အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ေရာဘတ္ ဂိတ္စ္ (Robert Gates) က NATO မဟာမိတ္ အဖြဲ႔ေတြဟာ သူ ေတာင္းဆုိတဲ့အတိုင္း အာဖဂန္နစၥတန္ကို တပ္ဖြဲ႔ေတြ တိုးၿပီး ေစလႊတ္မယ္လုိ႔ ယုံၾကည္တဲ့အေၾကာင္း ေျပာဆုိပါတယ္။ ဥေရာပ အစိုးရေတြက ဒီလို တပ္ဖြဲ႔ေတြ တုိးၿပီး ေစလႊတ္တာကို ဥေရာပႏုိင္ငံေတြက သာမန္ျပည္သူေတြ ေထာက္ခံလာေအာင္ လက္ရွိသူ႔ရဲ႕ ဥေရာပ ခရီးစဥ္မွာ တုိက္တြန္းသြားမယ္လိမ့္လည္း ေျပာပါတယ္။
ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ေရာဘတ္ဂိတ္စ္က လစ္သူေ၀ွးနီးယား (Lithuania) မွာ NATO ကာကြယ္ေရး
၀န္ႀကီးေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးၿပီးတဲ့ေနာက္ ဂ်ာမဏီႏုိင္ငံ ျမဴးနစ္ (Munich) ကိုအသြား ေလယာဥ္ေပၚမွာ သတင္းေထာက္ေတြကုိ ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ အေသးစိတ္ကို ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ အယ္လ္ ပက္ဆင္ Al Pessin သတင္းေပးပို႔ထားတာကို ဦးသိန္းထိုက္ဦးက ဆက္ၿပီး တင္ျပပါလိမ့္မယ္။
လစ္သူေ၀ွးနီးယား ႏိုင္ငံ ဗဲလစ္နတ္စ္ (Vlinius) ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ NATO ကာကြယ္ေရး
၀န္ႀကီမ်ား အစည္းအေ၀းအတြင္း ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြအရ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ေတြ လိုအပ္တယ္လို႔ ေျပာဆိုထားတဲ့ အာဖဂန္နစၥတန္ႏုိင္ငံကို မဟာမိတ္ႏုိင္ငံေတြက တပ္ဖြဲ႔ေတြပိုၿပီး ေစလႊတ္ႏုိင္ေရး အေနအထား နီးကပ္လာၿပီလုိ႔ သူ႔အေနနဲ႔ အေကာင္းျမင္ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္း အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ေရာဘတ္ ဂိတ္စ္က ေျပာပါတယ္။
“မဟာမိတ္ႏုိင္ငံေတြက သူတုိ႔ ဘာေတြလုပ္ႏုိင္မလဲ ဆုိတာကို စဥ္းစားေနၾကပါတယ္။ ဘယ္သူကမွ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္တာမ်ဳိး၊ ဘယ္သူကမွ ကတိက၀တ္ ေပးၿပီး ေျပာတာမ်ဳိးေတြေတာ့ ရွိမယ္လို႔ က်ေနာ္ မထင္ပါဘူး။ က်ေနာ္ သူတို႔နဲ႔ ေျပာဆုိ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြအရ ထင္ဟပ္ေနတာ၊ ဒီလို ဘာလုပ္ႏုိင္မလဲ ဆုိတာ စဥ္းစားေနၾကတယ္ဆိုတဲ့သေဘာ သက္ေရာက္ေနတာကိုပဲ က်ေနာ္ ေျပာတာပါ။”
ျပင္သစ္္ႏုိင္ငံဟာ အာဖဂန္နစၥတန္ကို ပို႔ထားတဲ့ သူ႔တပ္ဖြဲ႔ေတြကို ထပ္တုိးမယ္ဆုိတာ မၾကာခင္ ေၾကညာႏုိင္တယ္လုိ႔ေတာ့ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ေရာဘတ္ ဂိတ္စ္နဲ႔ တျခား အရာရွိေတြက အရိပ္အျမြက္ ေျပာဆုိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း တခ်ဳိ႕ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြအေနနဲ႔ သူ႔ျပည္သူေတြရဲ႕ ကန္႔ကြက္တာေတြကို ရင္ဆုိင္ေနရခ်ိန္မွာ သူတုိ႔လုပ္ႏုိင္တာေတြ အကန္႔အသတ္ရွိတယ္ ဆုိတာကို နားလည္တဲ့အေၾကာင္း ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ေရာဘတ္ဂိတ္စ္က ေျပာပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ ဒီလို ဥေရာပအစိုးရနဲ႔ ကန္႔ကြက္ေနတဲ့ ျပည္သူေတြအၾကား ကြာဟခ်က္ေတြကို နည္းႏုိင္သမွ် နည္းသြားေအာင္ ႀကိဳးစားသြားမယ္လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“တနဂၤေႏြေန႔ ျမဴးနစ္ လုံျခဳံေရးညီလာခံမွာ က်ေနာ္ ေျပာဆုိမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြထဲက တခ်ဳိ႕က ဥေရာပ ျပည္သူေတြကို တုိက္ရိုက္ ပန္ၾကားမွာျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ ေဘးကင္း လုံျခဳံေရးဆုိတာ အာဖဂနစၥတန္ရဲ႕ လုံျခဳံေရးနဲ႔ ဘယ္လုိ ဆက္ႏြယ္ေနတယ္၊ အာဖဂန္မွာ ေအာင္ျမင္မႈေတြ ရခဲ့မယ္ဆုိရင္ မဟာမိတ္ ႏုိင္ငံေတြအေပၚ ဘယ္လုိ သက္ေရာက္မႈ ရွိမယ္ ဆုိတာေတြကို က်ေနာ္ေျပာသြားမွာပါ။
တခ်ဳိ႕ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြမွာ အာဖဂန္နစၥတန္ကို တပ္ဖြဲ႔ေတြ တုိးၿပီး ေစလႊတ္ေရးကို ကန္႔ကြက္ေနတာေတြက မသဲကြဲတဲ့ ရႈတ္ေထြးမႈေတြကို အေျခခံၿပီး ကန္႔ကြက္ၾကာတာလို႔လည္း ေရာဘတ္ဂိတ္စ္က ေျပာဆုိပါတယ္။ ဒီလို နားမလည္ဘဲ ဇေ၀ဇ၀ါ ျဖစ္တာေတြအေပၚ သူ႔အေနနဲ႔ စိုးရိမ္မိတဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ ဒီလို အျမင္မရွင္းလင္းတာက စိုးရိမ္သင့္တဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္မႈတစ္ခု ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာဆုိပါတယ္။
၂၀၀၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အတုိက္ခုိက္ခံခဲ့ရတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈဟာ အာဖဂန္နစၥတန္ႏုိင္ငံဘက္က အဓိက ျပင္ဆင္ တုိက္ခိုက္ခဲ့တာလို႔ အေမရိကန္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ေရာဘတ္ ဂိတ္စ္က ေထာက္ျပပါတယ္။ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြမွာ တုိက္ခိုက္ခံခဲ့ရတဲ့ တုိက္ခုိက္မႈေတြဟာလည္း အလားတူ အာဖဂန္နစၥတန္ကေန အစပ်ဳိးခဲ့တာလို႔ ဆုိပါတယ္။ တကယ္လုိ႔ အာဖဂန္ကို ႏုိင္ေအာင္ မကိုင္တြယ္ႏုိင္ဘူးဆုိရင္ ႏုိင္ငံတကာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လႈပ္ရွားႏုိင္တဲ့ နယ္ေျမ ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္လို႔ ေျပာဆုိပါတယ္။
ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ေရာဘတ္ဂိတ္စ္ရဲ႕ တုိက္တြန္းခ်က္အရ ဧၿပီလ ဘူခ်ာရတ္စ္ (Bucharest) မွာ က်င္းပမယ့္ ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲမွာ NATO မဟာမိတ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ စဥ္းစားေနတဲ့ ၅ ႏွစ္ မဟာဗ်ဳဟာ စီမံခ်က္ကို NATO အရာရွိေတြ အၿပီးသတ္ ေရးဆြဲႏုိင္ေအာင္ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။ ဒီ စီမံခ်က္ မွတ္တမ္းမွာ အာဖဂန္နစၥတန္မွာ NATO အဖြဲ႕အေနနဲ႔ ဘာေတြ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္မယ္ ဆုိတာေတြကို သတ္မွတ္ေရးဆြဲမွာျဖစ္ၿပီး တုိးတက္မႈေတြကို တုိင္းတာဖို႔ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြ ခ်မွတ္ေရးဆြဲမွာျဖစ္ပါတယ္။
