လူ႔အခြင့္အေရး က်ဴးလြန္ေဖါက္ဖ်က္မႈေတြအတြက္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုုင္း ကုုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံအဆက္ဆက္ မွာ ေ၀ဖန္ရႈတ္ခ်တာ ခံေနရတဲ့ ျမန္မာစစ္အစိုုးဟာ မၾကာခင္က်င္းပမဲ့ အေထြ ေထြ ညီလာခံႀကီးမွာ ေနာက္ထပ္ ဆင့္ေခၚကန္႔ကြက္မႈ တရပ္နဲ႕ ရင္ဆိုုင္ရဘိုု႔ ရွိေနပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုုးရဟာ အစိုုးရတစ္ရပ္ရဲ့ အရည္အခ်င္းမရွိဘူး၊ တိုုင္းျပည္ကိုု ကိုုယ္စားမျပဳဘူးဆိုုၿပီး လာမဲ့ ကုုလသမဂၢ အေထြထြ ညီလာခံႀကီးကိုု တက္ေရာက္ခြင့္ မျပဳေရးကန္႔ကြက္ဘိုု႔ ျမန္မာ့ ဒီမိုုကေရစီ အင္အားစုုေတြက လုုပ္ေဆာင္ေနၾကပါၿပီ။
"န၀တအေန နဲ႔ ျမန္မာျပည္ကိုု ကိုုယ္စားမျပဳတဲ့ အေၾကာင္းကိုု အေထာက္အထား၊ အခ်က္အလက္ေတြ နဲ႔ တင္ျပဘိုု႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ဥပေဒေၾကာင္းအရ အျပည္ျပည္ဆိုုင္ရာ ဥပေဒ ကြ်မ္းက်င္ပညာရွင္ေတြ နဲ႔ စာတမ္းျပဳစုု ထားပါတယ္။ ဒီစာတမ္းကိုု စက္တင္ဘာ ၉ ရက္ မတိုုင္ခင္ တင္သြင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူ႔အင္အား နဲ႔ တမ်ိဳး၊ သံတမန္အင္အား နဲ႔ တမ်ိဳး၊ ႏိုုင္ငံေရးနည္း နဲ႔ တမ်ိဳး ဆက္လွ်က္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တိုု႔ ကုုလသမဂၢမွာ ေတာင္းဆိုုသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်" လုိ႔ ဦးေမာင္ေမာင္ က ေျပာဆုိသြားပါတယ္။
ျမန္မာ့ဒီမိုုကေရစီ အင္အားစုုေတြကေတာ့ ၾသဂုုတ္လ ၄ ရက္ေန႔ကစလိုု႔ နယူးေယာက္ၿမိဳ႔ ကုုလသမဂၢရံုုးခ်ဳပ္ေရွ ႔မွာ ရံုုးပိတ္ရက္ကလြဲၿပီး ေန႔တိုုင္း ဆႏၵျပေနၾကပါတယ္။ PILPG ေခၚ အျပည္ျပည္ဆိုုင္ရာ ႏိုုင္ငံသားဥပေဒ နဲ႔ မူ၀ါဒမ်ားအဖြဲ႔ ဟာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုုမွာ အေျခစိုုက္ၿပီးေတာ့ ၂၀၀၅ ခုု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုုဘဲလ္ဆုုအတြက္ လ်ာထားခံရပါတယ္။ မီဂန္စတီး၀ပ္ (Meghan Stewart) ဟာ ဒီအဖြဲ႔က ထိပ္တန္းေရွ႔ေန တေယာက္ပါ။
"စိန္ေခၚ ကန္႕ကြက္ႏိုုင္တဲ့ သာဓကေတြ ရွိပါတယ္၊ ေဟတီ (Haiti) ႏိုုင္ငံတံုုးက ညီလာခံ ကိုု စင္ၿပိဳင္တက္လာတဲ့ ဒီမိုုကေရစီ အစိုုးရကိုုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ တရားမ၀င္ဘူးဆိုုၿပီး စစ္အာဏာသိမ္းအဖြဲ႔က ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ ဒီအဆိုုကိုု ကုုလသမဂၢက ပယ္ခ်လိုုက္ပါတယ္။ ကေမာၻဒီးယား (Cambodia) ကိစၥမွာလည္း အာဏာသိမ္း စစ္အစိုုးရက လူထုုေရြးေကာက္တဲ့ ဒီမိုုကေရစီအစိုုးရကိုု ညီလာခံက ဖယ္ရွားဘိုု႔ လုုပ္ရာမွာ စီစစ္ေရး ေကာ္မတီက ႏွစ္ဖြဲ႔လံုုးကိုု ဆိုုင္းငံ့ထားလိုုက္တဲ့ သာဓကေတြ ရွိပါတယ္။ ဆီယာရာလီယြန္ (Sierra Leone) ကိစၥမွာလည္း အာဏာသိမ္း စစ္အစိုုးရ နဲ႔ ဒီမိုုကေရစီအစိုုးရ ကိုုယ္စားလွယ္ေတြမွာ ဒီမိုုကေရစီအစိုုးရရဲ့ ကန္႔ကြက္မႈကိုု ညီလာခံက လက္ခံခဲ့တဲ့ သာဓကေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္" လုိ႔ မီဂန္စတီ၀ပ္ က ေျပာဆုိသြားပါတယ္။
ဒီမိုုကေရစီနည္း နဲ႔ ေရြးေကာက္ခံထားရတဲ့ အေ၀းေရာက္အစိုုးရေတြဟာ လူထုုအေပၚ ဖိႏွိပ္တဲ့ အာဏာသိမ္း အစိုုးရေတြကိုု ကုုလသမဂၢညီလာခံမွာ တရားမ၀င္ဘူးဆိုုၿပီး ကန္ကြက္ေလ့ ရွိတတ္ပါတယ္။ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ကိုု ညီလာခံမစခင္ တပတ္အလိုုမွာ သက္ဆိုုင္ရာတိုုင္းျပည္ရဲ့ ကိုုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေလွ်ာက္ထားတဲ့အခါ တကယ္ကိုုယ္စားျပဳ၊ မျပဳ ကန္႔ကြက္ၾကတာပါ။ ကုုလသမဂၢ အဖြဲ႔၀င္ ကုိးႏိုုင္ငံေကာ္မတီက ဒီလိုု ကန္႔ကြက္စိန္ေခၚခ်က္ကိုု စစ္ေဆးပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ညီလာခံကိုု တက္ေရာက္လာတဲ့ ၁၉၂ ႏိုုင္ငံက မဲတမဲစီ နဲ႔ ဗီတိုုအာဏာမပါပဲ ဆံုုးျဖတ္ၾကပါတယ္။ အေမရိကန္တကၠသိုုလ္က ပါေမာကၡ ေပါလ္ ၀ီလ်ံမ္စ္ (Paul Williams) ဟာ အေမရိကန္ အစိုုးရ ေရွ ႔ေနႀကီးအျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့သူပါ။
"ျမန္မာျပည္လိုုပါဘဲ အာဖဂန္နစၥတန္ (Afghanistan) က တာလီဘန္ (Taliban) အဖြဲ႔ ကိုုယ္စား ျပဳမျပဳ စိန္ေခၚခံရတဲ့အခါ ညီလာခံတက္ေရာက္ခြင့္ ျငင္းပယ္ျခင္း ခံရၿပီးေတာ့ အရင္အစိုုးရ ကိုုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ကိုု ေနရာေပးလိုုက္တဲ့ ရလာဒ္ ရွိပါတယ္။ ဆီယာရာလီယြန္ ကိစၥမွာလည္း ဒီမိုုကေရစီအရ ေရြးေကာက္ခံရတဲ့ အစိုုးရက စစ္ကိုုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ကိုု ဖယ္ရွားႏိုုင္ခဲ့ပါတယ္။ ကေမၻာဒီးယားဆိုုရင္ လူထုုဆႏၵအရ ေရြးေကာက္ထားတဲ့ အဖြဲ႔ကေန စစ္အစိုုးရကိုု သုံးႀကိမ္ေတာင္ စိန္ေခၚဖယ္ရွား ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အေရးႀကီးတဲ့ သာဓက တခုုကေတာ့ ကုုလသမဂၢကကို လက္မခံတဲ့ အသားအေရာင္ ခြဲျခားတဲ့ ေတာင္အာဖရိက လူျဖဴအစိုုးရပါ။ လူထုုကိုု ကိုုယ္စားမျပဳတဲ့အတြက္ ကုုလသမဂၢ က ျငင္းပယ္လိုုက္ပါတယ္" လုိ႔ ပါေမာကၡ ေပါလ္၀ီလ်ံမ္စ္ ေျပာဆုိပါတယ္။
စိန္ေခၚကန္႔ကြက္ခ်က္ကိုု စစ္ေဆးတဲ့နည္း ႏွစ္ခုုကေတာ့ ကိုုယ္စားလွယ္ ေစလႊတ္တဲ့ အစိုုးရဟာ ျပည္သူကိုု ကိုုယ္စားျပဳၿပီး ဒီမိုုကေရစီအရ လြတ္လပ္မွ်တစြာ တင္ေျမွာက္တဲ့ တရား၀င္ အစိုုးရ ဟုုတ္မဟုုတ္ဆိုုတဲ့ အခ်က္အျပင္ ဒီအစိုုးရဟာ ႏိုုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး စံခ်ိန္ေတြနဲ႔ ကိုုက္ညီမႈရွိမရွိ ဆိုုတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ပါေမာကၡ ဂ်က္ဖရီ ေဘ့တ္စ္ ဟာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုု ေရွ ႔ေနမ်ားအသင္း ရဲ ႔ အေတာ္ဆံုုးပုုဂၢိဳလ္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရၿပီး ဆားဗီးယား (Serbia) သမၼတ စလုိဘုိဒန္ မီလိုုရွီဗစ္ (Slobodan Milosevi) ကိုု ႏိုုင္ငံတကာခံုုရံုုးမွာ စစ္ရာဇ၀တ္ေကာင္ အျဖစ္ တရားစြဲဆိုု ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူပါ။
"ျမန္မာျပည္ကိစၥက သာမန္မဟုုတ္ေတာ့ပါဘူး။ ကမ္းကုုန္ေနပါၿပီ။ စစ္အစိုုးရဟာ ေရြးေကာက္ခံထားရသူေတြကိုု အာဏာမေပးတာ ၁၈ ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ လူေတြကိုု ေထာင္ခ် ညွဥ္းပမ္းတယ္၊ အဓမၼအလုုပ္ခိုုင္းတယ္၊ အဆိုုးဆံုုးကေတာ့ အတုုအေယာင္ ဆႏၵခံယူပြဲကေန တရား၀င္အစိုုးရပံုုစံမ်ိဳး လုုပ္ေနတာပါပဲ။ ကုုလသမဂၢ၊ အာဆီယံ နဲ႔ ႏိုုင္ငံတကာကေန လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ဆႏၵခံယူပြဲျဖစ္ေအာင္ ေတာင္းဆိုုတာကိုု ျငင္းပါတယ္။ နာဂစ္မုန္တုိင္းေၾကာင့္ လူသိန္းနဲ႔ခ်ီေသ၊ သန္းခ်ီဒုုကၡေရာက္ေနလိုု႔ ရက္ေရႊ႔ေပးပါဆိုုတာလဲ ရက္ပိုုင္းအတြင္း ဆႏၵခံယူၿပီး ၉၃ ရာခိုုင္ႏံႈးရတယ္ ေျပာတယ္။ ဘယ္လိုုအျဖစ္ပါလဲဗ်ာ။ ၉၀ ခုုႏွစ္က ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံရသူေတြ ကုုလသမဂၢအေထြေထြ ညီလာခံမွာ ေနရာယူရမွာပါ။ ဒါကိုုကန္႔ကြက္သူေတြ အဖိုု႔ အင္မတန္ရွက္စရာပါ" လုိ႔ ပါေမာကၡ ဂ်က္ဖရီေဘ့တ္စ္ (Jeffery Bates) ေျပာဆုိပါတယ္။
ပီနန္ဆရာေတာ္ႀကီး ဦးေဆာင္တဲ့ သာသနာ့ဥေသွ်ာင္ အျပည္အျပည္ဆိုုင္ရာ ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ နဲ႔ ျပည္ေထာင္စ ုုျမန္မာႏိုုင္ငံအမ်ိဳးသားေကာင္စီတိုု႔က စစ္အစိုုးရကိုု ကုုလသမဂၢမွာ စိန္ေခၚဘိုု႔ ေဆာ္ၾသခဲ့တာပါ။ ျပည္ပေရာက္ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားေတြ၊ ဂ်ပန္ႏိုုင္ငံ ျမန္မာ့ဒီမိုုကေရစီေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ေကာ္မတီ၊ အမ်ိဳးသား ဒီမိုုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ လြတ္ေျမာက္ နယ္ေျမ နဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုုယ္စားလွယ္မ်ားအဖြဲ႔က ေထာက္ခံခဲ့သလိုု ျပည္ေထာင္စုု ျမန္မာႏိုုင္ငံ အမ်ိဳးသားညြန္႔ေပါင္း အစိုုးရကလည္း ကန္႔ကြက္ဘို႔ မရွိေၾကာင္း ထုုတ္ျပန္ပါတယ္။
"စစ္အစိုုးရက ဦးဇင္းတိုု႔ ျပည္သူလူထုုအေပၚမွာ ဘာမွ တာ၀န္ေက်ခဲ့တာ မရွိဘူး။ ျပည္သူလူထုု အက်ိဳးအတြက္ ဘာမွလုုပ္ခဲ့တာမရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္မိုု႔လိုု႔ ဦးဇင္းတိုု႔က ဒီကေန႔ ဒီ အာဏာရွင္ အစိုုးရကိုု၊ အာဏာရွင္ေတြကိုု ဦးဇင္းတိုု႔ ႏိုုင္ငံမွာဆက္ၿပီး မရွိေစခ်င္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီယူအင္န္ကေနၿပီးေတာ့ အာဏာရွင္ေတြကိုု တရားစြဲမယ္၊ ေနာက္ ယူအင္န္မွာလည္း ဒီအာဏာရွင္ေတြကိုု အသိအမွတ္ မျပဳဘိုု႔ ဦးဇင္းတို႔ သံဃာေတာ္ေတြအေနနဲ႔ လာၿပီးေတာင္းဆိုုတာပါ" ဦးေဃာသိတ မိန္႔ဆုိထားပါတယ္။
ျမန္မာ့ဒီမိုုကေရစီ အင္အားစုုေတြ ရဲ့ စိန္ေခၚမယ္ဆိုုတာကိုု စစ္အစိုုးရသတင္းစာေတြမွာ ရႈတ္ခ်ေရးသားတာေတြ ရွိပါတယ္။ စိန္ေခၚမႈရဲ့ ရလာဒ္ကေတာ့ ညီလာခံ စတင္ခ်ိန္က်မွပဲ သိရမွာပါ။ ျမန္မာႏိုုင္ငံ ကုုလသမဂၢ အဖြဲ႔၀င္ ျဖစ္လာကတည္းက အေထြေထြ ညီလာခံမွာ ဒီလိုုစိန္ေခၚ ကန္႔ကြက္ ခံရတာမ်ိဳး တခါမွ မရွိခဲ့ပါဘူး။ စက္တင္ဘာလမွာ က်င္းပမဲ့ ၆၃ ႀကိမ္ေျမာက္ ညီလာခံ ႀကီးမွာ ျမန္မာႏိုုင္ငံဟာ ဒုုတိယဥကၠဌ တာ၀န္ယူဘိုု႔ ရွိေနပါတယ္။
