ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အခုလို ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္ တရား႐ံုးက ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္လိုက္တဲ့အေပၚ နယူးေယာက္ ကုလသမဂၢ ဌာနခ်ဳပ္မွာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ တံခါးပိတ္ အစည္းအေ၀းတရပ္ ေခၚယူက်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ သေဘာထားထုတ္ဖို႔ မူၾကမ္း ညိႇႏိႈင္းခဲ့ၾကပါတယ္။ အေၾကာင္းစံုကို ကိုသားၫြန္႔ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ပံုမွန္အခ်ိန္ဇယားအတိုင္း မဟုတ္ဘဲ အေရးေပၚေခၚယူတဲ့ အစည္းအေ၀း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း တက္လာတဲ့ ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕က ဒီမူၾကမ္းကို အတည္ျပဳဖို႔ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ အေျဖမေပးႏိုင္ဘဲ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံ အစိုးရနဲ႔ ညိႇႏိႈင္းရမွာ ျဖစ္တာမို႔ ျမန္မာ့အေရး လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းကို ဒီကေန႔မွာ ဆက္လုပ္ဖို႔ ခ်ိန္းထားၾကပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ (Resolution) ေတာ့မဟုတ္ဘဲ အလွည့္က်ဥကၠ႒ ေၾကညာခ်က္ (statement) အျဖစ္ ထုတ္ျပန္ဖို႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ဦးေဆာင္တင္သြင္းထားတာပါ။ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အၿမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္ ဆူဇန္ ႐ိုက္စ္ (Susan Rice) ကေတာ့ အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံေတြၾကားမွာ အျခား မတူညီတဲ့ သေဘာထားေတြ ရိွမယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္ေပမယ့္ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ စံႏႈန္းစံထားဆိုင္ရာနဲ႔ ကုလသမဂၢ ပဋိညာဥ္ အေျခခံမူ ကိစၥတရပ္အေနနဲ႔ အခုအေျခအေနကို ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ၾကရမယ္လို႕ အစည္းအေ၀းမတိုင္ခင္ ေျပာသြားပါတယ္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အျမန္ဆံုး လြတ္ေျမာက္ၿပီး ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ ပါ၀င္လာေစေရးအတြက္ အခုလို သူမကို ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ အေပၚမွာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အေနနဲ႕ ေၾကညာခ်က္တရပ္ ထုတ္ျပန္ႏိုင္ဖို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက အျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔အတူ မူၾကမ္းတင္သြင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အဖဲြ႕၀င္ေတြၾကားမွာ မတူညီတဲ့ အျမင္ေတြ ရိွႏိုင္တယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရး စံႏႈန္းစံထားေတြ၊ ကုလသမဂၢ ပဋိညာဥ္ အေျခခံမူေတြအရ ဒီကိစၥကို ေဆြးေႏြးၿပီး အေျခခံမူ၀ါဒ သေဘာထားတရပ္အေနနဲ႔ ခ်မွတ္ဖို႔ ႀကိဳးစားသြားပါမယ္။”
လက္ရိွမူၾကမ္းအေပၚ ႏိုင္ငံအားလံုးက ေထာက္ခံဖြယ္ရိွတယ္လို႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ လက္ရိွဥကၠ႒ ၿဗိတိန္ အၿမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္ ဂၽြန္ ေဆာ၀ါးစ္ (John Sawers) က ေျပာပါတယ္။
“ဒီကေန႔ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြအရ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မူၾကမ္းကို အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံေတြအၾကား သေဘာတူညီၾကမယ့္ အလားအလာ၊ အတည္ျပဳႏိုင္မယ့္ အလားအလာ ရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ကိုယ္စားလွယ္အခ်ဳိ႕က သူတို႔ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရေတြဆီက အႀကံဉာဏ္ယူ ညိႇႏိႈ္င္းလိုတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲေတာ့ မနက္ျဖန္ ဆက္ၿပီး ေဆြးေႏြးမွာပါ။”
ဒီမူၾကမ္းထဲမွာေတာ့ ထူးထူးေထြေထြ မေတြ႕ရပါဘူး။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အခုလို အမိန္႔ခ်လိုက္တဲ့အေပၚ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ႐ႈတ္ခ်ကန္႔ကြက္ၿပီး ဒီအေျခအေနေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခအေနအတြက္ အလြန္အမင္း စိုးရိမ္မိတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ က်န္တာေတြကေတာ့ အရင္ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြ အတိုင္းပါ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ဖို႔၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို အမ်ားက လက္ခံယံုၾကည္ႏိုင္မယ့္ အေျခအေနရိွေအာင္ ဖန္တီးဖို႔ ဆိုတာေတြပါ။ တဖက္မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ဟာ ျမန္မာျပည္သူေတြ အေပၚမွာပဲ မူတည္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္ အနာဂတ္ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ဖို႔ ဒီလူေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ ရိွရမယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံ အၿမဲတမ္းကိုယ္စားလွယ္ ယန္း ၿပဲ လာခ႐ုိ (Jean Pierre Lacroix) ကေတာ့ အခုလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္တာဟာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္လိုက္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ စြပ္စဲြသြားပါတယ္။
“အခုစီရင္ခ်က္ဟာ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြအေပၚ ခ်ဳိးေဖာက္လိုက္တယ္ဆိုတာ ရွင္းေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ဖို႔၊ အားလံုးပါ၀င္ႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ျဖစ္ဖို႔ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီ အေနနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ ေတာင္းဆိုထားတာပါ။”
ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အႀကံေပးပုဂိၢဳလ္ အီဘရာဟင္မ္ ဂမ္ဘာရီ (Ibrahim Gambari) ကေတာ့ အခုျဖစ္ရပ္အေပၚ အလြန္တရာ စိတ္ပ်က္မိတယ္လို႕ ဗီြအိုေအကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႕ ေမွ်ာ္လင့္ထားတာက ပထမအခ်က္ တရား႐ံုးတင္ စစ္ေဆးဖို႔အထိ ျဖစ္မလာဘူး၊ ဒုတိယအခ်က္ ဒီစဲြဆိုခ်က္ေတြကို ပလပ္လိုက္မယ္၊ တတိယအခ်က္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ အျပစ္မရိွေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္မယ္ ဆိုတာေတြပါ။ ဒါေပမယ့္လို႔ ဒါေတြအားလံုး ျဖစ္မလာပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အရမ္းကို စိတ္ပ်က္ရပါတယ္။”
ဒါဟာ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ကိုယ္တိုင္ ကမ္းလွမ္းထားခ်က္ေတြ၊ အေပးအယူကိစၥေတြ၊ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို ျမန္မာအစိုးရဘက္က ပယ္ခ်လိုက္တာ ျဖစ္တယ္လို႕လည္း မစၥတာဂမ္ဘာရီက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အခု တရားခြင္ အေျခအေနေတြ မတိုင္ခင္က အေနအထားထက္ကို ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနဟာ ေနာက္ျပန္ေရာက္သြားတယ္လို႔ မစၥတာဂမ္ဘာရီက ယူဆပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္လာႏိုင္ေျခရိွၿပီး ႏိုင္ငံေရးမွာ ျပန္လည္ပါ၀င္ႏိုင္ဖို႔ သူ႕အေနနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနတုန္းပါ။
“အခုကိစၥမွာ ျပန္ၿပီး အယူခံႏိုင္တဲ့ အေျခအေန ရိွေနတုန္းပါ။ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ဆိုတဲ့ အလားအလာလည္း ရိွပါတယ္။ ဒါေတြ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။”
မစၥတာဂမ္ဘာရီ ဗီြအိုေအကို ေျပာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ခိုင္းမယ္ဆိုရင္ သူ႕အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ထပ္သြားလိုတယ္၊ သူ႕လုပ္ငန္းစဥ္ဟာ မၿပီးျပတ္ေသးဘူး၊ ဆက္ရိွေနတုန္းပဲလို႔လည္း မစၥတာဂမ္ဘာရီက ေျပာပါတယ္။ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကေတာ့ အတည္ျပဳ က်လာႏိုင္ဖြယ္ ရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ၊ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြ၊ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္ေတြအေပၚ ဘယ္ေလာက္အထိ ေလးစားလိုက္ေလ်ာမလဲ ဆိုတာ စဥ္းစားစရာပါ။
လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြအေပၚ ျမန္မာအစိုးရဘက္က လိုက္နာတာမ်ဳိး ဒီအခ်ိန္အထိ ဘာမွ မေတြ႕ရေသးပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူေတြကို ဖမ္းၿမဲဖမ္း၊ ေထာင္ခ်ၿမဲေထာင္ခ်၊ တိုင္းရင္းသားေတြကိုလည္း ဖိအားေပး၊ ႏိုင္ငံေရး လမ္းျပေျမပံုကို သူတဦးတည္း ဇြတ္တရြတ္လုပ္ေနေတာ့ မစၥတာဂမ္ဘာရီ ေျပာသလိုပဲ အေျခအေနက ေနာက္ကိုဆုတ္ေနတယ္လုိ႔ ယူဆစရာ ရိွပါတယ္။
