အခုလာမယ့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြဟာ ႏိုင္ငံေရးအရ မွ်တမႈ မရိွေပမဲ့ ႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲတခ်ဳိ႕ကို ျမင္ရႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္း ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အကဲခတ္အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ယူဆပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအခြင့္အလမ္းကို လက္လႊတ္ခံဖို႔ မသင့္ဘူးလို႔ သူတို႔က တိုက္တြန္းပါတယ္။ အေၾကာင္းစံုကို ကိုသားၫြန္႕ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မရွင္ ဥပေဒအရ အထိန္းသိမ္းခံ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေရြးေကာက္ပဲြမွာ မပါႏိုင္ေအာင္ ဖယ္ထုတ္ထားတာမို႔ ေ၀ဖန္ကန္႔ကြက္မႈေတြ ရိွေနေပမဲ့လည္း အခု ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသူ အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပဲြဟာ ေႏွးေတာ့ ေႏွးမယ္၊ အေျပာင္းအလဲေတြ ျမင္ရႏိုင္တယ္လို႔ အေကာင္းျမင္ ႐ႈေထာင့္က သံုးသပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်ဴလာေလာင္ကြန္း တကၠသိုလ္က ႏိုင္ငံေရးသိပၸံဌာနမွာ က်င္းပတဲ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ျပည္တြင္းအလားအလာ အေျခအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ တုံ႔ျပန္မႈဆိုၿပီး ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေဆြးေႏြးပဲြမွာ ဦးေဆာင္ ေဆြးေႏြးသူ အခ်ဳိ႕က ဒီအျမင္ကို ေျပာဆိုခဲ့တာပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ဖံြ႕ၿဖိဳးေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖဲြ႕တခုျဖစ္တဲ့ Egrass အဖဲြ႕ကို ထူေထာင္သူတဦးျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာေန၀င္းေမာင္က အခု ေရြးေကာက္ပဲြကို ၀င္သင့္တဲ့ သူအျမင္ အခ်က္ ၃ ခ်က္ ေထာက္ျပပါတယ္။
“ျပည္တြင္းမွာေနတဲ့ သူေတြအဖို႔ေတာ့ အခု ဒီအခြင့္အလမ္းကို လက္လႊတ္ၿပီး အျခားေကာင္းမြန္တာ၊ သာလြန္တာ ရွာမေတြ႕ ပါဘူး။ အနည္းအက်ဥ္းပဲ ဖြင့္ေပးလိုက္တယ္ ဆိုေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔မွာ ဒါကလဲြလို႔ အျခား ေကာင္းမြန္တာ မေတြ႕ပါဘူး။” လို႔ ေဒါက္တာေန၀င္းေမာင္ ေျပာသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါကေတာ့ သူေျပာတဲ့ ပထမအခ်က္ပါ။ ဒုတိယအခ်က္ ဆိုတာကေတာ့ အခု ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ဟာ ဒီမိုကေရစီ ျဖစ္ထြန္းမႈ သေဘာ မဟုတ္ေသးဘဲ ႏိုင္ငံေရးအရ လြတ္လပ္မႈ ရိွလာမယ့္ သေဘာ ေဆာင္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ တတိယ အခ်က္ ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြ အေနနဲ႔ ဒီေရြးေကာက္ပဲြကို မ၀င္ႏိုင္ရင္ ႀကံ့ခိုင္ေရးလိုမ်ဳိး စစ္အစိုးရ အင္အားစုေတြကပဲ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ တဘက္သတ္ အႏိုင္ရသြားမယ္၊ အသာစီး ရသြားလိမ့္မယ္လို႔ သူက ေထာက္ျပပါတယ္။
ျမန္မာ့အေရးေလ့လာသူ သတင္းစာဆရာ လယ္ရီ ေဂ်ဂင္ (Larry Jagan) ကလည္း အခု ေရြးေကာက္ပဲြေနာက္ပိုင္း အေျခအေနကို အေကာင္းျမင္ပါတယ္။ အခု ဒီေရြးေကာက္ပဲြဟာ တရားမွ်တမႈ မရိွေပမဲ့လို႔ လြတ္လပ္စြာ မဲေပးခြင့္ရိွတဲ့၊ လြတ္လပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြေတာ့ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ သူက တြက္ဆပါတယ္။ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံု ဆႏၵခံယူပဲြထက္ အမ်ားႀကီး လြတ္လပ္လိမ့္မယ္လို႔ သူက ယူဆပါတယ္။
ဥေရာပ ျမန္မာ႐ံုး တာ၀န္ခံ ဦးဟန္ေညာင္ေရႊဟာ မျဖစ္မေန ျဖတ္သန္းရမယ့္ အေျခအေနတခုလို႔ ယူဆပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြဆိုတာဟာ ျပည္တြင္းေရးကိစၥ ျဖစ္တာမို႔ ႏိုင္ငံတကာ အေနနဲ႔လည္း ဘာမွ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘဲ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ အစိုးရကို အသိအမွတ္ ျပဳရမွာပဲလို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အခု ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပံုဟာ အရင္ ၁၉၇၄ ဖဲြ႕စည္းပံုထက္ တိုင္းရင္းသားေတြမွာ အခြင့္အလမ္းေတြ ပိုမ်ားတယ္လို႔ သူက ျမင္ပါတယ္။ အခု တိုင္းရင္းသားေတြ လုိလားေနသလို ၁၀၀% ေတာ့ ျဖစ္ဦးမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းကုိ ျပန္ရွင္းျပပါတယ္။
“၁၀၀% လုိခ်င္တယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ဘယ္လုိမွ ေက်နပ္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္ေျပာေနတာက ၁၀% ရထားရင္လည္း ၁၀% ကုိ က်င့္သုံးၿပီးမွ ဒီ့ထက္ တုိးခ်ဲ႕ႏုိင္မလား၊ ၁၅% ျဖစ္လာေအာင္၊ ၂၀% ျဖစ္လာေအာင္ တျဖည္းျဖည္း လုပ္ႏုိင္မလား ဆုိတာကို တုိက္တြန္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ဒါေပမဲ့ ဒီအျမင္ေတြကို လက္မခံသူေတြလည္း ရိွပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔ ထိစပ္ဆက္ဆံၿပီး အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ရမယ္ ဆိုၿပီး ဖ်က္သိမ္းခံရတဲ့ ျမန္မာစစ္ေထာက္လွမ္းေရးနဲ႔ ဆက္ဆံခဲ့ဖူးသူ ေဒါက္တာဇာနည္ကေတာ့ အခုေျပာေနတဲ့ အခြင့္အလမ္းဆိုတာ လူတိုင္းရႏိုင္တဲ့ အေျခအေန မရိွဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ လုိတာက ခြင္တခုတည္း မဟုတ္ဘူးေလ။ ခြင္ဆုိတာက ဘယ္လုိလူမ်ဳိးေတြကို ခြင္ေပးတာလဲ။ တကယ္တမ္း ေျပာႏုိင္ ဆုိႏုိင္၊ ဒါမွမဟုတ္ လူထုေလးစားတဲ့ လူေတြက ခြင္ရတာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္ ၉၀% ေလာက္က အခုေျပာေနတဲ့ လူေတြထဲမွာ ပြဲလန္႔တုန္း ဖ်ာခင္းတဲ့ဟာေတြ အမ်ားႀကီးပါတယ္။
“မင္းကုိႏုိင္တို႔က အစ၊ ဦး၀င္းတင္တုိ႔က အစ အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္ ဘ၀ကို စေတးၿပီးေတာ့ တိုင္းျပည္ကုိ ခ်စ္လို႔၊ ေျပာင္းခ်င္လို႔ လုပ္တဲ့လူေတြကုိ ခြင္မေပးဘဲနဲ႔ မုိးက်ေရႊကိုယ္ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြကုိ ခြင္ရတယ္ဆုိတာက၊ ပါလီမန္ထဲမွာ ျပန္ၿပီး ခ်ဲ႕ယူမယ္၊ အဲေတာ့ က်ေနာ္ေျပာမယ္၊ ဖြဲ႕စည္းပုံ ျပန္ျပင္လုိ႔ ရႏုိင္မလား။ ပါလီမန္ဆုိတာက ခင္ဗ်ားတုိ႔ က်ေနာ္တို႔ ဦးေန၀င္း မဆလ လက္ေအာက္မွာ ႀကီးလာတာ။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းကလည္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဆုိတာႀကီး ရွိခဲ့တယ္။
“မတူတာက ဘာလဲဆုိေတာ့ အခုအခ်ိန္မွာ ကမၻာက ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္တာကုိ ေစာင့္ၿပီး ၾကည့္ေနတယ္။ တျခားႏုိင္ငံ ေတြက ျမန္မာျပည္နဲ႔လာၿပီး အျမတ္ထုတ္တယ္၊ စီးပြားေရး လုပ္ၾကတယ္။ အဲဒီတခုပဲ မတူတာ။ တခုရွိတာက ပါတီ သုံးေလးငါးခု ေပၚလာမယ္။ ဦးေန၀င္း ေခတ္တုန္းကေတာ့ မဆလပါတီ တခုတည္းပဲ ရွိတာ။ အဲေတာ့ ဇရွိတဲ့လူ၊ မွန္တာကို မွန္တာ ေျပာရဲတဲ့လူ၊ ဒီလုိလူေတြက ပါလီမန္ထဲမွာ ပါလာမွာ မဟုတ္ဘူး။”
ေဒါက္တာေန၀င္းေမာင္ကေတာ့ အခြင့္အလမ္းေတြရိွတယ္၊ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုေပမဲ့ ဒီအေပၚမွာ သိပ္ၿပီး ေမ်ာ္လင့္ခ်က္ႀကီးႀကီး မထားဖို႔ သူက အႀကံျပဳပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲေတြ ရိွႏိုင္တယ္ ဆိုေပမဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ အင္မတန္ကို ေႏွးေကြးလိမ့္မယ္လို႔ သူက ဆုိပါတယ္။
“ေျပာင္းလဲမႈေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားေတာ့ ျဖစ္လာမယ္။ ဒါေပမဲ့ တျဖည္းျဖည္းခ်င္းပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ စီးပြားေရးပိုင္းမွာ အစိုးရ နဲ႕ ေစ်းကြက္ ဆက္ဆံေရးဆိုင္ရာ အေျပာင္းအလဲေတြ ရိွလာပါမယ္၊ သိပ္ပြင့္လင္းမႈမ်ဳိးေတာ့ မဟုတ္ဘဲ ေစ်းကြက္က ပိုၿပီး ၾသဇာရိွလာပါမယ္။ အစိုးရ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈေတြ နည္းလာပါမယ္။ စစ္ဘက္၊ အရပ္ဘက္ ဆက္ဆံေရးမွာလည္း အေျပာင္းအလဲ ေတြ ရိွမယ္၊ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီအေျပာင္းအလဲေတြဟာ ေႏွးေကြးလိမ့္မယ္။” လို႔ သူက ေျပာသြားပါတယ္။
ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးၾကသူ အမ်ားစုကေတာ့ အခုေရြးေကာက္ပဲြကေန ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြအတြက္ အနည္းငယ္ လုပ္ပိုင္ခြင့္၊ လုပ္သာခြင့္ေတြ ရိွလာမယ္လို႔ ယူဆေပမဲ့ တဘက္မွာေတာ့ စစ္တပ္က ဆက္ၿပီး ၾသဇာရိွေနဦးမယ္ ဆိုတာ ကိုေတာ့ မျငင္းပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေရြးေကာက္ပဲြ ရလဒ္အရ အရပ္ဘက္အစိုးရ စစ္စစ္သေဘာ ေပၚလာဦးမွာေတာ့ မဟုတ္ဘဲ စစ္တပ္ကခ်ည္း သက္သက္ အုပ္စုိးေနမႈကေန အေျပာင္းအလဲ တစံုတရာေတာ့ ရိွလာလိမ့္မယ္လို႔ ယူဆၾက ပါတယ္။
