အီရတ္ႏုိင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းကို ေျမျပင္ကေန
၀င္ေရာက္လာတဲ့ တူရကီတပ္ေတြကို က်ဳးေက်ာ္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈနယ္ပယ္ကို အကန္႔အသတ္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔နဲ႔ ဒီလို က်ဳးေက်ာ္မႈေတြကို ေစာေစာ အဆုံးသတ္ဖို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။
မၾကာေသးခင္ ကာလေတြအတြင္း ကာဒ္လူမ်ဳိးစုေတြရဲ႕ ပီေကေက သူပုန္ေတြကို တူရကီတပ္ဖြဲ႔က အႀကိမ္ႀကိမ္ ထိုးစစ္ဆင္ေနခဲ့ပါတယ္။ အခု ေျမျပင္က က်ဳးေက်ာ္တဲ့ စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈဟာ အႀကီးဆုံး ထိုးစစ္ဆင္မႈတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ David Gollust အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက သတင္းေပးပို႔ထားတာကို ဦးသိန္းထုိက္ဦး တင္ျပထားပါတယ္။
အခု တူရကီတပ္ေတြ ထုိးစစ္ဆင္ေနတဲ့ ကာဒ္လူမ်ဳိးစုေတြရဲ႕ ပီေကေက ေခၚ ကာဒ္စတန္ အလုပ္သမားပါတီဟာ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႔ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက သေဘာတူပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း တူရကီ အစိုးရအေနနဲ႔ အခုလို ကာဒ္သူပုန္ေတြကို ထိုးစစ္ဆင္ေနတဲ့ အခု စစ္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြကိုေတာ့ အကန္႔အသတ္နဲ႔လုပ္ဖုိ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ေတာင္းဆုိပါတယ္။ အီရတ္ရဲ႕ လုံျခဳံေရးအေျခအေနေတြအေပၚ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထိခုိက္လာႏုိင္တဲ့ အေနအထားေတြကို စိုးရိမ္ၿပီး အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဖက္က အခုလုိ တိုက္တြန္းလိုက္တာပါ။
အခုလို တူရကီတပ္ဖြဲ႔ေတြ ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ပါ၀င္တယ္ဆုိတဲ့ ေျမျပင္က က်ဳးေက်ာ္မႈအေပၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဖက္က စိုးရိမ္တဲ့အေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္တဲ့အေနနဲ႔ သမၼတ အိမ္ျဖဴေတာ္ကေရာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနကပါ ေၾကညာခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တူရကီေတြရဲ႕ စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈနယ္ကို အကန္႔အသတ္ထားဖို႔ ေတာင္းဆိုလုိက္တာပါ။
တူရကီႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ႀကီး ေရာ့စ္ ၀ဲယ္လ္ဆန္ (Ross Wilson) က တူရကီ အာဏာပိုင္ေတြကို တုိက္ရိုက္ ေျပာဆုိခဲ့တဲ့အေၾကာင္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ရႊန္ မက္ေကာမက္ခ္ (Sean McCormack) က ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ဖက္က တူရကီ အာဏာပိုင္ေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အၾကံေပးတာက အျမန္ဆုံး ျဖစ္သမွ် အေစာဆုံး စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈ အဆုံးသတ္ဖို႔၊ ဒီ စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈဟာ ပီေကေက သူပုန္ေတြကိုပဲ တိတိက်က် ပစ္မွတ္ထားၿပီး အကန္႔အသတ္နဲ႔ လႈပ္ရွားဖို႔၊ ေနာက္ၿပီး အီရတ္အစိုးရနဲ႔ တုိက္ရိုက္ အလုပ္လုပ္ဖုိ႔ပါ။ ဒီလိုလုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အထဲမွာ ပီေကေက သူပုန္ေတြရဲ႕ ေရရွည္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကာဒ္ ေဒသတြင္း အစိုးရေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ တူရကီအစိုးရနဲ႔ အျခားသူေတြ အပါအ၀င္ က်ေနာ္တုိ႔အားလုံး သေဘာတူတာက ပီေကေကဟာ အၾကမ္းဖက္ ေသာင္းက်န္းသူ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုျဖစ္ၿပီး က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ မလႊဲမေသြ ရင္ဆုိင္ေျဖရွင္းရမယ္ ဆုိတာပါပဲ။”
ပီေကေက သူပုန္ေတြအေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဟာ မၾကာေသးခင္ကပဲ တူရကီအစိုးရနဲ႔ ေထာက္လွမ္းေရးဆုိင္ရာ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္တာေတြ တုိးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ပါတယ္။ ပီေကေက အဖြဲ႔လည္း မၾကာေသးခင္ လပိုင္းအတြင္းမွာ အီရတ္ေျမာက္ပိုင္း ေတာင္ကုန္းေတြေပၚက စခန္းေတြကို ေျခကုတ္ယူၿပီး တူရကီႏုိင္ငံထဲကို အေသအေၾက တုိက္ခုိက္ခဲ့တာေတြ ရွိပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း အခုလုိ အီရတ္ထဲကို က်ဳးေက်ာ္၀င္တဲ့ စစ္ဆင္ေရးဟာ တူရကီ အေနနဲ႔ သူ႔ဘာသာ ဆုံးျဖတ္ခဲ့တာလို႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ရႊန္ မက္ေကာမက္ခ္က ေျပာပါတယ္။ အိမ္ျဖဴေတာ္ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ စေကာ့(တ္) စတန္းဇဲလ္ (Scott Stamzel) ကေတာ့ တူရကီဖက္က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႀကိဳတင္ အေၾကာင္းၾကားခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အီရတ္အစိုးကလည္း အလားတူ အေၾကာင္းၾကားမယ္လုိ႔ နားလည္မိတဲ့အေၾကာင္း ေျပာဆုိပါတယ္။
ပီေကေက ကာဒ္လူမ်ဳိးစု သူပုန္ေတြဟာ ကာဒ္ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းေဒသကို အဓိက ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအတြက္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေလာက္ လက္နက္ကိုင္ တုိက္ပြဲ၀င္ ေနတဲ့အဖြဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္ေနာက္ပို္င္း ပီေကေကအဖြဲ႔နဲ႔ ဆက္ႏြယ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြၾကားမွာ လူေပါင္း ၃၀,၀၀၀ ေက်ာ္ အသက္ ဆုံးရႈံးခဲ့ရတယ္လုိ႔ ယုံၾကည္ရပါတယ္။
တူရကီတပ္ဖြဲ႔ေတြ အီရတ္နယ္ထဲမွာ အခ်ိန္အၾကာႀကီး ဆက္ရွိေနမယ္ဆုိရင္၊ ကာဒ္ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ တုိက္ပြဲေတြ ဆက္တုိက္ျဖစ္လာၿပီး ေနာက္ပိုင္း တုိက္ခုိက္မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္လာမွာ၊ အီရတ္လုံျခဳံေရးကို ထိခုိက္လာမွာကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက စိုးရိမ္ေနပါတယ္။
အီရတ္မွာရွိတဲ့ ကာဒ္အဖြဲ႔ေတြဟာ ပီေကေက အဖြဲ႔ရဲ႕ လူပ္ရွားမႈေတြကို မသိက်ဳိးကၽြံ ျပဳေနတယ္လို႔ တူရကီဖက္က စြပ္စြဲထားပါတယ္။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ရႊန္ မက္ေကာမက္ခ္ကေတာ့ လုပ္ေဆာင္စရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနတဲ့တခ်ိန္တည္းမွာ ကာဒ္လူမ်ဳိးစု ေဒသဆုိင္ရာ အစိုးရေတြနဲ႔ အီရတ္ အာဏာပိုင္ေတြကို ခ်ဥ္းကပ္ဖို႔ကိစၥက ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္စားလုပ္ေဆာင္ရမယ့္ ကိစၥတစ္ခုျဖစ္တယ္လို႔ ထည့္သြင္း ေျပာဆုိသြားခဲ့ပါတယ္။
