ဇင္ဘာေဘြႏုိင္ငံမွာ
အာဏာခြဲေ၀ေရး အေျခအေန ေဆာလ်င္စြာ တုိးတက္မလာဘူး
ဆုိရင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔
ပစ္မွတ္ထား အေရးယူမႈအသစ္ေတြ ခ်မွတ္ရ
လိမ့္မယ္လို႔ ဇင္ဘာေဘြႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး
ဂ်ိမ္းစ္ မက္ဂီး
(James McGee) က သတိေပးလုိက္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေန
တုိးတက္
ေကာင္းမြန္လာျခင္း မရွိတာေၾကာင့္ ဘက္ေပါင္းစုံ လူမႈေရးအေျခအေနေတြ ပုိၿပီး
ယုိယြင္းဆုတ္ယုတ္လာတယ္လို႔လည္း ဆုိပါတယ္။ ဗြီအုိေအသတင္းေထာက္ ေဒးဗစ္
ေဂါလပ္စ္ (David
Gollust) အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနက ေပးပို႔ထားတဲ့သတင္းလႊာ
ကို ဦးေက်ာ္ဇံသာက
တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ဇင္ဘာေဘြႏုိင္ငံရဲ႕
ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနဟာ စက္တင္ဘာလကစၿပီး တုိးတက္မႈမရွိခဲ့
တဲ့အတြက္ လူထုရဲ႕
က်န္းမာေရးအပါအ၀င္ ဘက္ေပါင္းစုံ အေျခအေနေတြဟာ ျမန္ျမန္
ဆန္ဆန္ က်ဆင္းလာေနၿပီး
ငတ္မြတ္ေခါင္းပါးမႈနဲ႔ ၀မ္းေရာဂါျဖစ္ပြားမႈေတြလည္း
ရွိေနတယ္လို႔
ဟာရာရီးၿမိဳ႕ေတာ္ရဲ႕ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီးက ဆိုပါတယ္။ ဒီေရာဂါ
ေၾကာင့္ ေသဆုံးရသူေပါင္းလည္း
၃၀၀ ခန္႔ ရွိေနၿပီလို႔ ဆုိပါတယ္။
သမၼတမူဂါဘီ
(Mugabe) အေနနဲ႔ MDC ေခၚ ဒီမို
ကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး
လႈပ္ရွားမႈပါတီ
ေခါင္းေဆာင္ ေမာ္ဂန္ ခ်န္ဂ႐ုိင္း (Morgan
Tsvangerai) နဲ႔
အာဏာခြဲေ၀ေရးကိစၥကို သေဘာ႐ုိး
နဲ႔ စတင္ေဆာင္ရြက္ျခင္းမွတပါး တုိင္းျပည္အေျခ
အေန
ေကာင္းလာႏုိင္စရာနည္းလမ္း မျမင္ဘူးလုိ႔
သံအမတ္ႀကီး မက္ဂီးက သတင္းေထာက္ေတြကို
ေျပာသြားပါတယ္။
ဒါေပမယ့္
အခုအခ်ိန္အထိေတာ့ မစၥတာမူဂါဘီဟာ
မတ္လ ပါလီမန္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရထားတဲ့
MDC
ပါတီကုိ အေရးမပါတဲ့ ၀န္ႀကီးဌာနတခ်ဳိ႕
ေလာက္ လႊဲေပး႐ံုကလြဲၿပီး ဒါ့ထက္ပိုၿပီး
အာဏာခြဲေ၀ဖုိ႔ ဆႏၵမရွိဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
တုိင္းျပည္မွာ စီးပြားေရးျပႆနာေတြ၊
ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈေတြ ျဖစ္ေနေပမယ့္ မစၥတာ
မူဂါဘီဟာ သူ႕ရဲ႕မဟာမိတ္ေတြကို ေငြေၾကးေတြ
ပံ့ပိုးထားၿပီး ေထာက္ခံမႈကို ထိန္းသိမ္း
ထားႏုိင္တဲ့အတြက္ အာဏာကို လြယ္လြယ္နဲ႔
စြန္႔လႊတ္လိမ့္မယ္မဟုတ္ဘူးလို႔လည္း
သံအမတ္ႀကီးက သုံးသပ္ပါတယ္။
"ဇင္ဘာေဘြမွာ
သူ႕အေနနဲ႔ အာဏာကို လြယ္လြယ္နဲ႔ မစြန္႔ဘူးဆုိတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း
ေျပာထားၿပီးပါၿပီ။ SADC လို႔ေခၚတဲ့ ေတာင္အာဖရိကဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အဖြဲ႕အစည္းကဆုိရင္
စည္းလုံးညီၫြတ္ေသာ အစုိးရတရပ္ရွိရမယ္၊ အာဏာခြဲေ၀ေရး လုပ္ရမယ္လုိ႔ ေၾကညာ
ခ်က္ေတြ
ထုတ္ေနပါတယ္။ မူဂါဘီကေတာ့ ေမာ္ဂန္ ခ်န္ဂ႐ုိင္းကုိ အာဏာအစစ္အမွန္
ေပးၿပီး အစုိးရထဲ
ဘယ္ေတာ့မွ ပါ၀င္ခြင့္မေပးႏုိင္ဘူးဆုိတာ ျပသေနပါတယ္။"
မစၥတာမူဂါဘီရဲ႕
ပါးနပ္တဲ့ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈေၾကာင့္ သူ႕ရဲ႕ အာဏာကို ခ်ဳပ္ကုိင္ႏုိင္မႈဟာ
အရင္ကထက္ေတာင္ ပုိၿပီး ခုိင္မာလာေနပါတယ္တဲ့။ သုိ႔ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံတကာက
ဖိအားေပးမႈေတြ၊ ဒီသမၼတနဲ႔ သူ႔မိသားစုေတြ၊ အေပါင္းအသင္းေတြကို ပစ္မွတ္ထား
အေရးယူပိတ္ဆုိ႔မႈေတြကို အခုိင္အမာ တစုိက္မတ္မတ္ ျပဳလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ အမွန္
တကယ္ပဲ
ထိေရာက္မႈရွိႏုိင္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီႏုိင္ငံေရးအေျခအေန
တုိးတက္မလာရင္
သမၼတဘုရွ္အစုိးရကေတာ့ အေရးယူပိတ္ဆုိ႔မႈ အသစ္ေတြကို
ဆက္လုပ္မယ္လို႔ ရွင္းရွင္းပဲ
ေျပာသြားပါတယ္။
"က်ေနာ္တို႔မွာ
အသင့္ျပင္ထားတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ အေရးယူပိတ္ဆို႔စရာေတြ ရွိပါတယ္။
အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့
ဒီႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနသမွ် က်ေနာ္တုိ႔ ေစာင့္ၾကည့္ေနပါ
တယ္။
သိပ္တုိေတာင္းတဲ့အခ်ိန္မွာ တုိးတက္ေျပာင္းလဲမႈ မရွိဘူးဆုိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔
အဖုိ႔
တျခားေရြးစရာလမ္း မရွိပါဘူး။ ပိုမုိခက္ခဲ ၾကမ္းတမ္းတဲ့ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြ
ခ်မွတ္ဖုိ႔ပဲ
ရွိပါတယ္။"
ဇင္ဘာေဘြႏုိင္ငံကို
အေမရိကန္ရဲ႕ ေပးေနၾက စာနာမႈအကူအညီေတြကိုေတာ့ သူတုိ႔
ေလွ်ာ့ေပးမွာမဟုတ္ဘူးလုိ႔
ဆုိပါတယ္။ ဒီအကူအညီေတြဟာ တႏွစ္တႏွစ္ကို ေဒၚလာ
သန္းေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္ထိရွိပါတယ္။
ဇင္ဘာေဘြအာဏာပုိင္ေတြဟာ အစုိးရမဟုတ္တဲ့
အဖြဲ႕အစည္းေတြက ကူညီေထာက္ပံ့ဖုိ႔ လာတဲ့အခါ
ေက်းလက္ေဒသအေရာက္ သြားလာ
ေရး လြယ္ကူႏုိင္ေအာင္အတြက္ အကန္႔အသတ္ အတားအဆီးေတြကို
ေလွ်ာ့ခ်ေပးထား
တဲ့အတြက္လည္း သံအမတ္ႀကီး မက္ဂီးက ႀကိဳဆုိပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း
မၾကာခင္က
သူ ေတာင္အာဖရိကကေန ဟာရာရီးၿမိဳ႕ေတာ္အထိ သြားလာခဲ့တဲ့
ေလ့လာေရးခရီးစဥ္
အတြင္းမွာ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ ျမင္ကြင္းေတြဟာ အင္မတန္
ထိတ္လန္႔စရာေကာင္းတယ္လို႔
ဆုိပါတယ္။
"သိပ္ကုိဆုိးရြားေနပါတယ္။
ဘာမွမလုပ္မကုိင္ဘဲ ရပ္ေနသူေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ဗုိက္ပူ
နံကား ကေလးသူငယ္ေတြ
အေျမာက္အျမား ေတြ႕ေနရပါတယ္။ လူေတြဟာ ဘာမွ
အာဟာရမရွိတဲ့ သစ္ရြက္ေတြကုိ စားလို႔
ရလိုရျငား ခူးဆြတ္ေနၾကပါတယ္။ ရြာေတြကို
ျဖတ္သြားတုိင္း လူေတြဟာ
ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကင္းတဲ့အၾကည့္နဲ႔ ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။"
က စားနပ္ရိကၡာတင္ပို႔တဲ့ ႏုိင္ငံႀကီးတခုျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဇင္ဘာေဘြႏုိင္ငံဟာ ႏုိင္ငံေရးျပႆနာ
သာ ေျပလည္သြားၿပီဆိုရင္ စီးပြားေရးအေျခအေန ျပန္လည္ေကာင္းလာႏုိင္တယ္လို႔
လည္း အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီးက ေျပာၾကားသြားပါတယ္။
