ဒီတပတ္ English Learning: America Idioms and Expressions က႑မွာ တင္ျပေပးထားတဲ့ အီဒီယံအသုံးအႏႈန္းမ်ားကေတာ့ a free lunch, power lunch, hand somebody his lunch နဲ႔ out to lunch တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။
ပထမတင္ျပေပးမယ့္ အီဒီယံအသုံးက a free lunch ျဖစ္ပါတယ္။ A က တခု၊ Free က အလကား၊ အခမဲ့၊ Lunch က ေန႔လည္စာ တုိ႔ျဖစ္ၿပီး စကားစုတခုလုံးရဲ ႔ တုိက္ရုိက္အဓိပၸါယ္ကေတာ့ အလကားစားရတဲ့ ေန႔လည္စာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအသုံးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေမရိကန္ ဆုိရင္စကားတခုကုိ ပထမဦးဆုံး ရွင္းျပလုိပါတယ္။
အဲဒီ အသုံးကေတာ့ "There is no such thing as a free lunch" ျဖစ္ပါတယ္။ ဆုိလုိတာကေတာ့ အလကားေကြ်းမဲ့ ေန႔လည္စာမ်ဳိး ဘယ္ေတာ့မွ မရွိဘူးဆုိတဲ့ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။
ကမာၻ႔အင္အားႀကီးႏုိင္ငံေတြအနက္ တႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံ၊ ဘာသာေပါင္းစုံ သဟဇာတျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနထုိင္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီႏုိင္ငံမွာေတာ့ ဘာမွ အလကားမရပါဘူး။ ဆုိလုိတာကေတာ့ ထုိင္ေနလုိ႔ေတာ့ ကုိယ့္ေပါင္ေပၚ က်, မလာဘူး၊ ဒီအတုိင္းေနလုိ႔ေတာ့ ဘာမွျဖစ္မလာဘူး၊ ကုိယ္လုပ္မွ ကုိယ္ရမယ့္ သေဘာမ်ဳိးကုိ ဆုိလုိတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူမ်ားကုိ မီွခုိ၊ သူမ်ားကုိကပ္စား လူေပ်ာ့၊ လူညံ့။ တနည္းအားျဖင့္ ဆန္ကုန္ေျမေလး လူမ်ဳိးအတြက္ေတာ့ ဒီႏုိင္ငံမွာ ေနရာမရွိဘူးဆုိတဲ့ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။
က်မတုိ႔ ျမန္မာမွာေတာ့ ႀကိဳးစားမွ ဒုိးျပားရမယ္ ဆုိတဲ့ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ ပညာေရးမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လုပ္ငန္းခြင္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ႀကိဳးစားရမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ တခါတရံ သူမ်ားေကြ်းတဲ့ထမင္း စားၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ တခုခုကုိ ျပန္လုပ္ေပးရမဲ့ တာဝန္ရွိတဲ့သေဘာ၊ ေက်းဇူးတုန္႔ျပန္ရတဲ့ သေဘာကုိလည္း ရည္ၫြန္းေျပာဆုိႏုိင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး နဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းတုိ႔မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာ ဆုိရင္ lobbyists ဆက္သြယ္စည္းရုံးေဆာ္ေႀသာ္သူေတြ ရွိပါတယ္။ သူတုိ႔က လူစုလူေဝး အုပ္စုရွိၾကၿပီး စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ အလုပ္သမားအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရာပတ္သက္ေၾကာင္း အုပ္စုေတြကုိယ္စား သူတုိ႔က အဆုံးအျဖတ္ေပးႏုိင္တဲ့ ပုဂိၢဳလ္ေတြကုိ ခ်ည္းကပ္ၿပီးေတာ့ အက်ဳိးကုိေရွ ႔ရႈေဆာင္ရြက္ေပးၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔က အဲဒီ အစုိးရတာဝန္ခံေတြကုိ ထမင္းဖိတ္ေကြ်း၊ သြားလုိရာခရီးေတြကုိ အကုန္အက်ခံၿပီး လုိက္ပို႔ေပး၊ မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္းေတြလုပ္ၿပီး ေက်းဇူးတုန္႔ျပန္ ေမွ်ာ္ကုိးၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ အေပါင္းအသင္းနဲ႔ အလုပ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
လႊတ္ေတာ္အမတ္တဦးအေနနဲ႔ ဒီလုိခ်ည္းကပ္လာမႈကုိ ေရွာင္ရွားပံုနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ George Crows ေပးတဲ့ ဥပမာကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္။
"က်ေနာ္အေနနဲ႔ လာၿပီးစည္းရုံးသူေတြထံကေန ဘယ္ေတာ့မွ (ထမင္း) အလကား မစားဘူး။ သူတုိ႔ကုိလည္း က်ေနာ့္အတြက္ ဘာမွမလုပ္ခုိင္းဘူး။ က်ေနာ္ႏုိင္ငံေရး လုပ္စကတည္းက အလကားစားရတာ ဘယ္မွာမွမရွိဘူးဆုိတဲ့ ဆုိရုိးစကားဟာ သိပ္မွန္တယ္ဆုိတာကုိ ကုိယ္ေတြ႔ သိခဲ့ရပါတယ္။"
ဒုတိယတင္ျပေပးမဲ့ အီဒီယံမွာ power lunch ျဖစ္ပါတယ္။ Power က စြမ္းအား၊ အာဏာ၊ Lunch က ေန႔လည္စာ ျဖစ္ပါတယ္။ စကားစုတခုလုံးက လုံးေကာက္အဓိပၸါယ္ကေတာ့ တန္ခုိးအာဏာရွိသူတုိ႔ရဲ ႔ ေနလည္စာ လုိ႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ အီဒီယံအဓိပၸါယ္ကေတာ့ အေရးပါ၊ တန္ခုိးအာဏာရွိတဲ့ အထက္အရာ ပုဂၢိဳလ္ေတြက အတူတူ စားၾကေသာက္ၾကတာကို ဆုိလုိပါတယ္။ ေကာင္းေပ့၊ ေစ်းႀကီးေပ့ ဆုိတဲ့ ေပ်ာ္ပြဲစားရုံးေတြမွာ စားၾကေသာက္ၾကတာကုိ ဆုိလုိပါတယ္။ အဲဒီမွာ ေခၚသြားသူ ေကာ္မတီဘက္က လုပ္ငန္းအသုံးစရိတ္ဆုိၿပီး အကုန္က်ခံတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလုိ စားေသာက္ဆုိင္မွာ အလုပ္လုပ္ၾကတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြက အဲဒီမွာ အလုပ္လုပ္ရတာ အရမ္းေကာင္းတယ္လုိ႔ ေျပာတဲ့ George Crows ေပးတဲ့ ဥပမာကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္။
"တန္ခုိးထြားသူေတြ လာစားၾကတဲ့ဆုိင္တဆုိင္မွာ က်ေနာ့္ညီက အလုပ္လုပ္တယ္။ အဲဒီမွာ ဒီလုိစားေသာက္သူေတြ ေပးတဲ့ ေဘာက္ဆူးေငြေတြလည္း အမ်ားႀကီးရတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ ဒီလူေတြက တဦးေရွ ႔တဦး အၿပိဳင္ႂကြားခ်င္လုိ႔ ၿပိဳင္ၿပီးေပးၾကလုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။"
တတိယ အီဒီယံအသုံးကေတာ့ to hand somebody his lunch ျဖစ္ပါတယ္။ To hand က ဒီေနရာမွာ ႀကိယာအျဖစ္ အသုံးျပဳထားၿပီးေတာ့ လက္ကမ္းေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Somebody က တဦးတေယာက္ေသာသူ၊ His က သူ၏ နဲ႔ Lunch ေန႔လည္စာ ဆုိေတာ့ စကားစုတခုလုံးရဲ ႔ လုံးေကာက္အဓိပၸါယ္က တစုံတေယာက္ေသာသူကုိ သူရဲ ႔ေန႔လည္စာ ကမ္းေပးျခင္းလုိ႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဒီအီဒီယံ က ဒီလုိအဓိပၸါယ္မ်ဳိးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အားကစားၿပိဳင္ပြဲတခုမွာ ယွဥ္ၿပိဳင္သူကုိ အႏုိင္ရရွိလုိက္ျခင္းလုိ႔ အဓိပၸါယ္ေဆာင္ပါတယ္။ ဒီလုိအဓိပၸါယ္ေဆာင္လာရျခင္းရဲ ႔ အေၾကာင္းတရားကုိ ဘယ္သူကမွ စဥ္းစားလုိ႔မရႏုိင္ေသးဘူးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အားကစားသတင္းေထာက္ေတြ နဲ႔ အားကစားပရိသတ္ေတြေလာကမွာ ဒီအသုံးက ေရပန္းစားလာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာမွာ ေန႔လည္စားမဟုတ္ေပမဲ့ တဖက္ယွဥ္ၿပိဳင္ဖက္ကုိ ဆန္ျပဳတ္တုိက္လုိက္ရင္ ဆန္ျပဳတ္ ဆုတ္ျပန္ဆုိၿပီး အႏုိင္ယူလုိက္ႏုိင္တဲ့သေဘာ ေျပာတဲ့စကားရွိတာ အမ်ားအသိျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
သူတုိ႔ တကၠသုိလ္အသင္းက အႏုိင္ရရွိလုိက္လုိ႔ ေပ်ာ္မဆုံးျဖစ္တဲ့ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားတဦးေျပာတဲ့ George Crow ေပးတဲ့ ဥပမာကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္။
"က်ေနာ္တုိ႔ ဒီေက်ာင္းကုိ အႏုိင္မရႏုိင္ခဲ့တာ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္သြားၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ဒီေန႔ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ သူတုိ႔အသင္းကုိ တကယ္ပဲ ဆန္ျပဳတ္တုိက္လုိက္ၿပီ။ ၃၅ မွတ္ ၇ မွတ္နဲ႔ အျပတ္အႏုိင္ရလုိက္တယ္။"
ေနာက္ဆုံးတင္ျပမဲ့ အီဒီယံအသုံးကေတာ့ out to lunch ျဖစ္ပါတယ္။ Out က အျပင္မွာ ထြက္ေနတာ၊ (to) Lunch က ေန႔လည္စာ ဆုိေတာ့ တုိက္ရုိက္အဓိပၸါယ္က ေန႔လည္စာ အျပင္ထြက္စားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အီဒီယံ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ သတိေမ့လြယ္တဲ့ အက်င့္ရွိလုိ႔ ဗလုံးဗေထြးျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လက္ေတြ႔ဘဝနဲ႔ ကင္းကြာေနတဲ့အေျခအေနကုိ ေရာက္ေနတဲ့ ေၾကာင္ေတာင္ေတာင္ ျဖစ္ေနတာကုိ ဆုိလုိပါတယ္။
ဒီအသုံးအႏႈန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အသက္အရြယ္ အုိမင္လာၿပီးျဖစ္တဲ့ စီးပြားေရးေကာ္မတီတခုရဲ ႔ အႀကီးအကဲ တေယာက္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အမႈထမ္းတေယာက္ရဲ ႔ ေကာက္ခ်က္ခ်ေျပာၾကားတဲ့ George Crows ဥပမာကုိ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္။
"ေျပာရမွာေတာ့ ဝမ္းနည္းပါတယ္ က်ေနာ္တုိ႔ ဥကၠဌႀကီး အနားယူဖုိ႔ အခ်ိန္တန္ၿပီလုိ႔ ထင္ပါတယ္။ အခု ရက္ေတြအတြင္း ေမ့လုိက္တာလည္း လြန္ပါေရာ။ လုပ္ငန္းခြင္မွာ ဘာေတြျဖစ္ေနဆုိတာ သူလုံးဝ မသိေတာ့ဘူး။ တကယ္ဆုိ သူဟာ လက္ေတြ႔ဘဝနဲ႔ ကင္းကြာေနၿပီး ေၾကာင္ေတာင္ေတာင္ ျဖစ္ေနတာ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီ ရွိေနပါၿပီ။"
