ျမန္မာႏုိင္ငံ
အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံေနရ
တဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြဟာ
က်န္းမာေရးျပႆနာေတြနဲ႔ ဆုိးဆုိးရြားရြား ရင္ဆုိင္
ေနရေပမယ့္ လုိအပ္တဲ့
ကုသေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ မရဘဲ ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ လူ႔အခြင့္
အေရးလႈပ္ရွားသူေတြ၊ အက်ဥ္းသားမိသားစု၀င္ေတြက
ေျပာၾကပါတယ္။ ဘယ္သူေတြ
ဘယ္လုိအေျခအေနအထိ ႀကံဳေနရတယ္ဆုိတာ ကုိေအာင္လြင္ဦးက
တင္ျပေပးထား
ပါတယ္။
ျမန္မာစစ္အစုိးရကုိ ဆန္႔က်င္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကုိ
လုပ္ကုိင္တယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္အမ်ဳိး
မ်ဳိးနဲ႔ ထိန္းသိမ္းခံထားရတဲ့
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အပါအ၀င္ အက်ဥ္းက်ခံေနရ
သူေတြအေနနဲ႔ က်န္းမာေရးျပႆနာေတြနဲ႔
ရင္ဆုိင္ေနရေပမယ့္ လုိအပ္တဲ့ ေဆး
ကုသမႈေတြ လုံလုံေလာက္ေလာက္ မရႏုိင္ဘဲ
ျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာၾကတာပါ။
ေထာင္တြင္း ဆုိးရြားတဲ့ အေျခအေနေတြေအာက္မွာ
က်န္းမာေရးျပႆနာေတြ ႀကံဳေန
ရသူေတြရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ စာရင္းတခုကုိေတာ့
ျပည္ပအေျခစုိက္ ႏုိင္ငံေရး
အက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း (ေအေအပီပီ) က
ဒီကေန႔ပဲ ထုတ္ျပန္
လုိက္ပါတယ္။ အနည္းဆုံး ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၃၉ ဦးဟာ
က်န္းမာေရးျပႆနာေတြ
ဆုိးဆုိးရြားရြား ႀကံဳေနရတယ္ဆုိၿပီး ေျပာဆုိလုိက္တာပါ။
"အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ
က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ အေရးေပၚလုိအပ္ေနတဲ့ ၃၉ ဦး
စာရင္းကို က်ေနာ္တုိ႔
ရရွိထားပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ျမစ္ႀကီးနားေထာင္မွာ အက်ဥ္း
က်ခံေနရတဲ့
ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းေရးမႉး ဦးေန၀င္းဟာ ေသြးတုိး၊ ႏွလုံးေရာဂါ
ေတြ
ခံစားေနရတယ္။ အခုဆုိရင္ လုံး၀ မတ္တပ္မရပ္ႏုိင္တဲ့ အေနအထားမ်ဳိးရွိတယ္လို႔
က်ေနာ္တုိ႔ ၾကားရပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မိသားစုေတြကေရာ၊
ဦးေန၀င္း
ကိုယ္တုိင္ကေရာ ေထာင္အာဏာပုိင္ အဆင့္ဆင့္ကို ေဆး၀ါးကုသေပးဖုိ႔
ေတာင္းဆိုခဲ့
တယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔သိရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔အထိ ေဆး၀ါးကုသမႈ
လုံး၀မရွိဘူး။
"ေနာက္တေယာက္က
ေမာ္လၿမိဳင္အက်ဥ္းေထာင္မွာရွိေနတဲ့ ကိုေက်ာ္မ်ဳိးမင္း။
သူဆိုရင္လည္း
ေအာက္ပုိင္းခ်ိၿပီး ေသေနတဲ့ ေ၀ဒနာကို ခံစားေနရတယ္။ ဒါေပမယ့္
အခုအခ်ိန္အထိ သူ႔ကို
ေထာင္အာဏာပုိင္ေတြက ေဆး၀ါးကုသမႈ မရွိေသးတာကို
က်ေနာ္တုိ႔ သိရတယ္။ ဒီလိုပဲ
အင္းစိန္ေထာင္မွာေရာ၊ တျခား အက်ဥ္းေထာင္ေတြမွာ
ေရာ က်န္းမာေရးဆုိး၀ါးေနတဲ့လူေတြက
ေတာ္ေတာ္ကို မ်ားေနတယ္။"
ေအေအပီပီ
အတြင္းေရးမႉး ကုိတိတ္ႏုိင္ ေျပာျပသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလုိ
ေထာင္တြင္း က်န္းမာေရးျပႆနာေတြနဲ႔ ႀကံဳေနရေပမယ့္လည္း လုိအပ္တဲ့ ကုသ
မႈေတြ မရွိတဲ့အျပင္
လုိအပ္တဲ့ ေဆး၀ါးေတြကုိဆုိရင္လည္း သက္ဆုိင္ရာ မိသားစု၀င္
ေတြကသာ ေထာက္ပ့ံေနရတယ္လုိ႔လည္း
အက်ဥ္းသားမိသားစု၀င္တြက ေျပာၾကပါ
တယ္။ ယမန္ေန႔ တနလၤာေန႔မွာပဲ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕
အင္းစိန္အက်ဥ္းေထာင္မွာ ေထာင္၀င္စာ
သြားေရာက္ေတြ႕ဆုံခဲ့တဲ့ အက်ဥ္းသား
မိသားစု၀င္တေယာက္ကေတာ့ ထိန္းသိမ္းခံ
လူငယ္တခ်ဳိ႕ရဲ႕ က်န္းမာေရးအေျခအေနေတြနဲ႔
ေဆး၀ါးကုသေစာင့္ေရွာက္မႈ လုံလုံ
ေလာက္ေလာက္ မရႏုိင္ဘဲ ျဖစ္ေနတာေတြကုိ အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
"ေနလင္းေအာင္ဆုိတဲ့
ကေလးေလး၊ သူက အခုမွ ၁၉ ႏွစ္ေလာက္ပဲရွိေသးတယ္။ သူက
ႏွလုံးနည္းနည္းေရာင္တယ္။ က်မ
မေန႔ကသြားေတာ့ သူေျပာျပတာ သူတို႔ ၃ တုိက္က
စက္တင္ဘာတုန္းက လူေတြေလာက္ပဲမ်ားတာ။
အဲဒီထဲက စည္သူေမာင္ဆုိတာ
လိပ္ေခါင္းလိုျဖစ္လို႔ သြားေျပာတယ္။ ေဆးေတြဘာေတြကေတာ့
က်မတုိ႔ ကုိယ့္ဘာသာ
ကုိယ္ ၀ယ္ေပးရတယ္။"
ျမန္မာႏုိင္ငံ
အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ စုစုေပါင္း ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂,၀၀၀ ေက်ာ္
ေလာက္ရွိမယ္လို႔
လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူေတြက ခန္႔မွန္းထားတာ
ျဖစ္ၿပီးသူတုိ႔ေတြအားလုံးကုိ
ျပန္လႊတ္ေပးဖုိ႔ကုိလည္း ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံ
တကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းက တစုိက္မတ္မတ္
ေတာင္းဆုိေနခဲ့တာပါ။
ဒီလဆန္းပုိင္းမွာတုန္းကလည္း
ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး
အထူးကုိယ္စားလွယ္ တုိမာ့စ္
အုိဟဲယား ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana)
ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ သြားေရာက္ၿပီး
လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကုိ စုံစမ္းရင္း ႏုိင္ငံေရး
အက်ဥ္းသားတခ်ဳိ႕နဲ႔လည္း ေတြ႕ဆုံခဲ့တာ
ရွိပါတယ္။ ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ေတြ က်ခံေနရ
တဲ့ သတင္းစာဆရာႀကီး ဦး၀င္းတင္ အပါအ၀င္
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၅ ေယာက္နဲ႔
ရန္ကုန္ အင္းစိန္ေထာင္မွာ ေတြ႕ဆုံတာေတြ ရွိခဲ့တဲ့
သူ႔ခရီးစဥ္ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့
အက်ဥ္းေထာင္အေျခအေနေတြဟာ ထင္သေလာက္မဆုိးလွတဲ့
သေဘာမ်ဳိးလည္း
သူက မွတ္ခ်က္ေပးခဲ့ပါတယ္။
ဒါနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ေအေအပီပီ အတြင္းေရးမႉး ကိုတိတ္ႏုိင္ရဲ႕ သေဘာထားကေတာ့ …
"ကုလသမဂၢ
ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္က သူ ျမန္မာ
ႏုိင္ငံကို
သြားၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ ေျပာသြားတဲ့စကား ရွိပါတယ္။ သူေတြ႕ခဲ့ရတဲ့
ႏုိင္ငံေရး
အက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ေနေနရတဲ့ အေျခအေနက
သိပ္မဆုိးလွဘူး
ေပါ့။ အဲဒီလို ေျပာသြားတာရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ တကယ့္အေျခအေနက အမ်ားႀကီး
အဲဒါ
ေတြနဲ႔ ကင္းကြာေနတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ ေျပာခ်င္တယ္။
"ေနာက္
သူသြားေရာက္ေတြ႕ဆုံခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားက ၅ ဦးပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ
၅ ဦးကလည္း
အင္းစိန္ေထာင္ တခုတည္းမွာရွိတာျဖစ္တယ္။ မစၥတာကင္တားနား
ေတြ႕ဆုံခ်င္တဲ့
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလုံးကို မေတြ႕ရဘဲနဲ႔ အက်ဥ္းေထာင္ေတြ
အကုန္လုံးမွာရွိတဲ့
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ အေျခအေနကို ဆုံးျဖတ္မယ္ဆုိရင္
အမွန္တရားနဲ႔
မနီးစပ္ႏုိင္ဘူးဆုိတာ က်ေနာ္တို႔ ေထာက္ျပခ်င္တာပါ။"
ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ ႀကိဳးပမ္း
မႈေတြ ထိေရာက္မႈမရွိတဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ အဖဲြ႔ႀကီးျဖစ္တဲ့
Amnesty International က ေ၀ဖန္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ႏုိင္ငံေရး
အက်ဥ္းသားေတြကုိ ဆက္လက္ဖမ္းဆီးထားတာ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔
ပတ္သက္လုိ႔ အႏွစ္သာရမရွိတဲ့ ကတိေတြသာ ေပးေနတာကုိ ကုလသမဂၢအေနနဲ႔
လက္ခံေနဖုိ႔ မသင့္ဘူးဆုိၿပီးေတာ့လည္း အဲဒီတုန္းက ေျပာဆုိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
