ဒီဇင္ဘာလ ၃၁၊ ၂၀၀၈၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ျခမ္း တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြ သူပုန္ထမႈကို စစ္အစိုးရတပ္ေတြက ဆယ္စုႏွစ္အတန္ၾကာကတည္းက စစ္ဆင္တိုက္ခိုက္ေနရာမွာ အဲဒီေဒသအတြင္း လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ စစ္ပဲြေတြ အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္တဲ့ ေနာက္ဆက္တဲြအျဖစ္၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ လစ္ဟင္းတာ အမ်ိဳးသမီးေတြ အထူးသျဖင့္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္ေတြ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ မရျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီအတြက္ အစာအဟာရခ်ိဳ႕တဲ့တာ ေသြးအားနည္းတာေတြအျပင္ ငွက္ဖ်ား တီဘီ စတဲ့ ေရာဂါေတြပါ ကူးစက္ခံေနရပါတယ္။
လူထုက်န္းမာေရးစနစ္ ပ်က္ယြင္းတာေၾကာင့္ မီးဖြားၿပီး အမ်ိဳးသမီးေတြေရာ ကေလးငယ္ေတြပါ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈမရ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီအေျခအေနကို အေမရိကန္ John Hopksin တကၠသိုလ္ ဘလူးဘတ္ လူထုက်န္းမာေရးဌာနကေန ေဒသခံ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြနဲ႕ေပါင္းၿပီး က်န္းမာေရး စစ္တမ္း ေကာက္ယူ စာတမ္းျပဳစုခဲ့ပါတယ္။
လူထုက်န္းမာေရးေဆးပညာရပ္ဆိုင္ရာ ပါေမာကၡ Luke Mullany ဟာ ေဒသခံ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြနဲ႕အတူ အဲဒီေဒသက အမ်ိဳးသမီး သံုးေထာင္ေလာက္ကို ေမးခြန္းထုတ္ စစ္တမ္းယူခဲ့ပါတယ္။ သူတို႕ထဲက ငါးရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ိဳးသမီးနဲ႕ မီးဖြားမႈဆိုင္ရာ အေျခခံ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မႈ ကၽြမ္းက်င္သူ ေဆးလုပ္သားေတြကို လက္လွမ္းမီွခဲ့တယ္ဆိုတာ စစ္တမ္းမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ပေရာ္ဖက္ဆာ Mullany နဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြ မေမြးဖြားမီွနဲ႕ ေမြးဖြားၿပီး အကူအညီေတြေပးႏိုင္ေရး ေဒသခံက်န္းမာေရးလုပ္သားေတြ ေဒသခံျပည္သူေတြကို သင္တန္းေပးၿပီး ဒီအေျခအေနကို ကိုင္တြယ္ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႕ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
အခု အစီရင္ခံစာအတြက္ ကိုယ္တိုင္ကြင္းဆင္းေလ့လာစစ္တမ္းေကာက္ခံသူတဦးျဖစ္တဲ့ ကရင္အမ်ိဳးသားက်န္းမာေရးဌာနက အက္ကလူး ေရႊဦးကလည္း ဒီစစ္တမ္းကို ႏွစ္နဲ႕ခ်ီ အခ်ိန္ယူေကာက္ခံခဲ့တယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။
အျပည့္အစံုကို ကိုသားညြန္႕ဦးက က်န္းမာေရးအစီအစဥ္အျဖစ္ တင္ျပထားပါတယ္။