နာဂစ္ဒဏ္ခံခဲ့ရတဲ့ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚ ေဒသက တခ်ဳိ႕ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ဒီႏွစ္ ႂကြက္ေတြ ထူးထူးျခားျခား မ်ားျပားလာတာေၾကာင့္ စိုက္ပ်ဳိးထားတဲ့ စပါးပင္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ား ပ်က္စီးေနရပါတယ္။ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာ အာဏာပိုင္ေတြက ႂကြက္ႏွိမ္နင္းဖုိ႔အတြက္ တအိမ္ေထာင္ကို တပတ္ ၅ ေကာင္ႏႈန္းနဲ႔ ဖမ္းဆီးခိုင္းၿပီး မရသူေတြကို ဒဏ္႐ိုက္ေနတာေၾကာင့္ ျပည္သူေတြမွာ အခက္ေတြ႕ေနၾကရတယ္လုိ႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒီသတင္းကိုေတာ့ ထုိင္းအေျခစိုက္ သတင္းေထာက္ ကိုမုိးေဇာ္က တင္ျပေပးထားတယ္။
နာဂစ္မုန္တိုင္း တုိက္ခတ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ အခုလို ႂကြက္ေသာင္းက်န္းေနတဲ့ ေဒသေတြကေတာ့ ဘိုကေလး၊ ဖ်ာပံု၊ လပြတၱာနဲ႔ ဟိုင္းႀကီးကြ်န္း စတဲ့ေဒသေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ လပြတၱာနယ္အတြင္းမွာဆုိရင္ ႂကြက္ေတြဟာ စပါးပင္အရင္းကေန ကိုက္ျဖတ္ပစ္တာေၾကာင့္ တခ်ဳိ႕လယ္ကြက္ေတြဟာ ရိတ္စရာမက်န္ေအာင္ထိ ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးေနရတယ္လုိ႔ ေဒသခံတေယာက္က အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
“ႂကြက္ေတြ အုပ္လုိက္ေပါ့ စပါးပင္ေတြကို ဖ်က္တာ။ အခုက ရိတ္သိမ္းခ်ိန္ ေရာက္ခါနီးမွ တံစဥ္လြတ္တာေပါ့။ ၁၇၅ ဧကက ၁၀၀ နီးပါးေလာက္ကို ပ်က္တာ။ တနယ္လံုးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ ျပင္စလူ အပိုင္ဘက္ကေပါ့။ ျပင္စလူပိုင္ဘက္က အေတာ္မ်ားမ်ားပ်က္တာ။ ႀကိဳၾကား ႀကိဳၾကားေပါ့။ အကုန္လံုးေတာ့ တၿပိဳင္နက္တည္း ျဖစ္ေနတာေတာ့ မဟုတ္ဘူးခင္ဗ်။”
လပြတၱာနယ္အတြင္းက တခ်ဳိ႕ေတာင္သူေတြဟာ မ်ဳိးစပါးမရိွတာ၊ ကြ်ဲ ႏြား မရိွတာနဲ႔ တျခား အခက္အခဲေတြေၾကာင့္ ဒီႏွစ္ စပါးမစိုက္ႏုိင္သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အျခား လပြတၱာ နယ္ခံတေယာက္ကေတာ့ ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးတဲ့ အေျခအေနဟာ အနည္းဆံုး ၁၀ ပံု ၁ ပံုေလာက္ေတာ့ ရိွႏုိင္ေၾကာင္း အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ႂကြက္က ဘယ္ေလာက္မ်ားလဲ မသိဘူး၊ ဧကနည္းတဲ့ လူေတြဆို ၁၄-၅ ဧက တကြင္းတည္းဆုိရင္ေတာ့ ျပတ္သြားႏုိင္တယ္။ မ်ားတဲ့လူ သူၾကားကုိယ္ၾကား ညပ္ေနတဲ့လူက်ေတာ့ ၄-၅ ဧက၊ ၈ ဧကေလာက္ မ်ားရင္ မ်ားသလိုေပါ့။ ပွ်မ္းမွ် ဆုိရင္ေတာ့ ၁၀ ပံု ၁ ပံုေလာက္ ၊ ၁၀ ပံု ၂ ပံုေလာက္ ပ်က္တာမ်ားတယ္။ ဒါက အမ်ားေတာထဲမွာ ျဖစ္တာ။ ၾကားညပ္ေနတဲ့လူက် ျပႆနာ မရိွဘဲနဲ႔ ထီးတည္းႀကီးသမားက်ေတာ့ အကုန္၀ိုင္းကိုက္တာ။ တခ်ဳိ႕ဆုိရင္ တေစ့မွ မရဘဲနဲ႔ အပင္ေတြ အရင္းက ေနၿပီး ကိုက္ျဖတ္ပစ္လုိက္တာ။”
ဒီလိုျဖစ္တာကေတာ့ လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ ေအာက္ပိုင္းေဒသက ေက်းရြာေတြမွာ အျဖစ္မ်ားၿပီး ႂကြက္တေကာင္ကို ၅၀ သား ေလာက္ကေန ၇၀ သားေလာက္အထိ ရိွတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အခုလို ႂကြက္ေတြ မ်ားျပားတာေၾကာင့္ ေဒသခံ အာဏာပိုင္ ေတြက တအိမ္ေထာင္ကို တပတ္ ႂကြက္ ၅ ေကာင္ႏႈန္း ဖမ္းခိုင္းၿပီး မဖမ္းႏုိင္သူေတြကို ဒဏ္႐ိုက္ေနတယ္လို႔ လပြတၱာနယ္ခံ က ဆက္ေျပာပါတယ္။
“ႂကြက္ႏွိမ္နင္းေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လုပ္တာေတာ့ သီးျခားမရိွဘူး။ ရယကေတြ လုိင္းကေနေတာ့ တအိမ္ေထာင္ကို ႂကြက္ၿမီး ၅ ေခ်ာင္း ေပးရမယ္ တပတ္ကို၊ အမွန္ေတာ့ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ တပတ္အတြင္းမွာ တအိမ္ေထာင္ကို ႂကြက္ ၅ ေကာင္ သတ္ေပးပါလို႔ ေျပာတာ၊ အိမ္တိုင္းကို။ ဒါေပမဲ့ အိမ္တိုင္းဆုိေပမဲ့ ဘယ္သူက စိတ္၀င္စားမလဲ။ လယ္သမား လယ္ေတာထဲမွာ ကိုက္တာပဲ၊ ငါနဲ႔မဆုိင္ဘူးဆိုတဲ့ လူမ်ဳိးေတြက မ်ားတယ္။
“မရိွတဲ့သူကလည္း ႂကြက္ ၅ ေကာင္ ရေအာင္ရွာၿပီး ႂကြက္ၿမီးျဖတ္ၿပီး ရယကကို ေပးလုိက္တာေပါ့။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့လည္း မရွာေတာ့ဘူး။ ဒဏ္ေငြ႐ိုက္မယ္။ ၁,၀၀၀ ေပးရမယ္၊ ႂကြက္ၿမီး ၅ ေခ်ာင္း မေပးႏုိင္ရင္ ဆုိေတာ့ ေငြ ၁,၀၀၀ ပဲ လြယ္လြယ္ကူကူ ေပးတယ္။ ႂကြက္ကို ႏွိမ္နင္းတယ္ဆိုတဲ့ အဆင့္က ရည္ရြယ္ခ်က္ ေပ်ာက္သြားၿပီးေတာ့ ႂကြက္ႏွိမ္နင္းတဲ့ အဆင့္ မေရာက္ေတာ့ဘူးေပါ့။”
တခ်ဳိ႕နယ္ေတြမွာေတာ့ တအိမ္ေထာင္ တပတ္ကို ႂကြက္ၿမီး ၂၀ ေပးခိုင္းေနၿပီး မေပးႏုိင္ရင္ ႂကြက္ၿမီးတေခ်ာင္းကို ေငြ ၂၀၀ က်ပ္ႏႈန္း ဒဏ္႐ိုက္တယ္လုိ႔လည္း သိရပါတယ္။ ဘိုကေလးနယ္ခံ တေယာက္ကလည္း သူတို႔ေဒသတြင္း ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခအေနကို အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
“အခုကလည္း စပါးက ေပၚလုေပၚခင္ေပါ့ေနာ္။ ႂကြက္အုပ္ က်သြားၿပီဆုိရင္ လယ္ေတြက ဘယ္ေလာက္ထိ ပ်က္စီးလဲဆုိရင္ လယ္ ၁၀ ဧကဆုိရင္ ေနာက္ေန႔ မနက္မိုးလင္းရင္ ၂ ဧကေလာက္က လံုး၀ကုန္သြားတာေပါ့ေနာ္။ အခုက ေက်းရြာ ရယက ေတြ၊ အာဏာပိုင္ အဖဲြ႕အစည္းေတြကလည္း ေပၚလစီတခုက ဘယ္လုိလုပ္ထားလဲဆုိေတာ့ တအိမ္ေထာင္ကို ၇ ရက္ တပတ္ကို ႂကြက္ၿမီး ၁၀ ေခ်ာင္း ေပးရမယ္ေပါ့။
“လယ္သမားေတြက မေပးႏုိင္ရင္ ပိုက္ဆံေပးရတယ္ဗ်။ တအိမ္ေထာင္ ပိုက္ဆံ ၁,၀၀၀ ေပးရတာတို႔ ဘာတုိ႔ အဲလုိမ်ဳိးေတြ ရိွတယ္။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီဘက္ကေနၿပီး ႂကြက္ၿမီး သြားေရာင္းစားတဲ့လူေတာင္ ရိွတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ေဒသနားက ရြာတရြာက လူတေယာက္ဆုိရင္ ႂကြက္ၿမီးေတြကို ျဖတ္ၿပီး အဲဒီ ေအာက္မွာ သြားေရာင္းတာ ၇၀,၀၀၀၊ ၈၀,၀၀၀ ေလာက္ ရတယ္ ေျပာတာပဲ။ သူ ဘယ္လုိေရာင္းခဲ့ရတယ္ေတာ့ မသိဘူး။”
ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ နာဂစ္မုန္တိုင္း တုိက္ခတ္ၿပီးစကေတာ့ ႂကြက္ေတြနဲ႔ ငွက္ေတြပါ ေပ်ာက္ဆံုးသြားခဲ့ရၿပီး အခုအခါမွ ႂကြက္ေတြ ေပါမ်ားလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို ေပါမ်ားလာတာကေတာ့ ႂကြက္ေတြကို ဖမ္းယူစားေသာက္တဲ့ ေႁမြနဲ႔ ဇီးကြက္လုိ အေကာင္ေတြ နည္းပါးသြားတာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္တယ္လို႔ သံုးသပ္သူေတြလည္း ရိွပါတယ္။
တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ျမန္မာျပည္ အထက္ပိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္က ပူတာအို၊ အင္ဂ်န္ယန္၊ ဆြမ္ပရာဘြမ္နဲ႔ ေခါင္လန္ဖူး စတဲ့ ေဒသေတြမွာ ႂကြက္နဲ႔ စပါးဖ်က္ပိုးေတြ က်ေရာက္ေနတာေၾကာင့္ ေဒသခံေတြ စားနပ္ရိကၡာ အခက္အခဲန႔ဲ ရင္ဆုိင္ေနရတယ္ လို႔ ပူတာအုိ ေဒသခံတေယာက္က ေျပာပါတယ္။
ဒီလုိ ရိကၡာအခက္အခဲ ႀကံဳေနရတာဟာ အနည္းဆံုး ရြာေပါင္း ၇၇ ရြာ၊ လူဦးေရ ၁၀,၀၀၀ ေလာက္ ရိွမယ္လို႔ ကူညီ ကယ္ဆယ္ေရး အဖဲြ႕တခုက ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္ လြတ္လပ္ေရးအဖဲြ႕ (KIO) က တာ၀န္ရိွသူ တေယာက္ ကေတာ့ သူတို႔နဲ႔ ေျမာက္ပိုင္းတုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္က ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ကခ်င္ျပည္သူေတြကို ဆန္နဲ႔ ေဆး၀ါးေတြ ပို႔ေဆာင္ ေပးထားတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္းကလည္း ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း မတူပီ၊ မင္းတပ္နယ္ေတြမွာ ၀ါးေတြပြင့္ၿပီး ႂကြက္ေတြ မ်ားျပားခဲ့တာ ေၾကာင့္ ေဒသခံျပည္သူေတြ စားနပ္ရိကၡာ အခက္အခဲနဲ႔ ေတြ႕ႀကံဳခဲ့ရပါတယ္။