိတိသျှ နိုင်ငံရေးပါတီစုံက ကိုယ်စားလှယ်တွေ ပါလာတာပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်တွေတုန်းက နေပြည်တော်မှာ သမ္မတဦးသိန်းစိန်၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ဥက္ကဋ္ဌ သူရဦးရွှေမန်း၊ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊
ပြည်ထောင်စု ဝန်ကြီး ဦးစိုးသိန်းတို့အပြင် လွှတ်တော်ရေးရာကော်မတီတွေက ဥက္ကဋ္ဌ တွေနဲ့လည်း သီးခြားစီ တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။ သူနဲ့ တခြား ဗြိတိသျှလွှတ်တော်အမတ်တွေဟာ ဗြိတိသျှပါလီမန်မှာ ဘယ်လို လုပ်ငန်း လုပ်ဆောင် လည်ပတ်တယ် ဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့လည်း သူတို့ရဲ့အတွေ့အကြုံတွေကို မျှဝေတဲ့ ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခု လုပ်ခဲ့ပါ သေးတယ်။
ကြာသပတေးနေ့က ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်၊ စိန်ရတုခန်းမမှာပြောတဲ့ သူ့ရဲ့မိန့်ခွန်းကို တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားတွေ အပါအဝင် မြန်မာ့ ပညာရေး အသိုင်းအဝန်းက တာဝန်ရှိသူတွေ၊ နိုင်ငံရေးပါတီတွေက တာဝန်ရှိသူတွေ၊ လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားသူတွေ၊ ဘာသာရေး ခေါင်းဆောင်တွေ၊ နိုင်ငံတကာ အစိုးရမဟုတ်တဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေက ကိုယ်စားလှယ်တွေ တက်ရောက် နားထောင်ခဲ့ကြပါတယ်။
မနက်ဖြန် သောကြာနေ့မှာတော့ မစ္စတာ ဂျွန် ဘားကိုးဟာ မွန်ပြည်နယ်ဆီသွားရောက်ပြီး ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူတွေ၊ မွန် နိုင်ငံရေးပါတီတွေ၊ အရပ်ဖက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ တွေ့ဆုံမှာဖြစ်သလို ဗြိတိန် ပြည်ပဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးဌာနက ရန်ပုံငွေ ထောက်ပံ့ ထားတဲ့ စီမံကိန်းတွေကို လှည့်လည်ကြည့်ရှုမယ်လို့ ရန်ကုန်မြို့၊ ဗြိတိန်သံရုံးတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါ တယ်။
