ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြအတြင္း ထုိင္း-မေလးရွား နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ လူကုန္ကူးခံေနရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီး ရွိေနတယ္၊ ဒီလို လူကုန္ကူးမႈေတြမွာ မေလးရွားအစိုးရ အရာရွိေတြကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတယ္လို႔ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရး ေကာ္မတီရဲ႕ အစီရင္ခံစာသစ္ထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မေလးရွားနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ ဒီဒုကၡသည္ေတြကို အကာအကြယ္ေပးေရးဆုိင္ရာ မူေတြကို ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ လိုေနၿပီလို႔ နယူးေယာက္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ (Human Rights Watch) က ေျပာပါတယ္။ အျပည့္စံုကို စံုစမ္းထားတဲ့ ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က တင္ျပထားပါတယ္။
အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီက ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ မေလးရွားနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းမွာ လူကုန္ကူးခံရတာနဲ႔ ျခိမ္းေျခာက္ ေငြညႇစ္ခံရတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အစီရင္ခံစာတစ္ေစာင္ကို ၾကာသပေတးေန႔မွာ ထုတ္ျပန္လိုက္တာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေရႊ႕ေျပာင္းလာတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြ၊ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူေတြကို ေမးျမန္းစံုစမ္းၿပီး ေကာ္မတီ၀န္ထမ္းေတြကိုယ္တိုင္ တႏွစ္ၾကာ ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္ေတြအေပၚ အေျခခံထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ဒီအစီရင္ခံစာကို ဧၿပီလဆန္းပိုင္းက လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ရာမွာ မၾကာခင္ႏွစ္ေတြအတြင္း မေလးရွား၊ ထိုင္းနယ္စပ္ ေဒသမွာ လူကုန္ကူးခံရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားဟာ ေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီးရွိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
မေလးရွားႏိုင္ငံကို ေရာက္လာတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြကို မေလးရွားအာဏာပိုင္ေတြက ဖမ္းၿပီး ထိုင္းႏိုင္္ငံဘက္ကိုပို႔ရာမွာ ေငြမေပးႏိုင္ရင္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ျပည္႔တန္ဆာ အလုပ္လုပ္ဖို႔၊ ငါးဖမ္းေလွေတြမွာ အသက္နဲ႔ရင္းျပီး အလုပ္လုပ္ဖို႔၊ စားေသာက္ ဆိုင္နဲ႔ တျခားအလုပ္ၾကမ္းေတြ လုပ္ဖို႔အတြက္ ေရာင္းစားတာကို ခံေနရတယ္လို႔လည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒီလိုလုပ္ေဆာင္ေနသူေတြထဲမွာ မေလးရွားအစိုးရ အရာရွိေတြပါ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနတယ္လုိ႔လည္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။
နယူးေယာက္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည္႔အဖြဲ႔ (Human Rights Watch) ရဲ႕ အာရွဆိုင္ရာ လက္ေထာက္ အႀကီးအကဲ အီလိန္း ပီယာဆင္ (Elaine Pearson) ကေတာ့ ဒီျပႆနာေတြ ျဖစ္ပြားေနတာ ၾကာလွၿပီမို႔ ဒီႏိုင္ငံေတြမွာ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ ထိေရာက္တဲ့မူေတြကို ခ်မွတ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုအပ္ေနၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။
“အဲဒီမွာျပႆနာေတြျဖစ္ေနတာ ၾကာပါျပီ။ အခုအခ်ိန္မွာ မေလးရွားအစိုးရကေရာ ထိုင္းအစိုးရကပါ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ အကာအကြယ္မေပးဘဲေနတာမ်ိဳးကို ျပန္ၿပီးသံုးသပ္ဖို႔ သင့္ေနပါၿပီ။ သူတို႔ႏိုင္ငံထဲကိုေရာက္လာတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ခိုလႈံခြင့္ ေတာင္းခံသူေတြနဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ရပိုင္ခြင့္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စံျပလုပ္ေဆာင္ဖို႔ ပံုစံသစ္ေတြ ခ်မွတ္ဖို႔ လိုအပ္ေနပါ တယ္။” - လို႔ ေျပာသြားတာပါ။
အခုလို ျမန္မာႏို္င္ငံကေနထြက္ခြာလာသူေတြ ထိုင္း-မေလးရွား နယ္စပ္ေဒသေတြမွာ ဒုကၡခံစားေနရတာနဲ႔အတူ လူကုန္ကူးမႈ ျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္ျပီးမေလးရွားအစိုးရ အာဏာပိုင္ေတြက စတင္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးေနၿပီလို႔ ေကာ္မတီ၀င္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ရစ္ခ်တ္လူဂါ (Richard Luger) ရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္ကိုလည္း အစီရင္ခံစာထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံျခားေရး ေကာ္မတီရဲ႕ အခုထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ အစီရင္ခံစာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မေလးရွား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ နာဂ်စ္ရာဇက္ (Najib Razak) က အေရးယူေဆာင္ရြက္မယ္လို႔ ေသာၾကာေန႔မွာေျပာဆိုေၾကာင္း မေလးရွားက လာတဲ့ ေအပီသတင္းတစ္ပုဒ္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ႀကီးကေတာ့ မေလးရွား၀န္ႀကီးခ်ဳပ္သစ္ အေနနဲ႔ အရင္မေလးရွား အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔မတူဘဲ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အေရးယူေျပာဆိုမႈေတြ ရွိေနတာကို ေတြ႔ရတာမို႔ ဒီျပႆနာအတြက္ သိပ္ကိုေမွ်ာ္လင့္ထားေပမဲ့ မေလးရွားႏိုင္ငံရဲ႕ လူ၀င္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးဥပေဒဟာလည္း ျပႆနာတခုလို႔ ျမင္ေၾကာင္း အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ျပႆနာက မေလးရွားႏိုင္ငံရဲ႕ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒေၾကာင့္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒအရဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရး ခိုလံႈသူ ေတြ၊ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ စာရြက္စာတမ္း မရွိတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းလာသူေတြၾကားမွာ ကြဲကြဲျပားျပား ခြဲျခားထားတာမ်ိဳး မေတြ႔ရပါ ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံမွာ ဒုကၡသည္အျဖစ္နဲ႔ ကုလသမဂၢက အသိအမွတ္ျပဳထားေပမယ့္ ဒီဒုကၡသည္ကိုဖမ္းမိရင္ မေလးရွားအရာရွိေတြအေနနဲ႔ ဖမ္းခ်ဳပ္ထားႏုိင္ၿပီး ျပန္ပို႔ဖို႔ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီဖမ္းခ်ဳပ္ထားသူေတြကို ကုလသမဂၢ မဟာ မင္းႀကီးရံုးက ေတြ႔ခြင့္မရတဲ့အတြက္ ဒီဒုကၡသည္ေတြကို ကယ္တင္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္း မရွိပါဘူး။” - လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ အခုလိုဒုကၡနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာစစ္အစိုးရမွာ အမ်ားဆံုး တာ၀န္ရွိပါ တယ္ လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“အခုလို ျမန္မာႏိုင္ငံထဲကေန တျခားႏုိင္ငံေတြကို ထြက္ခြာေစတဲ့အေၾကာင္းရင္းျဖစ္တဲ့ ဖိႏွိပ္ညႇင္းပမ္းမႈေတြကို ျမန္မာ စစ္ အစိုးရအေနနဲ႔ မလုပ္ေဆာင္ဖို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာထြက္လာတဲ့ေနာက္ပိုင္း မေလးရွားနဲ႔ ထုိင္းအစိုးရေတြအေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚမွာ ဖိအားေတြ ေပးၾကဖို႔ စဥ္းစားလာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲက လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေတြ တျခားႏိုင္ငံေတြကို စြန္႔ခြာၿပီး ဒီလို အႏၱရာယ္ရွိတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္ေနတာကို သူတို႔က ၀ိုင္းၿပီး ေဆာင္ရြက္ၾကမွျဖစ္မွာပါ။” - လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ႀကီးက မစၥ ပီယာဆင္ က ေျပာသြားတာျဖစ္ပါတယ္။
