၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာ က်င္းပဖုိ႔ စီစဥ္ထားတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ အာဏာပုိင္ေတြဘက္က တဘက္သတ္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္တဲ့ အေနနဲ႔ စည္း႐ုံးလႈ႔ံေဆာ္မႈေတြ လုပ္ေနေပမဲ့ အခုခ်ိန္ထိ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒေတြ ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိေသးတဲ့အေပၚ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္လိုတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြက အားမလုိ အားမရ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း အျပည့္အစုံကုိ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
စစ္အစုိးရက လမ္းျပေျမပုံအရ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကုိ ေရးဆြဲ အတည္ျပဳၿပီးၿပီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လာမယ့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးမယ္လုိ႔ တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာထားေပမဲ့ အခုခ်ိန္ထိ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ ဥပေဒေတြကုိ ထုတ္ျပန္ေၾကညာျခင္း မရွိေသးတာ၊ ေနာက္ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ က်င္းပမယ္ဆုိတာ တိတိက်က် ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိျခင္း မရွိေသးတာေတြအေပၚ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္လိုတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုေတြက အားမလုိ အားမရ ျဖစ္ေနၾကတာ ပါ။
ဒါေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒ ေၾကညာမယ့္ရက္နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမယ့္ရက္ဟာ သိပ္မ်ားမ်ား ရလိမ့္မယ္လို႔ မထင္တဲ့အတြက္ သူတုိ႔အေနနဲ႔ အခုကတည္းက ပါတီဖြဲ႕ၿပီး ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈေတြ စတင္လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့အေၾကာင္း ကုိယ္တုိင္လည္း ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္း ျဖစ္ခဲ့ဖူးၿပီး မၾကာခင္ ရက္ပုိင္းအတြင္းကမွ ဖြဲ႕စည္းလုိက္တဲ့ ဒီမုိကရက္တစ္ ပါတီ ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့ ဦးသုေ၀က ဗီြအုိေအကုိ ေျပာျပပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ ၾကားေနတာေတာ့ ဒီအစိုးရကုိ ေထာက္ခံတဲ့လူေတြက လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ဖုိ႔အတြက္ သူတုိ႔ ျပင္ဆင္ ေနတာ ၾကာလွၿပီ။ ရပ္ကြက္ေတြထဲ ဆင္းတယ္၊ သူတုိ႔ကို ျပည္သူက အားေပးေအာင္ ေထာက္ခံေအာင္ဆုိၿပီး အကူအညီ ေလးေတြ လုပ္ေပးေနတယ္၊ အဲလုိ ၾကားေနတာေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔ တြက္တာကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒဆုိတာ အခုလည္း မထြက္ေသးဘူး။ ဘယ္ေတာ့ထြက္မလဲ ဆုိတာလည္း မသိေသးဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲကို ဘယ္အခ်ိန္မွာ က်င္းပမယ္ ဆုိတာ လည္း မသိေသးဘူး။
“ဒါေပမဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒထြက္မွာနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမယ့္ အခ်ိန္ဟာ သိပ္မ်ားမ်ားရမယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ မထင္ ဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔က ဥပေဒ မထြက္ေသးေသာ္လည္း စၿပီး ကိုယ့္ဟာကို စည္း႐ုံးတာေပါ့။ ဒါ ကိုယ့္ဟာကို စည္း႐ုံးတယ္ဆုိတာ စြန္႔ၿပီး လုပ္ရတာပဲ။ က်ေနာ္တို႔က ဥပေဒအရလုပ္တာ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ကို အေရးယူခ်င္လည္း ယူမွာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ေဘာင္ထဲက လြတ္ေအာင္ေတာ့ မလုပ္ဘူး၊ သုိသုိသိပ္သိပ္ကေလး လုပ္မယ္၊ အဲဒီလိုမွ အေရးယူရင္ လည္း ဘယ္တတ္ႏုိင္မလဲ၊ ဒီေလာက္မွ မစြန္႔ရင္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ၿပိဳင္လုိ႔ သိပ္ထူးမွာမဟုတ္ဘူး၊ မျပင္ဆင္ဘဲ ၀င္ၿပိဳင္ ရင္ အလကားျဖစ္မွာေပါ့၊ အဲဒါေၾကာင့္ စြန္႔ၿပီး ျပင္ဆင္ရမွာပဲ၊ အေရးယူရင္လည္း မတတ္ႏုိင္ဘူးဆုိၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္တာ ပါ။”
ဒါေပမယ့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရၿပီး အစုိးရဖြဲ႕ခြင့္ မရခဲ့တဲ့ အဓိက အတုိက္အခံပါတီျဖစ္တဲ့ NLD အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ မပါဘဲ ဒီေရြးေကာက္ပြဲက တရား၀င္မႈ ရွိႏုိင္ပါ့မလား၊ NLD ပါတီက ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ္၊ မၿပိဳင္ဘူး အတိအက် ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိျခင္း မရွိေသးတဲ့အခ်ိန္မွာ အခုလုိ ပါတီသစ္ဖြဲ႕စည္းၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ဖုိ႔ သင့္မသင့္ ဦးသုေ၀ကို ေမးၾကည့္ခဲ့ပါတယ္။
“၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းကေတာ့ NLD ကို လူထုက ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္လုိက္တာေပါ့။ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္လုိက္ေတာ့ လူထုက Mandate ေပးလုိက္တာပဲ၊ သူတို႔အတြက္ တာ၀န္ယူဖို႔ ဆုိၿပီးေတာ့။ ဒါေပမဲ့့ အခုက အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္သြားၿပီေလ။ အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္သြားၿပီဆိုေတာ့ အေျပာင္းအလဲတခု ျဖစ္ဖုိ႔လိုၿပီလုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔က ထင္တာ။ အဲဒါေၾကာင့္ အဲဒီ အေျပာင္းအလဲအတြက္ အစုိးရကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးမယ္ ဆုိတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒါ ႏုိင္ငံေတာ္ ရဲ႕ သမုိင္း အေကြ႕အေျပာင္းတခုကို ေရာက္လာၿပီ၊ ေရာက္လာရင္ က်ေနာ္တုိ႔လည္း ဒီထဲမွာ ၀င္ပါၿပီး လုပ္မယ္ဆိုရင္ျဖင့္ ျပည္သူလူထုအတြက္ တစုံတရာေတာ့ လုပ္ေပးႏုိင္လိမ့္မယ္ဆုိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ က်ေနာ္တုိ႔က ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္မယ္လို႔ ေျပာတာပါ။”
စစ္အစုိးရက ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရခဲ့တဲ့ပါတီကုိ အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ျခင္း မရွိသလုိ အခုက်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရတဲ့ပါတီကုိ တကယ္ အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးမယ္ ဆုိတာေတာ့ ယတိျပတ္ မေျပာႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ စစ္အစုိးရအေနနဲ႔ သူ႔ဘက္က ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္စရာ ရွိတာေတြ ျပင္ဆင္ၿပီးသား ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အခုတႀကိမ္မွာေတာ့ အႏုိင္ရပါတီကုိ အာဏာလႊဲေျပာင္း ေပးလိမ့္မယ္လုိ႔ သူ႔အေနနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္း ဦးသုေ၀က ေျပာပါတယ္။
“၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက အေျခအေနက ဒီ တပ္မေတာ္အစိုးရဟာ သူတို႔ရဲ႕ လုံၿခဳံေရးကို ျပင္ဆင္ထားတာ မရွိဘူး။ တပ္မေတာ္အစိုးရ ဆုိသည္မွာ ျပည္သူလူထုကို ဂ႐ုမစိုက္ဘဲ လုပ္ႏုိင္တဲ့ အစိုးရမ်ဳိးဆိုေတာ့ သူတို႔က အမ်ားႀကီး အမွားေတြ လုပ္ခဲ့တယ္။ အဲလို အမွားေတြလုပ္ခဲ့ေတာ့ အကယ္၍မ်ား အျခားအစိုးရတခု တက္လာၿပီးေတာ့ သူတို႔မွာ လုံၿခဳံမႈ လုပ္မထားရင္ သူတို႔ရဲ႕ ေနာက္ေၾကာင္းကို စုိးရိမ္ရတယ္။
“အခုအေျခအေနၾကေတာ့ သူတုိ႔က ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒအရ ဒီအစိုးရဟာ အင္မတန္ကို လုံလုံၿခဳံၿခဳံ လုပ္ထားၿပီးၿပီ။ ဘယ္သူကပဲ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ႏုိင္ႏုိင္ သူတို႔ကုိ အႏၲရာယ္ျပဳႏုိင္တဲ့ အေျခအေန မရွိေတာ့ဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏုိင္ရရွိလာမယ့္ ဘယ္သူ႕ကိုမဆုိ သူတို႔ အာဏာလႊဲေပးမွာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္သူမဆုိလို႔ ဆုိရာမွာလည္း သူတို႔လည္း အမ်ားႀကီးရေအာင္ ႀကိဳးစားေနတာပဲ။ အဲဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးသြားရင္ေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္အတုိင္း သူတုိ႔ က်င့္သုံးလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ေတာ့ ေမွ်ာ္မွန္းပါတယ္။”
အခုခ်ိန္ထိ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား ဖြဲ႕စည္းခြင့္ ဥပေဒ မထြက္ေသးေတာ့ တရား၀င္ ႏုိင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ ဆက္လက္တည္ရွိေနတဲ့ အဓိက ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြကေတာ့ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႔ တစည တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးၫြတ္ေရးပါတီေတြ ျဖစ္ၾကေပမဲ့ တစညပါတီကေတာ့ စစ္အစုိးရရဲ႕ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ေပးမႈေတြနဲ႔ အခုခ်ိန္မွာ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ အတြက္ မဲဆြယ္စည္း႐ုံးမႈေတြ လုပ္ခြင့္ရေနၿပီး NLD ကေတာ့ အဲဒီအခြင့္အေရးေတြ မရတဲ့အျပင္ ပါတီ႐ုံးအမ်ားစု ပိတ္ထားခံ ရတဲ့အတြက္ ႐ုံးေတြ ျပန္ဖြင့္ခြင့္ေပးဖုိ႔ အာဏာပုိင္ေတြထံ အေၾကာင္းၾကားထားတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။