ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြဟာ ႏုိင္ငံတကာက
စံခ်ိန္စံၫႊန္းေတြနဲ႔
အညီျဖစ္ဖုိ႔ လုိေနေသးတဲ့အေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနေတြ တုိးတက္ဖုိ႔
အေျခခံ
လြတ္လပ္ခြင့္ေတြရွိဖုိ႔ လုိေသးတဲ့အေၾကာင္း ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ
လူ႔အခြင့္
အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ မစၥတာ ေတာမတ္စ္ အုိဟဲ ကင္တားနား (Tomas Ojea
Quintana) က ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။ ဒီလုိ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္ဖုိ႔
တုိက္တြန္းေျပာဆုိလုိက္တဲ့အေပၚ ျမန္မာႏုိင္ငံက အတုိက္အခံ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီ
အဖဲြ႕ခ်ဳပ္က
ႀကဳိဆုိလုိက္ေပမယ့္ အေျခအေနေတြ တုိးတက္ဖုိ႔က ေျပာေနတာထက္ကုိ
လုိေနေသးတယ္လုိ႔လည္း
ဆုိလုိက္ပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကုိ ကုိေအာင္လြင္ဦးက
တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး တုိးတက္ျဖစ္ထြန္းမႈေတြ
ရွိလာေစဖုိ႔အတြက္ လူ႔အခြင့္အေရး
အေျခအေနေတြ တုိးတက္ဖုိ႔က စိန္ေခၚမႈေတြအျဖစ္
ရွိေနဆဲပဲဆုိၿပီး မေန႔တုန္းက
ထုတ္ျပန္လုိက္တဲ့ သူ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာ
ေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ ျမန္မာစစ္အစုိးရက သူ႔ရဲ႕
ႏုိင္ငံေရးလမ္းျပေျမပုံအရ လာမယ့္ ၂၀၁၀
ခုႏွစ္မွာ ေရြးေကာက္ပဲြအသစ္ေတြ က်င္းပဖုိ႔
ျပင္ဆင္ေနတဲ့ေနရာမွာ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးေတြျဖစ္တဲ့
လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ခြင့္၊
ၿငိမ္းခ်မ္းစြာစု႐ုံးခြင့္ စတာေတြအျပင္ ဖမ္းဆီးထားတဲ့
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကုိ
ျပန္လႊတ္ေပးဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔လည္း သူက ဆုိလုိက္ပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရး ကုိယ္စား
လွယ္ရဲ႕ ဒီလုိ ေထာက္ျပေျပာဆုိမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အတုိက္အခံ
အမ်ဳိးသားဒီမုိ
ကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ (အန္န္အယ္လ္ဒီ) ရဲ႕ သေဘာထားကေတာ့ …
"အဓိကအားျဖင့္ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးေတြကို
ေပးမွျဖစ္မယ္။
ဒီဟာက လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ
အေျခခံအခ်က္ ၄ ခ်က္ေျပာပါတယ္။ Right of
Express,
Opinion, Right of Assembly နဲ႔
Right of Association ရယ္။ ဒါေတြရွိမွပဲ
ဒီမုိ
ကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးဆုိတာ ျဖစ္ႏုိင္မယ္လို႔
ေျပာတာ။ က်ေနာ္တုိ႔
လုံး၀ႀကိဳဆိုတယ္။ ဒါက
အမွန္လည္း အမွန္တရားပါ။
"ေနာက္တခုက ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလုံး
လႊတ္ေပးျခင္းအားျဖင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ
ေရာ၊ ႏုိင္ငံေရးအက်ပ္အတည္းေရာ
ေျပလည္
ႏုိင္စရာရွိတယ္လုိ႔ တင္ျပတဲ့ဟာေတြက က်ေနာ္
တုိ႔ ႀကိဳဆုိတယ္လုိ႔
ေျပာခ်င္ပါတယ္၊ အဲဒါေတြနဲ႔
ပတ္သက္ရင္။ အဲဒီလိုေျပာေပမယ့္ ဒီထဲမွာ အဓိပၸာယ္ေတြ
အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။
"ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အားလုံးလႊတ္တယ္ဆုိရင္ Dialogue
ဆုိတာရွိလာမယ္၊
ညိႇႏႈိင္းမႈဆုိတာ ရွိလာမယ္။ ဒီဟာေတြ ရွိလာတဲ့အခါ ၂၀၁၀
ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္
အက်ဳိးရွိႏုိင္တယ္လုိ႔ ဒီလိုအဓိပၸာယ္မ်ဳိး က်ေနာ္တုိ႔ ယူပါတယ္။
ဒါလႊတ္လုိက္တာနဲ႔
ဒါျဖစ္တယ္ဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္မ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေတြက အေျခခံ
အဓိကလုိအပ္ခ်က္ကို
ေျပာတဲ့သေဘာလုိ႔ အန္ကယ္တုိ႔ နားလည္ထားပါတယ္။"
လတ္တေလာ အေျခအေနမွာေတာ့ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြကုိ ဆက္လက္ဖမ္းဆီးမႈ
ေတြ
ရွိေနတာ အပါအ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြဟာ ေက်နပ္
ဖြယ္ရာ
မရွိတဲ့အေၾကာင္းလည္း လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္က သူ႔ရဲ႕ အစီရင္
ခံစာထဲမွာ
ေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။
အန္န္အယ္လ္ဒီပါတီကေတာ့ အေျခအေနေတြဟာ ပုိလုိ႔ေတာင္
ဆုိးလာတယ္လုိ႔
ဆုိလုိက္ပါတယ္။
"ဖိႏွိပ္မႈေတြ ပိုမ်ားတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ျမင္ပါတယ္။
ၾသဂုတ္၊ စက္တင္ဘာ ကာလမွာ
အဖမ္းအဆီး ပိုမ်ားလာတယ္။ ေတာ္ေတာ္ၾကာၾကာ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီ
ဖမ္းထားတဲ့လူေတြကိုလည္း
အခုမွ ျပစ္ဒဏ္ခ်တာေတြ ေတြ႕ေနရတယ္။ ဒါေၾကာင့္
ဖိအားေပးမႈကလည္း လက္ေတြ႕
မွာေတာ့ ဒီမွာ ပုိေနတယ္၊ ပုိမ်ားလာတယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။"
လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကုိ စုံစမ္းစစ္ေဆးဖုိ႔
ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾသဂုတ္လထဲတုန္းက
ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ မစၥတာကင္တားနား ေရာက္ေနခုိက္မွာပဲ
တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြကုိ
ဖမ္းတာဆီးတာေတြ ရွိခဲ့သလုိ ၿပီးခဲ့တဲ့ လေတြအတြင္းမွာလည္း
ဖမ္းဆီးမႈေတြ၊
ထိန္းသိမ္းခံေနရသူေတြကုိ ေထာင္ဒဏ္ျပစ္ဒဏ္ေတြ ခ်မွတ္ေနတာေတြလည္း
ရွိခဲ့တာ
ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တုိးတက္ဖုိ႔အတြက္
အထူးကုိယ္စား
လွယ္ သြားေရာက္တဲ့ၾကားက ဒီလုိ ျဖစ္ပ်က္ေနတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အန္န္အယ္လ္ဒီ
ရဲ႕
အျမင္ကုိလည္း ေမးၾကည့္ပါတယ္။
"လက္ရွိအေျခအေနမွာ ေျပာရင္ေတာ့
ဆုပ္ဆုပ္ကုိင္ကုိင္ျပႏုိင္တဲ့ တုိးတက္မႈ မရွိေသး
ဘူးလို႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။
သို႔ေသာ္လည္း မစၥတာကင္တားနားတို႔လုိ၊ အေထြေထြအတြင္း
ေရးမႉး မစၥတာဘန္ကီမြန္းတုိ႔လုိ
ပုဂၢဳိလ္ေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံအေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး
ေျပာတာေတြကို လက္ရွိ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း
တေလးတစားရွိလာတဲ့ အေျခ
အေနျဖစ္လာႏုိင္တယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္လာရင္ တုိင္းျပည္အတြက္
လမ္းေၾကာင္းမွန္ေပၚ
ေရာက္တယ္လုိ႔ ေျပာလို႔ရမွာေပါ့။ ဒီလိုေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ဳိး
က်ေနာ္တုိ႔ထားပါတယ္။"
အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ (အန္န္အယ္လ္ဒီ) ပါတီ
ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ဦးဉာဏ္၀င္း
ေျပာျပသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေတြ၊ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ်ေနတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔လည္း အသစ္ခန္႔အပ္လုိက္တဲ့
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီး မစၥ နာဗီ ပီေလး (Navi Pillay) က
မၾကာေသးခင္တုန္းကပဲ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ ခဲ့ပါေသးတယ္။ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရးယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးခံေနရသူ
ေတြ အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့ အခ်ိန္ကာလေတြဟာဆုိရင္ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈက်ဴးလြန္လုိ႔
ျပစ္ဒဏ္က်ခံေနရသူေတြထက္ေတာင္ ပုိေနေသးတယ္ ဆုိၿပီးေတာ့လည္း သူက
ေျပာသြားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
