အေရြးေကာက္ခံ
အေမရိကန္သမၼတ ဘရက္ခ္ အုိဘားမား (Barack Obama) အေနနဲ႔
လူေတြ အစုလုိက္အၿပဳံလုိက္
လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္ခံရတဲ့ကိစၥကို သူ႕ရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရး
ေပၚလစီ
ဦးစားေပးလုပ္ငန္းစဥ္အျဖစ္ ခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ
ဟန္႔တားေရးဆုိင္ရာ အထူးစုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕က အႀကံေပး ေတာင္းဆုိလုိက္ပါ
တယ္။
ဒီအထူးစုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕ကုိ
အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း မက္ဒလင္း
ေအာလ္ဘ႐ုိက္ (Madeleine Albright)
နဲ႔ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း ၀ီလ်ံမ္ ကုိဟန္း
(William Cohen) တုိ႔
ဦးေဆာင္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ မျဖစ္ပြားခင္ ႀကိဳတင္
သတိေပးတဲ့
စနစ္တခုလည္း တည္ေထာင္ထားရွိဖို႔ အဆုိျပဳလုိက္ၾကပါတယ္။
ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔
၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ကေန ဗြီအုိေအသတင္းေထာက္ စင္ဒီ စိန္း
(Cindy Saine) သတင္းေပးပုိ႔ထားတာကုိ
ကိုေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း
မက္ဒလင္း ေအာလ္
ဘ႐ိုက္နဲ႔ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း ၀ီလ်ံမ္
ကိုဟန္းတုိ႔
ႏွစ္ေယာက္စလုံးဟာ သမၼတ ေဘလ္
ကလင္တန္ (Bill Clinton) လက္ထက္မွာ
တာ၀န္
ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကတဲ့ ၀န္ႀကီးေဟာင္းႏွစ္ဦး ျဖစ္ပါ
တယ္။ သမၼတ ကလင္တန္
လက္ထက္အတြင္း
ေဘာ့စနီးယားနဲ႔ ရ၀မ္ဒါတို႔မွာ လူမ်ဳိးတုံး
သတ္ျဖတ္မႈေတြ
ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ ဒီ၀န္ႀကီး
ႏွစ္ေယာက္ အခုတခါ ျပန္လည္ေပါင္းစည္းၿပီး
တျခားေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕နဲ႔အတူ
လူမ်ဳိးတုံး
သတ္ျဖတ္မႈ ဟန္႔တားေရးဆုိင္ရာ စီမံခ်က္ကို
ေရးဆြဲခဲ့ၾကတာပါ။
လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္ေရးနဲ႔ဆုိင္တဲ့
၀ိေရာဓိက
ေတာ့ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္ေရးဟာ မျဖစ္သင့္တဲ့အရာလို႔ လူတုိင္းက
လက္ခံထားေပ
မယ့္ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈေတြ ဆက္ျဖစ္ေနတဲ့ကိစၥပဲလုိ႔ မက္ဒလင္း
ေအာလ္ဘ႐ိုက္က
ေျပာပါတယ္။
"က်မတုိ႔ရဲ႕
ထုတ္ျပန္ေျပာဆုိမႈေတြအတြင္း အဓိကေဖာ္ျပထားတာကေတာ့ လူမ်ဳိးတုံး
သတ္ျဖတ္မႈနဲ႔
ပတ္သက္လုိ႔ လုံး၀လက္မခံႏုိင္ဘူးဆုိတာနဲ႔ က်မတုိ႔အေနနဲ႔ ဒါေတြကုိ
ပိုၿပီးကာကြယ္ဖုိ႔
လုပ္ေဆာင္သြားႏုိင္ရမယ္၊ လုပ္ေဆာင္ရမယ္ ဆုိတာပါပဲ။ အေမရိကန္
ျပည္ေထာင္စု
တခုတည္းအေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီ၀န္ထုပ္၀န္ပုိးေတြကုိ ထမ္းမထားႏုိင္ပါဘူး။
ဒါေပမယ့္
လိုအပ္တဲ့ အႀကံဉာဏ္နဲ႔ လမ္းၫႊန္မႈေတြ၊ တာ၀န္ေတြကို ျပသေပးႏုိင္ပါ
တယ္။"
လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္တာဟာ
လူေတြရဲ႕ ကုိယ္က်င့္တရားနဲ႔ဆုိင္တဲ့ကိစၥ ဆုိေပမယ့္လည္း
အေမရိကန္ႏုိင္ငံရဲ႕
အမ်ဳိးသားလုံၿခဳံေရးနဲ႔လည္း ဆုိင္တဲ့အေၾကာင္းအရာ ျဖစ္တယ္လုိ႔
ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း ၀ီလ်ံမ္ ကိုဟန္းက ေျပာပါတယ္။
"လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္တဲ့ကိစၥေတြ
ျဖစ္ေနတာကို က်ေနာ္တို႔ ေဘးကေန ထုိင္ၾကည့္မေန
သင့္ဘူး။ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး
ေအာလ္ဘ႐ုိက္ ေျပာခဲ့သလုိပဲ ဒီကိစၥကို ဟန္႔တားဖို႔
အတြက္ သမၼတကေန
ကြန္ဂရက္စ္လႊတ္ေတာ္အထိ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက ထဲထဲ၀င္၀င္
၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ၾကဖုိ႔
လုိတယ္။ ဒါကို ဟန္႔တားဖုိ႔အတြက္ အဖြဲ႕အစည္းတခု ဖြဲ႕စည္း
လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ လိုတယ္။"
လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈကို
ဟန္႔တားဖုိ႔အတြက္ အေရြးေကာက္ခံသမၼတ အုိဘားမားအေန
နဲ႔လည္း ဥပမာ သမၼတရဲ႕
အမိန္႔ေၾကညာခ်က္ ေစာေစာစီးစီး ထုတ္ျပန္လုပ္ေဆာင္တာ
မ်ဳိး၊ သူ႕ရဲ႕
ႏုိင္ငံျခားေရးေပၚလစီ ထိပ္တန္းဦးစားေပး လုပ္ငန္းအျဖစ္ ခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔
လုိအပ္တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ တုိက္တြန္းထားပါတယ္။
သူတုိ႔စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕က
တင္ျပတဲ့ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကုိ မစၥတာအုိဘားမားအေန
နဲ႔ အျပည့္အ၀ ေထာက္ခံလိမ့္မယ္လုိ႔
ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္း ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး
ေဟာင္း ေအာလ္ဘ႐ုိက္က ေျပာပါတယ္။
"ေရြးေကာက္ခံသမၼတေလာင္း
ဘရက္ခ္ အိုဘားမားအေနနဲ႔ ဒါေဖာ၊ ကြန္ဂုိနဲ႔ လူမ်ဳိးတုံး
သတ္ျဖတ္မႈေတြ
လုပ္ေနတဲ့ေနရာေတြ၊ အစုလုိက္အၿပဳံလိုက္ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့
လုပ္ရပ္ေတြရွိတဲ့
ေဒသေတြအတြက္ အလြန္႔ကို စုိးရိမ္ပူပန္မႈေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတာ
ရွင္းရွင္းလင္းလင္း
သိႏုိင္ပါတယ္။"
လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္တယ္ဆုိတာ
သမုိင္းအစဥ္အလာအရ တဦးနဲ႔တဦး အမုန္းတရားေတြ
ထားရွိခဲ့တာေၾကာင့္တို႔၊ အသုံးမက်တဲ့
တုိင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္ေၾကာင့္တို႔ မဟုတ္ဘဲ
စနစ္တက် ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ၿပီးမွ
လုပ္ေဆာင္တာျဖစ္တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပ
ထားပါတယ္။
လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ
ျဖစ္ေပၚဖို႔ သတိေပးခ်က္နဲ႔ဆုိင္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ
အစိုးရအဖြဲ႕အစည္း
အခ်င္းခ်င္းၾကား အျပန္အလွန္ ဖလွယ္ႏုိင္ေအာင္ ေအဂ်င္စီတခု
ဖြဲ႕စည္းၿပီး
အဲဒီၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြကို ခ်က္ခ်င္းတုံ႔ျပန္ႏုိင္ေအာင္ ရန္ပုံေငြ ေဒၚလာ သန္း
၂၅၀
ထားရွိဖို႔တုိ႔ကိုလည္း အစီရင္ခံစာမွာ အဆုိျပဳထားပါတယ္။
အခုတင္သြင္းလာတဲ့
အဆုိျပဳခ်က္ေတြကို အေသးစိတ္ေလ့လာၿပီး အေမရိကန္အစိုးရနဲ႔
ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀ုိင္းအေနနဲ႔ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ လူသားေတြရဲ႕ ေဘးဒုကၡ
အခက္အခဲေတြကုိ ခ်က္ခ်င္းတုံ႔ျပန္ႏုိင္ဖို႔ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္သြားမယ့္အေၾကာင္း
ေရြးေကာက္ခံသမၼတ အုိဘားမားရဲ႕ အာဏာလႊဲေျပာင္းရယူေရးအဖြဲ႕ ေျပာခြင့္ရအမ်ဳိး
သမီးက
ေျပာပါတယ္။
သတ္ျဖတ္ခံေနရတဲ့ကိစၥကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တုံ႔ျပန္ကုိင္တြယ္ဖို႔ အေရြးေကာက္ခံ
သမၼတ အုိဘားမားနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံထားရတဲ့ ဟီလရီ
ကလင္တန္ (Hillary Clinton) တုိ႔က အႀကိမ္ႀကိမ္ေျပာဆုိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခု
စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕က တင္သြင္းလာတဲ့ စီမံခ်က္ကို သူတို႔အေနနဲ႔ လက္ေတြ႕
အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ပဲ က်န္ပါေတာ့တယ္။