ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ၂၀၀၇ခုႏွစ္ ေျခာက္ႏုိင္ငံ အစည္းအေ၀းပဲြ သေဘာတူညီခ်က္အရ သူ႔ရဲ ႔ ညဴကလီးယားလက္နက္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တိတိက်က် ထုတ္ေဖာ္ေျပာဖုိ႔ အေမရိကန္ သမၼတဘုရွ္နဲ႔ ေတာင္ကိုရီးယားသမၼတ လီေျမာင္ဘတ္တုိ႔က အခုထိ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ထားေနတယ္လို႔ ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။ ေျမာက္ကိုးရီးယားႏုိင္ငံဘက္က ဒါေတြကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိဖုိ႔ အခ်ိန္ဟာ သံုးလေက်ာ္ ေနာက္က်ေနတာပါ။ သမၼတ ႏွစ္ဦး Camp David အပန္းေျဖ စခန္းမွာ ေတြ႔ဆံု ေျပာဆုိၾကတာေတြကို ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ စေကာ့ စတန္းက သတင္းေပးပို႔ထားတာကို ေဒၚၫိဳၫိဳလြင္က တင္ျပေပးပါတယ္။
ေတာင္ကိုရီးယားသမၼတလီက ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းအေနနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားအေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႕ ဆက္လက္ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုလိုက္ၿပီး၊ ႏို္င္ငံတခုအေနနဲ႔ သူရဲ႕ ညဴကလီးယားပိုင္ဆိုင္မႈေတြကို လက္လႊတ္ခံဖို႔ဆိုတာ ခက္ခဲပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုတာေတာ့ မရွိပါဘူးလို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
သမၼတ လီ နဲ႔ သမၼတ ဘုရွ္တို႔ ႏွစ္ဦးဟာ ေဒးဗစ္ ကမ္ပ့္မွာ သတင္းေထာက္ေတြ႔နဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီး ေျပာဆိုရာမွာ ေျမာက္ကိုရီးယားရဲ႕ ညဴကလီယား လက္နက္ပိုင္ဆိုင္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူတို႔ အေနနဲ႔ နည္းလမ္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ပန္းတိုင္ေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး၊ ေတာင္ကိုရီးယား သမၼတလီက စကားျပန္နဲ႔ ေျပာဆိုရာမွာ
“က်ေနာ္တို႔ ႏွစ္ဦးလံုး ထပ္ေလာင္း ေျပာဆိုခ်င္တာကေတာ့ ဘယ္လို အေျခအေနမ်ိဳး ေအာက္မွာ ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေျမာက္ကိုရီးယားအေနနဲ႕ ညဴကလီးယား လက္နက္ပိုင္ဆိုင္တာေတြကို ခြင့္မျပဳႏိုင္ပါဘူး၊ ဒါ့အျပင္ ေျခာက္ပါတီ ေဆြးေႏြးပြဲေတြကို က်ေနာ္တို႕ နီးနီးကပ္ကပ္ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ခဲ့ျပီး အဲ့ဒီက သေဘာတူညီခ်က္ေတြအရ ေျမာက္ကိုးရီးယားအေနနဲ႕ သူရဲ႕ ညဴကလီးယား လက္နက္ပိုင္ဆိုင္မႈ အားလံုးကို အျမန္ဆံုး ေပးအပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္”လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေျမာက္ကိုရီးယားဘက္က သေဘာထား ေၾကညာခ်က္ ထြက္ေပၚလာတာမရွိေသးပဲ ေျမာက္ကိုရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ံဳအီးလ္အေနနဲ႕ အခ်ိန္အတိုင္အတာတခု လိုအပ္ ေနေသး တယ္လို႔ သမၼတ ဘုရွ္ကဆိုပါတယ္။
“ေျမာက္ကုိရီးယားလုိ ပြင့္လင္းမႈမရွိတဲ့ ေနရာမ်ိဳးမွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ သိပ္မရွိပါဘူး။ အတိုက္အခံေတြ ဘာေျပာခ်င္ေနတယ္ဆုိတာကိုလည္း သိပ္မၾကားရပါဘူး။ အဲဒီမွာ ဘာေတြ ျဖစ္ေနလဲဆုိတာကို ေျပာရဖုိ႔က သိပ္ကို ခက္ပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက ေၾကညာခ်က္ေတြ ထုတ္ၿပီးေတာ့ ငါးႏုိင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံေရးအတြက္ စမ္းသပ္ေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေတြ စည္းစည္းလံုးလံုး ရွိရဲ႕လားဆုိတာကို သူတုိ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတာပါ။”
သူတို႔ေပးခဲ့တဲ့ ဂတိအတိုင္း လုပ္ေဆာင္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း ဆံုးျဖတ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္နဲ႔ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြအားလံုး ေျမာက္ကိုရီးယားဘက္က ျပည့္၀တဲ့ ထုတ္ေဖၚေၾကညာခ်က္ေတြ လုပ္ေဆာင္လာၿပီဆိုရင္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံအလိုက္ လုပ္ေဆာင္ေပးရမဲ့ တာ၀န္၀တၱရားေတြကို လုပ္ေဆာင္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔လဲ သမၼတဘုရွ္က ဆက္လက္ေျပာဆိုခဲ့ ပါတယ္။
ဆက္လက္ၿပီး သမၼတဘုရွ္ကပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုး ေျမာက္ကိုရီးယားကို ညႇိႏိႈင္း ေဆာင္ရြက္မႈ ေတြနဲ႔ အေရးယူမႈ ဆံုးျဖတ္မႈေတြ မျပဳလုပ္ခင္ ေစာင့္ၾကည္ၾကပါဦးလို႔လဲ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီေန႔မွာပဲ အေမရိကန္ႏို္င္ငံက ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲတဖြဲ႔ကို ေျပာဆို ေဆြးေႏြးမႈေတြ ျပဳလုပ္ဖို႔ ေျမာက္ကိုးရီးယားကို ေစလႊတ္လိုက္ပါတယ္။
သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္း ဒီႏွစ္အတြင္း ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႕ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတို႔ လြတ္လပ္တဲ့ ကုန္သြယ္မႈေတြ ျပဳလုပ္ဖို႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳလိုက္တဲ့ အေၾကာင္းကိုလည္း သမၼတ ဘုရွ္က ထည့္သြင္း ေျပာဆိုသြားခဲ့ပါတယ္။
