အာရွႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ဥေရာပႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕ ပါ၀င္တဲ့ ႏိုင္ငံေပါင္း ၂၈ ႏိုင္ငံကို ဆက္ထားတဲ့
အာရွမီးရထားလမ္းမႀကီးကို ေဆာက္ဖို႔အတြက္ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရေတြက သေဘာတူ
လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလမ္းမႀကီးအားျဖင့္ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံနဲ႔ တႏိုင္ငံ
ကုန္သြယ္ေရး၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးနဲ႔ ကူးလူးဆက္ဆံမႈေတြကို တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္
ၾကႏုိင္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီစီမံကိန္းကေတာ့ လြယ္လြယ္နဲ႔ၿပီးစီး
ႏိုင္မယ့္ ကိစၥတခုေတာ့ မဟုတ္ဘူးဆိုၿပီး ဘန္ေကာက္က ဗြီအိုေအသတင္းေထာက္
ဒန္ရီယယ္ ရွာ့ဖ္ (Daniel Schearf) က သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။ အေၾကာင္းစံုကုိ
ေနာ္ရိႈးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
Trans-Asian Railway Network လို႔ေခၚတဲ့ အာရွကိုျဖတ္တဲ့ မီးရထားလမ္းမႀကီးကို္
ေဆာက္လုပ္ဖို႔ အႀကံဟာ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းေလာက္ကတည္းက ရွိခဲ့တာပါ။
ဒါေပမယ့္ စစ္ပြဲေတြ၊ သေဘာတရားေရးရာေတြမွာ အယူအဆ ကြြဲျပားတာေတြေၾကာင့္
အေကာင္အထည္ မေပၚခဲ့ပါဘူး။ မေန႔တုန္းကေတာ့ သေဘာတူညီမႈရယူဖို႔ ေနာက္ဆံုး
က်န္ေနေသးတဲ့ အာရွ ၈ ႏိုင္ငံက သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထုိးလိုက္တာေၾကာင့္
ဒီစီမံကိန္းကို ေဆာက္လုပ္ဖုိ႔ သေဘာတူညီခ်က္ဟာ မေန႔က စတင္သက္၀င္ခဲ့တာပါ။
ဒီစီမံကိန္းကို ကုလသမဂၢရဲ႕ အာရွ-ပစိဖိတ္ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈေရးေကာ္မရွင္က
ကမကထျပဳခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီသေဘာတူညီခ်က္မွာ ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထုိးၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေပါင္း ၂၈ ႏိုင္ငံဟာ မိမိတို႔
ႏုိင္ငံက ရွိရင္းစြဲ မီးရထားလမ္းမႀကီးေတြကို ျဖတ္ၿပီးေဆာက္မယ့္ အာရွမီးရထားလမ္းမ
ႀကီးအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈလုပ္ငန္းေတြ၊ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြကို တာ၀န္
ယူ ေဆာင္ရြက္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ၂၈ ႏိုင္ငံထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံလည္း ပါ၀င္တာ
ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အာရွ-ပစိဖိတ္ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အဆင့္ျမင့္
အတြင္းေရးမႉးျဖစ္သူ ႏုိလင္းန္ ေဟဇာ (Noeleen Heyzer) က ဒီမီးရထားလမ္းမႀကီး
ဟာ ေဒသတြင္း ကုန္သြယ္မႈအတြက္ ေက်ာ႐ိုးသဖြယ္ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑ကေန
အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစမွာျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ဒီစီမံကိန္းဟာ ႐ုပ္၀တၳဳပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခခံအေဆာက္အအံုကိုသာ တိုးတက္ေစမွာ
မဟုတ္ဘဲ အာရွေဒသတြင္း ပိုၿပီး ဟန္ခ်က္ညီညီ ရွိလာတာနဲ႔အမွ် စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာ
အေျခခံအေဆာက္အအံုေတြနဲ႔ လူထုရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္ရည္ကိုလည္း ျမႇင့္တင္ေစမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။”
ဒီမီးရထားလမ္းမႀကီးကို အာရွမီးရထားလမ္း ကြန္ယက္လို႔ ေခၚေပမယ့္ အာရွတိုက္
အျပင္ တူရကီကေန တ႐ုတ္၊ စင္ကာပူ၊ အိႏိၵယ စတဲ့ႏိုင္ငံေတြကိုပါ ျဖတ္သြားမွာျဖစ္ၿပီး
ကုန္းတြင္းႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕နဲ႔ ေ၀းလံေခါင္ဖ်ားတဲ့ ေနရာေတြအထိ ျဖတ္ေဆာက္မွာျဖစ္ပါ
တယ္။
ဆက္လက္ၿပီး မစၥေဟဇာက အာရွေဒသတြင္းမွာ စီးပြားေရး ျပန္လည္တိုးတက္ နာလံ
ထေအာင္ တႏိုင္ငံနဲ႔တႏိုင္ငံ ကုန္သြယ္မႈေတြ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္နွံမႈေတြ တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္ဖို႔
ႀကိဳးစားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အခုလို အာရွမီးရထားလမ္းႀကီး ေဆာက္လုပ္ဖို႔ သေဘာတူညီမႈ
ရွိသြားတာဟာ အေတာ္ေလး အေရးပါတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေပါင္း ၂၈ ႏိုင္ငံက ရွိရင္းစြဲ မီးရထားလမ္းေတြအားလံုးကို ဆက္ၿပီးေဆာက္ဖို႔
အတြက္ မိုင္ ၅,၁၀၀ ေလာက္ရွိတဲ့ မီးရထားလမ္းေတြ ေဆာက္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဒီအတြက္
ေဒၚလာ ၂၅ ဘီလီယံ ကုန္က်မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းရပါတယ္။ ရွိရင္းစြဲ မီးရထားလမ္းေတြကို
ျပဳျပင္မြမ္းမံဖို႔အတြက္လည္း ေဒၚလာသန္း ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ကုန္ဦးမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီ
စီမံကိန္းႀကီးၿပီးသြားရင္ ဒီအာရွမီးရထားလမ္းမႀကီးဟာ စုစုေပါင္း ကီလိုမီတာ
၁၁၄,၀၀၀ သို႔မဟုတ္ မိုင္ေပါင္း ၇၀၈၀၀ ေလာက္ ရွိမွာျဖစ္ၿပီး ကုန္သြယ္မႈ သိပ္မစည္
ကားတဲ့ ေနရာေတြအျပင္ ပင္လယ္ကမ္းေျခေတြကိုလည္း ဆက္သြယ္ထားမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီမီးရထားလမ္းမႀကီး လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ နည္းပညာပိုင္း၊
ဥပေဒနဲ႔ အေကာက္ခြန္ဆိုင္ရာ ကိစၥေတြကို တႏိုင္ငံနဲ႔တႏုိင္ငံ ညႇိႏႈိင္းရမယ့္အျပင္
ႏိုင္ငံေတြအခ်င္းခ်င္းၾကား နယ္စပ္ဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းၾကရမွာျဖစ္တယ္၊
ဒီျပႆနာေတြကို ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ ေျဖရွင္းႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္လို႔
မစၥေဟဇာက ေျပာခဲ့ပါတယ္။
