ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေရာင္ျခည္သန္းလာတယ္လို႔ အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမားက ေျပာေပမယ့္ လက္ရွိေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ လံုေလာက္တဲ့ အေျပာင္းအလဲမဟုတ္ေသးဘူလို႔ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက သံုးသပ္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္တိုးတက္လာဖို႔ ဖိအားေပးရမယ့္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအျခအေနထဲ အေမရိကန္ရဲ့ အခန္းက႑က အလြန္အေရးပါတယ္လို႔လည္း ဆုိၾကပါတယ္။ ဒီသံုးသပ္ခ်က္ေတြကိုေတာ့ မသင္းသီရိက စုစည္းတင္ဆက္ေပးမွာပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အေတာ္မ်ားမ်ားလြတ္လာတာ၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးထဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပါဝင္လာႏိုင္တာအျပင္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔တခ်ဳိ႕နဲ႔လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ျဖစ္လာတာဟာ ပစိဖိတ္ ေဒသအတြင္းမွာ အင္အားႀကီးႏိုင္ငံတခုအျဖစ္နဲ႔ ရပ္တည္ေနတဲ့ အေမရိကန္တို႔အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္သစ္ေတြကို ျဖစ္ေစတယ္လို႔ အေမရိကန္ သမၼတအိုဘားမားက သူ႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္ အေျချပမိန္႔ခြန္းထဲမွာ ထည့္ေျပာသြားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအတြက္ မလံုေလာက္ေသးဘဲ အားနည္းေနေသးတယ္လို႔ NLD ပါတီရဲ့ သဘာပတိ အဖြဲ႔ဝင္တဦးျဖစ္တဲ့ သတင္းစာဆရာႀကီး ဦးဝင္းတင္က သံုးသပ္ပါတယ္။
“က်ေနာ္တေယာက္တည္းအျမင္ ေျပာရရင္ေတာ့ အေျပာင္းအလဲေတြက မလံုေလာက္ေသးဘူးလို႔ပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ဗမာစကားမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ဆိုတာ ရွိတယ္။ ေျပာင္းလဲမႈဆိုတာ ျပဳျပင္မႈရွိမွ- အခု သူတို႔လုပ္ေနတဲ့ဟာက ျပဳျပင္မႈက အေတာ္အားနည္းတုန္းပဲလို႔ က်ေနာ္က ယူဆတယ္။ အခု ကခ်င္ျပည္နယ္တို႔-ဘာတို႔မွာ ထိုးစစ္ေတြက မျပတ္ေသးဘူး။ သမၼတကေနၿပီးေတာ့ ထိုးစစ္ေတြရပ္ပါလို႔ ေျပာေပမယ့္ မရပ္ေသးဘဲနဲ႔ ျဖစ္ေနတာ။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကလည္း က်န္ပါေသးတယ္။ ေထာင္ထဲမွလည္း လူေတြအမ်ားႀကီး က်န္ေသးတယ္။ အဲဒါေတြေၾကာင့္ က်ေနာ့္အျမင္ကေတာ့ ဒီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ မလံုေလာက္ေသးဘူးလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေနာက္ထပ္ တိုးတက္တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြထပ္ ျဖစ္လာဖို႔အတြက္ အေမရိကန္တို႔ရဲ့ အားေပးကုူညီေနမႈေတြနဲ႔အတူ ဖိအားေပးမႈေတြကလည္း အလြန္အေရးပါတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“အေမရိကန္တို႔ရဲ႕ အေရးပါမႈကလည္း အမ်ားႀကီးတည္တာေပါ့။ ဥပမာ-ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဘယ္ေလာက္ပဲ အျမင္ေတြေကာင္းေနေပမယ့္လို႔ အေမရိကန္ဘက္ကေနၿပီးေတာ့ အခုလို သိပ္ၿပီးေတာ့ အေကာင္းျမင္တာမ်ဳိး မရွိဘူးဆိုရင္ ေႏွာင့္ေႏွးေနအံုးမယ္ဆိုရင္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အားထုတ္မႈေတြ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ အျမင္ေတြဟာ ဒီေလာက္ျမန္ျမန္ထက္ထက္ အေကာင္အထည္ေပၚခ်င္မွ ေပၚလာမွာေပါ့။ အဲဒီေတာ့ - အေမရိကန္ရဲ႕ သေဘာထားဟာလည္း ဗမာျပည္ႏိုင္ငံေရးအေပၚမွာ အလြန္႔အလြန္ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္”
ဒါကေတာ့ NLD ပါတီရဲ႕ သဘာပတိအဖဲြ႔ဝင္တဦးျဖစ္တဲ့ သတင္းစာဆရာႀကီး ဦးဝင္းတင္ေျပာျပခဲ့တာပါရွင္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ျဖစ္လာတဲ့အေျပာင္းအလဲတခ်ဳိ႕ကို အေမရိကန္တုိ႔က ဝမ္းပန္းတသာႀကိဳဆိုေပမယ့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ တရားမွ်တဖို႔၊ တခါ ေနာက္ထပ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြေပၚၾကည့္ၿပီးေတာ့မွ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေတြကို တဆင့္ခ်င္းစီေလွ်ာ့မယ္လို႔လည္း ေျပာထားတာပါ။
ဒါေပမယ့္ အခု ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေျခလွမ္းအစေတြရေနၿပီဆုိေပမယ့္ အရွိန္ေတြရပ္တန္႔မသြားဖို႔ လိုတယ္လို႔ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုကိုႀကီးက ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ ေထာင္က လြတ္လာကတည္းက ေလဆိပ္မွာျမင္ရတဲ့ သတင္းမီဒီယာသမားေတြရဲ႕ ျမင္ကြင္း အပါအဝင္ က်ေနာ္တို႔ ဒီ ရန္ကုန္တုိင္း၊ ေဒသႀကီးမွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြ လုပ္ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ ပဲခူးတုိင္းေဒသႀကီးမွာ လြတ္ေျမာက္လာေသာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ဂုဏ္ျပဳပဲြဆိုတာကို တရားဝင္ အခမ္းအနား ပံုစံမ်ဳိးနဲ႔လုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္ ဆိုေတာ့ ဒါေတြကေတာ့ ထူးျခားတဲ့ အေျခအေနေတြပါ။ ဒါေပမယ့္လို႔ အခု ဒီရက္ပိုင္းမွာပဲ နည္းနည္းေလး ထူးျခား လာတာ တခုက ဂ်ာနယ္ေတြမွာ က်ေနာ္တို႔ေျပာဆုိတာေတြကို လြတ္ကာစက ေတာ္ေတာ္ေလး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရးေနရာကေနၿပီးေတာ့ အခု နည္းနည္းေလး တင္းက်ပ္တာေတြ အျဖဳတ္ခံရတာေတြ နည္းနည္းေလး ျပန္ၿပီးေတာ့ ေတြ႔လာရတယ္။
အဲဒီေတာ့ ဆိုလိုတာက - ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဟာ ဒီအရွိန္ အဟုန္အတိုင္း ဆက္သြားဖို႔ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ အားေပးသြားမွာပါ။ တြန္းအားေပး ေထာက္ခံသြားမွာပါ။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ က်ေနာ္တုိ႔ စိုးရိမ္ေနတာက- ဒီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အရွိန္ အဟုန္ဟာ တန္႔သြားမွာမ်ဳိးေပါ့ေလ- နည္းနည္း အရွိန္ေလ်ာ့သြားမွာမ်ဳိးကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ စိုးရိမ္ပါတယ္။”
၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ကိုကိုႀကီးပါရွင္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံေတြအတြင္း ပထဝီအေနအထားအရ အေရးပါတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို စီးပြာေရးအရေရာ အိမ္နီးခ်င္းတ႐ုတ္ႏိုင္ငံအပါအဝင္ တျခား အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံေတြန႔ဲပါ ယွဥ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အေမရိကန္တို႔က ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ပိုၿပီး ရင္းႏွီွးလာၾကတယ္လို႔လည္း သံုးသပ္တာေတြရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္တို႔ဘက္လည္း သတိႀကီးႀကီးထားၿပီးေတာ့ ဆက္ဆံေနပံုရတယ္လို႔ ျပည္သ႔ူေခတ္ဂ်ာနယ္ အယ္တီတာခ်ဳပ္ ဦးေဖျမင့္က သံုးသပ္ပါတယ္။
“အေမရိကန္က စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေပါ့ေနာ္- Sanction ရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီဟာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ့ သေဘာထားေတြ၊ အျမင္ေတြကေတာ့ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီ Sanction သည္ တကယ္ထိေရာက္တယ္လို႔ ယူဆသူေတြ ရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ သိပ္ၿပီးေတာ့ ဒါေလာက္ႀကီးမဟုတ္ဘူး။ သာမန္သက္ေရာက္မႈေတြထဲက တခ်က္ေလာက္ပဲျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆတာလည္း ရွိတဲ့အခါက်ေတာ့ အခုအခါမွာ တဘက္ကေနၿပီးေတာ့ အတန္အသင့္ ေလွ်ာ့ေပးတယ္တို႔ ဘာတို႔ဆိုေတာ့ ဒါက ဒီဘက္က ေဆာင္ရြက္တဲ့အေပၚ မူတည္ၿပီး ဟုိဘက္က သင့္ေလ်ာ္တဲ့တု႔ံျပန္မႈလာတယ္၊ က်ေနာ္က ဒီေလာက္ပဲ ျမင္ပါတယ္”
ျပည္သူ႔ေခတ္ဂ်ာနယ္အယ္တီတာခ်ဳပ္ ဦးေဖျမင့္ပါရွင္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အေမရိကန္တို႔ဘက္က အဆင့္ျမင့္ဆံုးအရာရွိအျဖစ္ ႏို္င္ငံျခားေရး-ဝန္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္သြားခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေနၾကတဲ့အျပင္ အေမရိကန္ရဲ့ ျမန္မာႏို္င္ငံဆို္င္ရာအထူးသံတမန္တဦး ခန္႔အပ္ၿပီးေတာ့လည္း ျမန္မာ့အေရးမွာ ဖိအားေပးေနတာရွိသလို မၾကာခင္မွာ သံအမတ္ႀကီးအဆင့္ ျပန္ခန္႔ဖို႔ေတြကိုလည္း အေမရိကန္တို႔က စီစဥ္ေနတာရွိပါတယ္။
