အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလရီကလင္တန္ (Hillary Clinton) ဟာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးရာထူးရယူၿပီး ပထမဆံုး အႀကိမ္အျဖစ္ အီရတ္ႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိေနပါတယ္။ အခုခ်ိန္ထိေတာ့ ၀န္ႀကီးကလင္တန္ဟာ အေမရိကန္စစ္တပ္တပ္မႉးေတြ အျပင္ အီရတ္ထိပ္တန္းအစိုးရ အရာရွိေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုၿပီးပါၿပီ။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဗြီအိုေအ သတင္းေထာက္ အဒ္၀ါ့ဒ္ ယီေရနီယံ (Edward Yeranian) သတင္းေပးပို႔ထားတာကို ေနာ္ရိႈးက တင္ျပထားပါတယ္။
အီရတ္ႏိုင္ငံက အဓိကၿမိဳ႕ျပေတြမွာ တပ္ခ်ထားတဲ့့ အေမရိကန္တပ္ေတြကို ျပန္ဆုတ္ဖို႔ ရက္သီတင္းပတ္ အနည္းငယ္အလို မွာပဲ အီရတ္မွာ အေသခံဗံုးကြဲမႈေတြနဲ႔ ေသြးထြက္သံယို အၾကမ္းဖက္မႈ အရွိန္ျမင့္လာၿပီး မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေရာက္လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အီရတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အီရတ္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဟိုရွ္ယာ ဇီဘာရီ (Hoshyar Zebari) နဲ႔ ပူးတြဲသတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတစ္ခုမွာ ၀န္ႀကီး ကလင္တန္က အခုလို ေျပာပါတယ္။
“အခုျဖစ္ပ်က္ေနတာဟာ ၀မ္းနည္းစရာေကာင္းသလို ထိတ္လန္႔စရာလည္း ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခုအခ်ိန္ထိ ႀကိဳးႀကိဳးစားစားနဲ႔ စီမံေဆာင္ရြက္လာခဲ့တဲ့ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ တိုးတက္မႈေတြကေန ေသြဖီသြားတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ လူ႔အသက္ အေျမာက္အမ်ား ဆံုးရံႈးရတာကေတာ့ ေၾကကြဲစရာေပါ့ရွင္။ ဒါေပမယ့္ အီရတ္ျပည္သူနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ႀကံ့ႀကံ့ခံနိုင္ရည္ရွိသလို အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ အီရတ္ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္တာေတြကို တြန္းလွန္တဲ့ေနရာမွာလည္း တစုတစည္းတည္း ရွိၾကပါတယ္။ အီရတ္ျပည္သူေတြဟာ အနစ္နာခံ စြန္႔စားၾကသလို အလုပ္ႀကိဳးစားတယ္၊ သတိၱရွိတယ္။ က်မတို႔အေနနဲ႔ အီရတ္ျပည္သူေတြဘက္ကေန ရပ္တည္ေနပါတယ္။”
အီရတ္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ၾကာသပေတးေန႔က အေသခံဗံုး ၂ လံုး၊ ေသာၾကာေန႔က ေနာက္ထပ္ အေသခံဗံုး ၂ လံုးကြဲခဲ့လို႔ လူ အေျမာက္အမ်ား ေသၿပီး ဒဏ္ရာရခဲ့တာပါ။ အဲဒီထဲက အမ်ားစုက ရွီးအိုက္ မူဆလင္ေတြ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဒါေတြဟာ လူစု တခုခုအေပၚ တိုက္ခိုက္ခဲ့ပံု ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ အီရတ္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဇီဘာရီက ဒီေနာက္ပိုင္း ျဖစ္ပြားလာေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြဟာ လာမယ့္ဇြန္လကစလို႔ အေမရိကန္တပ္ေတြ အီရတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိကၿမိဳ႕ႀကီးေတြကေန ျပန္ထြက္သြား မယ့္ အစီအစဥ္ကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစမယ္လို႔ သူမထင္ဘူးလို႔ အတိအလင္းေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
“က်ေနာ့္တစ္ဦးတည္းအျမင္ကေတာ့ အခုလို ေသြးထြက္သံယိုျဖစ္တဲ့အထိ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ တိုးျမင့္လာတာက အစိုးရရဲ႕ အစီအစဥ္ေတြ ေႏွာင့္ေႏွးသြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အေမရိကန္တပ္ေတြ အဓိကက်တဲ့ ၿမိဳ႕ ျပေဒသေတြ၊ လူစုေ၀းရာအရပ္ေတြ ကေန သတ္မွတ္ထားတဲ့ အခ်ိန္ဇယားအတိုင္း ျပန္ထြက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ ထြက္သြားၿပီးတဲ့ အခါၾကရင္လည္း အဲဒီ ေနရာေတြမွာ လံုၿခံဳေရးအတြက္ တာ၀န္ယူမယ့္သူေတြ မလစ္ဟာသြားရေအာင္ ႏိုင္ငံတကာ တပ္ေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ အနီးကပ္ ညႇိႏႈိင္းတုိင္ပင္ စီစဥ္ေနပါတယ္။”
၀န္ႀကီး ကလင္တန္ ကလည္း အီရတ္က သာမန္ျပည္သူေတြ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြ စစ္ေၾကာင့္ မုဆိုးမျဖစ္သြားရသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခြင့္ ရတဲ့အတြက္ ၀မ္းသာမိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“အီရတ္အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔ေတြ၊ စစ္ထဲမွာ ခင္ပြန္းဆံုးရံႈးသြားရသူေတြ၊ ကေလးေတြနဲ႔ ေတြ႔ခြင့္ရတဲ့အတြက္ က်မအေနနဲ႔ အထူး ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အလႊာလႊားအသီးသီးက အီရတ္ျပည္သူေတြနဲ႔ အခုလို သမိုင္း၀င္တဲ့ၿမိဳ႕မွာ စုေ၀းခြင့္ရတဲ့ အတြက္လည္း
၀မ္းသာမိပါတယ္။ က်မ ခရီးတေထာက္နားတိုင္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံဟာ အီရတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ျပည္သူေတြဘက္က ရပ္တည္သြား မယ္ ဆိုတဲ့ သမၼတအိုဘားမားရဲ႕ စကားကို ပါးပါတယ္။ အီရတ္ႏိုင္ငံကို တည္ၿငိမ္ၿပီး အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ခုိင္မာတဲ့ ႏိုင္ငံ အျဖစ္ ရပ္တည္လာႏိုင္ေရး၊ ေဒသအတြင္း ႏိုးၾကားတက္ႁကြတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္ေပၚလာေရးအတြက္ က်မတို႔ အစြမ္းကုန္ ႀကိဳးစားမွာျဖစ္ပါတယ္။”
မေန႔က ဘက္ဂဒက္ ေလဆိပ္မွာ ၀န္ႀကီးကလင္တန္ ကို အီရတ္ႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္သစ္ ခရစ္တိုဖာ ေဟးလ္ (Christopher Hill) က လာေရာက္ႀကိဳဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။
