ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ အထူးအႀကံေပး မစၥတာ အီဘရာဟမ္ ဂမ္ဘာရီ (Ibrahim Gambari) ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ႏွစ္ခြဲအတြင္း (၅) ႀကိမ္ေျမာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားခဲ့တဲ့ ခရီးစဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေသာၾကာေန႔က ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ တံခါးပိတ္အစည္းအေ၀းပြဲတခုမွာ အစီရင္ခံရာမွာ သူ႔ရဲ႕ ခရီးစဥ္အတြင္း လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ျပႏုိင္မယ့္ ျဖစ္ထြန္းတိုးတက္မႈေတြ မရရွိခဲ့ဘူးလို႔ တင္ျပခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္း ရာမွာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္တခ်ိဳ႕က ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာေတြ ေျပာဆိုခဲ့သလဲ ဆိုတာကို ေဒၚလွလွသန္း က တင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ အထူးအႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ မစၥတာ အီဘရာဟမ္ ဂမ္ဘာရီ အေနနဲ႔ ဇန္န၀ါရီလ ၃၁ ရက္ေန ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၃ ရက္ေန႔အထိ သူ သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္အတြင္း အမ်ိဳးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးအတြက္ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာေအာက္မွာ ႀကိဳးပမ္းရာမွာ တိုးတက္မႈ မရရွိခဲ့ဘူးလို႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကို အစီရင္ခံခဲ့တယ္လို႔ အခုလို သတင္းေထာက္ေတြကို ေသာၾကာေန႔က ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“က်ေနာ့္အေနနဲ႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကို အစီရင္ခံရာမွာ က်ေနာ့္ခရီးစဥ္ရဲ႕ ရလဒ္ေတြမွာ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ျပႏုိင္မယ့္ တိုးတက္မႈေတြ မရွိခဲ့ဘူးလို႔ အစီရင္ခံခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ္လို႔ တခ်ိဳ႕ အခ်က္ေတြမွာေတာ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ ျမင္ရသေယာင္ေတာ့ ရွိပါတယ္။ အခုခ်ိန္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရအေနနဲ႔ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးေရးနဲ႔ အစိုးရနဲ႔ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔အၾကား ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ျပန္လည္စတင္ဖုိ႔ ပါ၀င္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္မႈေတြကို လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ျပႏုိင္ဖို႔ သံႏၷိဌာန္ ခိုင္မာတယ္ ဆိုတာကိုျပသဖို႔ အခ်ိန္ျဖစ္တယ္လို႔ စစ္အစိုးရကို က်ေနာ္ ေျပာခဲ့ပါတယ္။”
မစၥတာ ဂမ္ဘာရီရဲ႕ ဒီတႀကိမ္ ခရီးစဥ္အတြင္း စစ္ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊ နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခြင့္မရရွိခဲ့ေပမယ့္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ အဲန္အယ္လ္ဒီ စီအီးစီ အဖြဲ႔၀င္ေတြအျပင္ အက္စ္အဲန္အယ္လ္ဒီ ရွမ္းတုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕အျပင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေျပာခြင့္ရ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။
အခုလို ေတြ႔ဆံုရာမွာ အုပ္စုအားလံုးတို႔ရဲ႕ တင္ျပခ်က္ေတြကို သူ႔အေနနဲ႔ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီထံကို အစီရင္ခံခဲ့တယ္လို႔ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ က ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရအတြက္ အခုခ်ိန္မွာ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ျပႏုိင္မယ့္ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈမ်ိဳး ျပခ်ိန္တန္ၿပီလို႔လည္း အႀကံေပးခဲ့တဲ့အေၾကာင္း မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ က ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ အစိုးရကို ေထာက္ျပခဲ့တယ္။ အခုခ်ိန္ကစလို႔ ေနာင္လာမယ့္လေတြအတြင္း ျမန္မာစစ္အစိုးရဖက္က ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ကိုေရာ ထိပ္သီးညီလာခံက်င္းပဖို႔ရိွတဲ့ အာဆီယံကိုေရာ ဧၿပီလ ပထမ ပတ္မွာ အာဆီယံနဲ႔ ကုလသမဂၢအၾကား က်င္းပမယ့္ ထိပ္သီးညီလာခံကိုေရာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ေပၚလစီအသစ္ေျပာင္းဖို႔ ေလ့လာသံုးသပ္ေနတဲ့ အေမရိကန္အစိုးရကိုေရာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အရိပ္လကၡဏာ ျပသသင့္တဲ့ အခ်ိန္ေကာင္းျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ ေျပာခဲ့ပါတယ္။”
ျမန္မာစစ္အစိုးရအေနနဲ႔ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ပဲ အက်ဥ္းသား ၆,၀၀၀ ေက်ာ္ ျပန္လႊတ္ေပးမယ္လို႔ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ ကေတာ့ အခုလႊတ္ေပးမယ့္ အက်ဥ္းသားေတြထဲ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ပါ၀င္မယ့္အေရအတြက္ ဘယ္ေလာက္ ပါသလဲ ဆိုတာ အေရးႀကီးတယ္လို႔ သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာခဲ့ၿပီး ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ခံေနရသူမ်ား ဘ၀ကို စာနာတယ္လို႔လည္း သူက ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျပင္သစ္သံအမတ္ႀကီး မစၥတာ ဂ်ိန္ ေမာရစ္ ရီပဲတ္ (Jean – Maurice Ripert) ကေတာ့ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ ရဲ႕ ခရီးစဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ အားရေက်နပ္ဖြယ္ မေတြ႔ရဘူးလို႔ အခုလုိ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“သူ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာကေတာ့ အားရစရာ မေကာင္းပါဘူးလုိ႔ ၀မ္းနည္းစြာပဲ ေျပာရမွာပါ။ သူ႔အေနနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊနဲ႔ မေတြ႔ခဲ့ရပါဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့တာကေတာ့ မွန္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ အနည္းဆံုး ဒီေလာက္ေတာ့ ျဖစ္ရမွာေပါ့။ ဒါေပမယ္လို႔ ျမန္မာအာဏာပိုင္ထံက တကယ္စစ္မွန္တဲ့ တံခါးဖြင့္မယ့္ အရိပ္လကၡဏာမ်ိဳး သူ မရရွိခဲ့ပါဘူး။ တခုခုေတာ့ လုပ္ေပးပါ့မယ္ ဆိုတဲ့ မေရရာတဲ့ ဂတိသာ ရရွိခဲ့ပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ျပင္သစ္အပါအ၀င္ အီးယူအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ထားရွိတဲ့ ေပၚလစီကို သံုးသပ္ေနၿပီး လိုအပ္ရင္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ တင္ျပမယ္လို႔လည္း ျပင္သစ္သံအမတ္ႀကီးက ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်တဲ့ေနရာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ေရးကို အေျခခံရပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ လာမယ့္ရက္ေတြမွာ ဘာမွျဖစ္မလာဘူး ဆိုရင္ေတာ့ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအေနနဲ႔ တာ၀န္သိသိနဲ႔ အေရးယူေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္သလို ျပင္သစ္ႏိုင္ငံကလည္း လုပ္သင့္တာကို လုပ္ေဆာင္သြားမွာပါ။ ၿဗိတိန္သံအမတ္ႀကီး ဂၽြန္ ေဆာရက္စ္ (John Sawers) ကေတာ့ သူ႔အစိုးရအေနနဲ႔ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ ရဲ႕ ခရီးစဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ အားရေက်နပ္မႈ မရွိဘူးလို႔ အခုလို ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ အစိုးရအတြက္ တကယ္ပဲ အေလးထားတဲ့ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြမွာ တုိးတက္မႈမရရွိတာကေတာ့ ၀မ္းနည္းစရာပါ။ အေျခအေနဟာ ေနာက္ျပန္ဆုတ္ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ၆၅ ႏွစ္ေလာက္ အက်ဥ္းေထာင္ထဲ ခ်ခံေနရတာကို ျမင္ေတြ႔ေနရပါတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ မရွိတဲ့အတြက္ အေရးယူခံၾကရတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏို၀င္ဘာလကပဲ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၀၀ ေက်ာ္ကို နယ္ေထာင္ေတြဆီ ပို႔လုိက္ၾကတယ္။ အခုဆို ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၂,၂၀၀ ရွိသြားပါၿပီ။”
ဒါ့အျပင္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္း ျမန္မာႏုိင္ငံ သြားေရာက္ဖို႔အခ်ိန္ဟာလည္း အခုခ်ိန္ အခ်ိန္ေကာင္းျဖစ္တယ္လို႔ မစၥတာ ေဆာရက္စ္ က ေျပာပါတယ္။ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ျခင္းမရွိတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကုိ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္း သြားေရာက္ရင္ စြမ္းေဆာင္ေပးႏိုင္မယ့္ အလားအလာရွိတယ္လို႔လည္း သူက တင္ျပသြားပါတယ္။
လက္ရွိလံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ အလွည့္က် ဥကၠဌျဖစ္တဲ့ ဂ်ပန္သံအမတ္ႀကီး ယူကီယို တာကာဆူ (Yukio TAkasu) ကေတာ့ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံရဲ႕ သေဘာထားကို အခုလို တင္ျပသြားပါတယ္။
“ဂ်ပန္တို႔ အျမင္ကေတာ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရ အေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ လမ္းျပေျမပံုကို ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ အဆင့္ ၄ ဆင့္ ေရာက္ေနၿပီ။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲႀကီး က်င္းပဖို႔ကလည္း စီစဥ္ထားၿပီးသား ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အုပ္စုအားလံုးတို႔ ပါ၀င္ခြင့္ရဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ အတိုက္အခံ အင္အားစု အားလံုး ပါ၀င္ရမယ္လို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္တယ္။” - လို႔ ဂ်ပန္ သံအမတ္ႀကီးက ေျပာသြားတာျဖစ္ပါတယ္။ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ အေနနဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္အၿပီး ဂ်ပန္နဲ႔ တရုတ္ႏုိင္ငံတို႔ကို သြားေရာက္ခဲ့ရာမွာ တရုတ္အစိုးရ အရာရွိေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့အၿပီး ျမန္မာအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ရာမွာေတာ့ ကုလသမဂၢက ေတာင္းဆိုထားတဲ့ အခ်က္ ၅ ခ်က္ကို ေထာက္ခံတဲ့အေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ တည္ၿငိမ္ၿပီး ဒီမုိကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္သာမက ေဒသတခုလံုးအတြက္ပါ အက်ိဳးရွိမွာျဖစ္တယ္လို႔ တရုတ္က ရႈျမင္တဲ့အေၾကာင္း တရုတ္က သူ႔ကို ေျပာခဲ့တယ္လို႔ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ က သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။
