Zawgyi/ Unicode
ပြီးခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီ ၇ ရက်နေ့က ANP ရခိုင်အမျိုးသားပါတီဟာ ရခိုင်ပြည်နယ်က ရခိုင်မျိုးနွယ်စုဝင် တိုင်းရင်းသားပါတီတွေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှု တခု လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ တွေ့ဆုံမှုအပြီးနောက်ပိုင်း ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ မူဝါဒရေးရာ ဦးဆောင်ကော်မတီဝင် ဦးထွန်းအောင်ကျော်က သူတို့ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ အနေနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ကို ဦးဆောင် ဖွဲ့စည်းချင်တဲ့ ဆန္ဒရှိတဲ့အကြောင်း သတင်းမီဒီယာတွေကို ပြောဆိုပါတယ်။ အခြားတဖက်မှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ တနိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ အနိုင်ရပြီး အစိုးရဖွဲ့ခွင့်ရထားတဲ့ NLD အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်ကလည်း “အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးကို အခြေခံတဲ့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေး နိုင်ငံသစ်တရပ်ကို ပုံဖော်ဖို့” ဆိုတဲ့ ရည်ရွယ်ချက် ရှိတဲ့အကြောင်း၊ အဲဒါကြောင့် တိုင်းရင်းသား နိုင်ငံရေးပါတီတွေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေး၊ ညှိနှိုင်းတာတွေ လုပ်မယ်လို့ ပြောဆိုထားပြီး လက်တွေ့မှာလည်း တွေ့ဆုံမှုတွေ လုပ်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။ ခုဆိုရင် ဒုတိယအကြိမ် လွှတ်တော် အသီးသီးရဲ့ သက်တမ်းတွေ ကုန်ဆုံးတော့မှာဖြစ်ပြီး လာမယ့် ဖေဖေါ်ဝါရီ ၁ ရက် ဆိုရင် တတိယအကြိမ် လွှတ်တော် သက်တမ်းတွေ စတင်တော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ တပြိုင်နက်တည်း ပြည်ထောင်စု အဆင့်မှာရော၊ တိုင်းနဲ့ ပြည်နယ် အဆင့်မှာပါ အစိုးရအဖွဲ့သစ်တွေ ပေါ်ပေါက်လာတော့မှာပါ၊ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ မျှော်မှန်းသလို သူတို့ပါတီ ဦးဆောင်ပြီး အစိုးရဖွဲ့နိုင်မှာလား၊ ဘယ်လို အစိုးရအဖွဲ့မျိုး ပေါ်ပေါက်လာနိုင်မလဲ ဆိုတာက စိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းပါတယ်။
ရှေ့မှာ ကျင်းပပြီးခဲ့ပြီဖြစ်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ နှစ်ကြိမ်လုံးကို ပြန်ကြည့်လိုက်ရင် ရခိုင်အမျိုးသားတွေရဲ့ ပါတီတွေဟာ ပြည်နယ် လွှတ်တော် အတွက် နှစ်ကြိမ်စလုံးမှာ နေရာ အများစု အနိုင်ရခဲ့တာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။ ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲတုန်းက ရခိုင်ပြည်နယ် လွှတ်တော် နေရာ ၃၄ နေရာ၊ ချင်းတိုင်းရင်းသားရေးရာ ဝန်ကြီး တနေရာ စုစုပေါင်း ၃၅ နေရာ ရှိတဲ့အနက် ဒေါက်တာအေးမောင် ဦးဆောင်တဲ့ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားများ တိုးတက်ရေးပါတီ RNDP ဟာ ပြည်နယ် အဆင့်အတွက် ၁၈ နေရာ အနိုင်ရခဲ့ပါတယ်။ ဒါဟာ ရွေးကောက်ခံ နေရာ ထက်ဝက်ကျော်ကို အနိုင်ရတာလည်းဖြစ်ပြီး ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီကတော့ ၁၄ နေရာပဲ အနိုင်ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ရခိုင်တိုင်းရင်းသားပါတီ ဘယ်လောက်ပဲ အနိုင်ရရ၊ နောက်ထပ် ၂၅% နဲ့ ညီမျှတဲ့ တပ်မတော်သား ကိုယ်စားလှယ် ၁၂ ယောက် ပေါင်းထည့်လိုက်တဲ့ အခြေအနေအရရော၊ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေအရပါ ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်ကို သမ္မတ က တိုက်ရိုက်ခန့်အပ်တဲ့အတွက် စစ်ဗိုလ်ချုပ်ဟောင်း တယောက် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာပြီး ရခိုင်တိုင်းရင်းသားများ တိုးတက်ရေးပါတီ အနေနဲ့ အစိုးရဖွဲ့ခွင့် မရရှိခဲ့ပါဘူး။
၂၀၁၅ အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲမှာတော့ ရခိုင်ပါတီနှစ်ခု ပေါင်းစည်းထားတဲ့ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ANP ဟာ ၂၀၁၀ ထက်တောင် ပိုပြီး အနိုင်ရလာပါတယ်။ ပြည်နယ် လွှတ်တော် အတွက် ၃၅ နေရာမှာ ၂၂ နေရာအထိ ၆၂% ကျော် အနိုင်ရပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အဲဒီအချိန်က ပြည်ထောင်စု အဆင့် သမ္မတ ရွေးနိုင်၊ အစိုးရဖွဲ့နိုင်တဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်တဲ့ NLD ပါတီကလည်း ANP ကို အစိုးရဖွဲ့ခွင့် မပေးခဲ့ပါဘူး။ NLD ခေါင်းဆောင် တယောက်ဖြစ်တဲ့ ဦးညီပု ကို ဝန်ကြီးချုပ်ခန့်ပြီး ANP အမတ်တချို့ကို ဝန်ကြီးနေရာ တချို့ပေးခဲ့တာ တွေ့ရပါတယ်။
အရင် စစ်ဗိုလ်ချုပ်ဟောင်းတွေရဲ့ ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီက သက်ဆိုင်ရာ ပြည်နယ်မှာ နေရာ အများစု အနိုင်ရတဲ့ ရခိုင်ပါတီတခုကို ဝန်ကြီးချုပ်နေရာမပေး၊ အစိုးရဖွဲ့ခွင့် မပေးတာ သိပ်မထူးဆန်းပေမယ့် ကိုယ်တိုင်က ဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်မယ်၊ တိုင်းရင်းသားတွေကို ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့်ထက် ပိုတဲ့ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်တောင် ပေးမယ်လို့ ဆိုထားတဲ့ NLD ပါတီ အနေနဲ့ ရခိုင်ပါတီတခုကို အစိုးရဖွဲ့ခွင့် မပေးရုံမက ညှိနှိုင်းတာလေးတောင် မလုပ်ခဲ့တာကတော့ ထူးဆန်းသလို ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီနေရာမှာ ၂၀၁၆ ခုနှစ်က နှစ်ပေါင်း ၅၀ ကျော်အတွင်း ပထမဦးဆုံးအကြိမ် အရပ်သား အစိုးရ အာဏာရလာတဲ့ အခြေအနေ၊ ရခိုင်ပြည်နယ် အပါအဝင် ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်း ဝန်ကြီးချုပ် ၄ နေရာလောက်ကို တပ်မတော်ဘက်က ရယူဖို့ တောင်းဆိုနေတဲ့ အခြေအနေ၊ ပြသနာကြီးတွေ များတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ဗဟိုအစိုးရ အာဏာသက်ရောက်မှု၊ အကောင်အထည် ဖော်နိုင်မှု အားနည်းမှာ စိုးရိမ်တဲ့ အခြေအနေတွေကြောင့် အင်န်အယ်လ်ဒီ အနေနဲ့ ရခိုင်ပါတီတစ်ခုကို ပြည်နယ် အစိုးရ အာဏာ မပေးတာ နားလည်ယူမယ်ဆို နားလည်ပေးလို့ ရကောင်း ရနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လက်ရှိ ၂၀၂၀ အခြေအနေကိုရော ဘယ်လို ဖြေရှင်းမှာလဲ၊ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ဘယ်လို အစိုးရဖွဲ့မှာလည်း ဆိုတာကတော့ မေးခွန်းထုတ်ဖို့ လိုလာပါတယ်။
လက်ရှိ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ရခိုင်က ပြည်နယ် အဆင့်အတွက် ၁၄ နေရာ၊ ချင်းတိုင်းရင်းသားရေးရာ ဝန်ကြီးအတွက် တနေရာ စုစုပေါင်း ၁၅ နေရာ ကျင်းပပါတယ်။ ရလာဒ်အနေနဲ့ ANP က (၇) နေရာ၊ NLD က (၅) နေရာ၊ ရခိုင်ရှေ့ဆောင်ပါတီက (၂) နေရာ၊ ပြည်ခိုင်ဖြိုးက တနေရာ အနိုင်ရထားပါတယ်။ ဒီလို အခြေအနေအောက်မှာ ၂၀၁၆ တုန်းကအတိုင်း NLD ပါတီဟာ သူ့ပါတီက လူကိုပဲ ဝန်ကြီးချုပ်ခန့်၊ ANP အမတ်တချို့ကို ဝန်ကြီးနေရာ တချို့ပေးပြီးအစိုးရဖွဲ့မယ်ဆို ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ အရ ဖွဲ့ခွင့် ရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီလို လုပ်သင့်ပါရဲ့လား ဆိုတာ ပြန်ပြီး ဆန်းစစ်ဖို့ လိုပါလိမ့်မယ်။ လုပ်ခဲ့ရင်လည်း NLD ပါတီဆိုတာ ပြောတော့ ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု၊ ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့်၊ ကိုင်စွဲတော့ စစ်အာဏာရှင်တွေ ထားရစ်ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံ ဆိုပြီး တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ အထင်အမြင် လွဲမှားခြင်းကို ခံရပါလိမ့်မယ်။
NLD ဘက်က တွက်ဆမယ် ဆိုရင်လည်း တွက်ဆ စရာတွေ အများကြီး ရှိနိုင်ပါတယ်။ ပထမ တချက်ကတော့ ရခိုင်ပြည်နယ်ရဲ့ အနေအထားပါ၊ လက်ရှိ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ရိုဟင်ဂျာ ပြသနာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတကာရဲ့ ဝိုင်းပယ်ခြင်းခံရ၊ ဖိအားပေးတာ ခံရ၊ ICJ ကုလသမဂ္ဂအမြင့်ဆုံးတရားရုံးမှာ တရားစွဲထားတာကို ဖြေရှင်းရ စတဲ့ ကိစ္စကြီးတွေ ရှိနေတဲ့ ပြည်နယ် ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အိမ်နီးချင်း အင်အားကြီး တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ကျောက်ဖြူရေနက်ဆိပ်ကမ်း ကိစ္စ၊ အိန္ဒိယ ရဲ့ ကုလားတန်မြစ် စီမံကိန်း ကိစ္စ အပါအဝင် ပြည်ထောင်စုရဲ့ အကျိုးစီးပွား ပြသနာကြီးတွေ တည်ရှိရာလည်း ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒါတင်မက AA နဲ့ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခကလည်း အုပ်ချုပ်ရေး၊ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ နိုင်ငံတကာ စီမံကိန်းတွေ အကောင်အထည် ဖော်ရေးမှာ အကြီးအကျယ် အဟန့်အတားတွေ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ နေရာလည်း ဖြစ်နေပါတယ်။ ဒီ အခြေအနေတွေ တွက်ဆရင် NLD ဟာ ANP ပါတီလိုမျိုးကို ဝန်ကြီးချုပ်နေရာပေးဖို့၊ အစိုးရဖွဲ့ခွင့် ပေးဖို့ စဉ်းစားရခက်မယ် ဆိုတာကိုလည်း နားလည်နိုင်ပါတယ်။
ဒီအတွက် NLD ပါတီအနေနဲ့ မလွဲမသွေ လုပ်သင့်တာကတော့ ပြည်နယ် အစိုးရဖွဲ့ရေးကိစ္စ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ အမတ်နေရာ အများဆုံး အနိုင်ရထားတဲ့၊ ရခိုင်ပြည်နယ် ပြည်သူတွေရဲ့ ထောက်ခံမှု အများဆုံး ရထားတဲ့ ANP ပါတီနဲ့ တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းဖို့ပါပဲ။ ANP ပါတီအနေနဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်နေရာတင်မက အစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့ခွင့်ရချင်သည် အထိ ရည်မှန်းချက်ရှိထားလေတော့ အင်န်အယ်လ်ဒီ အတွက် ညှိနှိုင်းရ ခက်ခဲမှာကတော့ အသေအခြာပါပဲ။ ဒါပေမယ့်လည်း နိုင်ငံရေးရဲ့ သဘောသဘာ၀ အရဖြစ်စေ၊ ဖက်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်မယ်လို့ သန္ဒိဌာန် ခိုင်မာတဲ့ ပါတီ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု အနေနဲ့ ဖြစ်စေ၊ ရခိုင်ပြည်နယ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ရှေးရှုဖို့ ဖြစ်စေ၊ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ လိုအင်ဆန္ဒနဲ့ အကျိုးစီးပွားကို ရည်မှန်းပြီးဖြစ်စေ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားတွေ ထောက်ခံအားပေးမှုများတဲ့ ပါတီ တစ်ခုနဲ့ တွေ့ဆုံ ညှိနှိုင်းမှု လုပ်ကို လုပ်ကြရမယ် ဖြစ်ကြောင်းပါ။
--------------------
ရခိုငျမှာ ဘယျလို အစိုးရအဖှဲ့မြိုး ပေါျပေါကျလာနိုငျမလဲ၊ NLD ဘာလုပျသင့ျသလဲ
ပွီးခဲ့တဲ့ ဇနျနဝါရီ ၇ ရကျနေ့က ANP ရခိုငျအမြိုးသားပါတီဟာ ရခိုငျပွညျနယျက ရခိုငျမြိုးနှယျစုဝငျ တိုငျးရငျးသားပါတီတှနေဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးမှု တခု လုပျခဲ့ပါတယျ။ တှေ့ဆုံမှုအပွီးနောကျပိုငျး ရခိုငျအမြိုးသားပါတီ မူဝါဒရေးရာ ဦးဆောငျကောျမတီဝငျ ဦးထှနျးအောငျကြောျက သူတို့ရခိုငျအမြိုးသားပါတီ အနနေဲ့ ရခိုငျပွညျနယျ အစိုးရအဖှဲ့ကို ဦးဆောငျ ဖှဲ့စညျးခငြျတဲ့ ဆန်ဒရှိတဲ့အကွောငျး သတငျးမီဒီယာတှကေို ပွောဆိုပါတယျ။ အခွားတဖကျမှာတော့ ရှေးကောကျပှဲမှာ တနိုငျငံလုံး အတိုငျးအတာနဲ့ အနိုငျရပွီး အစိုးရဖှဲ့ခှင့ျရထားတဲ့ NLD အမြိုးသားဒီမိုကရစေီ အဖှဲ့ခြုပျကလညျး “အမြိုးသားပွနျလညျသင့ျမွတျရေးကို အခွခေံတဲ့ အမြိုးသားညီညှတျရေး နိုငျငံသဈတရပျကို ပုံဖောျဖို့” ဆိုတဲ့ ရညျရှယျခကြျ ရှိတဲ့အကွောငျး၊ အဲဒါကွောင့ျ တိုငျးရငျးသား နိုငျငံရေးပါတီတှနေဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေး၊ ညှိနှိုငျးတာတှေ လုပျမယျလို့ ပွောဆိုထားပွီး လကျတှေ့မှာလညျး တှေ့ဆုံမှုတှေ လုပျလာတာ တှေ့ရပါတယျ။ ခုဆိုရငျ ဒုတိယအကွိမျ လှှတျတောျ အသီးသီးရဲ့ သကျတမျးတှေ ကုနျဆုံးတော့မှာဖွဈပွီး လာမယ့ျ ဖဖေေါျဝါရီ ၁ ရကျ ဆိုရငျ တတိယအကွိမျ လှှတျတောျ သကျတမျးတှေ စတငျတော့မှာ ဖွဈပါတယျ။ တပွိုငျနကျတညျး ပွညျထောငျစု အဆင့ျမှာရော၊ တိုငျးနဲ့ ပွညျနယျ အဆင့ျမှာပါ အစိုးရအဖှဲ့သဈတှေ ပေါျပေါကျလာတော့မှာပါ၊ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ရခိုငျအမြိုးသားပါတီ မြှောျမှနျးသလို သူတို့ပါတီ ဦးဆောငျပွီး အစိုးရဖှဲ့နိုငျမှာလား၊ ဘယျလို အစိုးရအဖှဲ့မြိုး ပေါျပေါကျလာနိုငျမလဲ ဆိုတာက စိတျဝငျစားဖို့ ကောငျးပါတယျ။
ရှေ့မှာ ကငြျးပပွီးခဲ့ပွီဖွဈတဲ့ ရှေးကောကျပှဲ နှဈကွိမျလုံးကို ပွနျကွည့ျလိုကျရငျ ရခိုငျအမြိုးသားတှရေဲ့ ပါတီတှဟော ပွညျနယျ လှှတျတောျ အတှကျ နှဈကွိမျစလုံးမှာ နရော အမြားစု အနိုငျရခဲ့တာ တှေ့နိုငျပါတယျ။ ၂၀၁၀ ရှေးကောကျပှဲတုနျးက ရခိုငျပွညျနယျ လှှတျတောျ နရော ၃၄ နရော၊ ခငြျးတိုငျးရငျးသားရေးရာ ဝနျကွီး တနရော စုစုပေါငျး ၃၅ နရော ရှိတဲ့အနကျ ဒေါကျတာအေးမောငျ ဦးဆောငျတဲ့ ရခိုငျတိုငျးရငျးသားမြား တိုးတကျရေးပါတီ RNDP ဟာ ပွညျနယျ အဆင့ျအတှကျ ၁၈ နရော အနိုငျရခဲ့ပါတယျ။ ဒါဟာ ရှေးကောကျခံ နရော ထကျဝကျကြောျကို အနိုငျရတာလညျးဖွဈပွီး ပွညျခိုငျဖွိုးပါတီကတော့ ၁၄ နရောပဲ အနိုငျရပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ရခိုငျတိုငျးရငျးသားပါတီ ဘယျလောကျပဲ အနိုငျရရ၊ နောကျထပျ ၂၅% နဲ့ ညီမြှတဲ့ တပျမတောျသား ကိုယျစားလှယျ ၁၂ ယောကျ ပေါငျးထည့ျလိုကျတဲ့ အခွအေနအေရရော၊ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံ အခွခေံ ဥပဒအေရပါ ပွညျနယျ ဝနျကွီးခြုပျကို သမ်မတ က တိုကျရိုကျခန့ျအပျတဲ့အတှကျ စဈဗိုလျခြုပျဟောငျး တယောကျ ဝနျကွီးခြုပျ ဖွဈလာပွီး ရခိုငျတိုငျးရငျးသားမြား တိုးတကျရေးပါတီ အနနေဲ့ အစိုးရဖှဲ့ခှင့ျ မရရှိခဲ့ပါဘူး။
၂၀၁၅ အထှထှေေ ရှေးကောကျပှဲမှာတော့ ရခိုငျပါတီနှဈခု ပေါငျးစညျးထားတဲ့ ရခိုငျအမြိုးသားပါတီ ANP ဟာ ၂၀၁၀ ထကျတောငျ ပိုပွီး အနိုငျရလာပါတယျ။ ပွညျနယျ လှှတျတောျ အတှကျ ၃၅ နရောမှာ ၂၂ နရောအထိ ၆၂% ကြောျ အနိုငျရပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး အဲဒီအခြိနျက ပွညျထောငျစု အဆင့ျ သမ်မတ ရှေးနိုငျ၊ အစိုးရဖှဲ့နိုငျတဲ့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ ဦးဆောငျတဲ့ NLD ပါတီကလညျး ANP ကို အစိုးရဖှဲ့ခှင့ျ မပေးခဲ့ပါဘူး။ NLD ခေါငျးဆောငျ တယောကျဖွဈတဲ့ ဦးညီပု ကို ဝနျကွီးခြုပျခန့ျပွီး ANP အမတျတခြို့ကို ဝနျကွီးနရော တခြို့ပေးခဲ့တာ တှေ့ရပါတယျ။
အရငျ စဈဗိုလျခြုပျဟောငျးတှရေဲ့ ပွညျခိုငျဖွိုးပါတီက သကျဆိုငျရာ ပွညျနယျမှာ နရော အမြားစု အနိုငျရတဲ့ ရခိုငျပါတီတခုကို ဝနျကွီးခြုပျနရောမပေး၊ အစိုးရဖှဲ့ခှင့ျ မပေးတာ သိပျမထူးဆနျးပမေယ့ျ ကိုယျတိုငျက ဖကျဒရယျပွညျထောငျစု တညျဆောကျမယျ၊ တိုငျးရငျးသားတှကေို ကိုယျပိုငျ အုပျခြုပျခှင့ျထကျ ပိုတဲ့ ကိုယျပိုငျပွဌာနျးခှင့ျတောငျ ပေးမယျလို့ ဆိုထားတဲ့ NLD ပါတီ အနနေဲ့ ရခိုငျပါတီတခုကို အစိုးရဖှဲ့ခှင့ျ မပေးရုံမက ညှိနှိုငျးတာလေးတောငျ မလုပျခဲ့တာကတော့ ထူးဆနျးသလို ဖွဈခဲ့ပါတယျ။
ဒီနရောမှာ ၂၀၁၆ ခုနှဈက နှဈပေါငျး ၅၀ ကြောျအတှငျး ပထမဦးဆုံးအကွိမျ အရပျသား အစိုးရ အာဏာရလာတဲ့ အခွအေနေ၊ ရခိုငျပွညျနယျ အပါအဝငျ ပွညျနယျနဲ့ တိုငျး ဝနျကွီးခြုပျ ၄ နရောလောကျကို တပျမတောျဘကျက ရယူဖို့ တောငျးဆိုနတေဲ့ အခွအေနေ၊ ပွသနာကွီးတှေ မြားတဲ့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ဗဟိုအစိုးရ အာဏာသကျရောကျမှု၊ အကောငျအထညျ ဖောျနိုငျမှု အားနညျးမှာ စိုးရိမျတဲ့ အခွအေနတှေကွေောင့ျ အငျနျအယျလျဒီ အနနေဲ့ ရခိုငျပါတီတဈခုကို ပွညျနယျ အစိုးရ အာဏာ မပေးတာ နားလညျယူမယျဆို နားလညျပေးလို့ ရကောငျး ရနိုငျပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ လကျရှိ ၂၀၂၀ အခွအေနကေိုရော ဘယျလို ဖွရှေငျးမှာလဲ၊ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ဘယျလို အစိုးရဖှဲ့မှာလညျး ဆိုတာကတော့ မေးခှနျးထုတျဖို့ လိုလာပါတယျ။
လကျရှိ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲမှာ ရခိုငျက ပွညျနယျ အဆင့ျအတှကျ ၁၄ နရော၊ ခငြျးတိုငျးရငျးသားရေးရာ ဝနျကွီးအတှကျ တနရော စုစုပေါငျး ၁၅ နရော ကငြျးပပါတယျ။ ရလာဒျအနနေဲ့ ANP က (၇) နရော၊ NLD က (၅) နရော၊ ရခိုငျရှေ့ဆောငျပါတီက (၂) နရော၊ ပွညျခိုငျဖွိုးက တနရော အနိုငျရထားပါတယျ။ ဒီလို အခွအေနအေောကျမှာ ၂၀၁၆ တုနျးကအတိုငျး NLD ပါတီဟာ သူ့ပါတီက လူကိုပဲ ဝနျကွီးခြုပျခန့ျ၊ ANP အမတျတခြို့ကို ဝနျကွီးနရော တခြို့ပေးပွီး
အစိုးရဖှဲ့မယျဆို ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံ အရ ဖှဲ့ခှင့ျ ရှိပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အဲဒီလို လုပျသင့ျပါရဲ့လား ဆိုတာ ပွနျပွီး ဆနျးစဈဖို့ လိုပါလိမ့ျမယျ။ လုပျခဲ့ရငျလညျး NLD ပါတီဆိုတာ ပွောတော့ ဖကျဒရယျ ပွညျထောငျစု၊ ကိုယျပိုငျပွဌာနျးခှင့ျ၊ ကိုငျစှဲတော့ စဈအာဏာရှငျတှေ ထားရဈခဲ့တဲ့ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံ ဆိုပွီး တိုငျးရငျးသားတှရေဲ့ အထငျအမွငျ လှဲမှားခွငျးကို ခံရပါလိမ့ျမယျ။
NLD ဘကျက တှကျဆမယျ ဆိုရငျလညျး တှကျဆ စရာတှေ အမြားကွီး ရှိနိုငျပါတယျ။ ပထမ တခကြျကတော့ ရခိုငျပွညျနယျရဲ့ အနအေထားပါ၊ လကျရှိ ရခိုငျပွညျနယျမှာ ရိုဟငျဂြာ ပွသနာနဲ့ ပတျသကျပွီး နိုငျငံတကာရဲ့ ဝိုငျးပယျခွငျးခံရ၊ ဖိအားပေးတာ ခံရ၊ ICJ ကုလသမဂ်ဂအမွင့ျဆုံးတရားရုံးမှာ တရားစှဲထားတာကို ဖွရှေငျးရ စတဲ့ ကိစ်စကွီးတှေ ရှိနတေဲ့ ပွညျနယျ ဖွဈနပေါတယျ။ ဒါ့အပွငျ အိမျနီးခငြျး အငျအားကွီး တရုတျနိုငျငံရဲ့ ကြောကျဖွူရနေကျဆိပျကမျး ကိစ်စ၊ အိန်ဒိယ ရဲ့ ကုလားတနျမွဈ စီမံကိနျး ကိစ်စ အပါအဝငျ ပွညျထောငျစုရဲ့ အကြိုးစီးပှား ပွသနာကွီးတှေ တညျရှိရာလညျး ဖွဈနပေါတယျ။ ဒါတငျမက AA နဲ့ လကျနကျကိုငျ ပဋိပက်ခကလညျး အုပျခြုပျရေး၊ ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျရေး၊ နိုငျငံတကာ စီမံကိနျးတှေ အကောငျအထညျ ဖောျရေးမှာ အကွီးအကယြျ အဟန့ျအတားတှေ ဖွဈပေါျနတေဲ့ နရောလညျး ဖွဈနပေါတယျ။ ဒီ အခွအေနတှေေ တှကျဆရငျ NLD ဟာ ANP ပါတီလိုမြိုးကို ဝနျကွီးခြုပျနရောပေးဖို့၊ အစိုးရဖှဲ့ခှင့ျ ပေးဖို့ စဉျးစားရခကျမယျ ဆိုတာကိုလညျး နားလညျနိုငျပါတယျ။
ဒီအတှကျ NLD ပါတီအနနေဲ့ မလှဲမသှေ လုပျသင့ျတာကတော့ ပွညျနယျ အစိုးရဖှဲ့ရေးကိစ်စ ရခိုငျပွညျနယျမှာ အမတျနရော အမြားဆုံး အနိုငျရထားတဲ့၊ ရခိုငျပွညျနယျ ပွညျသူတှရေဲ့ ထောကျခံမှု အမြားဆုံး ရထားတဲ့ ANP ပါတီနဲ့ တှေ့ဆုံညှိနှိုငျးဖို့ပါပဲ။ ANP ပါတီအနနေဲ့ ဝနျကွီးခြုပျနရောတငျမက အစိုးရအဖှဲ့ ဖှဲ့ခှင့ျရခငြျသညျ အထိ ရညျမှနျးခကြျရှိထားလတေော့ အငျနျအယျလျဒီ အတှကျ ညှိနှိုငျးရ ခကျခဲမှာကတော့ အသအေခွာပါပဲ။ ဒါပမေယ့ျလညျး နိုငျငံရေးရဲ့ သဘောသဘာ၀ အရဖွဈစေ၊ ဖကျဒရယျ ပွညျထောငျစု တညျဆောကျမယျလို့ သန်ဒိဌာနျ ခိုငျမာတဲ့ ပါတီ အဖှဲ့အစညျးတဈခု အနနေဲ့ ဖွဈစေ၊ ရခိုငျပွညျနယျ ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျရေး ရှေးရှုဖို့ ဖွဈစေ၊ ရခိုငျတိုငျးရငျးသားတှရေဲ့ လိုအငျဆန်ဒနဲ့ အကြိုးစီးပှားကို ရညျမှနျးပွီးဖွဈစေ ရခိုငျတိုငျးရငျးသားတှေ ထောကျခံအားပေးမှုမြားတဲ့ ပါတီ တဈခုနဲ့ တှေ့ဆုံ ညှိနှိုငျးမှု လုပျကို လုပျကွရမယျ ဖွဈကွောငျးပါ။