ကုလ လူ႔အခြင့္အေရးကုိယ္စားလွယ္ အင္းစိန္ေထာင္ ေလ့လာ

ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ေတာ္သစ္ျဖစ္
တဲ့ တိုးမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana) ဟာ သူ႔ရဲ႕ ဒုတိယေန႔
ခရီးစဥ္ျဖစ္တဲ့ ဒီကေန႔မွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အမ်ားအျပားကုိ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္း
ထားရာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က အက်ဥ္းေထာင္ကုိလည္း သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ
ပဲ အခုလုိ ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကုိ စုံစမ္းစစ္ေဆးဖုိ႔ေရာက္
ေနတဲ့ အထူးကုိယ္စားလွယ္သစ္အေနနဲ႔ ေရာက္တုန္းေရာက္ခုိက္ အက်ဥ္းသားေတြ
လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတဲ့ အေျခအေနေတြကုိလည္း ေဖာ္ထုတ္သြားႏုိင္ဖုိ႔
တုိက္တြန္းေျပာဆုိသံေတြကုိလည္း ၾကားေနရပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကုိ
ကုိေအာင္လြင္ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ တိုးမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနားက
သူ႔ရဲ႕ ဒုတိယေန႔ခရီးစဥ္ တစိတ္တပုိင္းအျဖစ္နဲ႔ အင္းစိန္ေထာင္ကုိ သြားေရာက္ခဲ့တာပါ။
ေန႔လယ္ပုိင္းက သြားေရာက္ခဲ့ၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတခ်ဳိ႕နဲ႔ ေတြ႕ဆုံဖြယ္ရာ
ရွိတယ္လုိ႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ရေပမယ့္ ဘယ္သူဘယ္၀ါေတြ ပါ၀င္မယ္ဆုိတာေတာ့ မသိရ
ေသးဘူးလုိ႔ အင္းစိန္ေထာင္ေရွ႕ကုိ ဒီကေန႔ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား
မိသားစု၀င္တဦးက ေျပာပါတယ္။

"ေရာက္ေနတယ္။ ဘယ္သူေတြနဲ႔ ေတြ႕ေနလည္းေတာ့ မသိဘူး။ ၂ နာရီေလာက္က
ေရာက္တာ။ အခုထက္ထိေတာ့ မျပန္ေသးဘူး။ ၂၀၀၇ အသုတ္ဆုိေတာ့ ဒီၿငိမ္းလင္းနဲ႔
ေတြ႕မလားေတာ့ မသိဘူး။ အဲဒီလိုအသံေတာ့ ထြက္ေနတယ္။"

အခုလုိ အထူးကုိယ္စားလွယ္မတုိင္ခင္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္တဲ့အေနနဲ႔ အေစာ
ပုိင္းမွာတုန္းက ေထာင္တြင္းမွာေကၽြးေမြးတဲ့ အစားအေသာက္၊ အေနအထုိင္ အေျခ
အေနတခ်ဳိ႕ တုိးတက္ခဲ့ေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကုိ တေနရာကေနတေနရာ
ေရႊ႕ေျပာင္းတာမ်ဳိး၊ ေထာင္၀င္စာေတြ ပိတ္ပင္ထားတာမ်ဳိးေတြ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔လည္း ဒီ
အက်ဥ္းသားမိသားစု၀င္ကပဲ ေျပာပါေသးတယ္။

"ထူးျခားမႈကေတာ့ အေဆာင္ေတြ ၿခိမ္းလုိက္တာေပါ့။ လူေတြ ဘယ္လိုထားမလဲေတာ့
မသိေသးဘူး။ ေတြ႕ေပးမယ့္လူပဲ ခြဲထားလုိက္လား၊ က်န္ခဲ့တဲ့တပတ္ေလာက္ကေတာ့
ဟင္းအစိုေလးေတြ ႏွစ္မ်ဳိးေလာက္ ျပန္ေပးခုိင္းတယ္။ အရင္တုန္းကေတာ့ ေပးလုိ႔မရ
ဘူး။"

တကယ္ေတာ့ ဒီလုိအေျခအေနမ်ဳိးေတြအျပင္ စြပ္စဲြခ်က္ေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေထာင္ေတြထဲ
မွာ ထိန္းသိမ္းခံေနရတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အေနနဲ႔က ဥပေဒေၾကာင္းအရ
အကာအကြယ္ေတြကလည္း မရွိသေလာက္ ျဖစ္ေနရတယ္လုိ႔ မိသားစု၀င္ေတြ၊ အက်ဥ္း
သားေတြအတြက္ လုိက္ပါကူညီေပးေနတဲ့ ေရွ႕ေနေတြကလည္း ေျပာေနၾကတာပါ။
ဒီအထဲမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ စက္တင္ဘာ သံဃာေတာ္ေတြဦးေဆာင္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြအတြင္း
ထင္ရွားခဲ့တဲ့ သံဃာေတာ္တပါးျဖစ္တဲ့ အရွင္ဂမီၻရရဲ႕အမႈကုိ လုိက္ပါကူညီေပးဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္း
ေနတဲ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ေရွ႕ေန ဦးညီညီလႈိင္ကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ႀကံဳေနရ
တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ဆုံး႐ႈံးမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အခုလုိဆုိပါတယ္။

"ဦးဂမၻီရလိုလူေတြက ဘာပုဒ္မနဲ႔ အေရးယူထားၿပီး ဘာပုဒ္မနဲ႔ အဖမ္းခံထားရမွန္း မသိ
ဘဲနဲ႔ ေထာင္ထဲမွာပဲ ခုခံေခ်ပခြင့္ မရဘဲနဲ႔ အခ်ဳပ္ခံထားရတာ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္
က်ေနာ္တုိ႔ကို မည္သည့္ပုဒ္မနဲ႔ အေရးယူထားၿပီး မည္ကဲ့သို႔ ခုခံရမယ္ဆိုတာ သိသာ
ထင္ရွားေအာင္ လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ေထာင္ထဲမွာပဲ ခ်ဳပ္ရက္ေတြအၾကာႀကီး ခုခံေခ်ပ
ခြင့္မရဘဲနဲ႔ ဒီအတုိင္းပဲ အခ်ဳပ္ခံေနရတဲ့အတြက္ အမ်ားႀကီး လူ႔အခြင့္အေရး ထိခုိက္
နစ္နာေနပါတယ္ဆုိတာ ေျပာသင့္ပါတယ္။ ဒါမ်ဳိး အျခားလူေတြမွာလည္း ရွိပါတယ္။

"ဥပမာ က်ေနာ္လုိက္တဲ့အမႈထဲက ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားထဲက ကိုေက်ာ္ဆန္းဆုိရင္
သူက ေအးေစတီဘုရားမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္ေျမာက္ဖို႔အတြက္ တျခား
အန္န္အယ္လ္ဒီပါတီ၀င္ေတြနဲ႔ ဆုေတာင္းၾကတယ္။ ဆုေတာင္းတယ္ဆိုတာ သူတုိ႔
စိတ္ထဲကေန သူတို႔ လြတ္ေျမာက္ပါေစဆိုၿပီး ဆုေတာင္းတာ။ ဘယ္သူမွလည္း မၾကား
ႏုိင္ဘူး၊ မသိႏုိင္ဘူး။ ဒီဟာကိုပဲ ႐ုံးတင္စစ္ေဆးတဲ့အခါၾကေတာ့ ပုဒ္မ ၁၄၇၊ ၅၀၅(ခ)
တုိ႔နဲ႔ စစ္ေဆးတဲ့အခါၾကေတာ့ ဘုရား၀တ္ျပဳေနတဲ့ပုံကို ဓာတ္ပုံ႐ုိက္ထားၿပီး ဒါ ျပစ္မႈ
က်ဴးလြန္ေနပါတယ္ဆိုၿပီး စြပ္စြဲထားတာမ်ဳိးေတြေပါ့။

"ဒါ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးပဲ။ လူတုိင္းမွာရွိတဲ့ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ဆုေတာင္းပုိင္ခြင့္
ဆုိတဲ့ အခြင့္အေရးေလးေတာင္ မရဘူးျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူ႔အခြင့္အေရး
ေကာ္မရွင္က တာ၀န္ရွိတဲ့လူေတြနဲ႔ ေျပာဆုိေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ၿပီး အေျဖတခု ထုတ္သင့္
ပါတယ္။ ဒါ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရး ဆုံး႐ႈံးတာျဖစ္တယ္။"

ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနတဲ့ အဖဲြ႕အစည္းေတြက
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အနည္းဆုံး ၂,၀၀၀ ေလာက္ ရွိတယ္ဆုိၿပီး
စာရင္းျပဳစုထားေပမယ့္ ျမန္မာစစ္အစုိးရဘက္ကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားဆုိတာ
မရွိဘူး၊ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈနဲ႔ အေရးယူထားတာသာ ျဖစ္တယ္ဆုိၿပီး ကာကြယ္ေျပာဆုိေန
တာပါ။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ ဥပေဒအက်ဳိးေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးညီညီလႈိင္
ကေတာ့ …

"ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အမွန္တကယ္ ရွိေနပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးလုပ္လုိ႔ အဖမ္းခံ
ထားရတဲ့လူေတြ အမွန္တကယ္ရွိေနပါတယ္ ဆုိတာကိုေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးကိုယ္စား
လွယ္ကို သိေစခ်င္ပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့အစုိးရရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့စနစ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့မူကို
မႀကိဳက္လို႔ ေျပာၾကဆိုၾကတဲ့လူေတြ အဖမ္းခံရတယ္။ အဖမ္းခံရတဲ့အတြက္ အမႈရင္ဆုိင္
ရတယ္။ ဒါ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားပါ၊ ႏုိင္ငံေရးျပစ္မႈပါဆိုတာ သိသာထင္ရွားေစခ်င္
တယ္။"
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ေရွ႕ေန ဦးညီညီလႈိင္ပါ။

မေန႔တုန္းကလည္း ႏုိင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အဖဲြ႔ႀကီးျဖစ္တဲ့ Amnesty
International က လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ ျမန္မာႏုိင္ငံေရာက္ေနခုိက္
တုိက္တုိက္ဆုိင္ဆုိင္ ဆုိသလုိပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔
ပတ္သက္လုိ႔ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္လုိက္ပါေသးတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္း
သားေတြကုိ ဆက္လက္ဖမ္းဆီးထားတာ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္
လုိ႔ အႏွစ္သာရမရွိတဲ့ ကတိေတြသာ ေပးေနတာကုိ ကုလသမဂၢအေနနဲ႔ လက္ခံေနဖုိ႔
မသင့္ဘူးဆုိၿပီးေတာ့လည္း ေျပာဆုိလုိက္ပါေသးတယ္။