ကမၻာတ၀ွမ္း တီဘီ အဆုတ္နာေရာဂါ ျဖစ္ပြား
မႈႏႈန္းက က်ဆင္းေနေၾကာင္း ကမၻာ့က်န္းမာ
ေရးအဖြဲ႔ႀကီး (WHO) ရဲ႕ အစီရင္ခံစာက ဆုိပါ
တယ္။ ေရာဂါတုိက္ဖ်က္မႈပုိင္းမွာေတာ့
တုိးတက္မႈႏႈန္း ေႏွးေကြးေနေသးတယ္လို႔
ဆုိပါတယ္။ ဗြီအိုေအသတင္းေထာက္ မန္ဒီ
ကလာ့က္ (Mandy Clark) လန္ဒန္ကေန သတင္းေပးပို႔ထားတာကို ဦးတင္ေမာင္သန္း
က တင္ျပထားပါတယ္။
တီဘီဟာ ေရာဂါပိုးက ေလထဲကေနတဆင့္ ကူးစက္ႏိုင္တဲ့ေရာဂါျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာ လူ ၉ သန္းေက်ာ္ ေရာဂါကူးစက္ခဲ့ၿပီး
လူနာ ၁ သန္းခြဲ ေသဆံုးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီးရဲ႕ ေနာက္ဆံုးအစီရင္ခံစာမွာ သတင္းေကာင္းတခ်ဳိ႕ ပါ၀င္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ တီဘီ
ကူးစက္မႈႏႈန္းက ေႏွးသြားၿပီ ဆိုတာပါပဲ။
တကယ္လို႔ ေရာဂါကို ရွာေဖြသတ္မွတ္ရာမွာ ပိုေကာင္းမြန္မလာဘူးဆိုရင္ တိုးတက္မႈ
က ရပ္ဆိုင္းသြားမွာပါပဲလို႔ အစီရင္ခံစာ ေရးသားသူတေယာက္ျဖစ္တဲ့ ကက္သရင္း
ဖလြိဳက္ဒ္ (Katherine Floyd) က လန္ဒန္သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“တ႐ုတ္ျပည္မွာ ရွိေနတယ္လို႔ က်မတို႔ ခန္႔မွန္းထားတဲ့ ေရာဂါသည္ေပါင္းရဲ႕ ၈၀ % ကို
သူတို႔ ရွာေဖြ၊ ကုသပါတယ္။ ၂၀၀၅ နဲ႔ ၂၀၀၆ မွာ ဒီကိန္းဂဏန္းက မေျပာင္းပါဘူး။
ရွိဆဲေရာဂါသည္ေတြကို တိုင္းျပည္ေတြက ပုိမိုမရွာေဖြႏိုင္ခဲ့ဘူးဆိုခဲ့ရင္ တိုးတက္မႈႏႈန္း
က တက္လာမွာမဟုတ္ပါဘူး။”
တီဘီေရာဂါကို တိုက္ဖ်က္ရာမွာ၊ ေရာဂါသည္အသစ္ ရွာေဖြရာမွာ မေအာင္ျမင္တာနဲ႔ တမ်ဳိးသားလံုးဆိုင္ရာ တီဘီတိုက္ဖ်က္ေရး အစီအစဥ္ေတြကို ရန္ပံုေငြေထာက္ပံ့မႈ
ကင္းမဲ့တာေတြက တိုးတက္မႈေႏွးေကြးတာရဲ႕ အဓိကအေၾကာင္းေတြပါပဲလုိ႔ သူမက
ေျပာပါတယ္။
ရန္ပံုေငြေထာက္ပံ့ရာမွာ လိုတာနဲ႔ ေထာက္တာ အကြာအဟ ေဒၚလာသန္းေပါင္း
၁,၀၀၀ ရွိေနပါတယ္လို႔ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီးက ဆုိပါတယ္။ ကမၻာ့ေနရာအမ်ား
အျပား အထူးသျဖင့္ အာဖရိကမွာ တီဘီနဲ႔ အိပ္ခ်္အုိင္ဗြီေရာဂါပိုး ၂ ခု တြဲေနတာေၾကာင့္
တီဘီေရာဂါပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ ပိုဆိုးေစပါတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ဆုိပါတယ္။
အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီပိုးရွိေနတဲ့ တီဘီလူနာေတြကို ကုသရတာ စိန္ေခၚခ်က္တရပ္ ျဖစ္ၿမဲျဖစ္ေန
ဆဲပါပဲလို႔ ဖလြိဳက္ဒ္က ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ဳိ႕တိုင္းျပည္ေတြကေတာ့ ဒီ အႁမႊာ
ေရာဂါကို ေက်ာ္လႊားေနၾကပါတယ္လို႔ သူက အခုလို ဆက္လက္ေျပာၾကားပါတယ္။
“အထူးသျဖင့္ အာဖရိကက တီဘီလူနာေတြကို အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီေရာဂါပိုး ရွာေဖြေပးတာ
အမ်ားႀကီး တိုးတက္ေနပါၿပီ။ တီဘီလူနာေတြဘက္ကလည္း အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ အစမ္းခံခ်င္
တဲ့ ဆႏၵရွိေၾကာင္း ျပသခဲ့တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ပါ။ ဒါက လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္၊ ၁၀ ႏွစ္အတြင္း
အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္မွာပါ။ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီအတြက္ ကုထံုးကလည္း ရွိလာတဲ့
အတုိင္း ကိုယ့္မွာ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ ရွိမရွိ ပိုၿပီးသိဖို႔ အေၾကာင္းသင့္ အက်ဳိးသင့္ ျဖစ္လာ
တာေပါ့။”
ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ႀကီးက တျခားေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ လကၡဏာေတြကိုလည္း ကိုးကား ေျပာဆိုပါေသးတယ္။ ၁၉၉၀ အဆင့္နဲ႔ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ ၂၀၁၅ မွာ တ၀က္ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ဖို႔
တကမၻာလံုး ရည္မွန္းခ်က္ သတ္မွတ္ထားတဲ့အတုိင္း ေဒသေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ
ျပည့္မီမယ့္လမ္းေၾကာင္းေပၚ ေရာက္လို႔လာေနၾကပါၿပီ။ အဲဒီေဒသေတြထဲမွာ အေရွ႕
ေတာင္အာရွ၊ အေနာက္ပစိဖိတ္ေဒသ၊ အေရွ႕ေျမထဲပင္လယ္ေဒသနဲ႔ အေမရိကတိုက္
ေဒသေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ တီဘီဒဏ္ အခံရဆံုးေဒသေတြက ေရာဂါကို ႏွိမ္နင္းႏိုင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္
ဆိုရင္ ရန္ပံုေငြ ပိုလုိသလို တီဘီေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးကို ျမႇဳပ္ႏွံလုပ္ေဆာင္မယ့္
စိတ္ဓာတ္လည္း ပိုလိုအပ္ပါလိမ့္မယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ဆိုပါတယ္။
