Asia Society ရဲ ႔ ျမန္မာ့အေရး မူ၀ါဒဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ခ်က္မ်ား

ဧၿပီ ၀၄၊ ၂၀၁၀ - ဒီတပတ္ ဒီမုိကေရစီေရးရာက႑မွာ ဦးသန္းလြင္ထြန္း က ၀ါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ ႔ေတာ္မွာ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ Asia Society အဖြဲ႔ႀကီးရဲ ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံလက္ရွိ ျဖစ္ရပ္မွန္မ်ား နဲ႔ အနာဂတ္ျဖစ္လာႏိုင္ေျခမ်ား၊ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ ႔ မူ၀ါဒ ေရြးခ်ယ္စရာမ်ား ေဆြးေႏြးပြဲအေၾကာင္း နဲ႔ ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးတင္ျပခဲ့သူမ်ားရဲ ႔ တင္ျပေျပာဆုိခ်က္မ်ားကို ေကာက္ႏုတ္ သံုးသပ္ တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ျမန္မာစစ္အစိုးရရဲ ႔ ပါတီမွတ္ပံုတင္ဥပေဒကို ဆန္႔က်င္ၿပီး ပါတီမွတ္ပံုတင္ေရး ထပ္လုပ္စရာမလိုဘူးလို႔ ျငင္းပယ္လိုက္တာမို႔ တရား၀င္ပါတီအျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္ခြင့္ ရွိမရွိ မေရရာေတာ့ေပမဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ လက္ေတြ႔က် ဆက္ဆံေရးမူ၀ါဒမွာ အန္အယ္လ္ဒီ ကို အဓိကမ႑ဳိင္ အဖြဲ႔အစည္းအျဖစ္ ဆက္လက္ဆက္ဆံသြားဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း အေမရိကန္အေျခစိုက္ အာရွလူမႈအဖြဲ႔အစည္း (Asia Society) က မူ၀ါဒေရးရာအရ အႀကံျပဳေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ စက္တင္ဘာလက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ မူ၀ါဒသစ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့အၿပီး ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ အႀကံျပဳအစီရင္ခံစာတရပ္ကို Asia Society က မတ္လ (၃၀) ရက္ေန႔မွာ ၀ါရွင္တန္ဒီစီ မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ အာရွလူမႈအဖြဲ႔အစည္းရဲ ႔ မူ၀ါဒေရးရာဌာနမႈး Suzanne DiMaggio က ေအာက္ပါအတိုင္း ေျပာဆိုပါတယ္။

Suzanne DiMaggio ။ ။ အခုေလာေလာဆယ္ အခ်ိန္အထိကေတာ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေနနဲ႔ အေမရိကန္အစိုးရနဲ႔ လက္ေတြ႔က် ဆက္ဆံေရး အဆိုျပဳခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ ျပည္တြင္းမွာ သံုးပြင့္ဆိုင္ ေဆြးေႏြးေရးကိစၥ စတင္ဖို႔၊ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးဖို႔၊ တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါ၀င္ခြင့္ေပးဖို႔ စတာေတြကို လိုက္ေလ်ာ လုပ္ေဆာင္ေပးခဲ့ တယ္ ဆိုတဲ့ အရိပ္အေယာင္ေတာင္မွ မရွိတာကို က်မတို႔ အေသအခ်ာ သတိျပဳမိပါတယ္။ တကယ္တမ္းမွာ ျဖစ္ႏိုင္တာက ျမန္မာစစ္အစိုးရဟာ သူတို႔ရဲ ႔ အဆင့္ (၇) ဆင့္ပါ ႏိုင္ငံေရးလမ္းၫႊန္လုပ္ငန္းစဥ္ႀကီးကို အေမရိကန္အစိုးရက ေထာက္ခံေန ပါၿပီဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိးျပသခ်င္တယ္၊ အသံုးခ်ခ်င္တဲ့ သေဘာနဲ႔ဘဲ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ဆက္ဆံေရးကို ျပန္ၿပီး က်င့္သံုးေနတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ဒီဆက္ဆံေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ အႏၱရာယ္ မိုင္းကြင္းေတြကို သတိထားၿပီး လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔လိုတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို တရားမွ်တၿပီး အမ်ား လက္ခံႏိုင္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပဖို႔ တိုက္တြန္းရမယ့္ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ တရားမွ်တမႈမရွိဘဲ ျဖစ္လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ႀကီးကို အားေပးေနတဲ့ သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္မသြားေအာင္ ေရွာင္ရွားႏိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဒီသုံးသပ္ခ်က္ အေျခခံအေရ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံမႈမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ အဓိက ရည္မွန္းခ်က္ (၅) ခု ထားရွိၿပီး လက္ေတြ႔က်ဆက္ဆံေရး မူ၀ါဒကို လိုအပ္သလို ျပဳျပင္ေဆာင္ရြက္သြားၾကရမွာျဖစ္တယ္လို႔ Ms.Suzanne DiMaggio ေျပာဆုိပါတယ္။

Suzanne DiMaggio ။ ။ ပထမအဆင့္ကေတာ့ ႏွစ္ဖက္ရဲ ႔ ၾကားမွာ ထိေရာက္တဲ့ အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္ေဆြးေႏြးမႈေတြ ရွိလာဖို႔ပါ။ ဒုတိယအေနနဲ႔က အေသအခ်ာ စီစစ္ၿပီး က႑အလိုက္ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈေတြ လုပ္သြားဖို႔။ တတိယအခ်က္က စီးပြားေရးျပဳျပင္မႈေတြကို ကူညီတြန္းအားေပးဖုိ႔။ စတုတၳအခ်က္က ျမန္မာအိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ပိုၿပီး ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္သြားဖို႔။ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ တကယ္လို႔ လိုအပ္လာၿပီးဆိုရင္ တိက်ေသခ်ာတဲ့ ပစ္မွတ္ထားၿပီး လုပ္ကိုင္တဲ့ ေငြေၾကးနဲ႔ ဘ႑ာေရး ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေတြကို တိုးျမႇင့္ေရး စတာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ Asia Society ရဲ ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ သံုးသပ္ေရးမူ၀ါဒအဖြဲ႔မွာ ပူးတြဲဥကၠ႒ေတြအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူမ်ား ကေတာ့ အေမရိကန္စစ္တပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း Wesley Clark နဲ႔ USAID ေခၚ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံရပ္ျခား ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ ေထာက္ပံ့ေရးအဖြဲ႔ရဲ ႔ အႀကီးအကဲေဟာင္း Henerita Fore တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္မူ၀ါဒမွာ အဆင့္ (၃) ဆင့္ခြဲ လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ Asia Society အဖြဲ႔က တင္ျပထားရာမွာ ပထမအဆင့္က လက္ရွိအေျခအေနအတိုင္း ကူညီ ေဆာင္ရြက္ သြားမယ့္ အခ်က္ေတြပါ၀င္ၿပီ၊ ဒုတိယအခ်က္မွာေတာ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရကဘက္က အေျပာင္းအလဲေတြ တကယ္ လုပ္ေဆာင္လာပါတယ္ဆိုတဲ့ သာဓကေတြ ျမင္လာရရင္ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အခ်က္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ တတိယအဆင့္ ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း တိုးတက္မႈေတြ တကယ္ရွိလာရင္ ဒီတုိးတက္မႈေတြကို ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းသြားႏိုင္ဖို႔ အတြက္ အေမရိကန္က ကူညီေဆာင္ရြက္သြားႏိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္လက္ေတြ႔က် ဆက္ဆံေရးမူ၀ါဒ ပထမ အဆင့္ လုပ္သင့္တဲ့အခ်က္ေတြကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Wesley Clark က ေအာက္ပါအတိုင္း ရွင္းလင္းေျပာၾကားပါတယ္။

Wesley Clark ။ ။ ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔တင္မက ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ အဖြဲ႔အားလုံး၊ လူအားလံုးနဲ႔ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခြင့္ရဖို႔ အေမရိကန္အစိုးရက ရပ္တည္ေနရာယူသြားဖို႔ပါ။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံရာမွာ အိမ္နီးခ်င္း အာဆီယံ၊ တရုတ္၊ ဂ်ပန္၊ အိႏိၵယ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔လည္း ၫႇိႏႈိင္း သြားဖို႔ လုိအပ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ေတြကို လႊတ္ေပးၿပီး ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ ပါ၀င္ခြင့္ မေပးသမွ် စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ရုပ္သိမ္း မေပးသင့္ ေၾကာင္း Asia Society အဖြဲ႔က အဆိုျပဳပါတယ္။

Wesley Clark ။ ။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ ႔ မူ၀ါဒေရးရာ ေထာက္ပံ့မႈေတြမွာ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကို အဓိက အေျချပဳရမယ္လို႔ Asia Society အဖြဲ႔က ယံုၾကည္ၿပီး အေမရိကန္အစိုးရကိုလည္း ဒီအတိုင္း ေတာင္းဆိုပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း ျမန္မာျပည္အတြင္းမွာ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အေရးပါတဲ့ပုဂၢိဳလ္တဦး ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အသိအမွတ္ျပဳထားေပမဲ့ ေလာေလာဆယ္အားျဖင့္ လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါ၀င္ျခင္းမျပဳဖို႔ အန္အယ္လ္ဒီ က ဆံုးျဖတ္လိုက္တာက မူ၀ါဒေရးရာမွာ နည္းနည္းရႈပ္ေထြးေစေပမဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္အတြင္းက ဒီမုိကေရစီအင္အားစုေတြရဲ ႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို သိႏိုင္ဖို႔ ႏွစ္ဆတိုးၿပီး ႀကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ လိုတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ယူဆပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဒါအျပင္ တိုင္းရင္းသားအေရးကလည္း အေရးႀကီးတဲ့ ျပႆနာတရပ္အျဖစ္ ရႈျမင္ရမွာျဖစ္ေၾကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Wesley Clark က ေျပာဆိုပါတယ္။

Wesley Clark ။ ။ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အပစ္ရပ္တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြၾကားမွာ ၫႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးၿပီး အေျဖရွာသြားဖို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဆက္လက္ေတာင္းဆိုသြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥမွာ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္း၊ တရုတ္ ႏိုင္ငံမ်ားနဲ႔ ၫႇိႏႈိင္းသြားဖို႔ လိုပါတယ္။ အခုလက္ရွိ အႀကိဳေရြးေကာက္ပြဲကာလအတြင္း ျမန္မာစစ္အစိုးရက ဗ်ဴဟာ ခ်ၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြအရ ျပႆနာေတြဟာ တရုတ္ႏိုင္ငံ နယ္စပ္အထိေတာ့ ကူးဆက္လာႏိုင္တာမို႔ အိမ္နီးခ်င္းေတြအတြက္ စိုးရိမ္စရာျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔ အပစ္ရပ္ေတြအၾကား ေျပလည္ေအာင္ ၫိႇႏိႈင္းသြားဖို႔ လုိပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ျမန္မာအေရးဟာ အိမ္နီးခ်င္းနယ္စပ္ေတြအထိ ကူးဆက္သြားၿပီး ေဒသတြင္း ျပႆနာအျဖစ္ မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္လာမွာကို စိုးရိမ္ရတဲ့အျပင္ တျခား အေရးႀကီးတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ျပႆနာတရပ္ကေတာ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရရဲ ႔ ႏ်ဴကလီယား ရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ တည္ေဆာက္မႈေတြအျပင္ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ဆက္ဆံမႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏ်ဴကလီယား နည္းပညာေတြကို ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ လုပ္ငန္းနဲ႔ စြမ္းအင္ဆိုင္ရာလုပ္ငန္းေတြမွာ အသံုးျပဳဖို႔ ရည္ရြယ္ ထားတာျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာစစ္အစိုးရကေတာ့ ေျပာဆုိထားပါတယ္။ ဒီကိစၥကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ကေတာ့ အခုလို Wesley Clark တံု႔ျပန္ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

Wesley Clark ။ ။ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေနနဲ႔ ႏ်ဴကလီယားလက္နက္ နည္းပညာေတြ ရယူဖို႔ မႀကိဳးစားပါဘူးဆိုတဲ့ အခိုင္အမာ ကတိေပးလာေစေရးကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ေတာင္းဆိုသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီ ၁၈၇၄ အရလည္း ျမန္မာစစ္အစိုးရဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံက လက္နက္ေတြ ရယူခြင့္ကို အတိအက် တားျမစ္ ထားပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ အေမရိကန္အစိုးရရဲ ႔ လက္ေတြ႔က်ဆက္ဆံေရး မူ၀ါဒကို ပိုၿပီး အရွိန္ျမႇင့္ေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုရင္ အဓိက လိုအပ္ခ်က္တရပ္ကေတာ့ မူ၀ါဒေရးရာ တာ၀န္ခံႀကီးတဦးကို အေမရိကန္အစိုးရက အျမန္ဆံုးခန္႔အပ္ေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

Wesley Clark ။ ။ အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ ကြယ္လြန္သူ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Tom Lantos ရဲ ႔ Block Burmese Jade Act ျမန္မာစစ္အစုိးရရဲ ႔ ဒီမုိကေရစီနည္းလမ္းမက်မႈေတြအေပၚ ပိတ္စို႔ဒဏ္ခတ္ေရးေတြမွ ပါ၀င္တဲ့အတိုင္း ျမန္မာ ႏိုင္ငံေရးရာ မူ၀ါဒေတြကို ႀကီးၾကပ္ညႇိႏႈိင္းေပးမယ့္ အထူးတာ၀န္ခံတေယာက္ကုိ အျမန္ဆံုးခန္႔အပ္သြားဖို႔ လိုေနၿပီ ဆိုတာ ကို သတိေပးလိုပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစံႏႈန္းေတြ ျမႇင့္တင္ေရးအတြက္ ပညာသင္ေထာက္ပံ့မႈ၊ အရပ္ဘက္လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႔အစည္းေတြ ေပၚထြန္းႀကီးထြားလာေစဖို႔ စတာ ေတြကို ေထာက္ပံ့ေပးသြားရမွာ ျဖစ္ေပမဲ့ အဓိက သတိထားရမယ့္အခ်က္ေတြလည္း ရွိေနေၾကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Wesley Clark က သတိေပးေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

Wesley Clark ။ ။ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔ လက္ေတြ႔က် မူ၀ါဒကို က်င့္သံုးတဲ့ေနရာမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္သူလူထု အမ်ားစုရဲ ႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို တိုက္ရိုက္ကူညီျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြကို ပိုၿပီးရွာႀကံ ေဆာင္ရြက္သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး စစ္တပ္ (သုိ႔မဟုတ္) စစ္တပ္လႊမ္းမိုးတဲ့ အရပ္သား အစိုးရက အာဏာရွင္စနစ္ကို ဆက္ၿပီးက်င့္သံုးေနမယ္ဆိုရင္ ဒီလို ျပည္သူေတြနဲ႔ တိုက္ရိုက္ကူညီႏိုင္ေရးဟာ ပုိၿပီး အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒီေတာ့ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ အစိုးရနဲ႔ ဆက္စပ္မႈ မရွိတဲ့ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ပိုၿပီးဆက္သြယ္ ကူညီသြားရပါလိမ့္မယ္။ ဒီေနရာမွာ စီးပြားေရး အရင္းအျမစ္နဲ႔ အကူအညီေတြ မလိုလားအပ္တဲ့လူေတြ လက္ထဲ ေရာက္မသြားေစေရးကို အဓိကထားၿပီး ေစာင့္ၾကည့္လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ လိုပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Wesley Clark က အေမရိကန္ လက္ေတြ႔က် ဆက္ဆံေရးမူ၀ါဒမွာ လတ္တေလာ ကနဦး လုပ္ေဆာင္သင့္တဲ့ အႀကံျပဳခ်က္ေတြကို တင္ျပခဲ့အၿပီး Asia Society ျမန္မာ့မူ၀ါဒ သံုးသပ္ေရး တာ၀န္ခံအဖြဲ႔ရဲ ႔ ပူးတြဲ ဥကၠဌ Henerita Fore က ဒုတိယ နဲ႔ တတိယ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကုိ ေအာက္ပါအတိုင္း တင္ျပေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။

Henerita Fore ။ ။ အခုတင္ျပမယ့္ အခ်က္ေတြကေတာ့ အကယ္၍ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ဖိႏွိပ္မႈေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးလာမယ္၊ စီးပြားေရးျပဳျပင္မႈေတြ လုပ္လာမယ္၊ လူ႔အခြင့္အေရးကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ လုပ္လာမယ္ ဆိုရင္ အေမရိကန္အစိုးရက ဒုတိယအဆင့္နဲ႔ ေဆာင္ရြက္သြားသင့္တဲ့အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြမွာ တိုးတက္မႈမရွိဘူးဆိုရင္ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးမွာ ေရွ ႔ကိုတိုး ျဖစ္ထြန္းလာစရာ မရွိလာႏိုင္ ပါဘူး။ ဒီအစား ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ ဖိအားေပးမႈနဲ႔ စီးပြားေရးအရ အေရးယူမႈေတြ ပိုလာစရာရွိပါတယ္။ ဒီလိုသာ လုပ္ရ မယ္ဆိုရင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံျခားေရးရာဌာန၊ ဘ႑ာေရးဌာနေတြအေနနဲ႔ တျခားႏုိင္ငံျခား တိုင္းျပည္ေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ဘ႑ာေရး၊ စီးပြားေရး အေရးယူမႈေတြ လုပ္သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြ၊ အီယူ အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၫႇိႏႈိင္းၿပီး ျမန္မာစစ္အစိုးရ နဲ႔ စစ္အစိုးရနဲ႔ နီးစပ္သူမ်ားကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူႏိုင္ေရးကုိ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ သေဘာကေတာ့ ပထမအဆင့္မွာ တိုးတက္မႈေတြျမင္ရရင္ ျမန္မာျပည္အတြင္းက ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ လူမႈေရးနဲ႔ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြအျပင္ အစိုးရအတြင္း အဖြဲ႔အစည္းေတြကိုပါ ကူညီပံ့ပိုးမႈေတြ ေပးလာၿပီး ကမာၻ႔ဘဏ္ (World Bank)၊ ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးရံပံုေငြအဖြဲ႔ (IMF -- International Monetary Fund) တို႔ရဲ ႔ အကူအညီေတြ ပိုရရွိလာေအာင္၊ ေဒသအတြင္း ႏိုင္ငံေတြရဲ ႔ အကူအညီေတြ ပိုရလာေအာင္ အေမရိကန္က တိုက္တြန္း ဦးေဆာင္ေပးဖို႔။ အဲဒီေနာက္ တတိယအဆင့္ မူ၀ါဒအႀကံျပဳခ်က္က ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါတယ္။

Henerita Fore ။ ။ ဒီလိုဆက္ဆံမႈေတြနဲ႔ လုပ္သြားၿပီးေနာက္ပိုင္း လာမယ့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ဒုတိယအႀကိမ္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ ျပန္လုပ္လာတဲ့အခါမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ႏိုင္ငံေရးအရ တိုးတက္မႈေတြ ဘယ္ေလာက္ ရွိလာၿပီ ဆိုတာကို ပိုၿပီးတိတိက်က် စမ္းစစ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႔သစ္ အေနနဲ႔ ျပည္သူလူထု အက်ဳိးအတြက္ တကယ္တမ္း ရုိးရိုးသားသား ႀကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္မႈေတြ ရွိရဲ ႔လားဆိုတာကိုလည္း ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိရလိမ့္မယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အားလံုးအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ အႏၱရာယ္ကင္းကင္း တက္တက္ႂကြႂကြ ပါ၀င္ႏိုင္ ရမယ့္ အေနအထားျဖစ္သလို ႏိုင္ငံေရးေလာကနဲ႔ စစ္တပ္ထဲမွာပါ လူထုရဲ ႔ အက်ဳိးကိုသိၿပီး လူထုကို တာ၀န္ခံႏိုင္တဲ့ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြ ေပၚလာႏိုင္ၿပီး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီအခ်ိန္အထိ ေသခ်ာေအာင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံေရးနဲ႔ အေရးယူဒဏ္ခတ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ (၂) ရပ္ကို ႏွစ္ဖက္မွ်ၿပီး ခ်ိန္ခြင္လွ်ာၫႇိ က်င့္သံုးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးသန္းလြင္ထြန္း ။ ။ ျမန္မာအေရးဟာ သိမ္ေမြ႔နက္နဲလြန္းတာ ျဖစ္တာမို႔ အခ်ိန္တိုတိုနဲ႔ အလြယ္ကေလး ေျပလည္သြား ႏိုင္တဲ့ အေရးမဟုတ္ဘူးဆိုတာကို Asia Society အဖြဲ႔က ေထာက္ျပပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လက္ရွိျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံ ရာမွာ အာဏာရွင္စနစ္ကို ေထာက္ခံရာ က်မသြားေစေရး၊ အာဂတိလိုက္စားမႈေတြကို ႀကီးထြားလာေစဖို႔ အားေပးသလို ျဖစ္မသြားေစေရးေတြကို သတိျပဳရမယ့္အျပင္ မိမိတို႔ဘက္က လိုအပ္ခ်က္ေတြကို အစကတည္းက သိပ္ျမႇင့္တင္ထားတာမို႔ အလုပ္မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ဖို႔လည္း အေရးႀကီးတဲ့အေၾကာင္း Asia Society အဖြဲ႔က မူ၀ါဒေရးရာအရ အႀကံျပဳခဲ့ပါတယ္။