အေတာမသတ္ႏိုင္ေသးတဲ့
ကမၻာ့ေငြေၾကး အက်ပ္
အတည္း ျပႆနာကို
ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းဖို႔နဲ႔
ယိမ္းယိုင္ေနတဲ့ ကမၻာ့အစုရွယ္ရာေစ်းကြက္
ျပန္လည္တည္ၿငိမ္လာေစဖို႔အတြက္ အေမရိကန္
သမၼတ ဘုရွ္က တျခားႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔
ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ မေန႔ကလည္း
သမၼတဘုရွ္က
အီတလီႏိုင္ငံ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ စီလ္ဗီယို
ဘယ္လူစကိုးနီး (Silvio Berlusconi) ကို
အိမ္ျဖဴ
ေတာ္မွာ ဖိတ္ေခၚေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
အလားတူ ဥေရာပေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း
ေခါင္းခ်င္းဆိုင္ၿပီး စီမံကိန္းသစ္ေတြ ခ်မွတ္ႏုိင္ခဲ့
ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ကမၻာ့အစုရွယ္ရာေစ်းဟာ
တပတ္ၾကာ အထိနာခဲ့ရာက ျပန္လည္ဦးေမာ့လာႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
အေၾကာင္းစုံကုိ
ဗြီအိုေအသတင္းေထာက္ မုိက္ကယ္ ဘုိးမန္း (Michael Bowman) နဲ႔ ေပၚလာ
၀ုဖ္ဆင္
(Paula Wolfson) သတင္းေပးပို႔ထားတာကို ေနာ္႐ႈိးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
မေန႔က
အေမရိကန္သမၼတဘုရွ္နဲ႔ အီတလီ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ စီလ္ဗီယို ဘယ္လူစကုိးနီးတို႔ဟာ
၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာရွိတဲ့
သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္မွာ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၾကၿပီး အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပ
ႏိုင္ငံတို႔ ကမၻာ့စီးပြားေရး
အက်ပ္အတည္း ျပႆနာကို တံု႔ျပန္ရာမွာ ဟန္ခ်က္ညီညီရွိဖို႔
ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ စေန၊ တနဂၤေႏြေန႔တုန္းကလည္း အဓိကဘ႑ာေရး
၀န္ႀကီးေတြ ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ
ေတြ႕ဆံုခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တနဂၤေႏြေန႔တုန္းက
လည္း ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ ပဲရစ္ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ဥေရာပ ၁၅ ႏိုင္ငံက ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေရး
ေပၚ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀း
က်င္းပၿပီး အ႐ံႈးေပၚေနတဲ့ ဘဏ္ေတြကို အစုိးရက
ကယ္တင္ဖို႔၊ ဘဏ္ကေႂကြးေတြကို
အာမခံေပးဖို႔နဲ႔ ဘဏ္ေတြ ဆက္ၿပီး ေငြထုတ္ေခ်း
ေပးႏိုင္ဖို႔အတြက္ စီမံကိန္းတရပ္္
ခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚလာ ၁ ထရီလီယံကေန
၃ ထရီလီယံအထိ ကုန္က်မယ့္ အဲဒီစီမံကိန္းကို
ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးရန္ပုံေငြအဖြဲ႕
(IMF) အပါအ၀င္ တျခား ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြက
ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။
အခုလို
အတၱလႏၱိတ္သမုဒၵရာ တဖက္တခ်က္က ႏိုင္င့ံေခါင္းေဆာင္ေတြ ေခါင္းခ်င္းဆိုင္
ေဆြးေႏြးၿပီး
ေသြးေၾကာပိတ္ေနတဲ့ ေခ်းေငြေစ်းကြက္ ပံုမွန္အတိုင္း ျပန္လည္လႈပ္ရွား
လည္ပတ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္
ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ တခုၿပီးတခု ခ်မွတ္ၾကၿပီး
မၾကာခင္မွာပဲ ကမၻာ့အစုရွယ္ရာေစ်းဟာ
သီတင္းတပတ္လံုး ၁၅% ကေန ၂၅%
အ႐ႈံးေတြနဲ႔
ေဇာက္ထုိးမိုးေမွ်ာ္ ျဖစ္ခဲ့ရာကေန သိသိသာသာ
ျပန္လည္ဦးေမာ့လာခဲ့ရပါ
တယ္။ အခုလို တိုးတက္မႈလကၡဏာေတြေၾကာင့္
အတိုင္းအတာတခုအထိ စိတ္သက္သာ
ရာ ရခဲ့ေပမယ္လို႔လည္း ဒါဟာ အေျခမခုိင္ေသးဘူးဆိုတာနဲ႔
ေစ်းကြက္ဟာ ခုထိ ခုိင္ခုိင္
မာမာ မရွိေသးဘူး ဆိုတာကိုေတာ့ ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြ
သတိမူထားၾကဆဲ ျဖစ္ပါ
တယ္။
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္
ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ထိန္းထားဟန္ရွိတဲ့ သမၼတဘုရွ္က
အခုလိုေျပာခဲ့ပါ
တယ္။
"က်ေနာ္တို႔
တိုင္းျပည္စီးပြားေရးေတြမွာ တကယ္ပဲ ခက္ခဲတဲ့ကာလေတြကို ရင္ဆိုင္
ေနရတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီစိန္ေခၚမႈေတြကို က်ေနာ္တို႔
အစြမ္းကုန္ႀကိဳးစားၿပီး အဆံုးမ
ေတာ့ ရင္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားႏိုင္မယ္ဆိုတာ
ယံုၾကည္ပါတယ္။"
ေနာက္
သမၼတဘုရွ္ ေျပာသြားတာကေတာ့ ပမာဏႀကီးတဲ့ ေႂကြးဆံုးေတြေၾကာင့္
လုပ္ငန္းလည္ပတ္ဖို႔ အသက္႐ႈၾကပ္သြားတဲ့ ပုဂၢလိကဘဏ္ေတြ
ပံုမွန္အတိုင္း ျပန္ၿပီး
လည္ပတ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အရင္းအႏွီးေတြရႏိုင္ဖို႔အျပင္
ေငြေၾကးစနစ္ ပိုမို
ခိုင္မာလာဖို႔နဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ စားသံုးသူ ျပည္သူေတြ
လိုအပ္တဲ့ေခ်းေငြ
ေတြ ရရွိႏိုင္ဖို႔အတြက္ အေမရိကန္နဲ႔ မဟာမိတ္ႏိုင္ငံေတြက
ေခါင္းေဆာင္ေတြ အဓိက
ေဇာင္းေပးႀကိဳးစားေနတယ္ ဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အီတလီ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္
စီလ္ဗီယို ဘယ္လူစကုိးနီးကလည္း ဒီေလာက္ႀကီးမားတဲ့
ေငြေၾကး
အက်ပ္အတည္းမ်ဳိး ကမာၻမွာ တခါမွ မႀကံဳဖူးဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္
လက္ေတြ႕
ႀကံဳေတြ႕ေနရတဲ့ ကမၻာလံုးနီးပါးဆိုင္ရာ ဘ႑ာေရးျပႆနာႀကီးကို တကယ္ရင္ဆိုင္
ေက်ာ္လႊားႏိုင္မယ္ဆိုတာ သူ႕အေနနဲ႔
ရာႏႈန္းျပည့္ ယံုၾကည္တယ္လို႔ အီတလီဘာသာ
စကားနဲ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
တခ်ိန္ထဲမွာပဲ ၿဗိတိန္ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီး အလစၥတဲ ဒါလင္ (Alistair Darling) ကလည္း…
"က်ေနာ္တို႔အားလံုး
ျပတ္ျပတ္သားသားနဲ႔ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ အတူပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္
လိုက္ၾကမယ္ဆိုရင္ ဒီလိုခက္ခဲတဲ့ကာလကို မုခ်ရင္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားႏိုင္မယ္ဆိုတာ
ဘယ္နည္းနဲ႔မဆို ရဲရဲႀကီး ယံုၾကည္ႏိုင္ပါတယ္" လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ျပန္လည္ဦးေမာ့လာတဲ့
အေမရိကန္ အစုရွယ္ရာေစ်းကြက္ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့
ကိန္းဂဏန္း ၃ ခုထိ
ထိုးတက္ခဲ့ပါတယ္။ ဥေရာပမွာ မေန႔ ေန႕လယ္ခင္းကဆိုရင္ ၈%
ကေန ၁၂% ထိ တက္ခဲ့ပါတယ။္ မေန႔က
ေစ်းအပိတ္မွာ
ေဟာင္ေကာင္အစုရွယ္ရာ
ေစ်းကေတာ့ ၁၀% နီးပါး တက္ခဲ့ပါတယ္။ တျခား စီးပြားေရးတက္သစ္စ
တိုင္းျပည္ေတြ
ျဖစ္တဲ့ မကၠဆီကိုနဲ႔ မေလးရွားမွာလည္း အစုရွယ္ရာေစ်းေတြက
အေပါင္းလကၡဏာ
ဘက္ကို ျပန္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
အစုရွယ္ယာေစ်းေတြက ၿပီးခဲ့တဲ့သုံးေလးပတ္နဲ႔စာရင္
ေစ်းသက္သာေသးတာမို႔
ေစ်းေပါေပါနဲ႔ ရွယ္ရာေတြ၀ယ္ထားသူ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြက
မၾကာခင္မွာ အျမတ္
အစြန္းရဖို႔အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတယ္လို႔
အေမရိကန္အေျခစိုက္ Standard and
Poor ကုမၸဏီရဲ႕ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ မဟာဗ်ဴဟာ
ေလ့လာသံုးသပ္သူ အႀကီးအကဲ
ဆမ္ စတုိေဗာလ္ (Sam Stovall) က ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အခု
လူတိုင္းလူတိုင္း
အစုရွယ္ရာေစ်း အေျခအေန ဘယ္ေလာက္ဆိုးသလဲဆိုတာကို ေျပာေနၾကတာမွန္ေပ
မယ့္ ဒါဟာ အဆိုးဆံုးအေျခအေန
ျဖစ္ေနတာမုိ႔ တဖက္ကၾကည့္ရင္ ဒီအခ်ိန္ဟာ အစု
ရွယ္ရာေတြ ဖမ္း၀ယ္ဖို႔ အေကာင္းဆံုးအခ်ိန္ပါပဲလို႔
မစၥတာ စတုိေဗာလ္က ဆိုပါတယ္။
ႏိုင္လို႔ ေငြထုတ္ေခ်းသူျဖစ္တဲ့ ဘဏ္ေတြက အိမ္ေတြကို အိမ္၀ယ္သူေတြလက္က
ျပန္လည္သိမ္းယူခဲ့ရတဲ့ Foreclosure လို႔ေခၚတဲ့ ျဖစ္ရပ္အမ်ားအျပား ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားရာကေန
အခုလို တိုင္းျပည္တခုလံုး ေငြေၾကးနဲ႔ ဘ႑ာေရးအက်ပ္အတည္း ျပႆနာ ရင္ဆုိင္ခဲ့
ရတာလို႔ အမ်ားက နားလည္ထားၾကပါတယ္။ စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြ ေၾကာက္ရံြ႕စိုးရိမ္
တာတခုကေတာ့ တကယ္လုိ႔ ဘဏ္ေတြအေနနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ျပည္သူ
ေတြကို ဆက္ၿပီး ေငြထုတ္ေခ်းဖို႔ တြန္႔ဆုတ္ေနရင္၊ ထုတ္ေခ်းဖို႔လည္း မတတ္ႏိုင္ၾက
ေတာ့ဘူးဆိုရင္ ကမၻာ့စီးပြားေရး လည္ပတ္မႈႀကီးတခုလံုး ရပ္တန္႔သြားႏုိင္တဲ့ အေန
အထားရွိတာကိုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
