ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၀ ရက္က မုန္တုိုင္းဒဏ္ခံခဲ့ရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ စားနပ္ရိကၡာ အကူအညီ အျပည့္အစုံ မရတာေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ေတြဟာ ငတ္မြတ္မႈနဲ႔ ေရာဂါ အႏၱရာယ္ေတြကို ရင္ဆုိင္ရၿပီး အသက္ဆုံးရႈံးရမယ့္ အေျခအေနကို ေရာက္ေနတဲ့အေၾကာင္း ကုလသမဂၢက ေျပာပါတယ္။ ကုလသမဂၢ ဥေရာပရုံး ဂ်နီဗာဌာနခ်ဳပ္ရုံးကေန လီဆာ ရွလိုင္း (Lisa Schlein) သတင္းေပးပို႔ ထားတာကို ဦးသိန္းထိုက္ဦးက တင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိ္င္ငံမွာ အခုလုိ နာဂစ္မုန္တိုင္း ၾကဳံလာရႏုိင္တဲ့ အေျခအေန လူေတြကို ကယ္ဆယ္ေရး အတြက္ ေႏွာင့္ေႏွး ၾကန္႔ၾကာေနတာေၾကာင့္ ကုလသမဂၢ အေနနဲ႔ အခ်ိန္မွီ မလုပ္ႏုိင္တဲ့ အေပၚမွာ ကုလသမဂၢ အရာရွိေတြ အားမလုိအားမရ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။
ကုလသမဂၢ အရာရွိေတြ ေျပာတာက သူတုိ႔မွာ ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းေတြ အျပည့္အစုံ ရွိတယ္။ ေဘးအႏၱရာယ္ ကယ္ဆယ္ေရး ကၽြမ္းက်င္တဲ့သူေတြ ရွိတယ္။ ဒီ၀န္ထမ္းေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံထဲကို အကူအညီေတြ အျမန္ဆုံးနဲ႔ ထိေရာက္ေအာင္ ပို႔ေပးႏုိင္သူေတြပါလို႔ ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရဘက္က သူတုိ႔ကို ဒီလုိ ကူညီေပးႏုိင္ဖို႔ ခြင့္မျပဳဘူး လႈပ္ရွားခြင့္ မေပးတဲ့ အတြက္ သူတုိ႔မွာ အခက္အခဲေတြ ေတြ႔ေနရပါတယ္။
ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီေပးေရးဆုိင္ရာ ဌာန စည္းရုံး ဆက္သြယ္ေရးမွဴး အဲလိဇဘက္ ဘတ္စ္ (Elizabeth Byrs) က ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ အနည္းဆုံး တစ္သန္းခြဲ ေဘးဒုကၡအႏၱရယ္ေၾကာင့္ ထိခုိက္နစ္နာ ခဲ့ရတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အႏၱရာယ္ က်ေရာက္ေနသူေတြရဲ႕ သုံးပုံတစ္ပုံကိုေတာင္ အကူအညီ မေပးႏုိင္ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။
“က်ေရာက္ခဲ့တဲ့ ေဘးအႏၱရယ္ရဲ႕ အတိုင္းအတာ ပမာဏ သိပ္ကိုႀကီးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဒုတိယ ေဘးအႏၱရာယ္ကို ေရွာင္ရွားႏုိင္ဖို႔ အျမန္ဆုံး ကူညီ ေျဖရွင္းဖို႔ လိုပါတယ္။ တခုတည္းေသာ ျပသနာကေတာ့ ေႏွာင့္ေႏွး ၾကန္႔ၾကာေနမႈေတြပါ။ ႏုိင္ငံထဲကို အကူအညီေတြ ပို႔ေပးႏုိင္ေရး အာဏာပိုင္ေတြဘက္က ေႏွာင့္ေႏွးေနတာပါပဲ၊ အကူအညီေတြက ဒီထက္ပိုၿပီး ပို႔ေပးဖို႔လည္း လိုအပ္ေနပါတယ္။”
ကုလသမဂၢအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရတဲ့ သူေတြအတြက္ ေလယာဥ္ပ်ံ အစင္း ၃၀ ေလာက္နဲ႔ တုိက္လို႔ရတဲ့ အေရးေပၚ ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းေတြ ပို႔ေပးဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ကန္႔သတ္တင္းၾကပ္မႈေတြ အဓိက ရွိေနတဲ့ေနရာက ေလယဥ္ကြင္း ျဖစ္ၿပီး ေလယာဥ္ကြင္းကို ပို႔ေပးေပမယ့္ အကူအညီ လိုအပ္တဲ့ သူေတြဆီ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ မပို႔ႏုိင္ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ ျပႆနာတစ္ခုလည္း ရွိေနပါတယ္။ စစ္အစိုးရက ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီ ေပးေရး အဖဲြ႔ေတြကို တုိင္းျပည္ထဲကို ၀င္ခြင့္မေပးတဲ့ ျပသနာပါ။ အဲလိဇဘက္ ဘတ္စ္ ေျပာခ်က္အရ ျမန္မာႏုိ္င္ငံထဲကုိ ျပည္၀င္ခြင့္ ဗီဇာရဖို႔အတြက္ ၀န္ထမ္း ၃၄ ေယာက္ ရလိမ့္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္း ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္အခ်ိန္ၾကမွ ရမယ္ဆိုတာ တိတိက်က် မေျပာႏုိင္ေသးပါဘူး။
ကုလသမဂၢက ခန္႔မွန္းထားတာက ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရၿပီး ဒုကၡေရာက္တဲ့ သူေတြၾကားမွာ ၁၀ % ေလာက္ပဲ ေသာက္ေရသန္႔နဲ႔ အစားအစာ အကူအညီေတြ ရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေရာဂါအႏၱရာယ္ ပ်ံ႕ပြားမႈေတြ ရွိလာမွာကို သတိေပးေနပါတယ္။ WHO ကမာၻ႔ က်န္းမာေရးအဖြဲ႔က ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ အမ်ဳိးသမီး ဖယ္ဒီလာ ခ်ိတ္ဘ္ (Fadela Chaib) ကေတာ့ သူတုိ႔ ေအဂ်င္စီအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းက ဒုကၡသည္ ၈၀,၀၀၀ ေလာက္ကို ၃ လ ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္တဲ့ ေဆးနဲ႔ ေဆးပစၥည္းေတြ ပို႔ေပးထားၿပီးၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။
“အခု အေရးေပၚ ကူညီေရး အေထာက္အပံ့ ပစၥည္းေတြနဲ႔ေတာ့ မလုံေလာက္ ဘူးလို႔ က်မတုိ႔ ထင္ပါတယ္။ ကေလးငယ္ေတြကို ေသေစႏုိင္တဲ့ ေရာဂါေဘးဆုိးေတြ ထပ္မၾကဳံရေအာင္ အနည္းဆုံးေတာ့ က်မတုိ႔ ေရွာင္ႏုိင္မွာပါ။ ဥပမာအားျဖင့္ ၀မ္း ေရာဂါလို၊ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလ်ာ ေရာဂါမ်ဳိးေတြကို ေရွာင္ရွားႏုိင္မွာပါ။ အခု ၀မ္းပ်က္၀မ္း ေလ်ာနဲ႔ ၀မ္းကိုက္ေရာဂါေတြ စျဖစ္ပြားေနတာကို ေတြ႔ေနရပါၿပီ၊ ဒါေပမယ့္ ဒီအခ်ိန္အထိ ဒီလုိ ၀မ္းေရာဂါ ျဖစ္ပြားေနတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းေတြေတာ့ မေတြ႔ရေသးပါဘူး။ ကူးစက္ျမန္တဲ့ နမိုးနီးယားလုိ ေရာဂါမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ေနၿပီ ဆုိတာေတြ သတင္းေတြေတာ့ ထြက္ေနပါတယ္။”
ငွက္ဖ်ားနဲ႔ ေသြးလြန္တုပ္ေကြး ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈေတြက လာမယ့္ လပိုင္းေတြ အတြင္း အဓိက စိုးရိမ္ရမယ့္ အေၾကာင္းေတြ ျဖစ္လာမွာကို ႀကိဳတင္တြက္ထားဖို႔ လိုတယ္လို႔လည္း ခ်ိတ္ဘ္ က ေျပာပါတယ္။
မုန္တုိင္းဒဏ္ခံခဲ့ရတဲ့သူေတြဟာ စိတ္မေကာင္းစရာ အေျခအေနမွာ ေနေနရပါတယ္။ မိုးလုံတဲ့ ပလတ္စတစ္ အပိုင္းအစ တစ္ခုေလာက္ ရတယ္ဆုိရင္ပဲ ကုသိုလ္ကံေကာင္းတဲ့ သူေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားရပါတယ္။ လာမယ့္ရက္ပိုင္းေတြမွာ မိုးကလည္း ဒီထက္ပိုၿပီး ေကာင္းလာဦးမယ္လုိ႔ တြက္ဆထားေတာ့ ျမန္မာျပည္က မုန္တုိင္းဒဏ္ခံရသူေတြရဲ႕ ဘ၀ဟာ ဒီထက္ပိုၿပီး ၾကမ္းတမ္းလိမ့္ဦးမယ္ဆုိၿပီး သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။
