ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ Christine Schraner Burgener က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ အဓိက အခ်က္ ၂ ခ်က္က တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈရွိဖို႔နဲ႔ အားလံုးပါ၀င္ၿပီး ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးဖို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈရွိဖို႔အတြက္ ပထမေျခလွမ္းကေတာ့ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ စံုစမ္းရွာေဖြဖို႔ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဒီကေန႔ထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
အစိုးရအျပင္ သက္ဆိုင္သူအားလံုးအေနနဲ႔လည္း အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီး၊ ကေလးငယ္ေတြပါ၀င္တဲ့ ဒုကၡေရာက္ေနသူ အရပ္သားအားလံုးရဲ႔ အက်ဳိးအတြက္ အျပဳသေဘာေဆာင္ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာဖုိ႔ကိုလည္း တုိက္တြန္းပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ စစ္မွန္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြကေန ဒီျပႆနာေတြကို ေျပာဆိုေဆြးေႏြးႏိုင္မွာျဖစ္တယ္လို႔လည္း သူကေထာက္ျပပါတယ္။
အထူးကိုယ္စားလွယ္ Burgener ရဲ႔ ခရီးစဥ္အတြင္း ႏိုင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ေတြ၊ စစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ တိုင္းရင္သား လက္နက္ကိုအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းေတြက တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ေတြ႔ဆံုခဲ့သလို ရခုိင္ျပည္နယ္နဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္က ဒုကၡသည္စခန္းေတြကိုလည္း သြားေရာက္ၾကည့္ရႈခဲ့ပါေသးတယ္။
သူဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္က ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို သြားေရာက္ၾကည့္ရႈခဲ့ၿပီး အစိုးရနဲ႔ UNHCR, UNDP အဖြဲ႔ေတြၾကား နားလည္မႈစာခြ်န္လႊာ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့တဲ့အခ်က္ေတြကို စတင္ အေကာင္အထည္ေဖၚေဆာင္ရြက္ခဲ့တာေတြကုိ ေတြ႔ရေၾကာင္းနဲ႔ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ အလယ္ပိုင္းမွာ လြတ္လပ္စြာ သြားေရာက္ႏိုင္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း အေလးထားေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္က ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာေတာ့ ေဆး၀ါးနဲ႔ တျခားအကူအညီေတြ လိုအပ္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို သတိထားမိေၾကာင္းလည္း ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။