ျမန္မာအလွည့္က်ဥကၠ႒ျဖစ္ဖို႔ အာဆီယံအဖဲြ႔ဆံုးျဖတ္မႈက ႏိုင္ငံေရးအရသာျဖစ္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိဆဲျဖစ္လို႔ အျပဳသေဘာေဆာင္တုိးတက္မႈေတြ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ကင္တားနားက ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံကို ၂၀၁၄ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒ ရာထူးေပးဖို႔အတြက္ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြက ဆုံးျဖတ္လိုက္တာဟာ ႏုိင္ငံေရးအရသာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနတုန္းပဲျဖစ္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးကိုယ္စားလွယ္က ေျပာလိုက္ ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အာဆီယံရဲ႕ ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္က အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ တုိးတက္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာဖုိ႔ အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ ဒီ အေၾကာင္းအျပည့္အစုံကိုေတာ့ ကိုရန္ႏုိင္က ေျပာျပေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။
အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံမွာ အခုလက္ရွိက်င္းပေနတဲ့ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္မ်ား အစည္းအေ၀းအတြင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ လာမယ့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္က်ရင္ အဖဲြ႔ရဲ႕ ဥကၠ႒ရာထူးေပးဖုိ႔အတြက္ ေထာက္ခံလိုက္တာဟာ ႏုိင္ငံေရးအရ ဆုံးျဖတ္လိုက္တာျဖစ္တယ္လို႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္က မစၥတာတုိမတ္စ္အိုေဟး ကင္တားနားက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အာဆီယံ ဥကၠ႒ရာထူးေပးဖို႔အတြက္ အဲဒီလိုဆုံးျဖတ္လိုက္တဲ့အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြက တုိးတက္မႈရွိလာမလားဆုိတာက ေမးခြန္းထုတ္စရာျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာ တုိးတက္ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ေတြ႔ေနရေပမယ့္လည္း ျပႆနာက အက်ဥ္းေထာင္ေတြအတြင္းမွာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ဆက္ၿပီးရွိေနေသးသလို ကေလးစစ္သားစုေဆာင္းတာေတြ၊ အဓမၼလုပ္အားေပး ခုိင္းေစတာေတြအပါအ၀င္ အေရးပါတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြရွိေနတုန္းပဲျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အမွန္တကယ္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို လူ႔အခြင့္အေရး ရႈ႕ေထာင့္ကပဲ ၾကည့္သြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ မစၥတာကင္တာနားက ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အာဆီယံဥကၠ႒အျဖစ္ေပးဖို႔ ဆုံးျဖတ္တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္က ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြျဖစ္ေပၚလာဖုို႔အတြက္ သူ႔အေနနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” - လို႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာသြားတာပါ။
အာဆီယံအေနနဲ႔လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအက်ဥ္းေထာင္ေတြအတြင္းမွာ က်န္ရွိေနတဲ့ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးဖို႔အတြက္ အာဆီယံအေနနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရကို တုိက္တြန္းသင့္ေၾကာင္း၊ အာဆီယံ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔အေနနဲ႔လည္း သူတို႔လုပ္ေဆာင္စရာရွိတဲ့ တာ၀န္ေတြကို ျပည္မွီေအာင္လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္လို႔ မစၥတာ ကင္တာနားက ေျပာပါတယ္။
အာဆီယံအဖဲြ႔အတြင္းမွာလည္း လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ဆုိတာဖဲြ႔စည္းထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ အဲဒီအဖဲြ႔ဟာ သူတို႔လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ တာ၀န္ေတြကို ျပည့္မွီေအာင္လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ျခင္းမရွိေသးပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေလးစားလိုက္နာမႈမရွိဘူးဆုိၿပီး နာမည္ဆုိးနဲ႔ လူသိမ်ားေနဆဲျဖစ္သလို ၊ အာဆီယံအတြက္လည္း ဒါဟာ ျပႆနာတရပ္ျဖစ္ေနဆဲပါ- လို႔ မစၥတာ ကင္တားနားက ေျပာသြားတာပါ။
မၾကာေသးခင္က ျမန္မာအစိုးရက အက်ဥ္းသား ၆၀၀၀ ေက်ာ္ကို လႊတ္ေပးခဲ့ေပမယ့္ အဲဒီထဲမွာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၀၀ ေက်ာ္ခန္႔သာ ပါ၀င္ခဲ့တာေၾကာင့္ က်န္ရွိတဲ့ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးဖို႔အတြက္ ျမန္မာအစိုးရဟာ ျပည္တြင္းျပည္ပ ေတာင္းဆုိမႈေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတာျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပုိင္းေတြအတြင္းမွာလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦး၀င္းျမကလည္း က်န္ရွိေနတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြလႊတ္ေပးဖို႔အတြက္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ကို ေတာင္းဆုိခဲ့ၿပီး ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လြတ္ေျမာက္လာလိမ့္မယ္လို႔လည္း အမ်ားက ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုခ်ိန္ထိ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ လြတ္ေျမာက္လာျခင္း မရွိေသးတဲ့အေပၚမွာေတာ့ မစၥတာ ကင္တားနားက
အာဆီယံအဖဲြ႔ရဲ႕ ဥကၠ႒ရာထူးကို ရေအာင္ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ေထာက္ခံမႈေတြရဖို႔အတြက္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို ဓါးစာခံအျဖစ္နဲ႔ အသုံးမျပဳသင့္ပါဘူး။ သူတုိ႔ဟာ လူသားေတြပဲျဖစ္တဲ့အတြက္ သူတုိ႔ဟာ ဓားစာခံေတြမျဖစ္သင့္ပါဘူး။ သူတုိ႔ဟာ ျပန္ၿပီးလြတ္လာဖို႔အတြက္ သူတုိ႔မွာ အခြင့္အေရး ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္ရဲ႕ အျမင္မွာေရာ၊ ကုလသမဂၢရဲ႕ အျမင္မွာေရာ ဒါေတြအားလုံဟာ ဥပေဒျပင္ပကေန ဖမ္းဆီးအေရးယူထားျဖစ္တယ္ - လို႔ မစၥတာကင္တားနားက ေျပာသြားတာပါ။
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကိုအက်ဥ္းေထာင္ေတြအတြင္းမွာ ဆက္ၿပီး ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းထားတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူအပါ၀င္ အားလုံးက စိတ္ပ်က္မိတယ္လို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရက အက်ဥ္းေထာင္ေတအတြင္းမွာ က်န္ရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို အခုခ်ိန္ထပ္လႊတ္ေပးျခင္း မရွိေသးေပမယ့္လည္း မိသားစုနဲ႔ နီးတဲ့အက်ဥ္းေထာင္ေတြကို ေရႊ႕ေျပာင္းတာေတြကို မၾကာေသးခင္ ရက္ပိုင္းေတြအတြင္းမွာ လုပ္တာေတြရွိခဲ့တယ္လို႔ သတင္းေတြထြက္ေပၚေနပါတယ္။
အဲဒီအထဲမွာ သံဃာလႈပ္ရွားမႈေခါင္းေဆာင္ အရွင္ဂမၻီရ၊ ရွမ္းတုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးခြန္ထြန္ဦး စတာေတြ ပါ၀င္တယ္လို႔ သတင္းေတြက ဆုိပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ပေပ်ာက္ၿပီး စစ္မွန္တဲ့ ဒီမုိကေရစီစနစ္ျဖစ္ေပၚလာဖို႔အတြက္ ဆက္ၿပီး လုပ္ေဆာင္သြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ မစၥတာ ကင္တာနားက ေျပာသြားပါတယ္ခင္ဗ်ာ။