ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရး ေျပာင္းလဲမႈေတြရွိလာတာဟာ လြယ္လြယ္ကူကူ ျဖစ္ခဲ့တာ မဟုတ္ဘဲ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ အခိ်န္ကာလ ၾကာျမင့္စြာ ေပးဆပ္ထားရတာမို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို အလွ်င္အျမန္ ပိုတိုးတက္ေအာင္ ဝိုင္းဝန္း လုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြကတိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈႀကီးေတြကို စၿပီး အေျခခံခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့သမိုင္းလႈပ္ရွားမႈေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္တဲ့ တံတားနီေန႔ အခမ္းအနားကို ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ တရားဝင္ ရန္ကုန္မွာ ဒီကေန႔ က်င္းပခဲ့ၾကၿပီး အခုလို ျမန္မာ့အေရးအတြက္လည္း တိုက္တြန္းခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသတင္းအျပည္႔အစံုကုိေတာ့ မသင္းသီရိက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံရဲ့ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္ေရး ရွားမႈႀကီးေတြအတြက္ သမိုင္းဝင္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၈ ေလးလံုး လႈပ္ရွားမႈေတြထဲမွာ ထင္ရွားတဲ့ တံတားနီေန႔ဟာျဖင့္ ဒီကေန႔ ဆို ၂၄ ႏွစ္ျပည့္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၈ မွာ ရန္ကုန္ (ဝိဇၨာ/သိပၸံ) တကၠသိုလ္မွာ ေသြးေျမက်ခဲ့ရတဲ့ ဒီေန႔ကို အားလံုးက တံတားနီေန႔ ရယ္လို႔ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၁၉၈၉ ကစလို႔ ဒီေန႔ အခမ္းအနားေတြကို က်င္းပခြင့္မေပးဘဲ ပိတ္ပင္ထားေပမယ့္ အခု ၂၄ ႏွစ္ၾကာ ကာလအတြင္း ဒီကေန႔ဟာ အားလံုး စံုညီစြာ ပထမဆံုး တရားဝင္ က်င္းပခြင့္ရတဲ့ေန႔လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုဆံုစည္းခြင့္ ဒီ္လိုေအာက္ေမ့သတိရတဲ့ အခမ္းအနားေတြ အခုလို က်င္းပခြင့္ရလာေအာင္ ေပးဆပ္ခဲ့တဲ့ တန္ဖိုးေတြဟာ မ်ားလွပါတယ္လို႔လည္း ဒီသမိုင္းေတြထဲ ပါဝင္ခဲ့သူေတြက ဆိိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ အေျပာင္းအလဲေတြ ရွိလာေနၿပီဆိုတဲ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေတြ၊ တခါ အခုလို အားလံုးစံုညီ ေတြ႔ခြင့္ရၾကၿပီဆိုတဲ့ အေျခအေနတြက လြယ္လြယ္ကူကူ ျဖစ္ခဲ့ ေျပာင္းခဲ့ၾကတာ မဟုတ္ဘဲ အသက္၊ ေသြးေတြနဲ႔အတူ ဘဝေပါင္းမ်ားစြာ အခ်ိန္ကာလေတြ ၾကာျမင့္စြာရင္းခဲ့ၾကရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုေဌးႂကြယ္က ေျပာပါတယ္။
“ဒီတံတားနီနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ဘာမွ ေျပာခြင့္၊ ဆိုခြင့္၊ စုေဝးခြင့္ မရခဲ့ပါဘူး။ ဒါဟာ ပထမဦးဆံုးလို႔လည္း ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဒီစုစည္းခြင့္ရေလာက္ေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ေပးဆပ္ခဲ့ရတဲ့ ေပးဆပ္မႈေတြဟာ ေသးေသးေလးေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ႀကီးႀကီးမားမားကို ေပးဆပ္ၿပီးမွသာ ဒီလို စုစည္းခြင့္ေတြ ျပန္ၿပီးေတာ့ ရရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာျပည္ ေအာက္က်ေနာက္က် ႏိုင္လြန္းေနတဲ့ အေျခအေနကေန ႐ုန္းထြက္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကရပါမယ္။ တမ်ဳိးသားလံုး ညီညြတ္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကရပါမယ္။ အဲဒီေတာ့ ႏုိင္ငံေရးဆိုတဲ့ ဟာက လူငယ္ေတြမွာ မဆိုင္ဘူးလုိ႔ မေနၾကဘဲနဲ႔ ုျမန္မာျပည္ရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ကို အားလံုးဝိုင္းဝန္းၿပီးေတာ့ လုပ္ၾကရပါလိမ့္မယ္။”
၁၉၈၈ မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ စက္မႈတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ကိုဖုန္းေမာ္နဲ႔ ကိုစိုးႏိုင္တို႔ က်ဆံုးခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ သူတို႔ကို ေက်ာင္းသား စ်ာပနအျဖစ္ အစိုးရက လုပ္ေပးဖို႔၊ တခါ ဒီ ပစ္သတ္ခံရတဲ့ကိစၥကို ေဖာ္ထုတ္စံုစမ္းေပးဖို႔ ဆိုတ့ဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြအပါအဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေက်ာင္းသားသဂၢလို အဖဲြ႔ႀကီးေတြ ျပန္လည္ဖြင့္ခြင့္ေပးေရးစတဲ့ ေက်ာင္းသား အခြင့္အေရးေတြကိုေပးဖို႔ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြက ဆက္ၿပီး ေတာင္းဆိုခ့ဲၾကပါတယ္။
အဲဒီအထဲက ၁၉၈၈ မတ္လ ၁၆ ရက္ေန႔က တံတားနီေန႔ရယ္လို႔ သမိုင္းဝင္ခဲ့တဲ့ ရန္ကုန္ (ဝိဇၨာ/သိပၸံ) တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ အင္ယားကန္ေဘာင္ေရွ႕ ျမင္ကြင္းတခ်ိဳ႕ကိုေတာ့ ဒီလႈပ္ရွားမႈထဲမွာ ကိုယ္တိုင္ပါဝင္ခဲ့သူ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ကိုေအာင္သူက အခုလို ေျပာျပပါတယ္။
“အဲဒီမွာ က်ေနာ္တုိ႔ေတာင္းတဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို တိုင္းမႉးက လုိက္မွတ္ၿပီးေတာ့ သူ႔ရဲ႕ အထက္အရာရွိနဲ႔ ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကို ေအးေအးေဆးေဆး ၿငိမ္ၿငိမ္သက္သက္နဲ႔ ေခတၱေနေပးပါဆိုလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေအးေအးေဆးေဆးၿငိမ္ၿငိမ္သက္သက္နဲ႔ ေနခဲ့ၾကတယ္။ ဒီ ဒု-တုိင္းမႉးနဲ႔ ညႇိႏႈိင္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ ေနာက္ဘက္က ေက်ာင္းသားထုေတြရဲ႕ၿပိဳသံကို ၾကားရပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ေနာက္ကို လွည့္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြက အကုန္ ဖ႐ိုဖရဲနဲ႔ ၿပဳိဆင္းေနၿပီ။ ၿပိဳဆင္းေနၿပီဆိုတဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အကုန္လံုးက ကန္ေဘာင္ပဲရွိတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔မွာ ေျပးေပါက္မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အကုန္လံုး ကန္ေဘာင္ေပၚတက္ေျပးၾကတယ္။ ကန္ေဘာင္ေပၚကေန ၾကည့္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေနာက္ကေနၿပီးေတာ့ အကုန္ လံုထိန္းေတြက သိမ္း႐ိုက္တာေပါ့။ သိမ္း႐ိုက္လိုက္တဲ့ အခါ က်ေတာ့ တခ်ဳိ႕ ကန္ေဘာင္ထဲကို ေျပးဆင္းၾကတယ္။ အဲဒီ ေရထဲကို နစ္သြားတဲ့ ေကာင္မေလးတေယာက္ဆိုလို႔ရွိရင္ လံုထိန္းေတြက ေရထဲႏွစ္လိုက္၊ ႐ိုက္လိုက္၊ ေရထဲျပန္ႏွစ္လိုက္၊ ဆံပင္ဆဲြၿပီးေတာ့မွ- အဲဒါမ်ဳိးေတြကိုလည္း က်ေနာ္ေတြ႔တယ္။ ေက်ာင္းသားတေယာက္က သူက ျဖတ္ၿပီးေတာ့ကို အဖမ္းခံထားတာ။ က်ေနာ္က ေၾကာင္ၿပီး လွည့္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ သူက ဘာေျပာသလဲဆိုေတာ့ - ေခြးေတြ ႐ိုက္တာတဲ့-လူေတြ ေျပးစရာမလိုဘူးဆိုၿပီး သူက ေသေသခ်ာခ်ာ သူ႔ကိုယ္သူ အဖမ္းခံတာပါ။ အဲဒီတကြက္ကို က်ေနာ္ မွတ္မိတယ္။”
ဒီ္လိုအတိတ္က ျဖစ္ရပ္ဆိုးေတြ၊ သမိုင္းဆိုးေတြကို လက္ရွိ ႏိုင္ငံမွာ သင္ခန္းစာယူကာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေနာက္ထပ္ အခုလို အေျခအေနဆိုးေတြ မႀကံဳၾကရဖို႔ လိုတယ္လို႔လည္း ကိုေအာင္သူက တိုက္တြန္းပါတယ္။
“အေရွ႕မွာ ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းမႈေတြျပဳၿပီးေတာ့ အေနာက္ကေန ေခ်ာင္း႐ိုက္တဲ့ ဒီစစ္အစိုးရျပဳက်င့္ခဲ့တဲ့ အျပဳအမူ၊ အက်င့္အႀကံေတြေပါ့ေနာ္၊ အဲဒီ သမိုင္းဆိုးအေမြေတြကို ဒီ လက္ရွိ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရကေန မဆက္ခံေစခ်င္ဘူး၊ က်ေနာ္တို႔ အခု ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းမႈဆိုတဲ့ လမ္းေၾကာင္းကို က်ေနာ္တုိ႔ေလွ်ာက္ေနၾကတယ္။ ႐ိုး႐ိုးသားသား၊ ျဖဴျဖဴစင္စင္၊ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္းနဲ႔-ေဆာင္ရြက္တာမ်ဳိးကို က်ေနာ္လိုခ်င္တယ္ေပါ့ေနာ္။”
၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ကိုေအာင္သူက သူ တံတားနီေန႔မွာ ကိုယ္တိုင္ေတြ႔ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ အေျခေနေတြကို ေျပာျပခဲ့တာပါရွင္။
၂၄ ႏွစ္ျပည့္ တံတားနီေန႔ ေအာက္ေမ့ဖြယ္ အခမ္းအနားကို ရန္ကုန္ေရႊဂံုတိုင္မွာရွိတဲ့ တို႔႐ိုးရာ ဆိုတဲ့ ခန္းမမွာ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ စက္မႈတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြအျပင္ ရန္ကုန္ (ဝိဇၨာ/သိပၸံ) တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြက ဦးစီးက်င္းပခဲ့ၾကတာပါ။
ဒီအခမ္းအနားကို ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း တက္ေရာက္ပါတယ္။ ဒီအခမ္းအနားကုိ လာတာဟာ အားေပးဖုိ႔ လာတာမဟုတ္ဘဲ အားလံုးနဲ႔အတူ အတူတကြပူးေပါင္းမႈရွိတယ္ဆိုတာန႔ဲအတူ က်ဆံုးသူေတြ၊ ပါဝင္ လႈပ္ရွားခဲ့ၾကသူေတြရဲ႕ သစၥာတရားကို ဂုဏ္ျပဳလိုတာေၾကာင့္ လာခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာ့ႏို္င္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈေတြထဲမွာ တပ္မေတာ္မပါရဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆကို သူလက္မခံသလို အားလံုးပါဝင္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးထဲမွာ တပ္မေတာ္သားေတြလည္း ပါဝင္ဖို႔လိုတယ္လို႔လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသြားပါတယ္။
