အေမရိကန္ Wall Streetနဲ႔ ဥေရာပတုိ႔၊ အာရွိတုိ႔မွာ အစုရွယ္ယာေစ်းေတြ ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ ျပန္ က်ဆင္းသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘ႑ာေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြ၊ ဘဏ္တုိက္ႀကီးေတြကို ကူညီ ေျဖရွင္းဖို႔ လုိအပ္ေနတဲ့ အစီအစဥ္ေတြက စီးပြားေရး ဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းတဲ့ အလားအလာကို ဟန္႔တားႏိုင္ပါ့မလားဆုိၿပီး ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတဲ့ သူေတြကလည္း သံသယေတြ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ ကင္ကေလ ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္ကေန သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။ ဦးေက်ာ္ဇံသာ က တင္ျပထားပါတယ္။
အခုတေလာမွာေတာ့ စီးပြားေရး သတင္းေတြဟာ က်န္သတင္းေတြထက္ ထိပ္ကို ေရာက္ေနပါတယ္။ ကမၻာ့ေငြေၾကး ေစ်းကြက္ကို ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ဥေရာပနဲ႔ အာရွ ေစ်းေတြမွာ အရႈံးေပၚခဲ့သလုိ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ Wall Street မွာလည္းပဲ အရံႈးေပၚခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ Dow Jones အစုရွယ္ယာ ၫႊန္းကိန္း အမွတ္ ၃၀၀ ဒါမွမဟုတ္ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္း က်ဆင္းသြားတာဟာ ဒီလ အေစာပိုင္းက ျဖစ္ပါတယ္။ လန္ဒန္မွာလည္း FTSEတုိ႔ DAXတုိ႔၊ ပဲရစ္က CACတုိ႔ဟာလည္း ၄ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္စီ က်ဆင္းသြားၾကပါတယ္။ တုိက်ိဳမွာေတာ့ Nikkei ၫြန္းကိန္းဟာ အမွတ္ ၁၀၀ ဒါမွမဟုတ္ ၁ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ တက္လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဟာင္ေကာင္ Heng Seng ကေတာ့ ၅ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ က်ဆင္းသြားခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ လက္လီ ေရာင္းခ်မႈဟာ စက္တင္ဘာလတုန္းက က်ဆင္းခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ အစီရင္ခံစာ တခုေၾကာင့္ အေမရိကန္ စီးပြားေရးဟာ ဆုတ္ကပ္ကို ေရာက္ေတာ့မလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ေရာက္ပဲ ေရာက္ေနၿပီလားဆုိတဲ့ စုိးရိမ္မႈေတြဟာ ကမၻာ့တလႊားမွာ ပိုၿပီး ရွိလာေနပါတယ္။ အေမရိကန္ ရဲ႕ လက္လီ ေရာင္းခ်မႈဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့လက ၁.၂ ရာခုိင္ႏႈန္းက်ဆင္းခဲ့တယ္လုိ႔ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ဌာနက ဗုဒၶဟူးေန႔တုန္းက ေၾကညာခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ သံုးႏွစ္တာအတြင္း အႀကီးမားဆံုး က်ဆင္းမႈလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြမ္းက်င္သူေတြ တြက္ခ်က္ထားတာရဲ႕ ၂ဆေလာက္ က်ဆင္းသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ စီးပြားေရးကို ၾကည့္ရင္ စားသံုးသူေတြရဲ႕ သံုးစဲြမႈဟာ ပမာဏအားျဖင့္ သံုးပံုတပံု ေလာက္ေတာင္ ရွိေနတာပါ။ ေနာက္အစီရင္ခံစာ တခုကလည္း အေမရိကန္ လကၠားေစ်းကလည္း ႏွစ္လ ဆက္တုိက္ က်ဆင္းသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ စႊမ္းအင္ေစ်း ျပန္ဆုတ္သြားလုိ႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိထားျပန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စြမ္းအင္နဲ႔ အစားအစာက လဲြၿပီး၊ က်န္ ပစၥည္းေတြရဲ႕ လကၠားေစ်းကေတာ့ ၁၇ႏွစ္ ႏွစ္ အတြင္း ႏွစ္စဥ္ ျမင့္မားမႈမွာ အထြက္အထိိပ္ ေရာက္ခဲ့တာပါ။ အေမရိကန္ သမၼတ George Bush ကေတာ့ တုိင္းျပည္စီးပြားေရး ျပန္ေကာင္းလာမယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဗုဒၵဟူးေန႔တုန္းက သူ႔ရဲ႕ အစုိးရ အဖဲြ႔၀င္ေတြနဲ႔ ဘ႑ာေရး အက်ပ္အတည္း ကိစၥ ေဆြးေႏြးၿပီး ဘ႑ေရး အေဆာက္အဦေတြ၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ျပန္လည္ အင္အားေကာင္းလာေစဖုိ႔အတြက္ သူတုိ႔ အစုိးရအဖဲြ႔ အေနနဲ႔ ရဲရဲရင့္ရင့္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“ဒီလုပ္ရပ္ေတြဟာ အင္မတန္ ထူးျခားတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြဆုိတာ သံသယရွိစရာ မလုိပါဘူး။ ေကာင္းေကာင္း ခ်င့္ခိ်န္ စဥ္းစားၿပီးမွ လုပ္ထားတာပါ။ ဒါဟာ လုိအပ္တဲ့ လုပ္ရပ္ပါ။ စီးပြားေရးဟာ ေရရွည္မွာ ျပန္ေကာင္းလာမယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ စိတ္ခ် ယံုၾကည္ေနပါတယ္။”
အဂၤါေန႔တုန္းကေတာ့ သမၼတ ဘုရွ္က ပုဂၢလိက ဘဏ္ေတြက အစုရွယ္ယာေတြကို ေဒၚလာ သန္းေပါင္း ႏွစ္သိန္း ငါးေသာင္းဖုိး ၀ယ္ယူဖုိ႔ အစီအစဥ္ကို ေၾကညာခဲ့တာပါ။ ေခ်းငွားမႈေတြ အဆင္မျပတ္ ျပန္လည္ ရွင္သန္လာေစဖုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဥေရာပ ထိပ္သီးေတြကလည္း Brussels ၿမိဳ႕မွာ စည္းေ၀းေနၾကပါတယ္။ ဒီဘ႑ာေရး အက်ပ္အတည္းကိုပဲ ေဆြးေႏြးၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ လုပ္ခ်င္တဲ့ ကိစၥေတြထဲမွာ မဆံုးေစရဘူးလို႔ အာမခံ ေပးႏုိင္တဲ့ ေငြေၾကး ပမာဏကို တုိးျမင့္ခ်င္တာလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ၿဗိတိိန္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဂါဒင္ဘေရာင္းကေတာ့ ကမၻာ့ေငြေၾကး အေဆာက္အဦေတြကို အဓိက အေျပာင္းအလဲ လုပ္ဖုိ႔ လုိအပ္ေနၿပီဆုိပါတယ္။
“စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြအတြက္ မရွိမျဖစ္တဲ့ အနာဂတ္အတြက္ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ ဆုိရင္ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ လအနည္းငယ္တုန္းက ျပႆနာေတြရဲ႕ ဇစ္ျမစ္ကို ကၽြန္ေတာ္တု႔ိ ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းၾကရပါလိမ့္မယ္။”
Merrill Lynchေငြေၾကး အက်ိဳးေဆာင္လုပ္ငန္းကို Bank of America ေဒၚလာ သန္းေပါင္း သံုးေသာင္း ငါးေထာင္နဲ႔ ၀ယ္ယူမယ့္ ကိစၥကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ ခ်ယ္လွယ္မႈ စိစစ္ ထိန္းခ်ဳပ္သူေတြက အသိအမွတ္ျပဳလုိက္ၾကပါၿပီ။ ဒီ၀ယ္ယူမႈဟာ အေမရိကန္မွာ အပ္ႏွံမႈအမ်ားဆံုး ျဖစ္တဲ့ ဘဏ္နဲ႔ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး ေငြေၾကး အက်ိဳးေဆာင္ လုပ္ငန္းတုိ႔ ေပါင္းစီးမႈပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီ၀ယ္ယူမႈကို Federal Reserve လုိ႔ေခၚတဲ့ အသိအမွတ္ ျပဳရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ JP Morgan Chaseရဲ႕ အျမတ္ အစြန္းဟာလည္း ျပန္မရတဲ့ အိမ္ေႂကြးေတြေၾကာင့္ တတိယ ေလးလပတ္မွာ ၈၄ရာခုိင္နႈန္း က်ဆင္းခဲ့ပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ နယူးေယာက္ အေျခစိုက္ ဘဏ္တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာထက္ အျမတ္အစြန္းရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ အေျခစုိက္ ကုမၸဏီႀကီး ကုိကာကိုလာ ဟာ တတိယ ေလးလပတ္မွာ အျမတ္အစြန္း ၁၄ရာခုိင္ႏႈန္း ျမင့္တက္ခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ သတင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကား မွာ ေရာင္းအား က်ဆင္းခ်ိန္ခဲ့ေပမယ့္ အသစ္ ျဖစ္ထြန္းလာတဲ့ ကမၻာ့ ေစ်းကြက္သစ္ေတြေၾကာင့္ ဒီလို အျမတ္အစြန္း ထြက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
