[[ ZAWGYI / UNICODE ]]
မြန်မာပါဝင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတချို့မှာ တီဘီရောဂါ ပြန်လည်ခေါင်းထောင်
ကမ္ဘာပေါ်မှာ တီဘီ ရောဂါကြောင့် သေဆုံးရသူ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း ၁ ဒဿမ ၆ သန်းရှိခဲ့ပြီး၊ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်ကထက် ၁၄ ရာနှုန်းတိုးလာခဲ့ပါတယ်။ သေဆုံးသူ အရေအတွက် တိုးလာတာဟာ အဓိက ၄ နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ အိန္ဒိယ၊ အင်ဒိုနီးရှား၊ မြန်မာနဲ့ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွေမှာ ဖြစ်တယ်လို့ WHO ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး အဖွဲ့ကြီးက ကြာသပတေးနေ့မှာ ထုတ်ပြန်တဲ့ အစီရင်ခံဖေါ်ပြ ထားပါတယ်။
အခုလို တီဘီရောဂါ ပြန်လည် ခေါင်းထောင်လာတာဟာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့်လည်းဖြစ်ပြီး၊ ကပ်ရောဂါကြောင့် တီဘီရောဂါကူးဆက်ခံရမှု စစ်ဆေးဖို့နဲ့ ကုသမှုအတွက် အခက်အခဲအခဲတွေ အများကြီးဖြစ်ရတာကြောင့်ဖြစ်တယ်လို့ WHO အဖွဲ့ကြီးက ပြောဆိုထားပါတယ်။
တီဘီရောဂါကြောင့် ကမ္ဘာအနှံ့သေဆုံးမှုဟာ ၂၀၀၅ ခုနှစ်ကနေ ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွင်း ကျဆင်းခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ်အတွင်း သေဆုံးသူ ၁ ဒဿမ ၄ သန်းရှိပြီး၊ ၂၀၂၀ ခုနှစ်မှာ ၁ ဒဿမ ၅ သန်းရှိပါတယ်။ အဲဒီနောက် ၂၀၂၁ ခုနှစ်မှာ ၁ ဒဿမ ၆ သန်းအထိ တိုးလာခဲ့ပါတယ်။
၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း TB ရောဂါ ကူးဆက်ခံရသူပေါင်း ၁၀ ဒဿမ ၆ သန်းရှိပြီး၊ ၂၀၂၀ ခုနှစ်ကထက် ၄ ဒဿမ ၅ ရာနှုန်းတိုးလာခဲ့ပါတယ်။
================
{{ UNICODE }}
အမရေိကနျကာကှယျရေး မဟာဗြုဟာမှာ တရုတျစိနျခေါျမှု ထိပျတနျးကပါဝငျ
ရုရှားဟာ ယူကရိနျးမှာ ဆိုးဝါးတဲ့စဈပှဲ ဆကျလကျဆငျနှှဲပွီး ကွီးမားတဲ့ ခွိမျးခွောကျမှုလုပျနခြေိနျမှာပဲ တရုတျကတော့ အမရေိကနျနိုငျငံရဲ့ အမြိုးသားလုံခွုံရေး အကြိုးစီးပှါးကို စိနျခေါျနတေဲ့ ထိပျဆုံးနိုငျငံအဖွဈ ဆကျရှိနဆေဲပဲလို့ အမရေိကနျပငျတာဂှနျစဈဌာနခြုပျရဲ့ အမြိုးသားကာကှယျရေး မဟာဗြူဟာဆိုငျရာ နောကျဆုံးထုတျပွနျခကြျမှာ ဖေါျပွထားပါတယျ။
တရုတျပွညျသူ့သမ်မတနိုငျငံဟာ အမရေိကနျအတှကျ တဦးတညျးသော ပွိုငျဘကျအနနေဲ့ ရှိနပွေီး အငျအားကွီးမားဖို့ ကွိုးစားနတောနဲ့ အတူ၊ ကမ်ဘာ့နိုငျငံတှကွေား တညျရှိမှု အနထေားကို ပွောငျးလဲဖို့ပါ လုပျခငြျနတောဖွဈကွောငျး အမရေိကနျကာကှယျရေးဝနျကွီး Lloyd Austin က ကွာသပတေးနေ့က ပငျတာဂှနျမှာ သတငျးထောကျတှကေို ပွောကွားခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
တရုတျဟာ စဈရေး၊ စီးပှါးရေး၊ နညျးပညာနဲ့ သံတမနျရေးလို ကယြျပွန့ျတဲ့ ကဏ်ဍတှမှော အမရေိကနျပွညျထောငျစုကို စနဈတကြ စိနျခေါျနိုငျစှမျးရှိအောငျ ဆကျပွီး ကွိုးစားနတေယျလို့ အမညျမဖေါျလိုတဲ့ ကာကှယျရေးဝနျကွီးဌာန အကွီးတနျးအရာရှိတဦးက သတငျးထောကျတှကေို ပွောပါတယျ။
တရုတျရဲ့ စိနျခေါျမှုကွောင့ျ တိုကျခိုကျရေးကဏ်ဍအားလုံး အထူးသဖွင့ျ အာကာသနဲ့ ကှနျပြူတာ cyber တိုကျခိုကျမှုတှမှော စှမျးရညျ ပိုမွင့ျမားဖို့ လုပျလာရတယျလို့လညျး ဝနျကွီး Austin ကပွောပါတယျ။ အမရေိကနျနဲ့ မဟာမိတျတှေ မိတျဖကျတှေ အားလုံးအပေါျ ရနျလိုတဲ့ လုပျရပျတှဟော အကြိုးထကျ ပေးဆပျမှုက ပိုမြားတယျဆိုတာကိုလညျး ရနျဖကျ ဖွဈလာနိုငျခွရှေိတဲ့ သူတှအေားလုံးကို ရှငျးရှငျးလငျးလငျး သတငျးစကား ပါးလိုကွောငျး ပွောခဲ့တာပါ။
တရုတျနဲ့ ရုရှားတို့က အိမျနီးခငြျး နိုငျငံတှအေပေါျ ရနျလိုမှုတှေ တိုးလာနခြေိနျမှာ အခုလို ကန့ျသတျအဆင့ျ သတျမှတျမထားတဲ့ အမြိုးသားကာကှယျရေး မဟာဗြူဟာ အစီရငျခံစာကို ထုတျပွနျခဲ့တာဖွဈပွီး ကန့ျသတျအဆင့ျထားတဲ့ အစီရငျခံစာကိုတော့ ဒီနှဈဆနျးပိုငျးက လှှတျတောျက ထုတျပွနျခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။