ျမန္မာစစ္အစိုးရက ဒီႏွစ္က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲပါလို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးဉာဏ္၀င္းက ကတိေပးလိုက္ပါတယ္။ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံမွာ က်င္းပတဲ့ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ား အစည္းအေ၀းမွာ မေန႔က ေျပာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ေန႔က်င္းပမယ္ ဆိုတာကို မသတ္မွတ္ရေသးေပမဲ့လည္း ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လုပ္စရာရွိတာေတြ အကုန္လံုး လုပ္ေနပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
သူေျပာသလို တကယ္ပဲ ျဖစ္လာႏိုင္ပါ့မလား၊ မွန္ကန္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ တကယ္ပဲ ထြက္လာႏိုင္ပါ့မလား ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနတဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ ဥကၠ႒ ဦးသုေ၀ရဲ႕ အျမင္ကို သိႏိုင္ဖို႔ ကိုေက်ာ္ေအာင္လြင္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးဉာဏ္၀င္းကေတာ့ ဒီႏွစ္က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲက လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တပါမယ္လို႔ ႏုိင္ငံတကာကို ေျပာေနပါၿပီ။ သူေျပာသလို တကယ္ပဲ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လုိ႔ ဦးသုေ၀တုိ႔ ထင္ပါသလား။
“သူတုိ႔က ေရြးေကာက္ပြဲကုိ တရားမွ်တေအာင္ လုပ္မယ္ဆုိရင္ ေကာင္းတာေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔လည္း ႀကိဳက္တာေပါ့။ တကယ္သာ ျဖစ္ပါေစလုိ႔ ဆုေတာင္းပါတယ္။”
ဒါေပမဲ့ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲကလည္း တရားမွ်တတယ္လို႔ ေျပာၾကတာပဲ၊ ဒါေပမဲ့ အမ်ားလိုခ်င္တဲ့ အေျဖ ထြက္မလာဘူးေလ။
“၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ အခုကာလနဲ႔ေတာ့ မတူဘူး၊ အေျခအေနခ်င္း မတူဘူးေလ။ အဲဒီအေျခအေန ေပၚမွာေတာ့ စဥ္းစားရမွာေပါ့။ ဟိုတုန္းက အေျခအေနက တမ်ဳိး၊ အခုအေျခအေနကလည္း တမ်ဳိးပါ။”
ဆရာက ဘယ္လိုတြက္ထားလို႔လဲခင္ဗ်။
“ထြက္လာမယ့္ ရလဒ္က ၉၀ ခုႏွစ္ကလိုေတာ့ လုပ္လို႔မရေတာ့ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။”
ဒီတေခါက္ေတာ့ အမ်ားလိုခ်င္တဲ့ ရလဒ္ ထြက္လာမယ္လို႔ ဆရာက ယုံၾကည္ထားလို႔လား။
“ဟုတ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိပဲ ယုံၾကည္လုိ႔ပါ။”
ဘယ္အခ်က္ကိုၾကည့္ၿပီး ယုံၾကည္တာပါလဲ။
“အေျပာင္းအလဲတခုက စစ္အစိုးရစနစ္မွ အရပ္သားအစုိးရ စနစ္ကုိ ေျပာင္းသြားမွာဆုိေတာ့ အေျပာင္းအလဲ တခုလို႔ ယူဆတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီအေျပာင္းအလဲကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ အားလုံးက ၀ုိင္းပါ၀င္ၿပီး ႀကိဳးစားရမွာေပါ့။ ဒီလိုမွ မႀကိဳးစားရင္လည္း အလုိလို ျဖစ္လာမယ္ မဟုတ္ဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။”
ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဘယ္လုိထင္ပါလဲ၊ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ကုလသမဂၢလုိ အဖြဲ႕အစည္းမ်ဳိးက လာၿပီး ေစာင့္ၾကပ္တာမ်ဳိး လုိခ်င္သလား၊ ဒီအတုိင္းပဲ ျမန္မာစစ္အစိုးရ လုပ္တာနဲ႔ပဲ ယုံၾကည္စရာေကာင္းတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္လာမယ္လို႔ ထင္ပါသလားခင္ဗ်။
“ယုံၾကည္စရာဆိုတာေတာ့ ဒီလိုပါ၊ ကုလသမဂၢတုိ႔ အာဆီယံတို႔ ဘာတို႔လာရင္ အေကာင္းဆုံးေပါ့။ အဲဒါကို က်ေနာ္တုိ႔ ပိုႀကိဳက္တာေပါ့။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တရားမွ်တမႈ ျဖစ္ေစခ်င္တာကုိး။ ဒါေပမဲ့ အဲဒါ လာလို႔ရသလား၊ မရဘူးလား အဲဒါေတာ့ မသိဘူး။”
ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပြဲ လုပ္တုန္းကလည္း ႏုိင္ငံတကာကုိ မၾကည့္ဘူး၊ ျပည္သူေတြရဲ႕ တကယ့္ဆႏၵကို မၾကည့္ဘဲနဲ႔ သူတို႔သေဘာအတုိင္း လုပ္သြားတယ္လို႔ ေျပာဆုိမႈေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲကို အဲဒီလို လုပ္သြားမယ္ ဆုိရင္ေရာ။
“ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပြဲတုန္းကေတာ့ ဟုတ္တယ္ေလ၊ သူတို႔ တဖက္သတ္ လုပ္သြားတာပဲကိုး။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ အတိုက္အခံလည္း မရွိဘူး၊ ေစာင့္ၾကည့္မယ့္လူလည္း မရွိဘူး။ ဘယ္သူမွ မရွိဘူးဆုိေတာ့ လုပ္ခ်င္တာ လုပ္သြားလုိ႔ ရတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အခုေရြးေကာက္ပြဲကေတာ့ ပါတီစုံက ပါမွာဆုိေတာ့၊ ပါတီစုံရဲ႕ ကုိယ္စားလွယ္ေရွ႕မွာ လုပ္ရမွာဆုိေတာ့ ဆႏၵခံယူပြဲလို လုပ္လို႔မရပါဘူး။”
ဆရာတုိ႔ကေတာ့ အခု ဒီတေခါက္ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ၀င္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနၿပီေပါ့ေလ။
“ဟုတ္ပါတယ္၊ ျပင္ဆင္တာပါ။”
လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ခြင့္ရၿပီလား၊ ဆရာတုိ႔ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ရတာ လြယ္လြယ္ကူကူ ရွိရဲ႕လားခင္ဗ်။
“လြတ္လြတ္လပ္လပ္ဆုိတာကေတာ့ တရား၀င္ မဟုတ္ေသးဘူးေလ။ တရား၀င္ မဟုတ္တဲ့အခါက်ေတာ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္လို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တုိ႔က မလုပ္လုိ႔လည္း မျဖစ္ဘူးဆုိေတာ့ ဥပေဒေဘာင္ထဲကလည္း လြတ္ေအာင္ဆိုၿပီး လူမ်ားမ်ားေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့ဗ်ာ၊ ၁၀ ေယာက္ ၁၅ ေယာက္၊ တစုတစု အဲဒီလိုပဲ လုပ္တာေပါ့။ အဲဒါေတြေတာ့ အေႏွာင့္အယွက္ မရွိပါဘူး။ ေစာင့္ေတာ့ၾကည့္တာေပါ့၊ သတင္းယူတာေပါ့။”
အခုေရြးေကာက္ပြဲကေန အမ်ားလိုခ်င္တဲ့အေျဖ ထြက္လာဖုိ႔က အဓိက အက်ဆုံးက ဘာလို႔ထင္ပါလဲခင္ဗ်။
“က်ေနာ္တုိ႔တုိင္းျပည္က အေျခအေနေတြ အမ်ားႀကီး ေနာက္က်ေနတာေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔ ျပဳျပင္စရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိေတာ့ အားလုံး ၀ုိင္းၿပီး ျပဳျပင္ရမယ္လုိ႔ ယူဆတယ္။ အဲေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပြဲနည္းအားျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔ ညီၫြတ္ေရးေတြ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အဲဒီေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ၀င္ၿပီး ပါတာပါ၊ ၀င္ႀကိဳးစားတာပါ။”
လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမယ္လို႔ ေျပာတာေတာ့ ဟုတ္ၿပီ၊ အခုအခ်ိန္ထိ ေရြးေကာက္ပြဲ ဘယ္ေတာ့လုပ္မယ္လို႔ မေျပာေသးတဲ့ အေပၚမွာေရာ ဆရာ့အျမင္ ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။
“ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒကို အခ်ိန္မီ ထြက္ေပးပါ။ ဒါမွ က်ေနာ္တုိ႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ႏုိင္မယ္။ တုိင္းျပည္အတြက္လည္း ေကာင္းမယ္ေပါ့ ဆုိၿပီး က်ေနာ္တုိ႔လည္း တုိက္တြန္းတာပါ၊ ေမတၱာလည္း ရပ္ခံတယ္ေပါ့။ ျမန္ျမန္ထြက္ေပးေစခ်င္တယ္။ ျမန္ျမန္မထြက္ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္ရကုိင္ရတာလည္း မလြယ္ဘူးေပါ့။ အဲေတာ့ တရားမွ်တမႈလည္း သိပ္ရွိမယ္ မထင္ဘူး။ လုပ္ဖုိ႔ သိပ္ခက္သြားမွာေပါ့။”
ဆရာ ဆုိလုိတဲ့သေဘာက အခ်ိန္မေပးရင္ တရားမွ်တမႈ မရွိႏုိင္ဘူးဆုိတဲ့ သေဘာေပါ့။
“လုပ္လို႔ ခက္သြားတာေပါ့။ လုပ္လုိ႔ ခက္သြားရင္ က်ေနာ္တို႔ေတာင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္သင့္သလား၊ မ၀င္သင့္ဘူးလား ျပန္စဥ္းစားရမလုိ ျဖစ္တာေပါ့။ အခ်ိန္မရရင္ေပါ့။”
ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ ဥကၠ႒ ဦးသုေ၀ ေျပာျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
