သမၼတဘုရွ္ အစိုးရအေနနဲ႔ ေနာက္တက္လာ
မယ့္ အေမရိကန္သမၼတလက္ထဲ ပိုၿပီး
တည္ၿငိမ္လုံၿခဳံတဲ့ အီရတ္ျပႆနာကို လႊဲ
ေျပာင္းေပးခဲ့ဖို႔ ရည္ရြယ္ေပမယ့္ အတိအက် လုိက္နာေလွ်ာက္လွမ္းရမယ့္ လမ္းေၾကာင္း
တခု ခ်မွတ္ခဲ့မွာမဟုတ္ဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
အီရတ္အေရးမွာ အေမရိကန္ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္း
အားထုတ္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕
ေတာ္က အႀကီးတန္းအရာရွိတဦး ေျပာၾကား
သြားတာပါ။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဗြီအုိေအသတင္းေထာက္ Michael Bowman ေပးပုိ႔ထားတဲ့သတင္းလႊာကို ဦးေက်ာ္ဇံသာက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
လာမယ့္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရခဲ့ရင္ အီရတ္ျပႆနာကို ဘယ္လုိ ကိုင္တြယ္
မယ္ဆုိတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ရီပတ္ဘလီကန္နဲ႔ ဒီမိုကရက္ပါတီ သမၼတေလာင္းျဖစ္လာ
မယ့္သူေတြရဲ႕ အစီအစဥ္ေတြဟာ လုံးလုံးလ်ားလ်ား ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေနပါတယ္။
တခါ သမၼတျဖစ္လာသူဟာ အီရတ္ျပႆနာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လြတ္လြတ္လပ္လပ္
ႀကိဳက္တဲ့လမ္းစဥ္ကို ေရြးခ်ယ္ခ်မွတ္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ပါ့မလား၊ သုိ႔မဟုတ္ ဘုရွ္အစုိးရ
လက္၀င္ထားခဲ့တဲ့ ေဘာင္ထဲမွာပဲ ခ်ဳပ္မိေနေလမလားဆုိတာကလည္း မသဲကြဲေသး
ပါဘူး။
ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကြန္ဒိုလီဇာ႐ိုက္စ္ (Condoleezza Rice) ရဲ႕
အႀကီးတန္းအႀကံေပးလည္းျဖစ္၊ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန အီရတ္ေရးရာ ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္
ေရးမွဴးလည္းျဖစ္တဲ့ ေဒးဗစ္ ဆတ္တာဖီးလ္ဒ္ (David Satterfield) ဟာ ၀ါရွင္တန္
ၿမိဳ႕ေတာ္မွာရွိတဲ့ Middle East Institute လုိ႔ေခၚတဲ့ အေရွ႕အလယ္ပုိင္း ေလ့လာေရးသိပၸံ
မွာ အခုလုိရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသက္တမ္း ကုန္ဆုံးတဲ့အခါ ပိုမိုတည္ၿငိမ္ေသာ၊ ပိုမိုလုံၿခဳံေသာ အီရတ္ႏုိင္ငံကုိ ေနာင္လာမယ့္သမၼတလက္ထဲ လႊဲေပးႏုိင္ခဲ့လိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ ေရရွည္မွာ တည္ၿငိမ္ေသာ အေမရိကန္-အီရတ္ ဆက္ဆံေရး
လည္း ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ အေမရိကန္အစုိးရသစ္ကို က်ေနာ္တုိ႔ တုပ္ေႏွာင္ထားခဲ့မွာ
မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဟာ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ မဟုတ္ပါဘူး။ အစုိးရသစ္အေနနဲ႔
အီရတ္ႏုိင္ငံမွာ အေမရိကန္အက်ဳိးစီးပြားကို ထင္ဟပ္ေစမယ့္ ေရြးခ်ယ္မႈနဲ႔ ဒီဟာကို
လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ အခ်ိန္ရေအာင္ ခြင့္ျပဳခဲ့မွာသာျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ဆတ္တာဖီးလ္ဒ္က ေျပာသြားတာျဖစ္ပါတယ္။
ရီပတ္ဘလီကန္ပါတီက သမၼတေလာင္းျဖစ္လာမယ့္ အာရီဇိုးနားဆီနိတ္တာ
ဂၽြန္မက္ကိန္း (John McCain) ကေတာ့ အေမရိကန္တပ္ဖြဲ႕ေတြ အီရတ္ႏုိင္ငံမွာ ႏွစ္
အေတာ္ၾကာ ဒါမွမဟုတ္ ဆယ္စုႏွစ္အေတာ္ၾကာ ဆက္လက္တပ္စြဲသြားမယ္လုိ႔ ဆုိပါ
တယ္။ အျခားတဖက္မွာေတာ့ ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ယွဥ္ၿပဳိင္ေန
သူေတြက သူတုိ႔သမၼတျဖစ္ၿပီး တႏွစ္အတြင္းမွာပဲ အီရတ္ကတပ္ေတြကို ႐ုပ္သိမ္းမယ္
လုိ႔ ဆုိေနပါတယ္။ အေမရိကန္က ေတာက္ေလွ်ာက္ ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ေပးေနရင္ အီရတ္ျပည္သူေတြ သူတုိ႔တုိင္းျပည္ကုိ သူတို႔ တာ၀န္ယူခ်င္စိတ္ ဘယ္ရွိေတာ့မလဲလုိ႔
လည္း ဆုိၾကပါတယ္။
ေနာက္တက္လာမယ့္သမၼတကို အီရတ္မွာ သူတုိ႔ရဲ႕လမ္းစဥ္အတုိင္း တုပ္ေႏွာင္ထားခဲ့
မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ဆုိေပမယ့္ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းေခါင္းေဆာင္ေတြ မၾကာေသးခင္က
သမၼတဘုရွ္ကုိ ေျပာၾကားလုိက္တဲ့ စကားအရဆုိရင္ေတာ့ ဒါဟာ သံသယရွိစရာ ျဖစ္ေန
ပါတယ္။ အေမရိကန္နဲ႔ အီရတ္ စစ္ေရးသေဘာတူညီခ်က္ကို အေရွ႕အလယ္ပုိင္း
ေခါင္းေဆာင္ေတြ ႀကိဳဆုိၾကၿပီး အီရတ္က အေမရိကန္တုိ႔ ႐ုပ္သိမ္းလုိက္ရင္ ပ်က္ကိန္း ႀကဳံရေတာ့မယ္လုိ႔လည္း ႐ႈျမင္ေနၾကတယ္လုိ႔ မစၥတာဆတ္တာဖီးလ္ဒ္က ေထာက္ျပပါ
ေသးတယ္။ မႏွစ္တုန္းက အေမရိကန္တပ္ဖြဲ႕ေတြ တုိးျမႇင့္ခ်ထားလိုက္တဲ့အတြက္
အီရတ္အေျခအေန ေကာင္းလာတယ္ဆုိတာကိုလည္း ထပ္ခါတလဲလဲ သူေျပာသြားပါ
တယ္။ ဒါေပမယ့္ လုံၿခဳံေရးဆုိတာဟာ အီရတ္ႏုိင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီစနစ္ ေရရွည္ တည္တံ့ခုိင္ၿမဲေရးအတြက္ တ၀က္တပ်က္ေလာက္သာ အာမခံႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း
အခုလိုဆုိပါတယ္။
“လုံၿခဳံေရးတုိးတက္ေကာင္းမြန္လာတယ္ဆုိတာ ႐ုတ္တရက္ေတြ႕လုိက္ရတုိင္း ဒါဟာ စစ္မွန္ေသာလုံၿခဳံေရးျဖစ္တယ္၊ အီရတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ အဓြန္႔ရွည္ ခုိင္ၿမဲေသာ တည္ၿငိမ္မႈကို ေပးႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ မဆုိႏုိင္ပါဘူး” ဆုိၿပီး မစၥတာဆတ္တာဖီးလ္ဒ္ ေျပာသြားတာ
ျဖစ္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံေရးအရ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္မႈသည္သာ အီရတ္ႏုိင္ငံအတြက္ ေကာင္းမြန္ေသာအနာဂတ္ျဖစ္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီအတြက္ အီရတ္ႏုိင္ငံမွာ
ဘာ့သ္ပါတီရဲ႕ အေျခခံေတြကုိ အကုန္ဖ်က္သိမ္းႏုိင္တဲ့ ဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္ အပါအ၀င္ အလားအလာေကာင္းတခ်ဳိ႕ ရွိခဲ့ၿပီလုိ႔လည္း မွတ္ခ်က္ျပဳပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္လည္း
အီရတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ေပါႂကြယ္၀လွတဲ့ ေရနံလုပ္ငန္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ တမ်ဳိးသားလုံးဆုိင္ရာ ဥပေဒျပ႒ာန္းႏုိင္ေရး အပါအ၀င္ အေရးႀကီးတဲ့လုပ္စရာေတြလည္း အမ်ားႀကီး
က်န္ရွိေနေသးတယ္လို႔ ေျပာသြားေၾကာင္းပါ။
