ZAWGYI/UNICODE
ရန်ကုန်မြို့က ဒီကနေ့ဆန္ဒပြပွဲကို စစ်တပ်က အကြမ်းဖက် ပစ်ခတ် ဖြိုခွဲတာကြောင့် ဆန္ဒပြလူငယ် ၆ ယောက်ထက်မနည်း အဖမ်းခံခဲ့ရပါတယ်။ မန္တလေးမှာတော့ လျှပ်စစ်မီတာရုံးတခုမှာ ပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပြီး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတာတွေရှိခဲ့ပါတယ်။ ဒီအခြေအနေတွေစုစည်းပြီး ရန်ကုန်ကပေးပို့ထားတဲ့သတင်းကို မမြသဇင်အောင်က ပြောပြပါမယ်။
ဒီကနေ့မနက်အစောပိုင်းက ရန်ကုန်၊ တာမွေမြို့နယ်၊ ယုဇနာပလာဇာနားမှလုပ်တဲ့ အာဇာနည်နေ့အကြို စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြစစ်ကြောင်းကို စစ်တပ်က အင်အားအလုံးအရင်းနဲ့ ပစ်ခတ်ဖြိုခွဲခဲ့တာကြောင့် လူငယ် ၆ ဦးထက်မနည်း ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတာပါ။
ဒီကနေ့လုပ်မယ့် ဆန္ဒပြပွဲအစီအစဉ်တွေ ပေါက်ကြားသွားပြီးတဲ့နောက် နေရာရွှေ့ပြီးလုပ်ခဲ့ပေမယ့်လည်း အခုလို ပစ်ခတ်ဖြိုခွဲပြီး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရတာလို့ ဒီကနေ့ သပိတ်စစ်ကြောင်းမှာ ဦးဆောင်ပါဝင်သူတဦးက VOA ကို ပြောပါတယ်။
“မနက်က ၈ နာရီခွဲ လမ်းမပေါ်မှာ သပိတ်တည်ထားတာရှိတယ်။ ပုံမှန်ဆိုရင် အဲ့ဒီသပိတ်လုပ်တဲ့ နေရာမှာပေါ့နာ် စစ်အင်အားက အဲ့လောက်အများကြီး ချလေ့မရှိဘူး။ မနက်ကကျ အဲ့မှာ စစ်အင်အားက အတွင်းထဲမှာရော အပြင်တွေမှာပါ ချထားတယ်။ ကျနော်တို့ ပထမဆုံး စပြီး သပိတ်လုပ်မယ့်နေရာမှာ စစ်သေားတွေက လမ်းတွေထဲထိ ဝင်ရှာတယ်၊ လူငယ်တွေကို ဖုန်းတွေယူစစ်တယ်၊ အဲ့လိုတွေ လုပ်တာရှိတယ်ပေါ့။ စစ်တဲ့အချိန်မှာ နှစ်ယောက် ဖမ်းခံရတယ်လို့တော့ကြားတယ်။ အဲ့တာကတော့ အတည်ပြုလို့ မရသေးဘူးပေါ့။ အဲ့ဒါနဲ့ ကျနော်တို့ သပိတ်လုပ်တဲ့နေရာမှာ ဝင်စီးတော့ ယုဇနပလာဇာဘက်ခြမ်းကို ပြောင်းလိုက်တယ်ပေါ့နော်။ ပြောင်းပြီး ယုဇနပလာဇာရှေ့မှာ အချိန် ၁၅ စက္ကန့်လောက်ပဲ ရလိုက်တယ်၊ မကြာဘူး စစ်ကား ၇ စီးရောက်လာပြီးတော့ အဲ့လို ဖြိုခွင်းတာတွေ ဖြစ်တာပေါ့။ ကောင်လေး ၃ ယောက်နဲ့ ကောင်မလေး ၂ ယောက် ဆိုင်တဆိုင်ထဲ ဝင်ပြေးတဲ့အချိန်မှာ အဲ့ဆိုင်ထဲ ဝင်ဖမ်းတာပေါ့။ နောက်ပြီးတော့ အဲ့နားမှာ တယောက်ထပ်ဖမ်းတာပေါ့။ စုစုပေါင်း ၆ ယောက်ကတော့ အတည်ပြုလို့ရပါတယ်ဗျ။”
လူငယ်အင်အား ၅၀ နီးပါးလောက်နဲ့ ‘လူမျိုးကြီးဝါဒ ဖယ်ရှားကြ အာဇာနည်ဟာ ၉ ဦးမက’ ဆိုတဲ့ ခေါင်းစည်းစာတန်းကိုင်ပြီး အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ချီတက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြတာပါ။ စစ်ကောင်စီက ကိုဗစ်ကူးစက်မှုတွေ တိုးလာနေတာကြောင့် ဇူလိုင်လ ၁၇ ရက်၊ စနေနေ့ကစလို့ ရုံးပိတ်ရက်ရှည် ၉ ရက် ဆက်တိုက်ပိတ်ထားပြီး မလိုအပ်ဘဲ အိမ်ပြင်မထွက်ကြဖို့နဲ့ မလိုက်နာရင် သဘာဝဘေးအန္တရာယ် တားဆီးကာကွယ်ရေးဥပဒေအရ အရေးယူမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ထားတာရှိပါတယ်။
ဒီလိုထုတ်ပြန်တာက ဇူလိုင်လ ၁၉ ရက် အာဇာနည်နေ့ နီးတဲ့အချိန်မှာ ထုတ်ပြန်တာဖြစ်တဲ့အတွက် ဒါဟာ စစ်ကောင်စီက ပြည်သူတွေ အာဇာနည်နေ့မှာ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး လှုပ်ရှားမှုတွေ အများကြီး မလုပ်နိုင်ဖို့ ရည်ရွယ်တာမျိုး ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ဆန္ဒပြ ခေါင်းဆောင်တဦးက ပြောပါတယ်။
မန္တလေးတိုင်း ပြည်ကြီးတံခွန်မြို့နယ်မှာတော့ ဒီကနေ့ မနက်ပိုင်းက လျှပ်စစ်မီတာရုံးမှာ မီတာဆောင်သူတွေ ရောက်နေကြတဲ့အချိန် ပေါက်ကွဲမှုတခုဖြစ်ခဲ့ပြီး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူတွေ ရှိတဲ့အကြောင်း ဒေသခံတဦးက ဗွီအိုအေကို အတည်ပြု ပြောပါတယ်။
“မနက် ၉ နာရီခွဲက ဖြစ်သွားတာ။ မီတာလာဆောင်နေတဲ့သူတွေလည်း ရှိတယ်။ အဲ့ဒီမှာ ထိတာက ၁၀ ယောက်လောက်ထိတယ်။ ၁၀ ယောက်လောက်က ၂ ယောက်က ပွန်းပဲရုံလောက်ပဲပေါ့နှော်။ ၈ ယောက်က ဆေးရုံတက်လိုက်ရတယ်ပေါ့။ အဲ့ထဲမှာက ဝန်ထမ်း ၂ ယောက်ပါတယ်။ အရပ်သား ၆ ယောက်ပေါ့နှော်။ သေဆုံးမရှိပါဘူး။ ဗုံးက အနီးက ဆိုင်ကယ်ထဲမှာ ထဲ့ပြီး အဝေးကနေ လှမ်းခွဲတာ။”
ရန်ကုန်တိုင်း၊ သုဝဏ္ဏမြို့နယ်က လျှပ်စစ်မီတာရုံးမှာလည်း ဒီကနေ့ညနေပိုင်းမှာ ပေါက်ကွဲမှုတခုဖြစ်ခဲ့ပြီး ထိခိုက်မှုအခြေအနေကို မသိရသေးပေမယ့် စစ်တပ်တွေက လမ်းတွေပိတ်ပြီး စစ်ဆေးနေတယ်လို့ သုဝဏ္ဏမြို့နယ်မှာ နေထိုင်သူတဦးက အတည်ပြုပြောပါတယ်။
စစ်ကိုင်းတိုင်း ခန္ထီးမြို့မှာတော့ တိုင်းလိုင် ရှမ်းနီအမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီရဲ့ မြို့နယ်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဘိုဘိုအောင်ကို မနေ့ကဖမ်းသွားပြီး တပ်မတော်ပြိုကွဲအောင် လှုှုံ့ဆော်မှု လုပ်ဆောင်မှုဥပဒေပုဒ်မ ၅၀၅ (က) နဲ့ တရားစွဲဆိုထားပါတယ်။
ဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ ပါဝင်တယ်၊ CDM ဝန်ထမ်းတွေကို ထောက်ပံ့နေတယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်တွေနဲ့ ဖမ်းဆီးတာဖြစ်ပြီး တရားစွဲဆိုပြီးတဲ့နောက် ဒီကနေ့မှာတော့ အကျဉ်းထောင်ကို ပို့လိုက်ပြီလို့ တိုင်းလိုင် ရှမ်းနီအမျိုးသားများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးပါတီရဲ့ ဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင် ဦးတင်မြင့်က ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
“မနေ့က ၇ နာရီခွဲ ၈ နာရီ ဝန်းကျင်လောက်ပေါ့ဗျာ၊ ကျနော့်အိမ်လာပြီးတော့မှ စကားပြောကြရင်းနဲ့ အပြင်ခနထွက်အုံးမယ်ဆိုပြီး လမ်းပေါ်ခနထွက်ပြီး သူက သူ့သူငယ်ချင်းတွေဆီ ဖုန်းဆက်ရင်းနဲ့ လမ်းပေါ်မှာ နယ်ထိန်းနဲ့တွေ့ပြီး ခဏလိုက်ခဲ့ပါဆိုပြီး ပါသွားတော့တာပဲဗျ။ ခန္တီးအချုပ်ခန်းက နေပြီးတော့မှ အခု ဒီနေ့မနက် ခန္တီး အချုပ်ထောင်ကို ပို့လိုက်တယ်လို့ ပြောတယ်။”
ဒီကိစ္စအတွက် ရှေ့နေတွေနဲ့ ဆွေးနွေးပြီး အမှုအတွက် ဆက်လုပ်ဆောင်သွားမယ်တယ်လို့ ဦးတင်မြင့်က ပြောပါတယ်။ စစ်တပ်နဲ့ရဲက ပစ်ခတ် ဖြိုခွဲ ဖမ်းဆီးတာတွေ ဆက်လုပ်နေတဲ့ကြားမှာ မန္တလေး၊ ကလေး၊ မုံရွာ၊ ဖားကန့်၊ ထားဝယ် စတဲ့ နိုင်ငံတဝန်းက မြို့တွေမှာ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲတွေ ဆက်ရှိနေပါတယ်။
UNICODE
ရနျကုနျမွို့က ဒီကနေ့ဆန်ဒပွပှဲကို စဈတပျက အကွမျးဖကျ ပဈခတျ ဖွိုခှဲတာကွောင့ျ ဆန်ဒပွလူငယျ ၆ ယောကျထကျမနညျး အဖမျးခံခဲ့ရပါတယျ။ မန်တလေးမှာတော့ လြှပျစဈမီတာရုံးတခုမှာ ပေါကျကှဲမှုဖွဈပွီး ထိခိုကျဒဏျရာရတာတှရှေိခဲ့ပါတယျ။ ဒီအခွအေနတှေစေုစညျးပွီး ရနျကုနျကပေးပို့ထားတဲ့သတငျးကို မမွသဇငျအောငျက ပွောပွပါမယျ။
ဒီကနေ့မနကျအစောပိုငျးက ရနျကုနျ၊ တာမှမွေို့နယျ၊ ယုဇနာပလာဇာနားမှလုပျတဲ့ အာဇာနညျနေ့အကွို စဈအာဏာရှငျဆန့ျကငြျရေး ဆန်ဒပွစဈကွောငျးကို စဈတပျက အငျအားအလုံးအရငျးနဲ့ ပဈခတျဖွိုခှဲခဲ့တာကွောင့ျ လူငယျ ၆ ဦးထကျမနညျး ဖမျးဆီးခံခဲ့ရတာပါ။
ဒီကနေ့လုပျမယ့ျ ဆန်ဒပွပှဲအစီအစဉျတှေ ပေါကျကွားသှားပွီးတဲ့နောကျ နရောရှှေ့ပွီးလုပျခဲ့ပမေယ့ျလညျး အခုလို ပဈခတျဖွိုခှဲပွီး ဖမျးဆီးခံခဲ့ရတာလို့ ဒီကနေ့ သပိတျစဈကွောငျးမှာ ဦးဆောငျပါဝငျသူတဦးက VOA ကို ပွောပါတယျ။
“မနကျက ၈ နာရီခှဲ လမျးမပေါျမှာ သပိတျတညျထားတာရှိတယျ။ ပုံမှနျဆိုရငျ အဲ့ဒီသပိတျလုပျတဲ့ နရောမှာပေါ့နာျ စဈအငျအားက အဲ့လောကျအမြားကွီး ခလြေ့မရှိဘူး။ မနကျကကြ အဲ့မှာ စဈအငျအားက အတှငျးထဲမှာရော အပွငျတှမှောပါ ခထြားတယျ။ ကနြောျတို့ ပထမဆုံး စပွီး သပိတျလုပျမယ့ျနရောမှာ စဈသေားတှကေ လမျးတှထေဲထိ ဝငျရှာတယျ၊ လူငယျတှကေို ဖုနျးတှယေူစဈတယျ၊ အဲ့လိုတှေ လုပျတာရှိတယျပေါ့။ စဈတဲ့အခြိနျမှာ နှဈယောကျ ဖမျးခံရတယျလို့တော့ကွားတယျ။ အဲ့တာကတော့ အတညျပွုလို့ မရသေးဘူးပေါ့။ အဲ့ဒါနဲ့ ကနြောျတို့ သပိတျလုပျတဲ့နရောမှာ ဝငျစီးတော့ ယုဇနပလာဇာဘကျခွမျးကို ပွောငျးလိုကျတယျပေါ့နောျ။ ပွောငျးပွီး ယုဇနပလာဇာရှေ့မှာ အခြိနျ ၁၅ စက်ကန့ျလောကျပဲ ရလိုကျတယျ၊ မကွာဘူး စဈကား ၇ စီးရောကျလာပွီးတော့ အဲ့လို ဖွိုခှငျးတာတှေ ဖွဈတာပေါ့။ ကောငျလေး ၃ ယောကျနဲ့ ကောငျမလေး ၂ ယောကျ ဆိုငျတဆိုငျထဲ ဝငျပွေးတဲ့အခြိနျမှာ အဲ့ဆိုငျထဲ ဝငျဖမျးတာပေါ့။ နောကျပွီးတော့ အဲ့နားမှာ တယောကျထပျဖမျးတာပေါ့။ စုစုပေါငျး ၆ ယောကျကတော့ အတညျပွုလို့ရပါတယျဗြ။”
လူငယျအငျအား ၅၀ နီးပါးလောကျနဲ့ ‘လူမြိုးကွီးဝါဒ ဖယျရှားကွ အာဇာနညျဟာ ၉ ဦးမက’ ဆိုတဲ့ ခေါငျးစညျးစာတနျးကိုငျပွီး အာဏာရှငျဆန့ျကငြျရေး ခြီတကျ ဆန်ဒပွခဲ့ကွတာပါ။ စဈကောငျစီက ကိုဗဈကူးစကျမှုတှေ တိုးလာနတောကွောင့ျ ဇူလိုငျလ ၁၇ ရကျ၊ စနနေေ့ကစလို့ ရုံးပိတျရကျရှညျ ၉ ရကျ ဆကျတိုကျပိတျထားပွီး မလိုအပျဘဲ အိမျပွငျမထှကျကွဖို့နဲ့ မလိုကျနာရငျ သဘာဝဘေးအန်တရာယျ တားဆီးကာကှယျရေးဥပဒအေရ အရေးယူမယျလို့ ထုတျပွနျထားတာရှိပါတယျ။
ဒီလိုထုတျပွနျတာက ဇူလိုငျလ ၁၉ ရကျ အာဇာနညျနေ့ နီးတဲ့အခြိနျမှာ ထုတျပွနျတာဖွဈတဲ့အတှကျ ဒါဟာ စဈကောငျစီက ပွညျသူတှေ အာဇာနညျနေ့မှာ စဈအာဏာရှငျဆန့ျကငြျရေး လှုပျရှားမှုတှေ အမြားကွီး မလုပျနိုငျဖို့ ရညျရှယျတာမြိုး ဖွဈနိုငျတယျလို့ ဆန်ဒပွ ခေါငျးဆောငျတဦးက ပွောပါတယျ။
မန်တလေးတိုငျး ပွညျကွီးတံခှနျမွို့နယျမှာတော့ ဒီကနေ့ မနကျပိုငျးက လြှပျစဈမီတာရုံးမှာ မီတာဆောငျသူတှေ ရောကျနကွေတဲ့အခြိနျ ပေါကျကှဲမှုတခုဖွဈခဲ့ပွီး ထိခိုကျဒဏျရာရသူတှေ ရှိတဲ့အကွောငျး ဒသေခံတဦးက ဗှီအိုအကေို အတညျပွု ပွောပါတယျ။
“မနကျ ၉ နာရီခှဲက ဖွဈသှားတာ။ မီတာလာဆောငျနတေဲ့သူတှလေညျး ရှိတယျ။ အဲ့ဒီမှာ ထိတာက ၁၀ ယောကျလောကျထိတယျ။ ၁၀ ယောကျလောကျက ၂ ယောကျက ပှနျးပဲရုံလောကျပဲပေါ့နှောျ။ ၈ ယောကျက ဆေးရုံတကျလိုကျရတယျပေါ့။ အဲ့ထဲမှာက ဝနျထမျး ၂ ယောကျပါတယျ။ အရပျသား ၆ ယောကျပေါ့နှောျ။ သဆေုံးမရှိပါဘူး။ ဗုံးက အနီးက ဆိုငျကယျထဲမှာ ထဲ့ပွီး အဝေးကနေ လှမျးခှဲတာ။”
ရနျကုနျတိုငျး၊ သုဝဏ်ဏမွို့နယျက လြှပျစဈမီတာရုံးမှာလညျး ဒီကနေ့ညနပေိုငျးမှာ ပေါကျကှဲမှုတခုဖွဈခဲ့ပွီး ထိခိုကျမှုအခွအေနကေို မသိရသေးပမေယ့ျ စဈတပျတှကေ လမျးတှပေိတျပွီး စဈဆေးနတေယျလို့ သုဝဏ်ဏမွို့နယျမှာ နထေိုငျသူတဦးက အတညျပွုပွောပါတယျ။
စဈကိုငျးတိုငျး ခန်ထီးမွို့မှာတော့ တိုငျးလိုငျ ရှမျးနီအမြိုးသားမြား ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျရေးပါတီရဲ့ မွို့နယျဥက်ကဋ်ဌ ဦးဘိုဘိုအောငျကို မနေ့ကဖမျးသှားပွီး တပျမတောျပွိုကှဲအောငျ လှုှုံ့ဆောျမှု လုပျဆောငျမှုဥပဒပေုဒျမ ၅၀၅ (က) နဲ့ တရားစှဲဆိုထားပါတယျ။
ဆန်ဒပွပှဲတှမှော ပါဝငျတယျ၊ CDM ဝနျထမျးတှကေို ထောကျပံ့နတေယျဆိုတဲ့ စှပျစှဲခကြျတှနေဲ့ ဖမျးဆီးတာဖွဈပွီး တရားစှဲဆိုပွီးတဲ့နောကျ ဒီကနေ့မှာတော့ အကဉြျးထောငျကို ပို့လိုကျပွီလို့ တိုငျးလိုငျ ရှမျးနီအမြိုးသားမြား ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျရေးပါတီရဲ့ ဗဟိုအလုပျအမှုဆောငျ ဦးတငျမွင့ျက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
“မနေ့က ၇ နာရီခှဲ ၈ နာရီ ဝနျးကငြျလောကျပေါ့ဗြာ၊ ကနြော့ျအိမျလာပွီးတော့မှ စကားပွောကွရငျးနဲ့ အပွငျခနထှကျအုံးမယျဆိုပွီး လမျးပေါျခနထှကျပွီး သူက သူ့သူငယျခငြျးတှဆေီ ဖုနျးဆကျရငျးနဲ့ လမျးပေါျမှာ နယျထိနျးနဲ့တှေ့ပွီး ခဏလိုကျခဲ့ပါဆိုပွီး ပါသှားတော့တာပဲဗြ။ ခန်တီးအခြုပျခနျးက နပွေီးတော့မှ အခု ဒီနေ့မနကျ ခန်တီး အခြုပျထောငျကို ပို့လိုကျတယျလို့ ပွောတယျ။”
ဒီကိစ်စအတှကျ ရှေ့နတှေနေဲ့ ဆှေးနှေးပွီး အမှုအတှကျ ဆကျလုပျဆောငျသှားမယျတယျလို့ ဦးတငျမွင့ျက ပွောပါတယျ။ စဈတပျနဲ့ရဲက ပဈခတျ ဖွိုခှဲ ဖမျးဆီးတာတှေ ဆကျလုပျနတေဲ့ကွားမှာ မန်တလေး၊ ကလေး၊ မုံရှာ၊ ဖားကန့ျ၊ ထားဝယျ စတဲ့ နိုငျငံတဝနျးက မွို့တှမှော စဈအာဏာရှငျဆန့ျကငြျရေး ဆန်ဒပွပှဲတှေ ဆကျရှိနပေါတယျ။
