ႏုိင္ငံတကာမွာ သတင္းဇာနယ္ဇင္းေတြရဲ႕ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ Freedom House အဖဲြ႔ႀကီးက ၂၀၀၇မွာ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ဆက္ၿပီး ဆံုးရံႈးမႈရွိေနတယ္လို႔ ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။ ကမၻာမွာ လူဦးေရရဲ႕ ၄၂ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ အေျခခံ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ ေတြမရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာ ေနထုိင္ေနၾကရပါတယ္လို႔လည္း ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။ ကမၻာ့သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကန္႔ ကလင္းက သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လမ္းမတခုေပၚမွာ ဂ်ပန္ သတင္းေထာက္ ခန္းဂ်ီနာဂါးအိဟာ ေသနတ္နဲ႔ ပစ္သတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ သတင္းတခု ပိုဖို႔ဆိုတာဟာ တခ်ိဳ႕ႏုိင္ငံေတြမွာ ခက္ခက္ခဲခဲ ကိစၥလို႔ သတ္မွတ္ ႏုိင္ရံုတင္မကဘဲ အသက္ပါ ဆံုရံႈးႏုိင္တယ္ဆုိတာကို ဂ်ပန္သတင္းေထာက္ ေသဆံုးသြားမႈက သတင္းေပးပို႔ေနသူေတြကို စြဲစဲြၿမဲၿမဲ မွတ္သားသြားေစရံုတင္မကဘဲ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ကိုပါ ခ်ိန္းေျခာက္ေစခဲ့ပါတယ။္
သတင္းေထာက္ေတြကို ခ်ိန္းေျခာက္ေနတယ္လုိ႔ ခဏခဏ စြတ္စဲြခံေနရတဲ့ စစ္အစုိးရကို ျမန္မာျပည္သူေတြ ဆႏၵျပေနစဥ္မွာ နာဂါးအိဟာ အသတ္ခံခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။
ပါကစၥတန္မွာ သမၼတ မူရွာရက္ဗ္က ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးေပၚေၾကညာခ်က္ထုတ္ခဲ့တုန္းကဆုိရင္ သတင္းေထာက္ေတြဟာ အဲဒီထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကရပါတယ္။
ရုရွားႏုိင္ငံမွာ သတင္းေထာက္ အန္းနာ ပုိလီကုိစကားရား အသတ္ခံခဲ့ရတဲ့ ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔ကို ဆႏၵျပသူမ်ားက သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။
အစုိးရ အဖဲြ႔မဟုတ္တဲ့ Freedom House အဖဲြ႔က ၂၀၀၇ခုႏွစ္အတြက္ သတင္းစာ လြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေနေတြကို တင္ျပထားတဲ့ “တကမၻာလံုးက်ဆင္းတဲ့ႏွစ္” လို႔ ေခါင္းစဥ္တပ္ထားတဲ့ အစီရင္ခံစာကို ဧၿပီလ ၂၉ရက္ေန႔မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
Freedom House အဖဲြ႔ရဲ႕ ၫြန္ၾကားေရးမႉး ဂ်န္နီဖာ ၀င္းေစာက
“တကယ္လုိ႔ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေတြမ်ားလာမယ္ဆုိရင္ က်မတို႔ဟာ ေဒသေတြမွာ လြတ္လပ္ခြင့္ ရဖုိ႔ အခြင့္အလမ္းေတြ တုိးတက္ေစမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေတြသာ နည္းပါးရင္ေတာ့ တုိင္းျပည္ေတြရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြကိုပါ ခ်ိန္းေျခာက္ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
၀ါရွင္တန္မွာရွိတဲ့ သတင္း ျပခန္းမွာ Freedom Houseရဲ႕ အရာရွိေတြက ဒီျပခန္းဟာ စာနယ္ဇင္း၊ သတင္းမီဒီယာေတြအတြက္ ရည္စူး ေဆာက္လုပ္ထားတာလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ဒီ ေျမပံုဟာ စာနယ္ဇင္းသမားေတြအတြက္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီပြားေရး၊ တရားဥပေဒေရး အေျခအေန ေတြေပၚ မူတည္ၿပီး လြတ္လပ္တယ္၊ နဲနဲ လြတ္လပ္တယ္၊ မလြတ္လပ္ဘူးဆုိၿပီး လမ္းၫြန္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၉၅ရဲ႕ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို စာရင္းျပဳစုထားတဲ့အထဲမွာ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏုိင္ငံဟာ ေအာက္ဆံုးမွာရွိပါတယ္။ ဒုတိယ ေနာက္ဆံုးျဖစ္တာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံပါ။ အေမရိကန္ အသံ ျမန္မာပိုင္းရဲ႕ ဌာနမႉး ဦးသန္းလြင္ထြန္းကေတာ့ သူအေတြ႔အႀကံဳအရ ဒါဟာ မဆန္းဘူးလို႔ဆုိပါတယ္။
“စစ္အစုိးရက ျမန္မာျပည္သူေတြကို ေၾကာက္ေအာင္၊ ခ်ိန္းေျခာက္ထားေတာ့ သူတုိ႔ေတြက သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔ ေတြ႔တဲ့အခါ အမွန္တရားကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ေၾကာက္ကုန္တာေပါ့။”လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
ေထာင္က လြတ္လာခါစ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ကုိ ဆက္သြယ္ခဲ့တုန္းကဆုိရင္လည္း
“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ စကားေျပာေနတုန္း သူက ေနာက္ေတာင္ ေနာက္လုိက္ပါေသးတယ္။ တယ္လီဖုန္း ေျပာၿပီးသြားရင္ေတာင္ ဖုန္းလုိင္းက ျဖတ္ခံရမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ က်မေတာ့ ဒုကၡေရာက္ေတာ့ မယ္ထင္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ တကယ္ပါပဲ။ သူရဲ႕ ဖုန္းလုိင္းေတာင္ ျဖတ္ခံရရံုတင္မကပါဘူး။ ေထာင္ထဲကိုပါ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ႏွစ္ ျပန္ထည့္ ခံလုိက္ရပါတယ္။”
Freedom House ရဲ႕ စစ္တမ္းအရ ကြန္ျပဴတာ အင္တာနက္ေတြနဲ႔ တျခား မီဒီယာ အသစ္ေတြကကုိ သံုးျခင္းအားျဖင့္ အစုိးရေတြရဲ႕ သတင္းခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈကို ေရွာင္ရွားႏုိင္လာတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
မစၥ ၀င္းေစာက
“အင္တာနက္ကို သံုးျခင္းအားျဖင့္ အက်ိဳးအျမတ္ေတြရေနတယ္ဆုိေပမယ့္ သတင္းပံုႏွိပ္ လုပ္ငန္း ေတြနဲ႔ ရုပ္သံထုတ္လုပ္မႈေတြကို အေရးႀကီးတဲ့ ပရိတ္သတ္မ်ားက လက္လွမ္းမွီသလားဆုိတာကို ေစာင့္ၾကည့္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။”
Freedom House ရဲ႕ မလွမ္းမကမ္းမွာရွိတဲ့ သတင္းျပခန္းမွာေတာ့ သတင္းေထာက္ေတြဟာ သတင္းေပးပို႔ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဆက္လက္ၿပီး တန္ဖုိး ေပးဆပ္ေနဆဲဆုိတာကို ျပသေနပါတယ္။
