ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးညီလာခံ ဖွင့်ပွဲ
နေ့ အခမ်းအနားမှာပဲ မြန်မာပြည်ကို မကြာ
ခင်တုန်းက ၅ ရက်တာခရီးသွားရောက်ခဲ့ပြီး လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေတွေကို လေ့
လာစစ်ဆေးခဲ့တဲ့ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြန်မာပြည်
ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး အထူးကိုယ်စား
လှယ် ပါမောက္ခ ပေါ်လိုဆာဂျီယို ပင်ညဲရိုးက သူ့ရဲ့အစီရင်ခံစာကို တင်သွင်းခဲ့ပါတယ်။
အကြောင်းစုံကို ကိုကျော်အောင်လွင်က တင်ပြထားပါတယ်။
သူ့ရဲ့မြန်မာပြည်ခရီးစဉ်မှာ မြန်မာစစ်အစိုးရ ခေါင်းဆောင်ပိုင်းပုဂ္ဂိုလ်တွေရယ်၊ အစိုးရက စီစဉ်ပေးလို့တွေ့ရတဲ့ တိုင်းရင်းသားကိုယ်စားလှယ်တချို့ရယ် ရှိတဲ့အကြောင်း၊ မြန်မာ စစ်အစိုးရဘက်ကလည်း တော်တော်များများ တွေ့ချင်တဲ့နေရာတွေ၊ သွားချင်တဲ့
နေရာတွေကို သဘောထားကောင်းကောင်းနဲ့ လိုက်ပို့ခဲ့တဲ့အကြောင်း ဒေါက်တာ
ပင်ညဲရိုးက ပြောသွားခဲ့ပါတယ်။ အင်းစိန်အကျဉ်းထောင်ကိုသွားပြီး အကျဉ်းသား
၅ ယောက်နဲ့ တဦးချင်းတွေ့ဆုံခွင့်ရတဲ့အကြောင်း ဒေါက်တာပင်ညဲရိုးက ရှင်းပြပါ
တယ်။
“နှစ်ရှည်အကျဉ်းသား သတင်းစာဆရာကြီး ဦးဝင်းတင်နဲ့လည်း အင်းစိန်အကျဉ်း
ထောင်ထဲမှာ ကျနော် တွေ့ဆုံခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။ သူ့ကို ခဲတံနဲ့ဘောပင်တွေကို အာဏာ
ပိုင်တွေက ပေးမသုံးပါဘူး။ ကဗျာတွေ၊ စာတွေရေးမှာစိုးလို့ ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ကို ချက်ချင်းပြန်လွှတ်ပေးဖို့ ကျနော်တောင်းဆိုပါတယ်။
“ကျနော် မြန်မာပြည်ကိုရောက်နေတုန်းမှာပဲ အဖမ်းခံခဲ့ရတဲ့ သူတယောက်ဖြစ်တဲ့
ထင်ရှားတဲ့ လူ့အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားသူ မစုစုနွေးနဲ့လည်း ကျနော် တွေ့ဆုံခွင့်ရခဲ့ပါ
တယ်။ အဲဒီတုန်းက သူဟာ ကျန်းမာရေးအခြေအနေဆိုးနေလို့ မွတ်ဆလင်အခမဲ့
ဆေးရုံမှာ ဆေးကုသခံနေရတာပါ။ သူ့ကိုလည်း ချက်ချင်းပြန်လွှတ်ပေးသင့်တဲ့လူ
အဖြစ် ကျနော်သတ်မှတ်ထားပါတယ်။ သူ့ကို ချက်ချင်းပြန်လွှတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုပါ
တယ်။
“နောက်တခါ ၈၈ မျိုးဆက်ကျောင်းသားတွေထဲက ကိုမင်းဇေယျ၊ ကိုသန်းတင်၊
နောက် အဲန်အယ်လ်ဒီပါတီဝင်တဦးရယ် ကျနော် တွေ့ဆုံခွင့်ရခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်
ဆန်းစုကြည်နဲ့ တွေ့ဆုံခွင့်မရခဲ့တာတော့ ကျနော် တော်တော်လေးစိတ်မကောင်း
ဖြစ်မိပါတယ်။
“အခု ကျနော်သွားခဲ့တဲ့ မြန်မာပြည်ခရီးစဉ်ဟာ ကျနော့်ရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေရဲ့ အစဦး
ပိုင်းပဲ ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ ကျနော်မျှော်လင့်ထားပါတယ်။ ရှေ့ဆက်ပြီး နောက်ဆက်တွဲ
လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ဆက်လုပ်ကိုင်နိုင်ဖို့ ကျနော့်ဘက်က အဆင်သင့်ပြင်ထားပါတယ်။ အဆင်သင့်လည်း ရှိနေပါတယ်။ ဒီ့အတွက် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးရုံး
ဘက်ကလည်း ထောက်ခံကူညီ ပံ့ပိုးမှုတွေရဖို့လိုပါတယ်။ မြန်မာအာဏာပိုင်တွေ
ဘက်ကလည်း မြန်မာပြည်ကို ကျနော် နောက်တကြိမ်ပြန်လာဖို့အရေး ဆန္ဒတွေရှိတဲ့
အကြောင်း သူတို့ပြောဆိုထားတာရှိပါတယ်။ ကျနော့်ဘက်ကလည်း မြန်မာစစ်အစိုး
ရက အဲဒီအခွင့်အရေးကို စောင့်ကြည့်နေလိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်ထားပါတယ်။
“ပြီးခဲ့တဲ့ သြဂုတ်လနဲ့ စက်တင်ဘာလအတွင်း မြန်မာပြည်မှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ကြေကွဲ
စရာ အဖြစ်အပျက်တွေကို ဘယ်သူတွေကနေ အမိန့်ပေးခဲ့သလဲဆိုတဲ့ကိစ္စဟာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းသိနိုင်ဖို့တော့ အတော်ခက်ပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ အာဏာပိုင်တွေဘက်က ဆန္ဒပြသူတွေနဲ့ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဆွေးနွေးဖြေရှင်းတာမျိုး
တွေ မရှိခဲ့ပါဘူး။
ပြီးခဲ့တဲ့ စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်ကနေ ၂၉ ရက်အကြားမှာ အကြီးအကျယ် ဖမ်းဆီးမှု
တွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ များသောအားဖြင့် ညမထွက်ရအမိန့်ထုတ်ထားတဲ့ ကာလဖြစ်လို့
အဲဒီညအချိန်မှာပဲ လုံခြုံရေးအဖွဲ့တွေက လူအမြောက်အမြားကို ဖမ်းဆီးခဲ့တာပါ။
“စက်တင်ဘာလနဲ့ အောက်တိုဘာလတွေမှာ လူပေါင်း ၃၀၀၀ နဲ့ ၄၀၀၀ အကြား ဖမ်းဆီးမှုတွေရှိခဲ့တယ်လို့ အကြမ်းဖျဉ်း တွက်ချက်လို့ရပါတယ်။ အဲဒီလူတွေထဲမှာ
၅၀၀ နဲ့ ၁၀၀၀ ကြားဟာ အခု ဒီအစီရင်ခံစာကို ကျနော်ရေးနေတဲ့အချိန်အထိ အဖမ်း အဆီးခံထားရတုန်းပါပဲ။ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား ၁၁၅၀ ကိုလည်း ပြန်မလွှတ်ပေးသေး
ပါဘူး။ အများစုဟာ အကြမ်းဖက်မှုဆိုင်ရာ ရာဇဝတ်မှုခုံရုံးမှာ စွဲချက်အတင်ခံထားရ
တာပါ။
“နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားသူတွေကို အခုအချိန်အထိ ဆက်ပြီးဖမ်းဆီးနေတုန်းဖြစ်တဲ့ ကိစ္စ
တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ချက်ချင်းပြန်လွှတ်ပေးဖို့ ကျနော့်အနေနဲ့ အရေးတကြီး တိုက်တွန်း တောင်းဆိုပါတယ်။ သူတို့ဟာ သူတို့ယုံကြည်ချက်တွေကို ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းနဲ့
လွတ်လွတ်လပ်လပ် ပြောဆိုခဲ့ကြသူတွေဖြစ်တယ်၊ အေးအေးချမ်းချမ်း စုစည်းခဲ့ကြ
သူတွေဖြစ်တယ်၊ သူတို့ကို ချွင်းချက်မရှိ ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုပါတယ်” လို့
ဒေါက်တာပင်ညဲရိုးက ပြောဆိုခဲ့တာပါ။
ဒေါက်တာပင်ညဲရိုး သူ့ရဲ့အစီရင်ခံစာကို တင်ပြချိန်က ၁၅ မိနစ်လောက်ရပါတယ်။ ဒေါက်တာပင်ညဲရိုးရဲ့ တင်ပြချက်တွေ၊ သူပြောဆိုခဲ့တဲ့ အချက်အလက်တွေကို လုံး၀
အယုံအကြည်မရှိ၊ ပယ်ချလိုက်တဲ့သူကတော့ ဂျီနီဗာက ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာ
သံအမတ် ဝဏ္ဏမောင်လွင်ပဲဖြစ်ပါတယ်။
“ဒေါက်တာပင်ညဲရိုးရဲ့အစီရင်ခံစာဟာ လွဲမှားတဲ့စွပ်စွဲချက်တွေအပြည့်နဲ့ မြန်မာပြည်
အရေးကို စွက်စွက်ဖက်ဖက် ရေးသားထားတာကြောင့် ကျနော်တို့ဘက်ကတော့
လုံးဝကန့်ကွက်ပါတယ်။ ဒီအစီရင်ခံစာဟာ အမှန်တကယ် အခြေအနေပေါ်မှာ အခြေ
ခံထားတာလည်း မဟုတ်ပါဘူး။ အစိုးရဆန့်ကျင်ရေးအင်အားစုတွေဆီကရတဲ့ သတင်း အချက်အလက်တွေပေါ်မှာပဲ အခြေခံပြီး ရေးသားထားတာ ဖြစ်ပါတယ်” လို့ ဂျီနီဗာ
က မြန်မာသံအမတ် ဝဏ္ဏမောင်လွင် ပြောဆိုခဲ့တာပါ။
ဒီအစည်းအဝေးမှာ မြန်မာပြည်လူ့အခွင့်အရေးအကြောင်း အစီရင်ခံစာတင်သွင်းမယ့် အာရှလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင် (AHRC) က ရှေ့နေဦးမင်လွင်ဦးတို့အဖွဲ့ကလည်း တက်ရောက်နေတာရှိပါတယ်။ မနေ့ညနေပိုင်းက ဥရောပနိုင်ငံတွေကနေ မြန်မာ့ အရေးနဲ့ပတ်သက်လို့ ရှင်းလင်းပွဲတခုလုပ်တဲ့အထဲမှာ အိန္ဒိယနဲ့ ရုရှား နှစ်နိုင်ငံက
တော့ မြန်မာစစ်အစိုးရဘက်ကရပ်တည်ပြီး ပြောဆိုခဲ့ကြတယ်လို့ ဦးမင်းလွင်ဦးက
ဆိုပါတယ်။
“ဒီရှေ့ပိုင်းမှာ ဆူဒန်ရယ်၊ ချတ်ဒ်ရယ်၊ ဒါဖိုးဒေသကိစ္စတွေရယ် အဲဒါတွေကို ပြောနေတဲ့
အတွက် ကျနော်တို့ ညနေ ငါးနာရီဆယ့်ငါးလောက်မှ ပါမောက္ခ ပေါ်လိုဆာဂျီယို
ပင်ညဲရိုးကနေပြီး ဒီအစီရင်ခံစာကို တင်သွင်းနိုင်တယ်”
ပါမောက္ခပေါ်လိုဆာဂျီယို ပင်ညဲရိုးတင်ပြချက်ကို ပြောတဲ့အခါမှာ တုံ့ပြန်မှုတွေက
ဘယ်လိုတွေ တွေ့ရပါသလဲ။
“အဲဒါနဲ့ ကျနော်တို့ ညနေ ခြောက်နာရီခွဲမှာတခါ European အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများ ဥက္ကဋ္ဌ
ကနေ သူ့အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေကို မြန်မာနိုင်ငံအပေါ်မှာ အရေးယူမယ့်ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်
လို့ သူတို့ Resolution မူကြမ်းချပြတယ်။ အဲဒီလိုချပြတဲ့အခါ ကျန်တဲ့နိုင်ငံတွေက
တော့ ဘာမှမပြောပေနဲ့ အိန္ဒိယနဲ့ ရုရှားကနေပြီး ဒီဥစ္စာတွေက ကုလသမဂ္ဂကိုယ်စား
လှယ် လွှတ်စရာမလိုဘူး၊ သူတို့မှာ စုံစမ်းထားပြီးသားဖြစ်တယ်၊ ဘယ်သူတွေက
ဘာတွေလုပ်မှာလဲ၊ ဘာကြောင့်လွှတ်ဖို့လိုတာလဲ ဆိုတာတွေကိုမေးတယ်။ အဲတော့
အဓိက ရုရှားနဲ့ အိန္ဒိယနှစ်နိုင်ငံပေါ့ဗျာ။ ကျန်တဲ့ တရုတ်တောင် ဘာမှမပြောဘဲနဲ့
ညင်ညင်သာသာနဲ့ ပြောဆိုသွားတာ တွေ့ရတယ်။
သူတို့ရဲ့ မူကြမ်းထဲမှာ အချက်သုံးချက်ပါတယ်။ ရုရှားကတော့ တချက်တည်းဖြစ်
အောင် ပေါင်းရေးပေးပါလို့ပြောတယ်။ အိန္ဒိယကတော့ ဒီဥစ္စာတွေမလိုဘူးဆိုပြီး
တော့ သူ့အနေနဲ့ တင်ပြပြောဆိုတာကို တွေ့ရတယ်”
AHRC အဖွဲ့က ရှေ့နေ ဦးမင်လွင်ဦး ပြောပြသွားတာပါ။
ဒီနေ့မှာလည်း မြန်မာပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး အစီရင်ခံစာ တင်သွင်းမှုတွေ
ဂျီနီဗာက လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီမှာ ဆက်ပြီးရှိနေဦးမှာဖြစ်ပြီး ဒီအစည်းအဝေးကို
လာမယ့် ၁၄ ရက်နေ့အထိ ဆက်ပြီးကျင်းပသွားဖို့ရှိပါတယ်။ မြန်မာပြည်က လူ့အခွင့်
အရေး နောက်ဆုံးအခြေအနေတွေဆိုတဲ့ကိစ္စဟာ ဒီတခေါက် ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်
အရေးကောင်စီမှာ လူတော်တော်များများက စိတ်ဝင်စားဆုံးကိစ္စတခု ဖြစ်နေတယ်
လို့လည်း ပြောဆိုကြတာရှိပါတယ်။
