ကိုမင္းကိုႏုိင္အပါအ၀င္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံထားရတဲ့ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသား
ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အင္းစိန္သီးသန္႔ေထာင္ထဲကေန ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြကို
ထားတဲ့ ေထာင္မႀကီးကို အာဏာပိုင္ေတြက ေရႊ႕ေျပာင္းလိုက္တယ္လို႔ ေထာင္၀င္စာ
သြားေတြ႕တဲ့ မိသားစု၀င္ေတြက ေျပာၾကပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တုံ႔ျပန္ ေျပာဆုိခ်က္ေတြကို ကိုေက်ာ္ေအာင္လြင္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းတင္ျပထားပါတယ္။
ဖမ္းဆီးခံထားရတဲ့ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေထာင္မႀကီး
အေဆာင္ေတြကို ေျပာင္းေရႊ႕လုိက္တဲ့အေပၚ အာရွလူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ (AHRC)
က ဦးမင္းလြင္ဦးအေနနဲ႔ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ဘယ္လုိမ်ား ေျပာစရာရွိပါသလဲ။
“အခုလုိ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြကို သာမန္ရာဇ၀တ္သားေတြနဲ႔ ေရာထားတာ
က ဒီေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းသလုိလည္း
ျဖစ္တယ္၊ ၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ဂုဏ္သိကၡာပုိင္းက်ဆင္းေအာင္ အခုလိုထားတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ယူဆပါတယ္”
ဒီလိုေထာင္ေျပာင္းတာဟာ သူတုိ႔အေပၚမွာ ဥပေဒအရ စီရင္ခ်က္တခုခ်လုိက္လို႔
ေျပာင္းတာေရာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလား။
“မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒီလိုေျပာင္းလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ သူတုိ႔ကို အခုဆို ၃ လေက်ာ္ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားတယ္၊ ဘာဥပေဒ၊ ဘာပုဒ္မနဲ႔ အေရးယူထားတယ္ဆုိတာကို သူတုိ႔
ကုိယ္တုိင္က ဖြင့္ေျပာထားတာ မရွိေသးဘူး။ အဲဒီဥစၥာက ဥပေဒနဲ႔မညီပါဘူး။ ေနာက္
တခါ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းထားစဥ္ကာလမွာလည္း အက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးအရ ေရွ႕ေနေရွ႕ရပ္ေတြနဲ႔ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးခြင့္ရွိရမယ္၊ မိသားစုနဲ႔ ပုံမွန္ဆက္သြယ္ခြင့္ရွိရ
မယ္။ အဲဒီလုိအခြင့္အေရးေတြလည္း ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ ကာလ
ေတာ္ေတာ္ၾကာၾကာ ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရတာျဖစ္တယ္။
“ဒီလုိမ်ဳိး ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းတဲ့ကိစၥေတြမွာလည္း ဥပမာဆုိရင္ အေရးေပၚစီမံမႈ ဥပေဒ
ပုဒ္မ ၅(ည) နဲ႔ အေရးယူမလား၊ ႏုိင္ငံေတာ္ပုန္ကန္မႈနဲ႔ အေရးယူမလား၊ အမ်ဳိးသား
ညီလာခံကို ထိခုိက္ပ်က္ျပားေအာင္လုပ္တဲ့ ဥပေဒနဲ႔ အေရးယူမလား၊ အဲဒီလို
သက္ဆုိင္ရာဥပေဒနဲ႔ ေပၚေပါက္ရင္ ေပၚေပါက္သလုိ အေရးယူ၊ စြပ္စြဲခံရတဲ့သူေတြ
ကလည္း ေရွ႕ေနေရွ႕ရပ္နဲ႔ ငွားရမ္းထုေခ်ပုိင္ခြင့္ စတာေတြကို သူတို႔ေပးရမွာျဖစ္တယ္။
အခု အဲဒါေတြကိုလည္း ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ရရွိထား
ျခင္း မရွိေသးဘူး”
အာရွလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ (AHRC) က ေရွ႕ေန ဦးမင္းလြင္ဦး ရွင္းျပသြားတာပါ။
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဘ၀နဲ႔ ၁၅ ႏွစ္ ေထာင္ထဲမွာေနခဲ့ရဘူးတဲ့ လူ႔ေဘာင္သစ္ပါတီ
ဒု-ဥကၠ႒ ကိုယဥ္ေထြးကိုလည္း ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေမးျမန္းခဲ့ပါေသးတယ္။ သူ႕ရဲ႕ အေတြ႕အႀကဳံေတြကို အေျခခံၿပီး အခုလိုရွင္းျပထားပါတယ္။
“အဲလုိထားတယ္ဆုိတာ ၈၈ ေနာက္ပုိင္းမွာ ထားေလ့ထားထရွိပါတယ္။ ထူးျခားမႈက ေထြေထြထူးထူးေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သီးျခားေနရတဲ့အခါမွာ တုိက္ထဲမွာေနရ
တာရွိတယ္၊ ကိုယ့္ဘာသာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြပဲ သတ္္သတ္ရွိတဲ့ တုိက္ထဲမွာ
ေနရတယ္။ ဒါေပမယ့္ တုိက္ထဲမွာ အခြင့္အေရး ဘယ္လိုရသလဲဆုိတဲ့အေပၚ မူတည္
တယ္။ တုိက္ထဲမွာေနရၿပီးေတာ့ တေန႔မွ နာရီ၀က္ေလာက္ဆင္းရတယ္ဆုိရင္ အဲဒီမွာ
ေနရတာ မေကာင္းဘူး။ တေန႔ကုိ သုံးနာရီ ေလးနာရီေလာက္ ဆင္းရတယ္ဆုိရင္
ေတာ့ တုိက္ထဲမွာေနရတဲ့ဟာက ေကာင္းတယ္။
“အေဆာင္မွာက်ေတာ့ ႐ုိး႐ိုးအက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ အမ်ားႀကီးစုၿပီး ေနရတဲ့အခါက်ေတာ့ ေထာင္ပုံစံအတုိင္းသြားေနတယ္၊ သြားတဲ့အခါ မုိးလင္းတာနဲ႔ ေထာင္ဖြင့္မယ္၊ ညေန
က်ရင္ ေထာင္ပိတ္မယ္။ ဆုိေတာ့ တေနကုန္ေတာ့ အေဆာင္၀င္းအျပင္မွာ ေနလို႔ရ
တယ္။ ေနထုိင္မႈပုံစံမွာ သာမန္အက်ဥ္းသားနဲ႔ ေရာေနတဲ့အတြက္ သီးသန္႔မျဖစ္သလုိ အေျခအေနရွိတယ္။ က်န္းမာေရးအရလည္း ေရာဂါေတြဘာေတြ ကူးႏုိင္တယ္။ စားေရးေသာက္ေရးကေတာ့ တုိက္ထဲမွာပဲေနေန၊ အေဆာင္မွာပဲေနေန ဘယ္အက်ဥ္း
သားနဲ႔ပဲေနေန ပုံစံကေတာ့ အတူတူပဲ။ ဒါပဲစားရတာပဲ”
သီးသန္႔ေဆာင္ကေနၿပီး ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့လူေတြနဲ႔ ေရာထားတယ္ဆိုတာ
သူတုိ႔ကို ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္သူအျဖစ္ သတ္မွတ္တာပါလား။ အဲဒီအဓိပၸာယ္
သက္ေရာက္သြားလား။
“သီးသန္႔ေဆာင္ဆုိတာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြထားတဲ့ သီးသန္႔ေဆာင္လုိ႔ ေခၚတာ
မဟုတ္ပါဘူး။ ေထာင္မႀကီးရဲ႕အျပင္ဘက္မွာ ေထာင္ေလးေသးေသးေလးတခုလုိ သီးျခားျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ သီးသန္႔ေထာင္လုိ႔ေခၚတာ။ ရာဇ၀တ္အက်ဥ္းသားေတြနဲ႔ အတူတူထားတယ္ဆုိတဲ့ေနရာမွာလည္း ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဥပေဒအရ အခုေနာက္ပိုင္းမွာ
သူတို႔က ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမရွိေတာ့ဘူးဆိုၿပီး တေလွ်ာက္လုံး သူတုိ႔ ဒီတုိင္းပဲ
စြဲကိုင္ထားတယ္။
“အဲေတာ့ ေထာင္ထဲမွာေရာက္ေနတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြဟာ ေယဘုယ် စားေရး
ေသာက္ေရး ေနေရး ထုိင္ေရး အားလုံး တေျပးညီပဲ ျဖစ္တယ္ဆုိတာမ်ဳိး သူတုိ႔ေျပာတဲ့
အတြက္ေၾကာင့္ ေထာင္ထဲမွာေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆုိၿပီး ထူးထူး
ျခားျခား အခြင့္အေရးပုိရတာ ဘာတခုမွမရွိပါဘူး။ ကိုယ္ကသာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ႏုိင္ငံ ေရးလႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားလုိ႔ သတ္မွတ္ထားတာ။ အာဏာပိုင္ေတြ
က တေလွ်ာက္လုံး ျငင္းပယ္ထားတာပဲ”
အခုလိုမ်ဳိး ေျပာင္းေရႊ႕လုိက္တဲ့အတြက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ ဘယ္လုိထိခုိက္နစ္နာမႈေတြ ရွိပါသလဲ။
“အဓိက စုိးရိမ္စရာအေကာင္းဆုံးအခ်က္ကေတာ့ က်န္းမာေရးပါပဲ။ တျခားလူေတြမွာ
ရွိတဲ့ေရာဂါ သူတုိ႔ကို ကူးစက္လာႏုိင္တယ္။ သူတုိ႔က်န္းမာေရး ခ်ဳိ႕ယြင္းလာရင္လည္း က်န္တဲ့လူေတြလုိပဲ ေရာေထြးကုသမႈေတြ ခံရႏုိင္တယ္။ ဒါက အဲလုိပဲ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထ
ရွိပါတယ္။ ေနာက္ စိတ္ပုိင္းဆိုင္ရာမွာလည္း ေထာင္အာဏာပိုင္ေတြဆုိတာက သာမန္ အက်ဥ္းသားေတြအေပၚမွာ အင္မတန္ကုိ အႏုိင္က်င့္တယ္။ ကုိယ့္မ်က္စိေရွ႕မွာ အဲလုိ အႏုိင္က်င့္ေစာ္ကားတာေတြ ပုံစံမ်ဳိးစုံနဲ႔ ေတြ႕ေနရရင္ ကုိယ္လည္း စိတ္မခ်မ္းသာဘူး။
တခါ ကိုယ္က ၀င္ၿပီး ေျပာမိဆုိမိရင္လည္း ျပႆနာေတြ ထူေျပာႏုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္
ဒီ သာမန္အက်ဥ္းသားေတြၾကားမွာထားတာကေတာ့ ေကာင္းဖုိ႔ထက္ ဆုိးဖုိ႔က
မ်ားပါတယ္”
ကိုယဥ္ေထြးတုိ႔ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့တုန္းကေရာ အခု ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြလုိမ်ဳိး
ရာဇ၀တ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့လူေတြနဲ႔ အတူတူေနခဲ့ရတာ ရွိပါသလား။
“က်ေနာ့္အေနနဲ႔ေတာ့ မရွိခဲ့ပါဘူး။ က်ေနာ္က တုိက္ထဲမွာခ်ည္းပဲ တေလွ်ာက္လုံး ေနခဲ့
ရေတာ့၊ ေထာင္ေျပာင္းေတာ့လည္း တုိက္ထဲမွာပဲေနရတယ္။ အင္းစိန္မွာတုန္းကလည္း တုိက္ထဲမွာပဲေနရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တေလွ်ာက္လုံး က်ေနာ္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ
နဲ႔ပဲ အတူတူေနရပါတယ္”
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဘ၀နဲ႔ ၁၅ ႏွစ္ၾကာ ေထာင္ထဲမွာေနခဲ့ရတဲ့ လူ႔ေဘာင္သစ္ပါတီ
ဒု-ဥကၠ႒ ကိုယဥ္ေထြး ရွင္းျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
