ပါကစၥတန္ႏုိ္င္ငံမွာ ေဒၚလာ ဘီလီယံ အမ်ားအျပားသံုးၿပီး ေဆာက္လုပ္ေနတဲ့ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ စီမံကိန္းေတြမွာ စစ္ဘက္နဲ႔ဆိုင္တဲ့ လွ်ဳိ႕ဝွက္အစီအစဥ္ေတြလည္း ပါတယ္ဆုိတာကို တ႐ုတ္ႏုိ္င္ငံက အျပင္းအထန္ ျငင္းဆိုထားပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္း ေတြကို ဘယ္လိုရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ေဆာက္ေနတယ္လို႔ တ႐ုတ္ဘက္ကေျပာၿပီး ဘယ္လိုစီမံကိန္းေတြ ပါဝင္ပါသလဲ … ပါကစၥတန္ ႏုိင္ငံ အစၥလာမ္မာဘတ္ၿမိဳ႕ေတာ္ကေန ဗီြအိုေအသတင္းေထာက္ Ayaz Gul ေပးပို႔ထားတဲ့သတင္းလႊာကို ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက ဆက္ေျပာျပပါမယ္။
ပါကစၥတန္မွာ ဆိပ္ကမ္းေတြ၊ အေဝးေျပးလမ္းမေတြ၊ အျမန္လမ္းမႀကီးေတြ၊ ရထားလမ္းေတြ၊ ေလဆိပ္ေတြ၊ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုေတြနဲ႔ တျခားအေျခခံအေဆာက္အအံုေတြ တည္ေဆာက္ဖို႔ ေဒၚလာ ၆၃ ဘီလီယံေလာက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မယ္လို႔ တ႐ုတ္က ကတိျပဳထားတာပါ။
အာေရဗ်ပင္လယ္ထဲက Gwadar ပါကစၥတန္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းကိုလည္း တ႐ုတ္က တုိးခ်ဲ႕တည္ေဆာက္ၿပီး အသံုးျပဳေနၿပီျဖစ္ပါ တယ္။ အဲဒီဆိပ္ကမ္းဟာ CPEC လို႔ေခၚတဲ့ တ႐ုတ္-ပါကစၥတန္ စီးပြားေရးစၾကၤန္လို႔ေခၚတဲ့ ႏွစ္ႏုိင္္ငံ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မႈႀကီးမွာ အဓိကအခ်က္အျခာက်ပါတယ္။ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ေနရာမွာ တည္ရွိတဲ့ အဲဒီဆိပ္ကမ္းကို လက္ရွိမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံပိုင္ကုမၸဏီက လည္ပတ္လုပ္ေဆာင္ေနတာပါ။
တ႐ုတ္သမၼတ ရွီ က်င့္ဖ်င္ရဲ႕ စိတ္ကူးအစီအစဥ္ျဖစ္ၿပီး ေဒၚလာ ဘီလီယံတေထာင္ေက်ာ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမယ့္ Belt and Road Initiative (BRI) ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ ပိုးလမ္းမသစ္စီမံကိန္းရဲ႕ ေရွ႕ေျပးစီမံကိန္းအျဖစ္ CPEC ကို တ႐ုတ္က သတ္မွတ္ထားပါတယ္။
ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံဆိုင္ရာ တ႐ုတ္သံအမတ္ႀကီး Yao Jing က ဗီြအိုေအနဲ႔ သီးျခားေမးျမန္းခန္းတခုမွာ အခုလိုေျပာပါတယ္။
“BRI စီမံကိန္းနဲ႔ အဲဒီေအာက္က CPEC စီမံကိန္းတို႔ဟာ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈစီမံကိန္းသက္သက္ ျဖစ္တယ္ဆုိတာ က်ေနာ္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေျပာခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ စစ္ေရး ဒါမွမဟုတ္ မဟာဗ်ဴဟာေရးဆိုင္ရာ ထည့္သြင္းထားတာမ်ဳိး က်ေနာ္တုိ႔မွာ မရွိ ပါဘူး။”
CPEC ကို အေခ်ာသတ္ေရးဆြဲၿပီး စတင္တဲ့ ငါးနွစ္အတြင္းမွာ CPEC ေအာက္မွာပါတဲ့ စီမံကိန္း ၄၃ ခုထဲက ကနဦးစီမံကိန္း ၂၂ ခု ၿပီးသြားမယ္ ဒါမွမဟုတ္ လုပ္ေဆာင္ေနဆဲျဖစ္မယ္လုိ႔ သံအမတ္ႀကီး Jing ကေျပာပါတယ္။ စုစုေပါင္းရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ၁၉ ဘီလီယံရွိ တဲ့ အဲဒီစီမံကိန္းေတြဟာ ပါကစၥတန္ရဲ႕ ႏွစ္ေပါင္း ၇၀ သမိုင္းအတြင္း အႀကီးမားဆံုး ျပည္ပရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈပါ။ ဒီစီမံကိန္းေတြကေန ပါကစၥတန္ႏုိင္္ငံသားေတြအတြက္ အလုပ္အကိုင္ ၆၀,၀၀၀ ဖန္တီးေပးထားၿပီးျဖစ္သလို ႏုိင္ငံရဲ႕ ခၽြတ္ျခံဳက်ေနတဲ့ စြမ္းအင္က႑ အက်ပ္အတည္းကိုလည္း ထိထိေရာက္ေရာက္ ေျဖရွင္းေပးထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။
ပူးတြဲကုမၸဏီက တည္ေဆာက္တဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုေတြကေန လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား မဂၢါဝပ္ ၁၀,၀၀၀ ေက်ာ္ ထပ္ထုတ္ ၿပီး ဇြန္လမွာ မဟာဓာတ္အားလိုင္းထဲ ပို႔လႊတ္ေပးမွာမို႔ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားပမာဏ ပိုလာေတာ့မွာပါ။
အေမရိကန္နဲ႔ အိႏိၵယႏုိင္္ငံတို႔အေနနဲ႔ CPEC စီမံကိန္းနဲ႔ တိုးတက္မႈကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္လာၾကည့္ပါလို႔ ဗီြအိုေအနဲ႔ေမးျမန္းခန္း အတြင္း သံအမတ္ႀကီး Jing က ဖိတ္ေခၚလိုက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီလိုလာၾကည့္ရင္ CPEC နဲ႔ပတ္သက္လို႔ နားလည္မႈလြဲေနတာေတြ အဆံုးသတ္သြားေစႏုိင္ပါမယ္လို႔လည္း သံအမတ္ႀကီးကေျပာပါတယ္။
“စီမံကိန္းထဲမွာ လွ်ဳိ႕ဝွက္ကိစၥေတြ ပါေနႏုိင္တယ္ဆိုတဲ့ သံသယတခ်ဳိ႕ရွိေနပါတယ္။ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတဲ့ ေနရာကိုလာၿပီး ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ တုိးတက္မႈေတြကို ကိုယ္တိုင္ၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ဒီမွာဘာလုပ္ေနတယ္ဆုိတာ ပိုၿပီး နားလည္သြားႏုိင္ပါတယ္။”
တ႐ုတ္တို႔ဟာ အိႏိၵယသမုဒၵရာကို လႊမ္းမိုးဖို႔အတြက္ အနာဂတ္မွာ Gwadar ဆိပ္ကမ္းကို စစ္ဘက္ဆိပ္ကမ္းတခုအျဖစ္ ေျပာင္း ပစ္လိုက္ႏုိင္တယ္လို႔ အေမရိကန္နဲ႔အိႏိၵယတို႔က စိုးရိမ္ေနတဲ့အေပၚ သံအမတ္ႀကီးက တုန္႔ျပန္ေျပာဆိုတာပါ။
တ႐ုတ္ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္အေပၚ သံသယဝင္ၾကတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြထဲ တခုကေတာ့ Gwadar မွာ ေလဆိပ္ႀကီးတခု ေဆာက္ေန တာေၾကာင့္ပါပဲ။ ၁၂ ကီလိုမီတာအရွည္ ေလယာဥ္ေျပးလမ္းပါတဲ့ အဲဒီေလဆိပ္ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ တ႐ုတ္က ေဒၚလာ သန္း ၃၀၀ နီးပါး ကူညီထားပါတယ္။
ပါကစၥတန္ႏုိင္ငံဟာ သူ႔ႏုိင္ငံမွာအေျခစိုက္ၿပီး အာဖဂန္နစၥတန္အပါအဝင္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိ္င္ငံေတြကို တို္က္ခို္က္ေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒီေတြကိုႏွိမ္နင္းေရး ထိထိေရာက္ေရာက္ မလုပ္ဘူးလို႔ အေမရိကန္ကေျပာထားတာေၾကာင့္ ႏွစ္ႏုိ္င္ငံ သံတမန္ဆက္ဆံေရး က်ဆင္းေနခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္နဲ႔ ပါကစၥတန္အၾကားဆက္ဆံေရး ပိုၿပီး နက္႐ိႈင္းလာေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်ား။
