ျမန္မာနုိင္ငံမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ စစ္အစိုးရနဲ႔ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဦးေဆာင္တဲ့ အတုိက္အခံအင္အားစုေတြဟာ သူမႏုိင္ကုိယ္မႏိုင္ ေရွ ႔မတိုးေနာက္မဆုတ္ ျမန္မာႏုိင္ငံေရး နယ္ပယ္မွာ ထြက္ေပါက္မရ ႏုိင္ငံေရးအၾကပ္အတည္ ျဖစ္ေနတာ ၾကာလာခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အခု မၾကာေသးခင္ကာလမွာေတာ့ ေျပေလ်ာ့ေလမလားဆိုတဲ့ အလားအလာေတြ က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ေနရပါတယ္။ ဥပမာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ႏုိင္ငံျခားသံတမန္ေတြနဲ႔ ေတြ႔လိုတယ္ဆုိတာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးႀကီးသန္းေရႊ က ျပည္တြင္းက သံေတြမက ႏုိင္ငံျခားကလာေရာက္တဲ့ သံတမန္ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆုံမႈကုိ ဖန္တီးေပးတယ္။ ဒီအတြက္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေက်းဇူးတင္တယ္လို႔ အေၾကာင္းျပန္တယ္။ အဲဒီလုိ အရင္နဲ႔မတူတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ရာသီဥတုျဖစ္ေပၚေနခ်ိန္မွာဘဲ အခုေနာက္ဆုံး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေန ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးႀကီးသန္းေရႊနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးလုိတယ္ဆိုတဲ့ စာတေစာင္ေပးပို႔ခဲ့တာကုိ ၾကားသိရပါတယ္။
ဒီအခါမွာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးအေျဖရွာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သီအုိရီသေဘာထားအရ ၾကားျဖတ္အစိုးရတခု မရွိဘဲနဲ႔အာဏာရနဲ႔ အတုိက္ခံတုိ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးအေျဖရွာတာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကုိ ေရးသားထားတဲ့ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ကလည္း အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမွာ ရွိေနပါတယ္။ ဒီေဆာင္းပါးရဲ ႔ ေခါင္းစဥ္က ‘အမ်ဳိးသားျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရး’ ျဖစ္ၿပီး ေရးသားသူမွာ မခင္မမမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ မခင္မမမ်ဳိး ဟာ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံ အဘဒင္တကၠသိုလ္ ဘုရင္ေကာလိပ္ (King College) ကေန စစ္မဟာဗ်ဴဟာ ေလ့လာေရးဘာသာရပ္ နဲ႔ မဟာသိပၸံဘြဲ႔ ရရွိထားသူျဖစ္ပါတယ္။ သူမဟာ ျမန္မာအေရး၊ ကမာၻ႔အေရးတုိ႔ကုိ သုံးသပ္ေရးသားေနသူ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္းကေန ေဆာင္းပါးရွင္ မခင္မမမ်ဳိးကုိ ဆက္သြယ္ၿပီး ၾကားျဖတ္အစိုးရဆုိတာကုိ ေမးျမန္းပါတယ္။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ ကနဦး ဒီမုိကေရစီေျပာင္းလဲမႈမွာဆုိလုိရွိရင္ေတာ့ အတုိက္အခံေတြက ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ ဖြဲ႔စည္းလိုက္တဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဒီမုိကေရစီအတုိက္အခံေတြနဲ႔ အာဏာရွင္ဖက္က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလိုလူေတြ ပူးတြဲတည္ေထာင္ထားတဲ့ power share ၾကားျဖတ္အစိုးရဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ အာဏာရွင္ဘက္ကေန ဒီမုိကေရစီေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ဖို႔အတြက္ ေၾကညာဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ အိမ္ေစာင့္အစိုးရ သ႑ာန္ဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႏုိင္ငံတကာၾကားျဖတ္အစိုးရေတြဘဲျဖစ္ျဖစ္ ၾကားျဖတ္အစိုးရပုံသ႑ာန္ရွိတဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရတခုေတာ့ လိုအပ္ပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ၁၉၅၈ မွာ တပ္မေတာ္က အာဏာသိမ္းဖို႔ ႀကံစည္းတဲ့အခါမွာ အဲဒီတုန္းက ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု က အာဏာေတာ့ မသိမ္းပါနဲ႔ သူကဘဲ အာဏာေပးလုိက္ အပ္လိုက္မယ္။ အိမ္ေစာင့္အစိုးရအေနနဲ႔ဘဲေနပါဆိုတဲ့ သေဘာျဖစ္သြားတယ္လို႔ နားလည္းထားတယ္။ ၁၉၆၀ မွာ သူတုိ႔က ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ေပးတယ္ဆုိေတာ့ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၆၀ ခုႏွစ္အထိ အဲဒီကာလ အစိုးရဟာ မခင္မမမ်ဳိး ေျပာတဲ့အတိုင္းဆုိရင္ နံပတ္ (၃) အာဏာရွင္ဘက္ကေန ဒီမုိကေရစီေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈလုပ္ဖို႔အတြက္ ဖြဲ႔စည္းတဲ့အိမ္ေစာင့္အစိုးရ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ ဒါဟာ ဘာနဲ႔သြားသ႑ာန္တူသလဲဆုိေတာ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တုန္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ေပၚထြက္လာတဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရနဲ႔သ႑ာန္အားျဖင့္ တူပါတယ္။ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္မွာဆုိရင္လည္း ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တုန္းကဆုိရင္ ႏုိင္ငံေရးပါတီႀကီးေတြၾကားမွာ ပါဝါယွဥ္ၿပိဳင္မႈ အရမ္းႀကီးထြားလာတဲ့အတြက္ ၾကားျဖတ္အစိုးရ အာဏာဝင္သိမ္းၿပီးေတာ့မွ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ဒီ သ႑ာန္ဟာဆုိရင္ အာဏာရွင္ေတြဘက္ကေန ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈအတြက္ ေၾကညာဖြဲ႔စည္းတဲ့ အိမ့္ေစာင့္အစိုးရျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ မၾကာခင္ႏွစ္ေတြကမွ ျဖစ္သြားတဲ့အျဖစ္အပ်က္က ဒီသေဘာေဆာင္တယ္ဆုိေတာ့ ၁၉၅၈ နဲ႔ တူပါမလား။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္တုန္းက အိမ္ေစာင့္အစိုးရ တပ္မေတာ္က ဖြဲ႔တယ္ဆိုေပမဲ့ (က်ေနာ္တုိ႔ လူႀကီးေတြဆီက သိရတာေပါ့။ ဥပမာ သခင္ခ်န္ထြန္းတုိ႔ ေျပာျပခ်က္အရဆိုရင္ ‘တပ္မေတာ္က ကုိယ္စားလွယ္နဲ႔ ၿပီးေတာ့ သန္႔ရွင္းရယ္ တည္ၿမဲရယ္ ၉ ေယာက္။ သန္႔ရွင္းဖဆပလ က ဦးႏု၊ သခင္တင္၊ သခင္ညိဳထြန္း သုံးေယာက္တက္ရတယ္။ ေနာက္ ဟုိဟာကေန ဦးဘေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း နဲ႔ ဗိုလ္ခင္ေမာင္ေလး သုံးေယာက္၊ စစ္တပ္ကုိယ္စားလွယ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ႀကီး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တင္ေဖ သုံးေယာက္။ ဦးေနဝင္း က ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ in chair ေပါ့။ ဗုိလ္မႈးႀကီးကိုကုိ က သူ႔အတြင္းေရးမႈးေပါ့။ အဲဒီအဖြဲ႔ကေနၿပီးေတာ့ တနလၤာေန႔ လႊတ္ေတာ္မွာ သူတုိ႔ဘာေတြတင္မယ္ဆိုရင္ စေနေန႔မွာ အဲဒီအဖြဲ႔က စည္းေဝးရတယ္။ လြတ္ေတာ္မွာတင္တဲ့ ဥပေဒေတြ၊ ဘာေတြ။’ အဲဒီအခါၾကေတာ့ ဒီပုံစံ အိမ္ေစာင့္ၾကားျဖတ္အစိုးရမ်ဳိး က ဘဂၤလာေဒ့ရွ္မွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့ အိမ္ေစာင့္အစိုးရနဲ႔တူလား။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ လႊတ္ေတာ္ဖ်က္သိမ္းမႈဥပေဒမွာေတာ့ မတူပါဘူး။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာေတာ့ လႊတ္ေတာ္ဖ်က္သိမ္းၿပီးေတာ့မွ ဒီ အသစ္ထြက္ေပၚလာတဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရကုိေတာ့ စစ္တပ္ကႀကိဳးကိုင္မႈမွာေတာ့ တူညီပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ထိပ္ဆုံးကတက္ ေနရာယူထားတာ တပ္ကမဟုတ္ဘူး။ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္တေယာက္က ေနရာယူတယ္။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ အသြင္သ႑ာန္အေနကေတာ့ မတူပါဘူး။ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ ပုံသ႑ာန္ေတြကေတာ့ မတူဘူး။ ဒါကလည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွာ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အတိုင္းအတားတခုက ၁၉၅၈ မတိုင္ခင္က ျမန္မာျပည္ထက္ တိုးတက္မႈအေနအထားတခု ရွိေနတယ္အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ေစာေစာက မခင္မမမ်ဳိး ေျပာခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ေလးမ်ဳိးထဲမွာ နံပတ္တစ္ျဖစ္တဲ့ အတုိက္အခံေတြႀကီးက ဦးစီးတဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရမ်ဳိးဆုိတာ ဘယ္လုိေပၚလာသလဲ။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံမွာ အတိုက္အခံေတြက ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ လူထုလႈပ္ရွားမႈနဲ႔ အာဏာရွင္ကုိ ျဖဳတ္ခ်တဲ့အခ်ိန္မွာ ၾကားျဖတ္အစိုးရအဖြဲ႔တခုကုိ ခ်က္ခ်င္းတည္ေဆာက္ဖြဲ႔စည္းတာမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ဆုိလိုတာက လူထုတိုက္ပြဲၾကားထဲမွာ ေပၚေပါက္တဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရမ်ဳိးလား။ ဥပမာ ၁၉၈၈ ကာလတုန္းက ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းဦးႏုက သူ အစုိးရဖြဲ႔တာကုိ ေၾကညာခဲ့တယ္။ သူလည္း အဲဒီလိုမ်ဳိး လုပ္ခဲတာဘဲ။ သူက မေအာင္ျမင္ဘူးေလ။ ေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံ နမူနာတခု သိခ်င္ပါတယ္။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ အဲဒါကေတာ့ ေပၚတူဂီႏုိင္ငံ (Portugal) ျဖစ္ပါတယ္။ တတိယလႈိင္း ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္စဥ္ေတြ ျဖစ္ေနတဲ့ကာလ ၁၉၇၀ ေက်ာ္ ကာလေတြမွာ ျပည္သူလူထုကေန လူထုတိုက္ပြဲအသြင္နဲ႔ ျဖဳတ္ခ်ၿပီးတဲ့အခါမွာ အတိုက္အခံေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ေပၚထြက္လာပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ အဲဒီ ၾကားျဖတ္အစုိးရအဖြဲ႔ထဲမွာ အာဏာရွင္လည္းမဟုတ္ဘူး၊ အတိုက္အခံလည္း မဟုတ္ဘဲနဲ႔ လူရိုေသရွင္ရုိေသပါသလား။ အိမ္ေစာင့္အစိုးရထဲမွာ။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ပါပါတယ္။ ဟုတ္ကဲ့ အတိုက္အခံအဖြဲ႔ေတြကဘဲ ဖြဲ႔စည္းတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အတိုက္အခံေတြက ဦးေဆာင္ဖြဲ႔စည္းတဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏုိင္ငံအမ်ားစုရဲ ႔ ဒီမုိကေရစီ ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္စဥ္မွာေတာ့ ဒီမုိကေရစီအတုိက္အခံေတြနဲ႔ အာဏာရွင္ေတြဘက္က ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလိုသူေတြ ပူးတြဲတည္ေထာင္တဲ့ power share ၾကားျဖတ္အစိုးရ ေပၚထြက္လာတာ မ်ားပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ အဲဒါက မခင္မမမ်ဳိးေျပာတဲ့ နံပတ္ ႏွစ္ အမ်ဳိးအစားေပါ့။ အဲဒါမ်ဳိးေကာ ဘယ္မွာနမူနာ ရွိသလဲ။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ လက္တင္အေမရိက (Latin America) တုိက္က အမ်ားစုရဲ ႔ ဒီမုိကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈက power share ၾကားျဖတ္အစိုးရေတြနဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ တတိယလႈိင္း ဒီမုိကေရစီေျပာင္းလဲမႈကာလေတြ ၁၉၇၀ ေနာက္ပုိင္းကာလေတြမွာ အယ္လ္ ဆလ္ေဗဒုိရ္ (El Salvador)၊ အာဂ်င္တီးနား (Argentina)၊ ခ်ီလီ (Chile) ႏုိင္ငံေတြ ဒီ လက္တင္အေမရိကႏုိင္ငံေတြမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အတိုက္အခံကေန ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ ထြက္ေပၚလာတဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရနဲ႔ ဒီမိုကေရစီအသြင္ ကူးေျပာင္းမႈ စတင္သြားတာေတာ့ အေတာ္နည္းပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ေပၚတူဂီႏုိင္ငံလုိ လူထုတိုက္ပြဲနဲ႔မဟုတ္ဘဲနဲ႔ လက္နက္ကိုင္တုိက္ပြဲနဲ႔ အႏုိင္ရလာတဲ့ အတိုက္အခံဘက္က ၾကားျဖတ္အစိုးရမဖြဲ႔ဘဲနဲ႔ သူတုိ႔ကိုယ္တိုင္အစုိးရဖြဲ႔ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ေပးသလား။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ ကြန္ဂုိႏုိင္ငံ (Congo) တုန္းကေတာ့ သူတုိ႔က ၾကားျဖတ္အစိုးရ မဖြဲ႔ခဲ့ေတာ့ဘဲ ကုိယ္တိုင္ဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲ၊ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ စတင္မယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ကုိယ္တိုင္ဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ က်င္းပေပးခဲ့ပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ျပည္တြင္းစစ္ကုိ အႏုိင္ရတဲ့ဘက္က အစိုးရလုပ္ၿပီးေတာ့ လုပ္တဲ့ေရြးေကာက္ပြဲ၊ သူပုန္ဘက္က ႏုိင္ၿပီးေတာ့ လုပ္တဲ့ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ဘယ္ေလာက္လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈ ရွိသလဲ။ ဘာနဲ႔ ၾကည့္ျမင္ခဲ့လို႔ ရပါသလဲ။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ အဲဒီအခ်ိန္ကာလတုန္းက ကြန္ဂုိႏုိင္ငံမွာ အာဏာရွင္ကုိ ျဖဳတ္ခ်ၿပီးေတာ့ လက္နက္ကိုင္တုိက္ပြဲနဲ႔ ျဖဳတ္ခ်ၿပီးေတာ့ တက္လာတဲ့ အစိုးရသစ္ဟာဆုိလိုရွိရင္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပတဲ့အခ်ိန္မွာ အတုိက္အခံ အႏုိင္ရရွိဖို႔အတြက္ သူတို႔မွာ အေတာ္ႀကိဳးစားခဲ့ရပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ က်င္းပေပးဖုိ႔ဆုိၿပီးေတာ့ စစ္အစိုးရက ၾကားျဖတ္အစိုးရ ဖြဲ႔မယ္ဆုိလိုရွိရင္ အခု မခင္မမမ်ဳိး နဲ႔ ေဆြးေႏြးၾကည့္တဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ပံုသ႑ာန္ သုံးမ်ဳိးထဲမွာ ဘယ္အမ်ဳိးအစားထဲမွာ ပါႏုိင္မယ္လို ထင္သလဲ။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ တကယ္ကုိ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ျပဳလုပ္တယ္ဆုိလုိရွိရင္ တတိယအမ်ဳိးအစားျဖစ္တဲ့ အိမ္ေစာင့္အစိုးရက ဦးေဆာင္က်င္းပတဲ့ ၾကားျဖတ္အစိုးရသ႑ာန္ ျဖစ္သြားပါမယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ အဲဒါက ရွိခဲ့ဘူးတယ္လို႔ ေျပာလိုရတယ္။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲက အဲဒီအတိုင္း မဟုတ္ဘူးလား။ သူတုိ႔က ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ေပးတယ္ တရားမွ်တၿပီး လြတ္လပ္စြာနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ လုပ္ေပးခဲ့တယ္။ အာဏာရွင္ကုိယ္၌က ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ထြက္ၿပီးမွ ေနာက္ထပ္ဆက္ျဖစ္တာေတြက တမ်ဳိးေပါ့။ ဆုိေတာ့ အခု ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ဖြဲ႔မယ္ဆုိတဲ့ စစ္အစုိးရရဲ ႔ ၾကားျဖတ္အစိုးရက ဒီ သုံးမ်ဳိးထဲမွာ ပါႏုိင္လား။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ ဒီ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ဖြဲ႔စည္းမယ့္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရကေတာ့ စစ္အစုိးရကေန ခ်မွတ္ထားၿပီးသာ လမ္းျပေျမပံုေပၚမွာ အေျခခံၿပီးမွ ထြက္ေပၚလာမယ့္သ႑ာန္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီအတြက္ ဒီမုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကုိ တကယ္ကုိ စိတ္ဆႏၵနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈဆုိတဲ့ အေနအထား သ႑ာန္ေတာ့ အနည္းငယ္နည္းေနပါတယ္။ ဒီအတြက္ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ပုံသ႑ာန္ေလးမ်ဳိးထဲမွာ ပါတယ္လို႔ မဆိုႏုိင္ပါဘူး။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ေနာက္ မခင္မမမ်ဳိးေျပာတဲ့ထဲမွာ ရွိပါတယ္ တမ်ဳိးမ်ဳိးေသာ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ဖြဲ႔စည္းျဖစ္ေပၚလာၿပီးမွ အခုနျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနတဲ့ အာဏာရ နဲ႔ အတုိက္အခံတုိ႔က ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈ လုပ္သင့္တယ္ဆုိတာ မခင္မမမ်ဳိးရဲ ႔ စာတမ္းေတြမွာ ဖတ္ဘူးပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ပါလဲ အတုိက္အခံ နဲ႔ အာဏာရရွင္ေတြ dialogue ကို တန္းသြားၾကတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဘာေတြျဖစ္ဘူးတဲ့ နမူနာ ေျပာျပေပးပါ။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ Dialogue ဆိုတာၾကေတာ့ ပဋိပကၡေတြ ေလွ်ာ့က်သြားၿပီး အေျခအေနၾကမွ ေျပလည္ဖို႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး အေျဖရွာရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပဋိပကၡေတြ အရွိန္ျမင့္ေနတဲ့အခ်ိန္မ်ဳိးမွာ dialogue ကုိ တက္လွမ္းမယ္ဆုိရင္ တဖက္ဖက္ကေန ႏုိင္နိင္တဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျပဳလုပ္လာတဲ့ ထြက္ေပၚလာတဲ့ dialogue ေတာင္းဆုိမႈ ေအာင္ျမင္မႈေတြ မျဖစ္သလုိ၊ dialogue ျပဳလုပ္ခဲ့မႈေတြမွာလည္း ေအာင္ျမင္မႈေတြ မရွိခဲ့ပါဘူး။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ဒါဆုိ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ႏွစ္ဖြဲ႔ သူတုိ႔ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈအတြက္ ဒီ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ေပၚလာရမယ္ဆုိတဲ့ သေဘာလား။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ အဲဒီအထဲမွာ ေရြးေကာက္ပြဲျပဳလုပ္ျခင္း ပါႏုိင္သလို၊ dialogue ျပဳလုပ္ဖို႔အတြက္ဘဲ ၾကားျဖတ္အစိုးရ ေပၚထြက္လာတာမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ သီရိလကၤာ (Sri Lanka) မွာရွိတဲ့ တလ္မီ (Tamil) သူပုန္ေတြနဲ႔ သီရိလကၤာအစိုးရၾကားမွာ ႏုိင္ငံတကာအစိုးရအဖြဲ႔စည္းေတြက ဦးေဆာင္ၿပီးေတာ့ dialogue ျပဳလုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ dialogue အႀကိမ္ႀကိမ္ ျပည္ပႏုိင္ငံေတြမွာ က်င္းပေပးခဲ့ေပမဲ့ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ ပဋိပကၡကုိ ေျဖရွင္းႏုိင္ဖို႔အတြက္ ၾကားျဖတ္အစိုးရအသြင္တရပ္ မေပၚေပါက္ခဲ့ပါဘူး။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ဝင္ေရာက္ျဖန္႔ေျဖေပးခဲ့တဲ့ အဖြဲ႔အစည္း သုိ႔မဟုတ္ ႏုိင္ငံေတြကေရာ အဲဒါကုိ မျမင္ဘူးလား။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ သီရိလကၤာ အေျခအေနမွာက တလ္မီသူပုန္ေတြက လူမ်ဳိးေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေျခခံထားတဲ့ ပဋိပကၡျဖစ္တဲ့အတြက္ ၾကားျဖတ္အစိုးရကုိ ဖြဲ႔စည္းေပးဖုိ႔အတြက္မွာ အခက္အခဲေတြ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ သီရိလကၤာအစိုးရဘက္မွာ တလ္မီသူပုန္ေတြကုိ ေခ်မႈန္းႏုိင္မယ့္ အင္အားႀကီးေနပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ အစိုးရမ်ားနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးအရ ဆက္ဆံေရး အေျခအေနရွိေနတာေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာ ဖိအားအေျခအေနေၾကာင့္သာ ႏုိင္ငံတကာအစိုးရေတြက ဦးေဆာင္က်င္းပခဲ့တဲ့ dialogue မွာ ပါဝင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမွန္တကယ္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲအတြက္ေတာ့ ဒီအဆင့္ကုိ သူတုိ႔ေတြ တက္လွမ္းဖုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ မရွိခဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီ dialogue ပြဲက ပ်က္သြားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးႀကီးသန္းေရႊ ဆီကို မၾကာေသးခင္ ရက္ပိုင္းအတြင္းကဘဲ ေမတၱာရပ္ခံ လုိက္ျပန္ပါၿပီ။ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏါး အေျဖရွာၾကရေအာင္ဆုိတာ။ အဲဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လုိေရာ မခင္မမမ်ဳိးတို႔ သင္ၾကားခဲ့ရတဲ့ သေဘာတရားေရးရာ ဘယ္လိုအေျခအေန ရွိပါသလဲ။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးႀကီးသန္းေရႊ ဘက္မွာ အခုအခ်ိန္မွာဆုိရင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာရွိေနတယ္၊ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ စီးပြားေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အဆင္ေျပမႈေတြ ရွိေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ တၿပိဳင္နက္ထဲမွာဘဲ သူမွာ လမ္းျပေျမပံုနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အခါၾကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ အားေပးေထာက္ခံမႈ နည္းပါးတာေတြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သံတမန္ေရးရာေတြမွာ legitimacy မရွိတဲ့ ျပႆနာေတြ ရွိေနပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာဘဲ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္မွာ ဆုိလုိရွိရင္ လူထုရဲ ႔ ေထာက္ခံမႈ ရွိေနသလို ႏုိင္ငံတကာကေန အားေပးကူညီမႈလည္း ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ အခုအခ်ိန္အခါမွာ အင္အားခ်ိန္ခြင္လွ်ာက ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးႀကီး သန္းေရႊဘက္မွာနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္မွာ ညီမွ်သြားတယ္ဆုိတဲ့ အေနအထားမွာ ရွိပါတယ္။ ဒီအတြက္ ၾကားျဖတ္အစိုးရ မလိုဘဲနဲ႔ dialogue ေတာင္းဆုိလိုက္မႈဟာ ေအာင္ျမင္သြားႏုိင္မယ့္ အလားအလာေတြ ရွိေနပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေခၚေဆာင္လုိက္တဲ့ dialogue ကုိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးႀကီးသန္းေရႊ ကေရာ လက္ခံလာမယ့္ အလားအလာ ရွိပါသလား။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးႀကီးသန္းေရႊ ဘက္က လက္ခံလိုက္ရင္ေတာ့ ဒါ ျမန္မာႏုိင္ငံေရးအတြက္ အေကာင္းဆုံး ေျဖရွင္းမႈတခုဘဲ ျဖစ္သြားမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
ဦးေရာ္နီညိမ္း ။ ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေမတၱာရပ္ခံလိုက္တဲ့ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္းဟာ ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္မလား။ ျဖစ္ေပၚလာၿပီးရင္ေကာ ေအာင္ျမင္သြားႏုိင္မလား။
မခင္မမမ်ဳိး ။ ။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႈးႀကီးသန္းေရႊ ကေန ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး ေရရွည္ပဋိပကၡႀကီးကုိ အဆုံးသတ္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိမယ္ဆိုလိုရွိရင္ေတာ့ ဒီဥစၥာက ျမန္မာႏုိင္ငံေရးရဲ ႔ ထြက္ေပါက္တရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္ေပၚလာၿပီးရင္ ေအာင္ျမင္မယ့္ အလားအလာဆုိတာကေတာ့ ဒီ dialogue ျဖစ္စဥ္မွာ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ၾကသူေတြ ပါဝင္ေဆြးေႏြးၾကသူေတြေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။
က်ေနာ္တုိ႔ အေကာင္းကုိ ေမွ်ာ္၍ အေကာင္းကမေတြ႔ဆိုတဲ့ စကားရပ္ကို မၾကာခဏ သုံးစြဲၾကဘူးပါတယ္။ အခုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အေကာင္းကုိ ေမွ်ာ္၏ အေကာင္းလည္း ေရာက္လာေတာ့မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါေၾကာင္း။
