ၿပီးခဲ့တဲ့သတင္းပတ္အတြင္း ရွင္ဂ်န္းျပည္နယ္ အူရမ္ကီ (Urumqi) ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ လူမ်ဳိးေရး အဓိက႐ုဏ္းေတြ ျဖစ္ပြါးခဲ့ၿပီး လူေပါင္းရာရွိ ေသဆုံးထိခုိက္ဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အေနာက္ေျမာက္ပုိင္း ရွင္ဂ်န္းျပည္နယ္ (Xinjiang) ၀ီဂါ (Uyghur Autonomous Region) ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသႀကီးလုိ႔ တရုတ္အစုိးရက သတ္မွတ္ထားတဲ့ေဒသမွာ ေဒသခံတုိင္းရင္းသား အစၥလမ္ဘာသာကုိးကြယ္သူ ဝီဂါ (Uighur) လူမ်ဳိးႏြယ္မ်ားရဲ ႔ အေရးအတြက္ ေခါင္းေဆာင္ႀကိဳးပမ္းေပးေနသူ အမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္ အသက္ ၆၁ ႏွစ္အရြယ္၊ သားသမီး ၁၁ ေယာက္ မိခင္ ရာဘီယား ခဒီရာ (Rebiya Kadeer) ကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သိသူအလြန္နည္းပါလိမ့္မယ္။ သူမဟာ တရုတ္ႏုိင္ငံမွာ ေျခာက္ႏွစ္ၾကာ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရၿပီး လက္ရွိ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ႏုိင္ငံတကာ ဝီဂါလူမ်ဳိးစု ကြန္ကရတ္ရဲ ႔ ဥကၠဌအျဖစ္ တာဝန္ယူေနသူ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဝါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ ႔ေတာ္အေျခစုိက္ အေဝးေရာက္ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္တဦးအျဖစ္ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး တုိက္ပြဲဝင္ေနသူတဦးအျဖစ္ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေပးေနသူ ရာဘီယား ခဒီရာ ကုိ ဗီြအုိေအ ျမန္မာသတင္းဌာနမႈး ဦးသန္းလြင္ထြန္း က သြားေရာက္ေတြ႔ဆုံကာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ ႔ လႈပ္ရွားမႈဘဝ အေတြ႔အႀကံဳ နဲ႔ တနည္းတဖုံ ႏႈိင္းယွဥ္လုိ႔ရတဲ့ သူမရဲ ႔ ဘဝနဲ႔ ယုံၾကည္မႈေတြအေၾကာင္းကုိ ေမးျမန္းတင္ျပထားပါတယ္။
"က်မတုိ႔ဟာ အာဏာရွင္စနစ္ကုိ ဆန္႔က်င္ရာမွာ တူညီပါတယ္။ က်မဟာ က်မတုိ႔ ဝီဂါလူမ်ဳိးစုေတြ အခြင့္အေရးနဲ႔ အက်ဳိးအတြက္ ေမွ်ာ္ကုိးလုပ္ေဆာင္ေနသလုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း ျမန္မာျပည္သူတရပ္လုံးရဲ ႔ ဒီမုိကေရစီ နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ အနစ္နာခံ ေဆာင္ရြက္ေပးေနသူ ျဖစ္ပါတယ္။"
"တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္အစုိးရဟာ ရွင္ဂ်န္းျပည္နယ္အတြင္းမွာ ဟန္အႏြယ္ဝင္ (Han Chinese) တရုတ္အမ်ဳိးသား လြမ္းမုိးေရးကုိ စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္လုပ္ကုိင္ေနတယ္။ ေဒသအတြင္း လူမ်ဳိးဓေလ့ ျပဳန္းတီးေရးအျပင္ တုိင္းရင္းသားဝီဂါလူမ်ဳိးမ်ားအေပၚ မဟုတ္မမွန္ ႏွိမ့္ခ်ခြဲျခားမႈေတြ ရွိေနတယ္။"
"ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ဘယ္ေနရာမွာဘဲရွိရွိ လူထုကုိ ကိုယ္စားျပဳေနသူျဖစ္တာမုိ႔ လူထုက သူကုိေထာက္ခံေနၾကမွာပါ။ သူဟာ လူထုနဲ႔အၿမဲရွိေနမယ္သူလုိ႔ က်မျမင္ပါတယ္။ က်မနဲ႔ ႏႈိင္းၿပီးေျပာရရင္ေတာ့ က်မကုိယ္တုိင္လည္း ျပည္ပမွာ ေရာက္ရွိေနေပမယ့္ ဝီဂါလူမ်ဳိးစုေတြနဲ႔အတူ ရွိေနမယ္လုိ႔ က်မခံစားရပါတယ္။ က်မတုိ႔လူမ်ဳိးစုေတြအတြက္ပဲ က်မေတြးပါတယ္။ ေဒၚစုကို က်မလုိ ျပည္ပမွာမဟုတ္ဘဲ လူထုနဲ႔အတူ လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားေနတာကုိ က်မျမင္ခ်င္ပါတယ္။ က်မကုိယ္တုိင္ ေဒၚစုကုိ ၾကည္ညိဳေလးစားၿပီး အားတက္ခဲ့ရသူပါ။"
